Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Φωτογραφίες από την τελετή Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στον Ι.Ν. Παντανάσσης

Κυριακάτικο Κήρυγμα

Συχνά αναρωτιόμαστε, αγαπητοί μου αδελφοί, πόσο αξίζει η ανθρώπινη ζωή. Αν αποτιμάται οικονομικά (με βάση την καταναλωτική δύναμη και αγοραστική αξία που ο καθένας διαθέτει), αν αποτιμάται με βάση την ποσότητα (συμφέρει ο ένας να θυσιασθεί υπέρ των πολλών, «παράπλευρες απώλειες» κατά τους πολέμους), αν αποτιμάται με βάση την ηδονή («μια ζωή την έχουμε»), αν αποτιμάται με βάση το χρόνο (άγχος του παρόντος κόσμου, γιατί η πέτρα του μνήματος είναι το τέλος, επομένως πρέπει να προλάβουμε να κάνουμε όσα περισσότερα μπορούμε για να νιώθουμε ότι άξιζε που ζήσαμε).

Απέναντι σ’ αυτό το ερώτημα, ο Χριστός έρχεται να δώσει μια διαφορετική απάντηση, στο Ευαγγέλιο που διαβάζουμε την Κυριακή μετά την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού (κατά Μάρκον, 8, 37), η οποία μας προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση. Η ανθρώπινη ζωή αξίζει όταν ο άνθρωπος παραιτείται από αυτήν!

Όταν δηλαδή ο καθένας που πιστεύει στο Χριστό δεν θεωρεί πως αξίζει να ζήσει τη ζωή του σύμφωνα με όλα τα προηγούμενα μέτρα, αλλά απαρνιέται τον εαυτό του, σηκώνει τον σταυρό του και ακολουθεί το Χριστό. Αυτό σημαίνει «χάνω τη ζωή μου». Και μόνο να ακούμε αυτή την θεώρηση του Χριστού σήμερα, επαναστατούμε και προσπερνούμε, ενίοτε ειρωνικά. 

† Κυριακῇ 15 Σεπτεμβρίου 2024 (Μετά τήν Ὕψωσιν)

Τὸ Εὐαγγέλιον

Ἐκ τοῦ κατά Μάρκον

Κεφ. η' : 34-38, θ' : 1

Εἶπεν ὁ Κύριος· Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν, καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι. Ὃς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν· ὃς δ᾿ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν, ἕνεκεν ἐμοῦ καὶ τοῦ Εὐαγγελίου, οὗτος σώσει αὐτήν. Τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον, ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ; Ὃς γὰρ ἐὰν ἐπαισχυνθῇ με, καὶ τοὺς ἐμοὺς λόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλῷ, καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται αὐτὸν ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ τοῦ Πατρὸς αὐτοῦ μετὰ τῶν Ἀγγέλων τῶν ἁγίων.

Ὁ Ἅγιος Νικήτας ὁ Γότθος

Ἦταν ἀπὸ τὸ ἔθνος τῶν Γότθων, ποὺ εἶχαν ἐγκατασταθεῖ πέραν τοῦ Ἴστρου ποταμοῦ, στὰ χρόνια του Μ. Κωνσταντίνου. Ἀπὸ παιδὶ ὁ Νικήτας διδάχθηκε τὴν ἁγία πίστη ἀπὸ τὸ Γότθο ἐπίσκοπο Θεόφιλο, ὁ ὁποῖος συχνὰ ὑπενθύμιζε στὸ Νικήτα τὰ λόγια του Ἀπ. Παύλου: 

‘Μένε ἐν οἲς ἔμαθες... ἀπὸ βρέφους τὰ ἱερὰ γράμματα οἶδας, τὰ δυνάμενα σὲ σοφίσαι εἰς σωτηρίαν διὰ πίστεως τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ». Δηλαδή, μένε ἀκλόνητος σ’ ἐκεῖνα ποὺ ἔμαθες. Ἀπὸ μικρὸ παιδὶ γνωρίζεις τὶς Ἅγιες Γραφές, ποὺ μποροῦν νὰ σοῦ μεταδώσουν τὴν ἀληθινὴ σοφία, ποὺ ὁδηγεῖ στὴ σωτηρία διὰ μέσου τῆς πίστεως στὸν Ἰησοῦ Χριστό.

Καὶ ἔτσι ἔγινε. Ὅταν ὁ ἡγεμόνας Ἀθανάριχος συνέλαβε τὸ Νικήτα καὶ τὸν ἀπείλησε γιὰ νὰ ἀρνηθεῖ τὸν Χριστό, αὐτὸς ἔμεινε ἀμετακίνητος σ’ αὐτὰ ποὺ ἔμαθε ἀπὸ παιδί. Ὁμολόγησε μὲ θάρρος τὸν Χριστὸ μπροστὰ στὸν ἡγεμόνα, ὁ ὁποῖος ὅταν τὸν ἄκουσε ἐξαγριώθηκε πολύ. Διέταξε ἀμέσως καὶ τοῦ ἔσπασαν τὰ κόκαλα μὲ τὸν πιὸ φρικτὸ τρόπο.

Σταυρέ τοῦ Χριστοῦ σῶσον ἡμᾶς τῇ δυνάμει Σου

Τὸν Σταυρόν σου προσκυνοῦμεν Δέσποτα,

καὶ τὴν ἁγίαν σου Ἀνάστασιν δοξάζομεν.

Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ

Σταυρός καί Ἐκκλησία

Ὁ Τίμιος Σταυρός εἶναι τό ἀξιώτερο σημεῖο καί σύμβολο τῆς πίστεώς μας. Ὅλα τά ἄξια μυστήρια τελειώνονται μέ τήν ἐπίκληση τοῦ Ἀγ. Πνεύματος καί τήν σφραγίδα τοῦ Σταυροῦ.

Ὅλες οἱ ἱερατικές εὐλογίες εἶναι σταυρικές. Οἱ Ἱ. Ναοί, τά ἱερά σκεύη καί τά ἄμφια ἁγιάζονται μέ τόν Τίμιο Σταυρό. Δέν νοεῖται λειτουργικήπράξη ἤ σύναξη τῶν πιστῶν χωρίς τήν σφραγίδα τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.

Ὁ Σταυρός εἶναι καί ὁ πιστότερος σύντροφος κάθε ὀρθοδόξου, ἀπό τή στιγμή πού θά γεννηθοῦμε μέχρι τό θάνατό μας. Καί ὁ τάφος τοῦ Χριστιανοῦ μέ τό σταυρό εὐλογεῖται.

Γι' αὐτό δέν νοεῖται χωρίς τό σταυρό Ἐκκλησία τοῦ σταυρωθέντος Χριστοῦ. Γι' αὐτό οἱ αἱρετικοί εἴτε δέν ἐκδηλώνουν τήν ὀφειλόμεν στόν Τίμιο σταυρό εὐλάβεια, ὅπως οἱ Προτεστάντες, εἴτε τόν ἀρνοῦνται τελείως καί τόν ὑβρίζουν ὅπως οἱ Ἰεχωβᾶδες.

Ὕψωσις τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ

Τὸ 326 ἡ Ἁγία Ἑλένη πῆγε στοὺς Ἁγίους Τόπους νὰ προσκυνήσει, καὶ νὰ εὐχαριστήσει τὸν Κύριο γιὰ τοὺς θριάμβους τοῦ γιοῦ της. 

Πηγαίνοντας ἐκεῖ ἡ Ἁγία Ἑλένη ἀρχίζει νὰ ἀναζητᾶ τὸν Τίμιο Σταυρό. Φτάνοντας στὸ Γολγοθὰ διατάζει νὰ γκρεμιστεῖ ὁ ναὸς τῆς Θεᾶς Ἀφροδίτης. 

Ἐκεῖ βρίσκουν τρεῖς σταυρούς. Καὶ μὴν ξέροντας ποιὸς ἀπὸ τοὺς τρεῖς εἶναι ὁ Τίμιος Σταυρὸς, ὁ Ἐπίσκοπος Ἱεροσολύμων, ἀκούμπησε κάποιας εὐσεβέστατης νεκρῆς γυναίκας τὸ σῶμα της διαδοχικὰ καὶ στοὺς τρεῖς σταυρούς. Μόλις ἀκούμπησε ἡ γυναίκα στὸν Τίμιο Σταυρὸ ἀναστήθηκε.

Μαθεύτηκε γρήγορα τὸ νέο καὶ πλῆθος κόσμου ἄρχισε νὰ ἔρχεται γιὰ νὰ προσκυνήσουν. Ὕψωσαν τὸν Τίμιο Σταυρὸ μέσα στὸ ναὸ καὶ σὲ μέρος ψηλὸ γιὰ νὰ μπορέσουν νὰ τὸν δοῦν καὶ νὰ τὸν προσκυνήσουν ὅλοι.

Άσε το στόμα σου ανοιχτό

Η πίστη είναι ένα πνευματικό στόμα. Όσο πιο ελεύθερα ανοίγει, τόσο μεγαλύτερο είναι το ποτάμι απ’ όπου εισέρχονται σ’ αυτό θα θεία νάματα. Άσε το στόμα αυτό ανοιχτό. 

Τι είναι και τι δεν είναι Σταυρός στην οικογένεια;

Ερώτηση: Πιστεύετε ότι χρειάζεται κά­ποιος να σταυρωθεί, να σταυρώνεται καθημερινά μέσα στο γάμο, μέσα στην κοινωνία, μέσα στην ιστορία περιμένοντας την ανάστασή του ή προς το τέλος της ζωής, στη μετά θάνατον ζωή;

Απάντηση: Εγώ θα ήθελα να μεταθέσω λίγο το κέντρο βάρους της ενδιαφέρουσας ερωτήσεώς σας, από το πότε έρχεται η ανάσταση στο πώς νοούμε τη Σταύρωση. Θα πάω πιο πριν, διότι η εμπειρία μου είναι ότι γίνεται πολύ κακή χρήση της έννοιας και του όρου της Σταυρώσεως και του Σταυρού μέσα στις οικογένειες.

Ας μη ξεχνάμε από που δανειστήκαμε αυτή τη λέξη, τή δανειστήκαμε άπό τό Σταυρό του Χριστού, ό όποίος άποτελεί τό πρότυπο του πάθους και του πόνου ενός άπολύτως άναμάρτητου, δηλαδή άπολύτως άναίτιου γι’ αύτό πού του συνέβαινε.

Ὁ Ἅγιος Ἀριστείδης ὁ Μάρτυρας καί Φιλόσοφος

Ο Άγιος Αριστείδης γεννήθηκε κάπου στα τέλη του 1ου αιώνος μ.Χ. και υπήρξε διαπρεπής φιλόσοφος της Φιλοσοφικής Σχολής της πόλεως των Αθηνών. Όμως η φωταυγής παρουσία των Αγίων Αεροπαγιτών και πρώτων επισκόπων της Αθήνας Ιεροθέου και Διονυσίου, τον οδήγησαν όχι μόνο να ασπασθεί τον Χριστιανισμό, αλλά και να αναδειχθεί σε γενναίο κήρυκα της πίστεως. 

Υπεράσπισε με θέρμη του διωκομένου Χριστιανούς, συγγράφοντας μάλιστα την περίφημη απολογία «Περί θεοσεβείας».

Η αρχαιότερη αυτή σωζόμενη απολογία υπέρ των διωκομένων χριστιανών αποτέλεσε τη σημαντικότερη πηγή έμπνευσης και για το περίφημο απολογητικό έργο του Αγίου μάρτυρος Ιουστίνου του φιλοσόφου. 

Το γεγονός μάλιστα ότι χρησιμοποιήθηκαν πολλά στοιχεία του έργου του Αγίου Αριστείδου και από τους μεταγενέστερους απολογητές, προσέφερε στο Άγιο εξέχουσα θέση στην Εκκλησιαστική Ιστορία και Πατρολογία της Ανατολικής Εκκλησίας.

Λόγοι Ἁγίου Ἰωάννη τῆς Κλίμακος

Επιφανειακή ηρεμία

Στο σάπιο ξύλο γεννώνται σκουλήκια. Ομοίως και σε ανθρώπους με πραότατη επιφανειακή συμπεριφορά και νοθευμένη ηρεμία και ησυχία προσκολλάται η οργή. Όποιος την απεδίωξε από μέσα του, ευρήκε την άφεσι των αμαρτιών του. Όποιος αντιθέτως προσκολλάται σ’ αυτήν, εστερήθηκε τους οικτιρμούς του Θεού.

Λόγος Θ΄ Περί μνησικακίας

Ας ζητούμε Γέροντες που μας θεραπεύουν

Ας μη ζητούμε Γέροντες προγνωστικούς και προορατικούς, αλλά προ πάντων και οπωσδήποτε ταπεινούς και κατάλληλους για την θεραπεία των ασθενειών μας – πράγματα πού θα φαίνονται και από τον τρόπο της ζωής τους και από τον τόπο και την κατάσταση της ασκήσεώς τους.

Λόγος Δ΄ Περί υπακοής