Πνευματικός άνθρωπος είναι αυτός που είναι τέλειος στην αρετή, που έχει υπερβεί τους νόμους της φύσης και δεν σκέφτεται τίποτα το γήινο.
Πνευματικός άνθρωπος είναι αυτός που οδηγείται από το Άγιο Πνεύμα και δεν ζει πλέον ο ίδιος, με τις φυσικές του δηλαδή δυνάμεις, αλλά έχει μέσα του τον ζώντα Χριστό.
Πνευματικός άνθρωπος είναι αυτός ο οποίος έχει δεχτεί το λαμπρό φως του Αγίου Πνεύματος και από Αυτό φωτίζεται οι νους του.
Ο Παύλος προσφωνούσε πνευματικούς αυτούς οι οποίοι άφηναν να κατοικήσει μέσα τους το θείο Πνεύμα, τους στολισμένους με πνευματικά χαρίσματα. Αυτοί, με τη θεία βοήθεια, κατανοούσαν όχι μόνο όσα είναι φυσικά, αλλά με τον νου τους κατανόησαν και όσα ξεπερνούν τη φύση και τη λογική.
Ο πνευματικός άνθρωπος, «ἀνακρίνει μὲν πάντα, αὐτὸς δὲ ὑπ᾿οὐδενὸς ἀνακρίνεται.» ( Α΄Κορ. Β΄15 ) .
Ο πνευματικός άνθρωπος γνωρίζει τα πάντα, διότι ο νους του είναι νους Χριστού. Γνωρίζει για τα εδώ, ότι είναι πρόσκαιρα∙ για τα εκεί, ότι είναι μόνιμα και αθάνατα. Γνωρίζει ότι ο ίδιος θα τύχει μελλοντικά σωτηρίας και ότι οι άπιστοι αντίστοιχα πρόκειται να κολαστούν.
Ο πνευματικός άνθρωπος γνωρίζει την αλήθεια, γιατί έχοντας λάβει από το θείο Πνεύμα γνώση για να μπορεί να ωφελεί όσους συμβαίνει να είναι κοντά του, ωφελεί λοιπόν κάποιους με το παράδειγμά του, άλλους προτρέπει να του μοιάσουν και άλλους τους καθοδηγεί δυναμικά, εκπαιδεύοντας και διδάσκοντάς τους.
Ο πνευματικός άνθρωπος, πρώτον γνωρίζει ο ίδιος καλά τα πνευματικά, δεύτερον, τα πράττει με ακρίβεια και, τρίτον, μπορεί με θεϊκό τρόπο να αποκαλύπτει όσα κρύβονται μέσα στην αλήθεια.
Ο πνευματικός άνθρωπος έχει παρρησία απέναντι στον Θεό και ό,τι ζητήσει απ’ Αυτόν το παίρνει.
Ο πνευματικός άνθρωπος έχει γίνει καθ’ ομοίωση Θεού.
Από το βιβλίο: «Το γνώθι σαυτόν
ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ»
ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΠΕΝΤΑΠΟΛΕΩΣ
Γ΄ΕΚΔΟΣΗ
Απόδοση στη Νέα Ελληνική:
Ευανθία Χατζή
Επιμέλεια κειμένου- Επίμετρο:
Γιώργος Μπάρλας
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΘΩΣ
Αθήνα 2011