Η αγάπη προς τον Θεό

Εκείνος που πιστεύει στον Κύριο φοβάται την κόλαση· όποιος φοβάται την κόλαση εγκρατεύεται από τα πάθη· αυτός που εγκρατεύεται από τα πάθη υπομένει τις θλίψεις· αυτός που υπομένει τις θλίψεις θα αποκτήσει την ελπίδα στον Θεό· η ελπίδα στον Θεό χωρίζει τον νου από κάθε εμπαθή προσκόλληση στα γήινα· και όταν χωριστεί από αυτήν ο νους, θα αποκτήσει την αγάπη προς τον Θεό.

Όπως η θύμηση της φωτιάς δεν θερμαίνει το σώμα, έτσι η πίστη χωρίς την αγάπη δεν προξενεί στην ψυχή τον φωτισμό της γνώσεως.

Όπως το φως του ηλίου ελκύει τα υγιή μάτια, έτσι και η γνώση του Θεού ελκύει με φυσικό τρόπο τον καθαρό νου μέσω της αγάπης.

Κοινώνησε με φόβο Θεού. Αλλιώς, μείνε μακριά…

Και σαν έρθει η στιγμή της θείας Κοινωνίας και πρόκειται να πλησιάσεις την αγία Τράπεζα, πίστευε ακλόνητα πως εκεί είναι παρών ο Χριστός, ο Βασιλιάς των όλων. 

Όταν δεις τον ιερέα να σου προσφέρει το σώμα και το αίμα του Κυρίου, μη νομίσεις ότι ο ιερέας το κάνει αυτό, αλλά πίστευε ότι το χέρι που απλώνεται είναι του Χριστού. Αυτός που λάμπρυνε με την παρουσία Του την τράπεζα του Μυστικού Δείπνου, Αυτός και τώρα διακοσμεί την Τράπεζα της θείας Λειτουργίας.

Παραβρίσκεται πραγματικά και εξετάζει του καθενός την προαίρεση και παρατηρεί ποιος πλησιάζει με ευλάβεια ταιριαστή στο άγιο Μυστήριο, ποιος με πονηρή συνείδηση, με σκέψεις βρωμερές και ακάθαρτες, με πράξεις μολυσμένες.

Τι είναι η νοερή προσευχή και πως πρέπει να γίνεται

Η νοερή και καρδιακή προσευχή, σύμφωνα με τους Αγίους Πατέρες τους καλουμένους Νηπτικούς, είναι η συγκέντρωσις του ανθρώπινου νού στην καρδιά του κυρίως, και χωρίς να ομιλή με το στόμα, με μόνο τον ενδιάθετο λόγο, ο οποίος ομιλείται μέσα στην καρδιά, να λέγη αυτή τη σύντομη και μονολόγιστη προσευχή· δηλαδή το «Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιε του Θεού, ελέησόν με», κρατώντας λίγο και την αναπνοή(85). Καταχρηστικά όμως και ευρύτερα νοερή προσευχή λέγεται και κάθε άλλη δέησις που δεν θα γίνη με το στόμα, αλλά με τον ενδιάθετο λόγο της καρδιάς που αναφέρθηκε.

Αν, λοιπόν, αδελφέ, αγαπάς να εισακουσθής πιο εύκολα από τον Θεό και να λάβης εκείνο που του ζητάς, αγωνίζου όσο μπορείς σ αυτή τη νοερή προσευχή, παρακαλώντας τον Θεό με όλο σου τον νού και την καρδιά για να σε ελεήση και να σου δώση εκείνα που είναι απαραίτητα και σε συμφέρουν για τη σωτηρία σου. 

Διότι, όσο περισσότερο κόπο έχει αυτή η νοερή προσευχή, από εκείνη που λέγεται με το στόμα προφορικά, τόσο περισσότερο την ακούει ο Θεός, ο οποίος ακούει καλύτερα την νοερή βοή της καρδιάς, παρά τις δυνατές φωνές του στόματος. Γι αυτό και έλεγε στον Μωυσή που μόνο νοερά και με την καρδιά τον παρακαλούσε για τους Ιουδαίους: «Γιατί φωνάζεις δυνατά προς εμένα;» (Εξόδ. 14,15).

Έγινε σαν ζώο

Από τότε που ο άνθρωπος απομακρύνθηκε με τη θέλησή του απ’ τον Θεό, έγινε σαν το ζώο που πριν ήταν οικόσιτο και μετά εξαγριώθηκε, ζώντας μέσα στα πυκνά δάση. 

Μακριά από αυτούς που κατηγορούν και κατακρίνουν…

Όταν βλέπεις έναν άνθρωπο να αγαπάει τα γέλια και να θέλει να γελοιοποιεί τους άλλους, να μην πιάνεις φιλία…

Γιατί θα σε κάνει να συνηθίσεις στην ψυχική ατονία. 

Σε κείνο πού ή ζωή του είναι διεφθαρμένη, μη δείχνεις ιλαρό πρόσωπο φυλάξου όμως καλά μήπως τον μισήσεις. Και αν θελήσει να μετανοήσει, βοήθησε τον και φρόντισε τον, θυσιάζοντας ακόμη και τη ζωή σου, να σωθεί. Εάν όμως είσαι πνευματικά ασθενής, μην τολμήσεις να γίνεις γιατρός του.

Μπροστά σε άνθρωπο πού έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του και έχει την αρρώστια να προσέχεις πολύ πώς θα μιλήσεις. Γιατί ενόσω μιλάς, αυτός εξηγεί μέσα του τα λόγια σου όπως αγαπά και από τα αγαθά σου λόγια παίρνει αφορμή και σκανδαλίζει τους άλλους. Και αλλάζει το νόημα των λόγων σου μέσα στο μυαλό του σύμφωνα με την πνευματική του αρρώστια.

Πως πρέπει να κυβερνάμε τη γλώσσα μας

Ανάγκη μεγάλη είναι να κυβερνά κάποιος όπως πρέπει την γλώσσα του και να την χαλιναγωγή. Γιατί, κάθε ένας κλίνει πολύ στο να την αφήνη να τρέχη και να ομιλή για εκείνα που δίνουν ευχαρίστησι στις αισθήσεις μας· η πολυλογία, τις περισσότερες φορές, προέρχεται από την υπερηφάνεια, από την οποία, φανταζόμενοι εμείς πως γνωρίζουμε πολλά, και ικανοποιώντας τη γνώμη μας, πιεζόμαστε με πολλές επαναλήψεις των λόγων μας, να τυπώσουε την γνώμη μας αυτή στις καρδιές των άλλων, για να τους κάνουμε τον δάσκαλο, σαν να έχουν ανάγκη να μάθουν από μας· και μάλιστα την ίδια υπερηφάνεια δείχνουμε όταν τους διδάσκουμε χωρίς αυτοί να μας ρωτήσουν πρώτα.

Τα κακά που γεννιούνται από την πολυλογία, δεν είναι δυνατό να τα περιγράψουμε με λίγα λόγια· η πολυλογία είναι μητέρα της ακηδίας· υπόθεσις άγνοιας και ανοησίας· πόρτα της καταλαλιάς, υπηρέτης των ψεμμάτων και ψυχρότητα της ευλαβούς θερμότητας· τα πολλά λόγια δυναμώνουν τα πάθη και από αυτά κινείται μετά από αυτά η γλώσσα με περισσότερη ευκολία στην αδιάκριτη συζήτησι. 

Γι αυτό και ο Απόστολος Ιάκωβος, θέλοντας να φανερώση πόσο δύσκολο είναι το να μην αμαρτάνη κάποιος στα λόγια που λέει, είπε ότι αυτό είναι χαρακτηριστικό των τελείων ανδρών· «Αν κάποιος δεν κάνη σφάλματα με τα λόγια, αυτός είναι τέλειος άνθρωπος, ικανός να χαλιναγωγήση όλο του τον εαυτό» (3). 

Μερικές σκέψεις για να προστρέχουμε στην Θεοτόκο με πίστη και θάρρος

Θέλοντας να προστρέξης στην Θεοτόκο με πίστι και θάρρος για κάθε σου ανάγκη, μπορείς να το πετύχης όταν σκεφθής:

Α΄) Ότι όλα εκείνα τα δοχεία (όπως το γνωρίζεις από την πείρα σου) στα οποία έχει τοποθετηθή μόσχος ή άλλο παρόμοιο άρωμα πολύτιμο, μολονότι δεν υπάρχει μέσα τους το άρωμα, τα αγγεία αυτά διατηρούν την ευωδία του αρώματος εκείνου. 

Και όσο περισσότερο χρονικό διάστημα παρέμεινε το άρωμα μέσα στο δοχείο, τόσο περισσότερο τα δοχεία εκείνα διατηρούν την ευωδία· και μάλιστα τόσο περισσότερο ευωδιάζουν εκείνα, όσο περισσότερο παραμείνει το άρωμα μέσα, μολονότι εκείνος ο μόσχος ή το παρόμοιο άρωμα είναι μιας περιοριστικής και περιωρισμένης δυνάμεως. 

Ἡ Ἁγία Φιλοθέη ἡ Ὁσιομάρτυς ἡ Ἀθηναία

Ἡ Ὁσία Φιλοθέη γεννήθηκε τὸ ἔτος 1522 μ.Χ. στὴν τουρκοκρατούμενη τότε Ἀθήνα. Οἱ εὐσεβεῖς γονεῖς της ὀνομάζονταν Ἄγγελος καὶ Συρίγα Μπενιζέλου. Ἡ μητέρα της ἦταν στείρα καὶ ἀπέκτησε τὴν Ἁγία μετὰ ἀπὸ θερμὴ καὶ συνεχὴ προσευχή.

Ὁ Κύριος ποὺ ἱκανοποιεῖ τὸ θέλημα ἐκείνων ποὺ Τὸν σέβονται καὶ Τὸν ἀγαποῦν, ἄκουσε τὴν δέησή της. Καὶ πράγματι, μία ἡμέρα ἡ Συρίγα μπῆκε κατὰ τὴν συνήθειά της στὸ ναὸ τῆς Θεοτόκου γιὰ νὰ προσευχηθεῖ καὶ ἀπὸ τὸν κόπο τῆς ἔντονης καὶ ἐπίμονης προσευχῆς τὴν πῆρε γιὰ λίγο ὁ ὕπνος. Τότε ἀκριβῶς εἶδε ἕνα θαυμαστὸ ὅραμα. 

Ἕνα φῶς ἰσχυρὸ καὶ λαμπρὸ βγῆκε ἀπὸ τὴν εἰκόνα τῆς Θεομήτορος καὶ εἰσῆλθε στὴν κοιλιά της. Ἔτσι ξύπνησε ἀμέσως καὶ ἔκρινε ὅτι τὸ ὅραμα αὐτὸ σήμαινε στὴν ἱκανοποίηση τοῦ αἰτήματός της. Ἔτσι κι ἔγινε. Ὕστερα ἀπὸ λίγο καιρὸ ἡ Συρίγα ἔμεινε ἔγκυος καὶ ἔφερε στὸν κόσμο τὴ μονάκριβη θυγατέρα της.

Σώζει από την τρικυμία

Με λιμάνια μέσα στο πέλαγος μοιάζουν οι ναοί, που ο Θεός εγκατέστησε στις πόλεις, πνευματικά λιμάνια, όπου βρίσκουμε απερίγραπτη ψυχική ηρεμία όσοι σ’ αυτά καταφεύγουμε, ζαλισμένοι από την κοσμική τύρβη. 

Με το Σώμα και το Αίμα του Αυτός θέλει να σε κάνει, πάλι, όπως ήσουν στην αρχή!

Καταλαβαίνεις, άνθρωπε, πόσο μεγάλη χάρη σού κάνει ο Κύριος όταν σου δίνει να τρως το Πανάγιο Σώμα Του και να πίνεις το δικό του Τίμιο Αίμα;

Αυτή η χάρη είναι τόσο μεγάλη ώστε μόνο η δική του αγαθότητα και πανσοφία γνωρίζουν την αξία αυτού του δώρου. Για να μπορέσεις όμως και εσύ να το εκτιμήσεις, σύμφωνα πάλι με το μέτρο σου, θυμήσου ποιος είσαι, γιατί μεταλαμβάνεις τα θεία δώρα και γίνεσαι κοινωνός της θείας ζωής και ποιους καρπούς έχεις, όταν μεταλαμβάνεις αξίως των αχράντων μυστηρίων.

Η φύση σου από τη μία πλευρά είναι σάρκα και αίμα, χώμα, στάχτη και δύσοσμο πύον. Δεν είναι δύσκολο να το καταλάβεις· φτάνει να δεις το νεκρό ανθρώπινο σώμα. Τι είναι αυτό παρά μόνο το χώμα; Αλλά ο Θεός δεν σε περιφρονεί. Θεός αΐδιος και ζωοποιός ενώνεται μαζί σου, γίνεται μαζί μας ένα σώμα. Γιατί; Για να υπάρχει, στην ψυχή και στο σώμα σου, στη φθαρτή και γήϊνη φύση σου, η θεία ζωή, για να διώξει από μέσα σου τη φθορά και να την κάνει ζωντανή και αθάνατη.

«…Τότε σε στεφανώνουν άγιοι Άγγελοι αοράτως με ολόχρυσα στεφάνια»

Πως στεφανώνει ο Θεός εκείνους, που αγαπούν και σέβονται τους γονείς τους και προσπαθούν με κάθε τρόπο να τους αναπαύσουν.

Κάπου στα Ιεροσόλυμα ήτο ένα γεροντάκι και ασκήτευε με τον υποτακτικό του. Είχε συνήθεια κάθε βράδυ να διδάσκει τον υποτακτικό του, πως να κάνει για να σωθεί. Ένα βράδυ εκεί που τον δίδασκε, τον πήρε ο ύπνος και κοιμήθηκε. Ο υποτακτικός του περίμενε δίπλα του, ως να ξυπνήσει ο Γέροντάς του. Περίμενε πολύ ώρα και ο Γέροντας δεν ξυπνούσε. 

Του λέγει ο λογισμός του (δηλαδή ο διάβολος): «Ξύπνησε τον Γέροντά σου· δεν βλέπεις, ότι αυτός κοιμάται κι εσύ αγρυπνάς;». «Όχι» απαντά στον λογισμό αυτός. «Δεν τον ξυπνώ, τον αγαπώ και δεν θέλω να τον ανησυχήσω». 

Μετά από λίγη ώρα πάλι του λέγει ο λογισμός: «Ξύπνησε τον, σε τυραννάει. Θα κρυώσεις και θ’ αρρωστήσεις». «Όχι» λέγει και πάλι αυτός. Αυτή την πάλη, αυτόν τον αγώνα είχε ο υποτακτικός, εως ότου ο Γέροντας ξύπνησε. «Παιδί μου», του λέγει, «ακόμη εδώ είσαι;». «Γέροντα, δεν μου έδωσες ευλογία να φύγω, και γι’ αυτό κάθομαι, εώς ότου ξυπνήσεις».

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν