Αυτός που ελέγχει, να μη το κάνει σαν να περιγελά ή να εξευτελίζει...
Εάν δης τον φίλο σου να πορνεύη, πες του· είναι κακό πράγμα αυτό που κάνεις, δεν ντρέπεσαι, δεν κοκκινίζεις; είναι κακό αυτό.
Αυτός, λέγεις, δεν το ξέρει, ότι είναι κακό; Ναι, το ξέρει, αλλά έλκεται από την επιθυμία. Και οι ασθενείς γνωρίζουν ότι η ψυχροποσία είναι κακό πράγμα, αλλ' όμως χρειάζονται αυτούς που θα τους εμποδίσουν να πιουν το κρύο νερό· διότι αυτός που κατέχεται από το πάθος, δεν θα μπορέση γρήγορα να προφυλαχθή από την ασθένεια. Πρέπει λοιπόν εσύ που είσαι υγιής να φροντίσης για τη θεραπεία του· κι' άν δεν σε ακούση, παρακολούθησε τις κινήσεις του και εμπόδισέ τον ίσως σε ντραπή.
Και ποιό, λέγει, είναι το όφελος, όταν το κάνη αυτό εξ αιτίας μου και επειδή κατακρατήθηκε από μένα; Μή λεπτολογής το πράγμα· κατά πρώτον απομάκρυνέ τον με οποιονδήποτε τρόπο από την άθλια πράξι· ας συνηθίση να μη πηγαίνη προς εκείνο το βάραθρο· είτε από σένα, είτε από οποιαδήποτε άλλη αιτία εμποδισθή, θα ωφεληθή από αυτό. Διότι, όταν τον συνηθίσης να μην πηγαίνη προς τη διαφθορά, τότε θα μπορέσης ύστερα από μια μικρή ανάπαυλα, να τον διδάξης, ότι πρέπει να το κάνη αυτό για τον Θεό και όχι για τον άνθρωπο.
Και ποιό, λέγει, είναι το όφελος, όταν το κάνη αυτό εξ αιτίας μου και επειδή κατακρατήθηκε από μένα; Μή λεπτολογής το πράγμα· κατά πρώτον απομάκρυνέ τον με οποιονδήποτε τρόπο από την άθλια πράξι· ας συνηθίση να μη πηγαίνη προς εκείνο το βάραθρο· είτε από σένα, είτε από οποιαδήποτε άλλη αιτία εμποδισθή, θα ωφεληθή από αυτό. Διότι, όταν τον συνηθίσης να μην πηγαίνη προς τη διαφθορά, τότε θα μπορέσης ύστερα από μια μικρή ανάπαυλα, να τον διδάξης, ότι πρέπει να το κάνη αυτό για τον Θεό και όχι για τον άνθρωπο.
Μην θέλης με μιας να τα κατορθώσης όλα, διότι δεν θα μπορέσης, αλλά ήρεμα και σιγά-σιγά. Αν τον δης να πηγαίνη για πιοτό και σε συμπόσια που είναι γεμάτα από μέθη, κάνε το ίδιο, κι' αυτόν πάλι παρακάλεσέ τον, κι' αν διακρίνη σε σένα κάποιο ελάττωμα να σε βοηθήση να το διορθώσης. Διότι τότε θα ανεχθή και τον έλεγχο που του κάνεις, όταν δη ότι κι' εσύ έχεις ανάγκη ελέγχων και όχι όταν τον ελέγχης σαν να τα έχης κατορθώσει εσύ όλα, ούτε σαν διδάσκαλος, αλλ' ότι τον βοηθάς σαν φίλος και αδελφός.
Πες του, εγώ σε βοήθησα, υπενθυμίζοντάς σου το συμφέρον σου· και συ, αν δης ότι έχω κάποιο ελάττωμα, εμπόδισέ το, διόρθωσέ το· κι' άν δης ότι εύκολα οργίζομαι και είμαι πλεονέκτης, περιόρισε την τάσι μου με τη συμβουλή σου.
Πες του, εγώ σε βοήθησα, υπενθυμίζοντάς σου το συμφέρον σου· και συ, αν δης ότι έχω κάποιο ελάττωμα, εμπόδισέ το, διόρθωσέ το· κι' άν δης ότι εύκολα οργίζομαι και είμαι πλεονέκτης, περιόρισε την τάσι μου με τη συμβουλή σου.
Αυτό είναι φιλία· έτσι αδελφός βοηθούμενος από τον αδελφό μοιάζει με πόλι οχυρωμένη· διότι δεν κάνει την φιλία το φαγητό και το πιοτό· καθόσον τέτοια φιλία έχουν και οι ληστές και οι δολοφόνοι· αλλά εάν είμαστε φίλοι, εάν πραγματικά φροντίζουμε ο ένας για τον άλλο, αυτά ας συμφωνήσουμε μεταξύ μας· αυτά μας οδηγούν σε επικοδομητική φιλία, αυτά μας εμποδίζουν να πάμε στην κόλασι.
Ούτε ν' αγανακτής όταν σε ελέγχουν διότι άνθρωποι είμαστε και έχουμε ελαττώματα· ούτε αυτός που ελέγχει να το κάνη σαν να περιγελά ή να εξευτελίζη και να διαπομπεύη, αλλά κατ' ιδίαν και με πραότητα· διότι πολύ μεγαλύτερη πραότητα χρειάζεται αυτός που κάνει τον έλεγχο για να μπορέση να πείση τον ελεγχόμενο να υπομείνη την εγχείρισι.
Ούτε ν' αγανακτής όταν σε ελέγχουν διότι άνθρωποι είμαστε και έχουμε ελαττώματα· ούτε αυτός που ελέγχει να το κάνη σαν να περιγελά ή να εξευτελίζη και να διαπομπεύη, αλλά κατ' ιδίαν και με πραότητα· διότι πολύ μεγαλύτερη πραότητα χρειάζεται αυτός που κάνει τον έλεγχο για να μπορέση να πείση τον ελεγχόμενο να υπομείνη την εγχείρισι.
Δεν βλέπετε τους γιατρούς όταν καυτηριάζουν, όταν χειρουργούν, με πόση πραότητα κάμνουν τη θεραπεία; Πολύ περισσότερο πρέπει να το κάνουν αυτό εκείνοι που ελέγχουν· διότι ο έλεγχος είναι σφοδρότερος και από τη φωτιά και από τον σίδηρο και κάνει τον άνθρωπο ν' αναπηδά· γι' αυτό και οι γιατροί πολλά μηχανεύονται, για να κάνουν την εγχείρισι με ηπιότητα και πραότητα· αρχίζουν δηλαδή την εγχείρισι και σταματούν εάν χρειασθή, για να πάρη λίγο κουράγιο ο ασθενής.
Έτσι πρέπει να κάνουμε και τους ελέγχους, για να μην αποσκιρτήσουν οι ελεγχόμενοι. Κι άν υβρισθούμε κι άν πληγωθούμε, να μην εγκαταλείψουμε την προσπάθεια. Διότι και οι χειρουργούμενοι, πολλές κραυγές εξαπολύουν εναντίον των χειρουργών· εκείνοι όμως δεν δίνουν σημασία σε τίποτε από αυτά, παρά μόνο ενδιαφέρονται για την υγεία των ασθενών. Έτσι λοιπόν και εδώ πρέπει να χρησιμοποιούμε όλα τα μέσα για να είναι ο έλεγχος ωφέλιμος, όλα να τα υπομένουμε, αποβλέποντας στον μισθό που μας περιμένει. «Να βαστάζετε», λέγει, «ο ένας του άλλου τα βάρη κι έτσι να εκπληρώνετε τον νόμο τού Χριστού».
Έτσι λοιπόν ελέγχοντας και υπομένοντας αναμεταξύ μας τους ελέγχους, θα μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε την οικοδομή τού Χριστού και θα μειώσετε και τον κόπο τον δικό μου, με το να με συμπαραστέκεσθε σ' όλα, ν' απλώνετε το χέρι σας προς βοήθειά μου, και να μοιράζεσθε μαζί μου το έργο, συμμετέχοντας έτσι και στη σωτηρία ο ένας του άλλου, και στη δική του ο καθένας. Ας υπομένουμε λοιπόν και ας σηκώνουμε ο ένας τα βάρη τού άλλου και ας ελέγχουμε ο ένας τον άλλο, για να κληρονομήσουμε τα αγαθά που μας υποσχέθηκε ο Θεός, με τη βοήθεια του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.
Έτσι πρέπει να κάνουμε και τους ελέγχους, για να μην αποσκιρτήσουν οι ελεγχόμενοι. Κι άν υβρισθούμε κι άν πληγωθούμε, να μην εγκαταλείψουμε την προσπάθεια. Διότι και οι χειρουργούμενοι, πολλές κραυγές εξαπολύουν εναντίον των χειρουργών· εκείνοι όμως δεν δίνουν σημασία σε τίποτε από αυτά, παρά μόνο ενδιαφέρονται για την υγεία των ασθενών. Έτσι λοιπόν και εδώ πρέπει να χρησιμοποιούμε όλα τα μέσα για να είναι ο έλεγχος ωφέλιμος, όλα να τα υπομένουμε, αποβλέποντας στον μισθό που μας περιμένει. «Να βαστάζετε», λέγει, «ο ένας του άλλου τα βάρη κι έτσι να εκπληρώνετε τον νόμο τού Χριστού».
Έτσι λοιπόν ελέγχοντας και υπομένοντας αναμεταξύ μας τους ελέγχους, θα μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε την οικοδομή τού Χριστού και θα μειώσετε και τον κόπο τον δικό μου, με το να με συμπαραστέκεσθε σ' όλα, ν' απλώνετε το χέρι σας προς βοήθειά μου, και να μοιράζεσθε μαζί μου το έργο, συμμετέχοντας έτσι και στη σωτηρία ο ένας του άλλου, και στη δική του ο καθένας. Ας υπομένουμε λοιπόν και ας σηκώνουμε ο ένας τα βάρη τού άλλου και ας ελέγχουμε ο ένας τον άλλο, για να κληρονομήσουμε τα αγαθά που μας υποσχέθηκε ο Θεός, με τη βοήθεια του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.
Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
