Οι Νηστείες της Εκκλησίας (Μέρος Β')

Εορτολόγιο των ακινήτων Εορτών, των τιμωμένων είτε με την κατάλυση τροφών, είτε με τη Νηστεία

Οι καταλύσεις των τροφών που αναφέρονται στον παρακάτω πίνακα ακινήτων Εορτών, ισχύουν ΜΟΝΟ όταν οι Εορτές αυτές πέσουν σε ημέρα ή περίοδο Νηστείας. Διαφορετικά, τις ημέρες αυτών των Εορτών τρώμε τα πάντα.

Επίσης, τις Εορτές που χαρακτηρίζονται με τη λέξη 'Νηστεία', στην κατηγορία 'Κατάλυσις', τις νηστεύουμε πάντα (είτε πέσουν σε ημέρα ή περίοδο Νηστείας είτε όχι) χωρίς λάδι, εκτός μόνο και εάν πέσουν Σάββατο ή Κυριακή, οπότε και τις νηστεύουμε πάντα με λάδι. Όπου αναφέρεται η φράση 'Εις πάντα', τρώμε πάντοτε τα πάντα, όπου αναφέρεται η λέξη 'Ιχθύος', τρώμε πάντα το ψάρι, ενώ όπου αναφέρεται η φράση 'Οίνου & ελαίου', τρώμε πάντα το λάδι και επομένως μπορούμε να πιούμε το κρασί και τα οινοπνευματώδη ποτά.

	Ιανουάριος	Κατάλυσις
1	Περιτομή Ιησού Χριστού, Βασιλείου του Μεγάλου	Ιχθύος
5	Παραμονή Θεοφανείων	Νηστεία
6	Τα Άγια Θεοφάνεια	Εις πάντα
7	Σύναξις Ιωάννου του Προδρόμου	Ιχθύος
16	Προσκύνησις Τιμίας Αλύσεως Αποστόλου Πέτρου	Οίνου & ελαίου
17	Αντωνίου του Μεγάλου	Οίνου & ελαίου
18	Αθανασίου και Κυρίλλου	Οίνου & ελαίου
20	Ευθυμίου του Μεγάλου	Οίνου & ελαίου
22	Τιμοθέου Αποστόλου, Αναστασίου Πέρσου	Οίνου & ελαίου
25	Γρηγορίου του Θεολόγου	Οίνου & ελαίου
27	Ανακομιδή Λειψάνων Ιωάννου του Χρυσοστόμου	Οίνου & ελαίου
30	Τριών Ιεραρχών	Οίνου & ελαίου
	Φεβρουάριος	Κατάλυσις
2	Υπαπαντή Ιησού Χριστού	Ιχθύος
8	Θεοδώρου του Στρατηλάτου	Οίνου & ελαίου
10	Χαραλάμπους Ιερομάρτυρος	Οίνου & ελαίου
11	Βλασίου Ιερομάρτυρος	Οίνου & ελαίου
17	Θεοδώρου του Τήρωνος	Οίνου & ελαίου
24	Α΄και Β΄ Εύρεσις Τιμίας Κεφαλής Προδρόμου	Οίνου & ελαίου
	Μάρτιος	Κατάλυσις
9	Των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων	Οίνου & ελαίου
25	Ευαγγελισμός της Θεοτόκου	Ιχθύος
26	Σύναξις του Αρχαγγέλου Γαβριήλ	Οίνου & ελαίου
	Απρίλιος	Κατάλυσις
23	Γεωργίου του Τροπαιοφόρου	Οίνου & ελαίου
25	Μάρκου Αποστόλου και Ευαγγελιστού	Οίνου & ελαίου
30	Ιακώβου του Αποστόλου	Οίνου & ελαίου
	Μάϊος	Κατάλυσις
2	Ανακομιδή Λειψάνων Αθανασίου του Μεγάλου	Οίνου & ελαίου
8	Ιωάννου του Θεολόγου	Οίνου & ελαίου
15	Παχωμίου του Μεγάλου	Οίνου & ελαίου
21	Κωνσταντίνου και Ελένης	Οίνου & ελαίου
25	Γ΄ Εύρεσις της Τιμίας Κεφαλής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου	Οίνου & ελαίου
	Ιούνιος	Κατάλυσις
8	Ανακομιδή Λειψάνου Θεοδώρου του Στρατηλάτου	Οίνου & ελαίου
11	Βαρθολομαίου και Βαρνάβα Αποστόλων	Οίνου & ελαίου
24	Γενέθλιον Ιωάννου Προδρόμου	Ιχθύος
29	Των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου	Ιχθύος
30	Η Σύναξις των 12 Αποστόλων	Οίνου & ελαίου
	Ιούλιος	Κατάλυσις
1	Κοσμά και Δαμιανού Αναργύρων	Οίνου & ελαίου
2	Κατάθεσις Εσθήτος Θεοτόκου	Οίνου & ελαίου
17	Μαρίνης Μεγαλομάρτυρος	Οίνου & ελαίου
20	Ηλιού του Θεσβίτου	Οίνου & ελαίου
22	Μαρίας της Μαγδαληνής	Οίνου & ελαίου
25	Κοίμησις της Αγίας Άννης	Οίνου & ελαίου
26	Παρασκευής Μεγαλομάρτυρος	Οίνου & ελαίου
27	Παντελεήμονος Μεγαλομάρτυρος	Οίνου & ελαίου
	Αύγουστος	Κατάλυσις
6	Μεταμόρφωσις του Σωτήρος	Ιχθύος
15	Κοίμησις της Θεοτόκου	Ιχθύος
24	Κοσμά του Αιτωλού	Οίνου & ελαίου
29	Αποτομή Τιμίας Κεφαλής Ιωάννου του Προδρόμου	Νηστεία
31	Κατάθεση Τιμίας Ζώνης της Θεοτόκου	Οίνου & ελαίου
	Σεπτέμβριος	Κατάλυσις
1	Αρχή της Ινδίκτου, Συμεών του Στυλίτου	Οίνου & ελαίου
6	Ανάμνησις Θαύματος Αρχαγγέλου Μιχαήλ	Οίνου & ελαίου
8	Γενέθλιον Θεοτόκου	Ιχθύος
9	Ιωακείμ και Άννης	Οίνου & ελαίου
13	Εγκαίνια του Ιερού Ναού της Αναστάσεως	Οίνου & ελαίου
14	Ύψωσις του Τιμίου Σταυρού	Νηστεία
20	Ευσταθίου και των συν αυτώ	Οίνου & ελαίου
23	Σύλληψις Ιωάννου του Προδρόμου	Οίνου & ελαίου
26	Μετάστασις Ιωάννου του Θεολόγου	Οίνου & ελαίου
	Οκτώβριος	Κατάλυσις
6	Θωμά του Αποστόλου	Οίνου & ελαίου
18	Λουκά του Ευαγγελιστού	Οίνου & ελαίου
23 26	Ιακώβου του Αδελφοθέου Δημητρίου του Μυροβλήτου	Οίνου & ελαίου Οίνου & ελαίου
28	Αγίας Σκέπης της Θεοτόκου	Οίνου & ελαίου
	Νοέμβριος	Κατάλυσις
1	Κοσμά και Δαμιανού των Αναργύρων	Οίνου & ελαίου
8	Σύναξις Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ	Οίνου & ελαίου
9	Νεκταρίου Πενταπόλεως	Οίνου & ελαίου
12	Ιωάννου του Ελεήμονος	Οίνου & ελαίου
13	Ιωάννου του Χρυσοστόμου	Οίνου & ελαίου
14	Φιλίππου του Αποστόλου	Ιχθύος
16	Ματθαίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού	Οίνου & ελαίου
21	Εισόδια της Θεοτόκου	Ιχθύος
25	Αικατερίνης Μεγαλομάρτυρος	Οίνου & ελαίου
30	Ανδρέου Πρωτοκλήτου	Οίνου & ελαίου
	Δεκέμβριος	Κατάλυσις
4	Βαρβάρας Μεγαλομάρτυρος, Ιωάννου Δαμασκηνού	Οίνου & ελαίου
5	Σάββα του Ηγιασμένου	Οίνου & ελαίου
6	Νικολάου Επισκόπου Μύρων	Οίνου & ελαίου
9	Σύλληψις Αγίας Άννης, Μητρός της Θεοτόκου	Οίνου & ελαίου
12	Σπυρίδωνος Τριμυθούντος του Θαυματουργού	Οίνου & ελαίου
15	Ελευθερίου Ιερομάρτυρος	Οίνου & ελαίου
17	Δανιήλ Προφήτου, Διονυσίου Ζακύνθου	Οίνου & ελαίου
20	Ιγνατίου του Θεοφόρου	Οίνου & ελαίου
24	Παραμονή των Χριστουγέννων	Νηστεία
25	Γέννησις Ιησού Χριστού	Εις πάντα
26	Σύναξις της Θεοτόκου	Ιχθύος

  

Σύναξις: Στην Εκκλησία μας με τον όρο «Σύναξη» εννοούμε: α) Την συγκέντρωση των πιστών στον Ιερό Ναό την επόμενη ημέρα μιας Μεγάλης Εορτής, για να τιμηθεί κάποιο από τα Ιερά Πρόσωπα, που διακόνησε με την παρουσία του το Γεγονός της Εορτής της προηγούμενης ημέρας. β) Την συγκέντρωση των πιστών στον Ιερό Ναό, για να τιμηθεί το σύνολο των τοπικών Αγίων κάποιας περιοχής, όπως για παράδειγμα την πρώτη Κυριακή του Σεπτεμβρίου στη Νάξο, έχουμε την «Σύναξη των Πέντε Αγίων της Παροναξίας».

Επίσης, στις 30 Ιουνίου έχουμε την «Σύναξη των Αγίων Ενδόξων και Πανευφήμων Δώδεκα Αποστόλων». Αφού την προηγούμενη Ημέρα η Αγία μας Εκκλησία, Γιόρτασε την Μνήμη των Αγίων και Κορυφαίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, καθιέρωσε την επόμενη την Εορτή αυτή, για να τιμήσει και τους υπόλοιπους Αποστόλους ως Ομότιμους και Ισότιμους των Κορυφαίων, αφού έλαβαν την Ίδια Χάρη του Αγίου Πνεύματος και αποτέλεσαν ένα σώμα και ένα πνεύμα «εν Χριστώ» μαζί τους. Στην «Σύναξη» αυτή λοιπόν, η Εκκλησία καλεί τους πιστούς να Εορτάσουν πνευματικά και να τιμήσουν τους Αγίους Δώδεκα Αποστόλους, ενώ Ψάλλει «πάντες οι πιστοί, ας επαινέσουμε τους Μαθητές του Χριστού ως Προστάτες και ας χαρούμε πνευματικά πανηγυρίζοντες δια Ύμνων και Ωδών πνευματικών και μιμούμενοι αυτούς κατά το δυνατόν».

Τέλος, την 8η Νοεμβρίου Εορτάζουμε την «Σύναξη των Αρχιστρατήγων Μιχαήλ και Γαβριήλ και των λοιπών Ασωμάτων και Ουρανίων Ταγμάτων». Όταν ο Αρχάγγελος Μιχαήλ είδε τον σατανά και ολόκληρο το αγγελικό του τάγμα να εκπίπτει από την Ουράνια Δόξα και το Αρχαγγελικό του Αξίωμα, διαφύλαξε τόσο την δική του Δόξα και Λαμπρότητα (που του αποδώθηκε από τον Θεό), όσο και την Δόξα των άλλων Αγγελικών Ταγμάτων. Προχώρησε σε Σύναξη και Ένωση των υπολοίπων Αγγελικών Δυνάμεων αναφωνώντας το «Πρόσχωμεν», που σημαίνει ας προσέξουμε και ας κατανοήσουμε τι έπαθαν οι εκπεσόντες δαίμονες, εξαιτίας της υπερηφάνειάς τους. Και αμέσως Ύμνησε και Δόξασε με τους υπόλοιπους Αγγέλους τον Θεό, με τον Θείο και Αγγελικό Ύμνο: «Άγιος, Άγιος, Άγιος Κύριος Σαβαώθ, πλήρης ο ουρανός και η γη της Δόξης Αυτού». Αυτή η «Συγκράτηση» ονομάστηκε «Σύναξη των Ασωμάτων», που σημαίνει Προσοχή, Ομόνοια και Ένωση των Αγίων Αγγέλων. Για αυτόν τον Λόγο (και όχι μόνο) την Ημέρα αυτή Εορτάζουμε τον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Τον Εορτάζουμε επίσης, μαζί με τον Αρχάγγελο Γαβριήλ, διότι πολλές Ευεργεσίες εποίησαν στο ανθρώπινο γένος τόσο στην Παλαιά, όσο και στην Καινή Διαθήκη.

Απαραίτητες Σημειώσεις

   1.   Σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες της Εκκλησίας μας, τους οποίους αναφέρει και αναλύει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στο «Ιερό Πηδάλιο», MΟΝΟ την πρώτη Εβδομάδα μετά το Πάσχα (Εβδομάδα της Διακαινησίμου) και την Εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή, δεν νηστεύουμε τις Τετάρτες και τις Παρασκευές. Επίσης, οι Νηστείες των Αγίων Αποστόλων και των Χριστουγέννων, καθώς και ο πίνακας με τις καταλύσεις των τροφών, είναι εναρμονισμένοι με τους Ιερούς Κανόνες που συνέγραψαν οι Άγιοι με τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος, χωρίς να παρουσιάζουν το φαινόμενο που συναντάμε σχεδόν σε όλα τα Νηστειολόγια της εποχής μας, δηλαδή τη χαλαρότητα στον τρόπο τήρησης των Νηστειών, όπως επίσης και τις (χωρίς Ιερή Αιτία) επιπλέον καταλύσεις των τροφών, κάτι που συμβαίνει από τον 18ο αιώνα, όπως μας αναφέρει χαρακτηριστικά ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στο «Ιερό Πηδάλιο» και που είναι ξένο προς την διδασκαλία των Αγίων Πατέρων της Ορθόδοξης Χριστιανικής Πίστης μας.
   2.   Την Τετάρτη της Μεσοπεντηκοστής (25 ημέρες μετά το Πάσχα), καθώς και την Τετάρτη της Αποδόσεως της Εορτής του Πάσχα (39 ημέρες μετά το Πάσχα), τρώμε το ψάρι. Στον υπολογισμό των ημερών περιλαμβάνεται και η Ημέρα του Πάσχα. 

Μεσοπεντηκοστή: Την Εορτή αυτή την εορτάζουμε για την τιμή των δύο Μεγάλων Εορτών, του Πάσχα και της Πεντηκοστής, επειδή αυτή αποτελεί κατά κάποιον τρόπο τον Σύνδεσμο μεταξύ αυτών των δύο (ευρισκόμενη ακριβώς στη μέση) και μεγαλύνεται και λαμπρύνεται από τα Μεγαλεία και τις Λαμπρότητές Τους.
Επίσης, ο Θείος Ευαγγελιστής Ιωάννης γράφει στο Ευαγγέλιό του: «Της εορτής μεσούσης ανέβη ο Ιησούς εις το Ιερόν και εδίδασκε» (Ιωάννη 7,14). Κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, αυτό σημαίνει ότι «όταν είχε συμπληρωθεί η μισή περίοδος της εορτής της Σκηνοπηγίας, ανέβη ο Ιησούς εις το Ιερόν». Η εορτή της Σκηνοπηγίας ήταν για τους Εβραίους μεγάλη εορτή, ίση με αυτήν του Εβραϊκού Πάσχα. Ήταν δε τόσο μεγάλη η Σοφία των Λόγων του Κυρίου μας, που έκανε τους Ιουδαίους να ρωτούν θαυμάζοντας «πώς Αυτός γνωρίζει γράμματα, αφού γράμματα δεν έμαθε;».
Επειδή λοιπόν ήρθε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός στο μέσον αυτής της εορτής και κήρυξε με φωνή μεγάλη λέγοντας: «Εάν κάποιος διψά ας έρθει προς εμένα και ας πιει» (Ιωάννη 7,37). Και επειδή δια της Διδασκαλίας Του αυτής απέδειξε με θάρρος, ότι Αυτός ήταν ο Προφητευόμενος από τον Μωϋσή Μεσσίας, εορτάζουμε την Ημέρα της Μεσοπεντηκοστής και το Γεγονός αυτό.

Απόδοση: Με τον Εκκλησιαστικό όρο «Απόδοση» εννοούμε τον Επανεορτασμό Υμνολογικά μιας Εορτής, κάποιες ημέρες μετά από την Ημέρα της Μνήμης Της. Απόδοση έχουν μόνο οι Μεγαλύτερες Εορτές της Εκκλησίας μας.