Στραμένο προς το µέλλον, το «Πιστεύω» τελειώνει µε µια νότα προσδοκίας…
«Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών και ζωήν του Μέλλοντος Αιώνος».
Στραµένο προς το µέλλον, το «Πιστεύω» τελειώνει µε µια νότα προσδοκίας. Αλλά, αν και τα Έσχατα πράγµατα θάπρεπε ν’ αποτελούν το σηµείο για µια συνεχή αναφορά σ’ όλη αυτή την επίγεια ζωή, δεν µπορούµε να µιλήσουµε µε καµιά λεπτοµέρεια για την πραγµατικότητα του Μέλλοντος Αιώνος.
«Αγαπητοί», γράφει ο άγ. Ιωάννης, «νυν τέκνα Θεού εσµέν, και ούπω εφανερώθη τι εσόµεθα» (Α’ Ιω. 3,2). Μεσ’ από την πίστη µας στο Χριστό, αποκτάµε πότε-πότε µια ζωντανή, προσωπική σχέση µε το Θεό· και ξέρουµε, όχι σαν υπόθεση, αλλά σαν πραγµατικό γεγονός εµπειρίας, ότι αυτή η σχέση ήδη έχει µέσα της τα σπέρµατα της αιωνιότητας.
Αλλά σαν τι µοιάζει το να µη ζει κανείς µέσα στη ροή του χρόνου παρά µέσα στο αιώνιο Τώρα, όχι κάτω από τις συνθήκες της πτώσης αλλά µέσα σ’ ένα σύµπαν όπου ο Θεός είναι «τα πάντα τοις πάσι» -απ’ αυτό έχουµε µόνο µερικές λάµψεις µα όχι καθαρή αντίληψη· κι έτσι θά πρεπε πάντα να µιλάµε µε προσοχή, σεβόµενοι την απαίτηση της σιωπής.
Υπάρχουν όµως τουλάχιστον τρία πράγµατα που έχουµε το καθήκον να βεβαιώσουµε δίχως αµφιβολία· ότι:
• ο Χριστός θα ξανάρθει µέσα σε δόξα·
• ότι µε τον ερχοµό του θ’ αναστηθούµε από τους νεκρούς και θα κριθούµε· και
• ότι «της βασιλείας αυτού ουκ έσται τέλος» (Λουκ. 1,33).
Πρώτα, λοιπόν, η Γραφή και η Ιερή Παράδοση µας µιλούν πολλές φορές για τη ∆ευτέρα Παρουσία. ∆εν µας δίνουν λαβές για να υποθέσουµε ότι, µέσω µιας σταθερής προόδου µέσα «στον πολιτισµό», ο κόσµος θα καλυτερεύει, βαθµιαία, µέχρις ότου το ανθρώπινο γένος καταφέρει να εγκαταστήσει τη βασιλεία του Θεού (µάλλον του εαυτού του! Λ.Μ.∆.) πάνω στη γη. Η Χριστιανική άποψη για την ιστορία του κόσµου είναι τελείως αντίθετη σ’ αυτό το είδος της εξελικτικής αισιοδοξίας.
Αυτά που διδαχτήκαµε να περιµένουµε είναι:
• καταστροφές στο φυσικό κόσµο,
• συνεχείς πόλεµοι µεταξύ των ανθρώπων,
• σύγχυση και αποστασία ανάµεσα σ’ αυτούς που καλούν τους εαυτούς τους Χριστιανούς (βλ. ιδιαίτερα Ματθ. 24,3-27). Αυτή η περίοδος της αναταραχής θα κορυφωθεί µε την
• εµφάνιση του «ανθρώπου της αµαρτίας» (Β’ Θεσ. 2,3-4) ή Αντίχριστου, που, σύµφωνα µε την παραδοσιακή ερµηνεία στην Ορθόδοξη Εκκλησία, δεν θα είναι ο ίδιος ο ∆ιάβολος, αλλά ένας άνθρωπος, ένας απλός άνθρωπος, στον οποίο θα είναι συγκεντρωµένες όλες οι δυνάµεις του κακού και που για ένα διάστηµα θα κρατήσει ολόκληρο τον κόσµο κάτω από την εξουσία του. Η σύντοµη βασιλεία του Αντιχρίστου θα τερµατιστεί απότοµα µε τη
• ∆ευτέρα Παρουσία του Κυρίου, τούτη τη φορά όχι µε τρόπο κρυφό, όπως στη γέννησή του στη Βηθλεέµ, αλλά καθηµένου εκ δεξιών της δυνάµεως και ερχοµένου επί των νεφελών του ουρανού» (Ματθ. 26,64). Έτσι η πορεία της ιστορίας θα φτάσει σ’ ένα ξαφνικό και δραµατικό τέλος, µε µιαν άµεση παρέµβαση από το θείο χώρο.
Ο ακριβής χρόνος της ∆ευτέρας Παρουσίας µας είναι κρυφός: «ουχ υµών εστι γνώναι χρόνους ή καιρούς ους ο Πατήρ έθετο εν τη ιδία εξουσία» (Πραξ. 1,7). Ο Κύριος θα έρθει «ως κλέπτης εν νυκτί» (Α’ Θεσ. 5,2). Αυτό σηµαίνει ότι, αποφεύγοντας την καιροσκοπία για την ακριβή ηµεροµηνία, πρέπει να είµαστε πάντα έτοιµοι και σε κατάσταση αναµονής. «Α δε υµίν λέγω, πάσι λέγω· γρηγορείτε» (Μαρκ. 13,37).
Γιατί, άσχετ’ αν το Τέλος έρθει αργά ή γρήγορα, στην ανθρώπινη χρονική κλίµακα είναι πάντα επικείµενο, πνευµατικά πάντοτε πολύ κοντά. Πρέπει να έχουµε στις καρδιές µας µια αίσθηση ετοιµότητας.
Με τα λόγια του Μεγάλου Κανόνος του Αγ. Ανδρέου Κρήτης, που διαβάζεται κάθε Τεσσαρακοστή, λέµε:
Ψυχή µου, ψυχή µου, ανάστα, τι καθεύδεις;
Το Τέλος εγγίζει, και µέλλεις θορυβείσθαι.
Ανάνηψον ουν, ίνα φείσηταί σου Χριστός ο Θεός,
ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών.
Κάλλιστος Γουέαρ, Επίσκοπος ∆ιοκλείας
