Κυριακάτικο Κήρυγμα
Εἰς τόν Ἅγιον Ἰωάννην τόν Πρόδρομον.
Μεγάλη καί ἐπίσημη ἡμέρα εἶναι σήμερα γιά τήν Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία ἀμέσως μετά ἀπό τήν ἑορτή τῶν Θεοφανείων. Μπροστά στά πλήθη τοῦ ὀρθοδόξου πληρώματος προβάλλεται ἡ ἐπιβλητική καί συνάμα ἀσκητική μορφή τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, τοῦ Βαπτιστοῦ τοῦ Κυρίου.
Ἡ συνείδηση τῶν πιστῶν τόν θεωρεῖ ἐπίγειο ἄγγελο καί οὐράνιο ἄνθρωπο καί γι’ αὐτό τόν ζωγραφίζει ὡς ἀγγελόμορφο ἀσκητή. Εἶναι ὁ μοναδικός ἅγιος τῆς πίστεώς μας πού ζωγραφίζεται μέ ὁλόχρυσα ἀρχαγγελικά φτερά, ἄν καί εἶναι κατά πάντα ἄνθρωπος.
Ἡ προσωπικότητα τοῦ Τιμίου Προδρόμου δέν προσεγγίζεται εὔκολα μέ τόν ἀνθρώπινο λόγο. Τό ἐγκώμιό του τό ἔπλεξε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ὅταν εἶπε πώς ὁ Ἰωάννης εἶναι ὁ σημαντικώτερος ἄνθρωπος πού βγῆκε στή γῆ ἀπό γυναικεία μήτρα. Τά στοιχεῖα πού προσδιορίζουν τό μεγαλεῖο τοῦ Τιμίου Προδρόμου εἶναι ἡ ἀσκητικότητα, ἡ διδακτικότητα καί ἡ ἀνυποχωρητικότητά του.
Ἡ ἀσκητικότητα τοῦ Ἰωάννου ξεκινάει ἀπό τήν ἄνευ μέτρου ἀγάπη του γιά τό Θεό. Ἡ καρδιά του φλέγεται τόσο πολύ ἀπό τή θεϊκή ἕλξη πού δέν ἐπιθυμεῖ νά ὑπάρχει κάποιο ἐμπόδιο ἀνάμεσα σ’ ἐκεῖνον καί στό Θεό. Τό μεγαλύτερο ἐμπόδιο γιά τήν ἐποικοδόμηση μιᾶς ζωντανῆς σχέσεως ἀνάμεσα στό Θεό καί στόν ἄνθρωπο εἶναι τό ὑλιστικό φρόνημα. Ἡ διάθεση τοῦ ἀνθρώπου νά ἱκανοποιήσει ὅλες τίς ἀνάγκες τῆς σαρκός κλέβει ὅλη τήν προσοχή καί τήν ἰκμάδα τοῦ ἀνθρώπου.
Ἀκόμη καί ἄν κάποιος ἔχει πνευματικές ἀνησυχίες, στήν προσπάθειά του νά ἱκανοποιήσει ὅλες τίς ὑλικές του ἀνάγκες χάνει τή διάθεσή του γιά ἀνώτερα πετάγματα καί σέρνεται στή λάσπη τῆς κάθε ἐπιθυμίας. Ἡ ἀγάπη γιά τό Θεό ψυχραίνεται, ὅταν ὁ ἄνθρωπος καταδυναστεύεται ἀπό τίς ἐξαρτήσεις τῆς ὕλης καί τῶν προσώπων αὐτοῦ τοῦ κόσμου.
Γιά τόν Βαπτιστή τοῦ Ἰησοῦ, ὅμως, ἡ μοναδική ἀναζήτηση πού ἔδινε νόημα στήν ὕπαρξή του ἦταν ἡ ἀναζήτηση τοῦ Σωτήρα καί Λυτρωτῆ. Τά ροῦχα, τά σπίτια, τά φαγητά καί τά ὑπάρχοντα, πού γιά τούς περισσότερους ἀποτελοῦν ἀναφαίρετα καί αὐτόνοητα δικαιώματα, γιά τόν Τίμιο Πρόδρομο ἦταν ἐμπόδια πού ἔπρεπε νά ξεπεραστοῦν, γιά νά μήν ἀποσπᾶται ἀπό τήν ἀδιάσπαστη ἀδολεσχία του μέ τό Θεό. Ἡ γνώση τοῦ Σωτήρα εἶναι τόσο σημαντική γιά ἐκεῖνον, πού κάθε ἄλλη ἀσχολία διαγράφεται ἀπό τή ζωή του. Ἡ ἄσκηση γίνεται τό μεγάλο μυστικό τῆς ἀγάπης πρός τό Θεό καί τῆς ἀνθρώπινης ἐλευθερίας, κάτι τό ὁποῖο διδάσκει ὁ Τίμιος Πρόδρομος μέ τή ζωή καί τό παράδειγμά του.
Ἡ διδακτικότητα τώρα τοῦ Ἰωάννου διαθέτει ἕνα μεγαλεῖο καί ὡς πρός τόν τρόπο καί ὡς πρός τό περιεχόμενό της. Ὁ τρόπος πού διδάσκει εἶναι ταπεινός, ἁπλός καί δωρικός. Δέν ὁμιλεῖ γιά τόν ἑαυτό του. Δέν διαφημίζει τά πνευματικά του κατορθώματα. Ἐπιθυμεῖ τήν ἀφάνεια, γιά νά ἀναδείξει πιό ἔντονα καί καθαρά τό Σωτήρα Χριστό. Ἐπιλέγει τή σκιά τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας, γιά νά λάμψει τό φῶς τοῦ Μεσσία. Αὐτή ἡ ταπείνωση, ὅμως, τόν ἀνεβάζει στά ὑψηλότερα βάθρα τῆς ἀνθρωπότητας, ἀφοῦ τόν ἀξιώνει νά γίνει ὁ Πρόδρομος τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο.
Τό περιεχόμενο τῆς διδασκαλίας του περιορίζεται σέ μία καί μόνη λέξη, στή λέξη «μετανοεῖτε». Αὐτό κάνει τόν Τίμιο Πρόδρομο ἀπίστευτα μεγαλειώδη, πιό μεγάλο ἀπ’ ὅλους τούς μεγάλους τούτου τοῦ κόσμου. Ἡ μετάνοια, ὅταν εἶναι τρόπος ζωῆς καί ὄχι μόνο μία στιγμιαία ἀπόφαση, ἑνώνει τόν ἄνθρωπο μέ τό Θεό.
Ἡ ἐπιστροφή τοῦ ἀνθρώπου στή θεϊκή ἀγάπη καί ἡ παραμονή του σ’ αὐτή συνιστᾶ τήν ἀληθινή μετάνοια. Αὐτή ἡ μετάνοια καταξιώνει τόν ἄνθρωπο, διότι μέσα στήν ἀγάπη καί τή γνώση τοῦ Θεοῦ θεραπεύεται ἀπό τό μικρόβιο τῆς ἁμαρτίας καί δοξάζεται ὡς ἡ κορυφή τῆς δημιουργίας. Μέ τήν ἀνυπακοή του ἔχασε αὐτή τήν κορυφή, μέ τή μετάνοια τήν ξανακερδίζει καί τήν κρατάει γιά πάντα δική του. Αὐτή τήν κορυφή κατέκτησε ὁ Πρόδρομος καί αὐτή τήν κορυφή ὑποδεικνύει σέ ὅλους μέ τό «μετανοεῖτε».
Τέλος ἡ ἀνυποχωρητικότητα τοῦ Ἰωάννου βασίζεται στήν ἀμετάκλητη ἀγάπη του γιά τήν ἀλήθεια. Ἡ ἀλήθεια γιά τόν ὑπόπτερο αὐτόν ἅγιο δέν εἶναι ἕνα σύστημα γνώσεων οὔτε κάποιο ἀόριστο φιλοσόφημα. Ἡ ἀλήθεια δέν εἶναι ἰδεοληψία καί σύστημα. Ἡ ἀλήθεια εἶναι πρόσωπο. Εἶναι ὁ Χριστός. Εἶναι αὐτός πού εἶπε: «ἐγώ εἰμί ἡ ὁδός, ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή».
Ὁ ἐραστής τῆς ἀληθείας εἶναι αὐτός πού ἀγαπάει τήν ἀληθινή ζωή, δηλαδή τό Χριστό. Ὁ Ἰωάννης ζεῖ καί βιώνει τήν ἀλήθεια, ἀπολαμβάνει τήν παρουσία τοῦ Σωτήρα καί τή σχέση μαζί Του. Ἡ ἁμαρτία πληγώνει καί διαγράφει τήν ἀλήθεια ἀπό τήν καθημερινότητα τῶν ἀνθρώπων. Ὁ Πρόδρομος πολεμάει ἀπηνῶς τήν ἁμαρτία ὄχι ἀπό μίσος γιά τούς ἁμαρτωλούς ἀλλά ἀπό ἀγάπη γιά τήν πηγή τῆς ἀλήθειας, δηλαδή ἀπό ἀγάπη γιά τό Χριστό. Αὐτός ὁ πόλεμος τόν φέρνει ἀναπόφευκτα σέ σύγκρουση μέ κάθε ἀμετανόητο πού ἐμμένει πεισματικά στό ψέμα καί στήν ἄρνηση τοῦ Σωτήρα.
Ἡ ἀγάπη του γιά τήν ἀλήθεια τόν ὁδηγεῖ στή φυλακή καί στήν αἱματηρή, φρικτή καί πρωτόγονα βάρβαρη θυσία του. Ἡ ἀποκομμένη κεφαλή του, ὅμως, γίνεται τό αἰώνιο καί παγκόσμιο σύμβολο τῆς ἀγάπης ὅλων τῶν πιστῶν γιά τήν ἀλήθεια, δηλαδή γιά τό Χριστό. Ὁ δρόμος πού ὁδηγεῖ στήν ἕνωση μέ τό Θεό δέν συμβαδίζει μέ τό ψέμα τῆς ἀνυπακοῆς καί τῆς ἁμαρτίας.
Ἡ ἁμαρτία ὑπόσχεται νά κάνει τόν ἄνθρωπο θεϊκό, ἀλλά τόν κάνει ὑπάνθρωπο καί χαμερπή. Ἡ σαρκωμένη Ἀλήθεια, ὁ Χριστός, ὑπόσχεται νά κάνει τόν ἄνθρωπο θεό καί κρατάει τήν ὑπόσχεσή Του, ἀφοῦ δέν διστάζει νά ἑνωθεῖ μαζί του, νά τοῦ χαρίσει τό Σῶμα καί τό Αἷμα Του μέσα στά μυστήρια τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας.
Καθώς τιμοῦμε λοιπόν σήμερα τόν Πρόδρομο καί Βαπτιστή τοῦ Σωτῆρος, τόν μέγιστο Ἰωάννη, τό φωστήρα καί ἀρχάγγελο τῆς πίστεώς μας, καλούμαστε νά τόν μιμηθοῦμε, γιά νά βαδίσουμε κι ἐμεῖς στά χνάρια τοῦ ἀπροσμέτρητου μεγαλείου του. Νά μιμηθοῦμε τήν ἀσκητικότητά του, τόν ταπεινό τρόπο τῆς ζωῆς του καί τό περιεχόμενο τῆς διδασκαλίας του, πού εἶναι ἡ μετάνοια. Νά μιμηθοῦμε τήν παθιασμένη ἀγάπη του γιά τήν ἀλήθεια. Τήν ἀνυποχωρητικότητά του στήν ἀγάπη του γιά τό Χριστό, ἀκόμη καί ἄν αὐτό σημαίνει πώς θά βαδίσουμε στό δύσκολο μονοπάτι τῆς θυσίας.
Κάθε θυσία, ὅμως, πού γίνεται ἀπό ἀγάπη γιά τό Σωτήρα Χριστό στεφανώνεται ἀπό τή δόξα τῆς Ἁγίας Τριάδος, τήν ὁποία μακάρι, μέ τίς πρεσβεῖες τοῦ Τιμίου Προδρόμου, νά ἀπολαύσουμε ὅλοι ἀπό τώρα σ’ αὐτή τή ζωή καί γιά πάντοτε στήν αἰωνιότητα. Ἀμήν.
