Γιατί γονατίζουμε τρεις φορές στον Εσπερινό της Πεντηκοστής;

«Θεέ μου…Είμαι πεσμένος… Σήκωσέ με. Ανάστησέ με. Σώσε με!…»

Κατά την «έσχατη» και «μεγάλη» και «σωτήρια» ημέρα της Πεντηκοστής, κατά την οποία μας αποκαλύφθηκε και προσκυνούμε και δοξάζουμε το μέγα μυστήριο της Αγίας και Ομοουσίου και Ζωοποιού και Αδιαιρέτου και Ασυγχύτου Τριάδας, του Ενός και Μοναδικού Θεού, του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, αμέσως μετά την πανηγυρική Θεία Λειτουργία, τελούμε τον «Εσπερινό της Γονυκλισίας», κατά τον οποίο ψάλλουμε ύμνους αφιερωμένους κατ’ εξοχήν στο Πανάγιο Πνεύμα, το τρίτο Πρόσωπο της Τρισηλίου Θεότητας, που είναι «φως και ζωή και ζώσα πηγή νοερά. Πνεύμα σοφίας, Πνεύμα συνέσεως, αγαθόν, ευθές, νοερόν, ηγεμονεύον, καθαίρον τα πταίσματα, Θεός και θεοποιούν, πυρ εκ πυρός προϊόν, λαλούν, ενεργούν, διαιρούν τα χαρίσματα».

Αμέσως μετά την «Είσοδο» του Εσπερινού, κι αφού ψαλεί το «Φως ιλαρόν» και το πανηγυρικό Μέγα Προκείμενο «Τίς Θεός Μέγας ως ο Θεός ημών; Συ ει ο Θεός, ο ποιών θαυμάσια μόνος!» σε ήχο βαρύ, μεγαλόπρεπο, αντάξιο του νοήματος και του μηνύματός του, ο Διάκονος μας καλεί, κλήρο και λαό, να γονατίσουμε και ν’ απευθύνουμε στο Θεό γονυπετείς λόγο ικεσίας: 

«Έτι και έτι, κλίναντες τα γόνατα, του Κυρίου δεηθώμεν».

Ψυχοσάββατον (προ της Πεντηκοστής)

Τὸ Σάββατο πρὶν ἀπὸ τὴν Κυριακὴ τῆς Πεντηκοστῆς, λέγεται – «Σάββατο τῶν Ψυχῶν» ἢ Ψυχοσάββατο. Εἶναι τὸ δεύτερο ἀπὸ τὰ δύο Ψυχοσάββατα τοῦ ἔτους (τὸ πρῶτο ἐπιτελεῖται τὸ Σάββατο πρὶν ἀπὸ τὴν Κυριακὴ τῆς Ἀπόκρεω). 

Ὁ λόγος ποὺ τὸ καθιέρωσε ἡ Ἐκκλησία μας, παρ’ ὅτι κάθε Σάββατο εἶναι ἀφιερωμένο στοὺς κεκοιμημένους, εἶναι ὁ ἑξῆς: 

Ἐπειδὴ πολλοὶ κατὰ καιροὺς ἀπέθαναν μικροὶ ἢ στὴν ξενιτιὰ ἢ στὴ θάλασσα ἢ στὰ ὄρη καὶ τοὺς κρημνοὺς ἢ καὶ μερικοί, λόγω πτώχειας, δὲν ἀξιώθηκαν τῶν διατεταγμένων μνημοσυνῶν, «οἱ θεῖοι Πατέρες φιλανθρώπως κινούμενοι θέσπισαν τὸ μνημόσυνο αὐτὸ ὑπὲρ πάντων τῶν ἀπ’ αἰῶνος εὐσεβῶς τελευτησάντων Χριστιανῶν».

Να το κάνει δικό του

Χάρις, στην ευρύτερη έννοια, είναι η εκδήλωση της εύνοιας και της αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο, προς την δημιουργία και η πρόνοια του Θεού για την συντήρησή της. 

Στην στενότερη έννοια σημαίνει την αγάπη του Θεού, η οποία φανερώθηκε με την ένσαρκη οικονομία του Θεού για την σωτηρία της ανθρωπότητος και την άκτιστη ενέργεια του Θεού,

Ποιες είναι οι σπουδαιότερες προϋποθέσεις για να μεταλάβει κάποιος επαξίως του Σώματος καί τον Αίματος του Κυρίου;

Η ετοιμασία για την Θεία Κοινωνία είναι δύο ειδών: Σωματική καί πνευματική. Αυτή αποτελείται γενικά από τα επόμενα μέρη:

α. Εξομολόγησης (εξαγόρευση των αμαρτιών), άνευ της οποίας κανείς δεν μπορεί να κοινωνήσει, ούτε ακόμη κληρικός, μόνο τα παιδιά μέχρι των επτά ετών είναι απαλλαγμένα της εξομολογήσει.

β. Συμφιλίωσης με όλους τους ανθρώπους. Κανείς δεν μπορεί να κοινωνήσει όταν με κάποιον είναι ασυμφιλίωτος ή έχει κακία, μίσος καί σκέψεις εκδικήσεως. Ό Θεός, επειδή είναι αγάπη, δέχεται στα Άγια Δώρα μόνο αυτούς πού συγχωρούν καί ζουν με αγάπη.

γ. Εγκράτεια από ηδονικά φαγητά καί από οποιεσδήποτε φί­λαυτες σωματικές ορέξεις. Οί σύζυγοι έχουν υποχρέωση να κρατούν πριν της Θείας Κοινωνίας το λιγότερο τρεις ήμερες τελεία σωματική αγνότητα καί άλλες τρεις μετά την Θεία Κοινωνία. 

Οι αγρυπνίες, οι προσευχές κλπ., αυτά μας γεμίζουν. Αυτές είναι οι δικές μας «διασκεδάσεις»

Απογοητευμένος από την ηθική και πνευματική κατάσταση της κοινωνίας όπως την διεζωγράφισε κάποιος ιεροκήρυκας, ένας νέος ζήτησε τη γνώμη του π. Επιφανίου Θεοδωροπούλου. Ο Γέροντας του είπε:

Άκουσε, παιδί μου. Πολλοί ξεκινούν από λανθασμένη βάση: Πώς συμβαίνουν αυτά, αφού ζούμε σ’ ένα Χριστιανικό Κράτος; Ενώ πρέπει να θεωρούμε ότι εμείς οι σημερινοί Χριστιανοί ζούμε σ’ ένα κράτος ειδωλολατρικό, αθεϊστικό, μασονικό κλπ. και να είμαστε ευχαριστημένου που ακόμη δεν μας έχουν πετροβολήσει και δεν μας έχουν σταυρώσει. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια.

Γέροντα, τι να ψηφίσουμε στις εκλογές;

«Ουκ έχομεν ώδε μένουσαν πόλιν, αλλά την μέλλουσαν επιζητούμεν» (Εβρ. 13:14). «Ημών το πολίτευμα εν ουρανοίς υπάρχει» (Φιλιπ. 3:20). Επειδή, όμως, είμαστε πολίτες και αυτής της γης, αυτής της χώρας, όταν έλθει η ώρα να πάμε στις κάλπες, δεν θα είμεθα προσκολλημένοι σε καταστάσεις και σε κόμματα ή σε πρόσωπα.

Η μόνη εγγύηση είναι η αγάπη...

Σκέφτεσαι και τυραννιέσαι, νιώθεις αγωνία και θλίψη, ζητώντας από τον άλλο να πιστοποιήσει το γεγονός ότι θα σε αγαπάει για πάντα και θα είστε για μια ζωή μαζί. Σαφώς και του ζητάς κάτι πολύ διανοητικό. 

Αντί λοιπόν να κουράζεσαι και να κουράζεις, πράξε το εξής. Άσε τις εγγυήσεις που στηρίζονται στα λόγια και στο μυαλό, και προσπάθησε να ζήσεις με τον αγαπημένο σου, με έναν τέτοιο τρόπο και ποιότητα που θα εξασφαλίσουν αυτό που ποθείς, δίχως λόγια και ψυχολογικές ιαχές. 

Διαμόρφωσε τους όρους μιας σχέσης, όπου ο άλλος να επιζητά μια ζωή μαζί σου, όχι γιατί το συμφωνήσατε ή το υπογράψατε ή δώσατε τον λόγο σας κάποτε, μα γιατί η ζωή μαζί σου, είναι τόσο όμορφη, γλυκιά, γεμάτη και ευλογημένη, που δε θα μπορούσε να ζήσει αλλιώς.

Να μη φερόμεθα με σκληρότητα

Να βλέπωμεν όλους τους ανθρώπους ανωτέρους, όσες αδυναμίες και αν παρουσιάζουν. 

Να μη φερώμεθα με σκληρότητα, αλλά πάντα να έχωμεν εις την σκέψιν μας, ότι είναι και ο άλλος του αυτού προορισμού. 

Όταν ο Χριστός ζη μέσα σου, μη φοβού τίποτε...

Όταν ο Χριστός ζη μέσα σου, μη φοβού τίποτε. Δια να ζη μέσα σου ο Χριστός χρειάζεται ταπείνωσις πολλή. Πίπτε νοερώς εις τους αχράντους Του πόδας και κλαίε: 

Ιησού μου, Συ μου μένεις πλέον εις αυτήν την ταπεινήν ζωήν μου, ως φως και ζωή, δείξόν μου το πνευματικόν Σου κάλλος, όπως εμπλησθώ Θείου έρωτος και δράμω κατόπιν του μύρου Σου και κράξω… «εκολλήθη η ψυχή μου οπίσω Σου, εμού δε αντελάβετο η δεξιά σου» (Ψαλμ. 62,9 ). 

Ω Ιησού μου, πότε ήξω και οφθήσομαι τω προσώπω Σου; Πότε, ω φως της ψυχής μου, θα Σε ίδω και θα εμπλησθώ και θα είπω: Ω βάθος πλούτου, και σοφίας, και γνώσεως Θεού! 

«Πες ελεύθερα τη γνώμη σου, για να βουβαθεί το εγώ σου»

Σε ένα άλλο σημείο διαβάζουμε επιπρόσθετα ότι «αν κάποιος έχει να προτείνει κάτι για το διακόνημά του, να μου το πει ελεύθερα κι εγώ θα αποφασίσω. Να το πει όμως όχι για να επιβάλλει τη γνώμη του, αλλά για να μπορώ να ξέρω τι σκέπτεται».

Είναι αδύνατον, όπως φαίνεται, ο μοναχός ως άνθρωπος, ως ξεχωριστή προσωπικότητα, να καταπνίξει εντελώς τη σκέψη του, να μην έχει καθόλου γνώμη (οι Πατέρες λένε άλλωστε ότι το νόημα της υπακοής είναι να εγκαταλείπουμε τη δική μας, υπαρκτή γνώμη και να εγκολπωνόμαστε ειλικρινά αυτή του Γέροντα).

Και για να φτάσει κανείς στην μεγάλη αρετή, για την οποία μας μιλούν τα ιερά βιβλία, οπότε το πνεύμα του ασκητή συστοιχεί απολύτως με αυτό του (διακριτικού) Γέροντα και προπαντός με το θέλημα του Θεού («όσοι πνεύματι Θεού άγονται, ούτοι εισίν υιοί Θεού»), πρέπει προηγουμένως ο μοναχός να μάθει να λέγει ταπεινά τι σκέπτεται για κάποιο ζήτημα και να το θέτει στη κρίση του προϊσταμένου. 

Μήπως γλίστρησε

Η ευτυχία βρίσκεται μέσα στον ίδιο σας τον εαυτό, και μακάριος είναι ο άνθρωπος που το κατάλαβε αυτό. Εξετάστε την καρδιά σας και δείτε την πνευματική της κατάσταση. 

Μήπως έχασε την παρρησία της προς το Θεό; Μήπως η συνείδηση διαμαρτύρεται για παράβαση των εντολών Του; 

Χίλιες φορές Δόξα Σοι ο Θεός!!!

Ζούσε κάποτε ένα γεροντάκι, που ήταν εκ γενετής τυφλός. Κάθε μέρα δόξαζε τον Θεό για τα καλά και τα άσχημα της καθημερινότητάς του.

Προσευχόταν, έκανε μετάνοιες, κομποσχοίνι και εξομολογούταν συχνά. Ποτέ δεν παραπονέθηκε για το «πρόβλημά» του…

Κάποτε τον έπιασε μια βαριά και τρομερή αρρώστια, σφάδαζε από τους πόνους, αλλά και πάλι δόξαζε τον Θεό. Κάθε μέρα που περνούσε ο πόνος μεγάλωνε, αλλά εκείνος δόξαζε τον Θεό. Κάποια στιγμή τον συνάντησαν δυό καλογέρια που τον άκουγαν από μακριά να επικαλείται την Μεγαλόχαρη.

– Έλα γέροντα, κάνε υπομονή, πες Δόξα Σοι ο Θεός… Αυτός ξέρει για ποιο λόγο τα επιτρέπει όλα… του είπαν.

Σήκω φόρεσε την κάπα σου και θα σε πάω εγώ με το άλογό μου να ανάψεις τα καντήλια μου!

Ο Κωνσταντίνος Μικρός γεννήθηκε το 1895 στο χωριό Αθίκια Κορινθίας. Οι γονείς του Γεώργιος και Κατερίνα, αν και πάμφτωχοι ξεχώριζαν στο χωριό για την καλωσύνη και την φιλοξενία τους. 

Απέκτησαν τέσσερα παιδιά, τον Κώστα και άλλα τρία κορίτσια. Στο σπίτι εκτός από τα απιδιά τους μάζευαν συχνά και τα ανήψια τους και πολλές φορές δύο ορφανές από πατέρα γειτονοπούλες, των οποίων η μάνα έπρεπε να φεύγει δύο μήνες τον χρόνο από το σπίτι, για να δουλεύει τα κτήματα που είχε σε άλλο χωριό. 

Τα ορφανά κοριτσάκια δεν ξέχασαν ποτέ, όταν μεγάλωσαν, την ζεστή πατρική αγκαλιά του κυρ-Γιώργη, το βραδινό λιτό φαγητό που μοιράζονταν με τα παιδιά του, την χαρά και την αγάπη που ακτινοβολούσε μέσα σε κείνο το φτωχόσπιτο.