Τι σημαίνει ο όρος ''Χριστός'';
Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας
«Το όνομα Χριστός δεν έχει σημασία όρου, ούτε δηλώνει την ουσία κάποιου, δηλαδή τι ακριβώς είναι, όπως ακριβώς και η λέξη άνθρωπος ή ίππος ή βόδι, αλλά μάλλον φανερώνει ένα πράγμα που γίνεται σε κάποιον.
Λέγεται λοιπόν Χριστός ο Λόγος του Θεού, αυτός που έγινε άνθρωπος για χάρη μας και σαν εμάς και με την μορφή δούλου, και χρίσθηκε βέβαια ως άνθρωπος ως προς την σάρκα, έχρισε όμως ως Θεός με το Πνεύμα του εκείνους που πιστεύουν σε Αυτόν»
Μερικοί από τους αρχαιότερους αλείφονταν με λάδι, σύμφωνα με την αρέσκεια του Θεού την εποχή εκείνη. Η χρίση αποτελούσε και γνώρισμα της εξουσίας των βασιλέων.
Επίσης και οι προφήτες χρίονταν νοητά με το Άγιο Πνεύμα, ώστε εξαιτίας αυτού να ονομάζονται χριστοί. Ψάλλει λοιπόν ο μακάριος Δαβίδ ως εκπρόσωπος του Θεού και λέγει: «Μη άπτεσθε των χριστών μου, και εν τοις προφήταις μη πονηρεύεσθε».
Αλλά και ο προφήτης Αββακούμ λέγει: «Εξήλθες εις σωτηρίαν λαού σου, του σώσαι τους χριστούς σου».
Στην περίπτωση όμως του Σωτήρα όλων μας Χριστού λέμε βέβαια ότι έγινε χρίση, αλλά χρίση ούτε συμβολική, όπως γινόταν με λάδι, ούτε όπως εκείνη που γινόταν με το προφητικό χάρισμα, αλλά ούτε και εκείνη η νοούμενη κατά την ανάδειξη κάποιου για την επιτυχή εκτέλεση κάποιου πράγματος, κάτι δηλαδή σαν εκείνο που έγινε στην περίπτωση του Κύρου, που είχε βασιλεύσει στους Πέρσες και τους Μήδους, ο οποίος εξεστράτευσε εναντίον της χώρας των Βαβυλωνίων, παρακινούμενος σ’ αυτό από τον Θεό που μπορεί να τα κάνει όλα.
Τι εστίν ο Χριστός
Στην περίπτωση όμως του Σωτήρα όλων μας Χριστού λέμε βέβαια ότι έγινε χρίση, αλλά χρίση ούτε συμβολική, όπως γινόταν με λάδι, ούτε όπως εκείνη που γινόταν με το προφητικό χάρισμα, αλλά ούτε και εκείνη η νοούμενη κατά την ανάδειξη κάποιου για την επιτυχή εκτέλεση κάποιου πράγματος, κάτι δηλαδή σαν εκείνο που έγινε στην περίπτωση του Κύρου, που είχε βασιλεύσει στους Πέρσες και τους Μήδους, ο οποίος εξεστράτευσε εναντίον της χώρας των Βαβυλωνίων, παρακινούμενος σ’ αυτό από τον Θεό που μπορεί να τα κάνει όλα.
Γιατί ειπώθηκε: «Έτσι μίλησε ο Κύριος στον χρισμένο από μένα Κύρο, του οποίου κράτησα το δεξί του χέρι». Μολονότι δηλαδή ήταν άνδρας ειδωλολάτρης, ονομάστηκε χριστός, γιατί κατά κάποιο τρόπο χρίσθηκε σε βασιλιά με απόφαση από τον ουρανό, και διορίστηκε από τον Θεό να κυριεύσει κατά κράτος τη Βαβυλώνα.
Το ίδιο όμως, αλλά σε μεγαλύτερο βαθμό, έγινε και με τον Χριστό. Επειδή δηλαδή με την παράβαση του Αδάμ είχε επικρατήσει σε όλους η αμαρτία, έφυγε το Άγιο Πνεύμα, και για το λόγο αυτόν επικράτησε σε όλα το κακό.
Το ίδιο όμως, αλλά σε μεγαλύτερο βαθμό, έγινε και με τον Χριστό. Επειδή δηλαδή με την παράβαση του Αδάμ είχε επικρατήσει σε όλους η αμαρτία, έφυγε το Άγιο Πνεύμα, και για το λόγο αυτόν επικράτησε σε όλα το κακό.
Έπρεπε λοιπόν και πάλι με την ευσπλαχνία του Θεού , για να επανέλθει η ανθρωπότητα στην αρχική της κατάσταση, να καταστεί άξια του Αγίου Πνεύματος. Ενανθρώπησε λοιπόν ο Μονογενής Λόγος του Θεού, και εμφανίστηκε στους γήινους με γήινο σώμα, και έγινε ελεύθερος από κάθε αμαρτία, ώστε με αυτόν και μόνο η ανθρώπινη φύση, στεφανωμένη με τα καυχήματα της αναμαρτησίας, να δεχτεί πλουσιοπάροχα το Άγιο Πνεύμα, και έτσι να αναμορφωθεί προς τον Θεό με τον αγιασμό. Έτσι λοιπόν μεταβιβάζεται και σε μας η χάρη, αρχίζοντας από τον Χριστό τον πρωτότοκο μεταξύ μας, και για αυτό ο μακάριος Δαβίδ διδάσκοντας μας ψάλλει: «Ηγάπησας δικαιοσύνην, και εμίσησας αδικίαν, δια τούτο έχρισέ σε ο Θεός, ο Θεός σου, έλαιον αγαλλιάσεως».
Χρίσθηκε λοιπόν, όπως και εμείς, ως άνθρωπος ο Υιός με τους επαίνους της αναμαρτησίας, όπως είπαμε, και έτσι δοξάστηκε στο πρόσωπό Του η ανθρώπινη φύση, με το να καταστεί άξια να γίνει μέτοχος του Αγίου Πνεύματος, το οποίο δεν φεύγει πια, όπως στις αρχές, αλλά παραμένει μάλλον σε αυτήν. Για αυτό ακριβώς και έχει γραφεί: «Κατέπτη μεν επί Χριστώ το Πνεύμα, μεμένηκε δε επ’ αυτόν».
Χρίσθηκε λοιπόν, όπως και εμείς, ως άνθρωπος ο Υιός με τους επαίνους της αναμαρτησίας, όπως είπαμε, και έτσι δοξάστηκε στο πρόσωπό Του η ανθρώπινη φύση, με το να καταστεί άξια να γίνει μέτοχος του Αγίου Πνεύματος, το οποίο δεν φεύγει πια, όπως στις αρχές, αλλά παραμένει μάλλον σε αυτήν. Για αυτό ακριβώς και έχει γραφεί: «Κατέπτη μεν επί Χριστώ το Πνεύμα, μεμένηκε δε επ’ αυτόν».
Λέγεται λοιπόν Χριστός ο Λόγος του Θεού, αυτός που έγινε άνθρωπος για χάρη μας και σαν εμάς και με την μορφή δούλου, και χρίσθηκε βέβαια ως άνθρωπος ως προς την σάρκα, έχρισε όμως ως Θεός με το Πνεύμα του εκείνους που πιστεύουν σε Αυτόν»
(Έργα Αγίου Κυρίλλου Αλεξανδρείας, ΕΠΕ 10, σελ. 103- 105,
«Περί της Ενανθρωπίσεως του Μονογενούς»).
