Τα ευεργετικά αποτελέσματα των θλίψεων
Κανείς δεν ανέβηκε στον ουρανό με άνεση
Ο Χριστιανός σ’ όλη του τη ζωή φροντίζει να μη δίνει καμιά αφορμή σκανδάλου. Όλα τα γεγονότα της ζωής του, είτε είναι εξωτερικές πιέσεις και θλίψεις είτε εσωτερικές πνευματικές καταστάσεις, τα αντιμετωπίζει σωστά και αποδεικνύει πως είναι άξιος της διακονίας και των χαρισμάτων που του έδωσε ο Θεός.
Ο πιστός φροντίζει να είναι καθαρός από κάθε μέμψη και κατηγορία, αλλά και να αποδεικνύει θετικά και με καλά έργα τη ζωή του. Ο Οικουμένιος παρατηρεί πως ο Παύλος δεν είπε «φαινόμενοι», αλλά «συνιστώντες, ο έστιν αποδεικνύοντες», δηλ. όχι απλώς να φαινόμαστε, αλλά και να είμαστε.
Ανάμεσα στ’ άλλα που μας προτρέπει να αντιμετωπίσουμε σωστά, είναι και οι θλίψεις. Ας δούμε πώς οι παντοειδείς θλίψεις που είναι αρνητικά γεγονότα, μπορούν να επιδράσουν θετικά σ’ εμάς.
Τα είδη των θλίψεων
α. Πρώτα-πρώτα υπάρχουν οι σωματικές θλίψεις. Ο άνθρωπος, όταν έπεσε στην αμαρτία, η φύση του άρχισε να διαφθείρεται. Τότε παρουσιάσθηκαν οι ασθένειες και τα σωματικά ελαττώματα στη φύση μας. Ο μέγας Αντώνιος έλεγε πως «τας σωματικάς αλγηδόνας», δηλ. τους σωματικούς πόνους και πληγές, πρέπει να γνωρίζουμε, επειδή το σώμα μας είναι φθαρτό και υλικό, ότι είναι συνυφασμένες με αυτό.
Έχουμε μια φυσική φθορά του σώματος. Λένε πως για τα μάτια η φθορά αρχίζει να παρουσιάζεται μόλις γεννηθεί το βρέφος. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις δεν κατηγορούμε το Θεό, επειδή επέτρεψε τις ασθένειες του σώματος, αλλά με καρτερία και υπομονή αντέχουμε τις φυσικές από το χρόνο ή άλλες μη αμαρτωλές αιτίες και θλιβερές καταστάσεις. Πολλές φυσικές ασθένειες δεν έχουν σχέση με προσωπικές αμαρτίες. Παράδειγμα ο Ιώβ.
β. Υπάρχουν αρρώστιες και θλίψεις κι άσχημες καταστάσεις που προέρχονται από τις αμαρτίες μας. Άμα αφαιρέσουμε την αμαρτία από τη ζωή μας, πολλές αρρώστιες θα εξαφανισθούν. Ο μέγας Βασίλειος θα το πει επιγραμματικά αυτό: «πολλοί από την απρόσεκτη ζωή τους έχουν μεγάλες ασθένειες και φθάσανε σε τέτοιο σημείο να μην καταλαβαίνουν πως είναι άρρωστοι». Από τη γαστριμαργία, τον αλκοολισμό, τα ναρκωτικά, την πορνεία κ.ά., επέρχονται στον άνθρωπο κακά είτε στον παρόντα χρόνο της ζωής του είτε μακροχρόνια. Από τα προηγούμενα κακά έρχονται τα λυπηρά στη ζωή μας.
γ. Θλίψεις μπορεί να προκαλέσει κι ο διάβολος στη ζωή μας. «Ιδού γυνή πνεύμα έχουσα ασθενείας δέκα και οκτώ» (Λουκ. ιγ’ 11), μας λέγει ο Κύριος για τη συγκύπτουσα. Σ’ αυτή τήν κατάσταση την είχε φέρει ο διάβολος «ην έδησεν ο Σατανάς ιδού δέκα και οκτώ έτη». Ο διάβολος κατά παραχώρηση Θεού μπορεί να προκαλέσει θλίψεις κι ασθένειες στον άνθρωπο, «διά την εκάστου δοκιμήν και τελείωσιν», δηλ. για να τελειοποιηθούμε, κατά τον ιερό Χρυσόστομο.
Εδώ θα μπορούσαμε να προσθέσουμε πως θλίψεις μπορεί να προκαλέσει ο Θεός, όταν δει τον άνθρωπο να υπερηφανεύεται και να είναι αλαζόνας. Προκειμένου να γλιτώσει τον αλαζόνα από αιώνια κακά, επιτρέπει την εισδοχή στη ζωή του πρόσκαιρων κακών, όπως π.χ. κάποια αποτυχία στα έργα του, τη μη αναγνώρισή του από τους άλλους ή και κάποια ασθένεια.
Πώς αντιμετωπίζονται οι θλίψεις;
Ο Γέροντας Παΐσιος γράφοντας στις μοναχές που τις είχε υπό την επίβλεψή του, για τους πειρασμούς και τις θλίψεις σημειώνει ότι αυτά που τους λέγει στα γραφόμενά του δεν είναι τίποτε σπουδαία, «παρά μια χούφτα πείρα, κολοκυθόσποροι που τους είχε καβουρντισμένους στα πυρά των πειρασμών».
Η πείρα των αγίων πολλές φορές ήταν βγαλμένη από τις θλίψεις της ζωής τους. Ο ίδιος ο Γέροντας, όταν είχε επίπονες αρρώστιες που του προκαλούσαν σωματικούς πόνους και θλίψεις, συνήθιζε να λέγει: «τώρα αρχίζουν τα γλέντια μας». Πνευματικά γλέντια και αναψυχή θεωρούσαν οι άγιοι τις θλίψεις στη ζωή τους. Πίστευαν, και οφείλουμε κι εμείς να το πιστεύουμε, πως οι παντοειδείς θλίψεις είναι ο κλήρος των πιστών. Κανείς δεν ανέβηκε στον ουρανό με άνεση. Επίσης κανείς δεν προόδευσε πνευματικά μέσα στη χλιδή και στην καλοπέραση. Όλοι οι βίοι των αγίων συνηγορούν σ’ αυτή την αλήθεια.
Η ανάγνωση της Γραφής μας βοηθεί πάρα πολύ να την πιστεύσουμε. Να ζητάμε όχι να φύγουν οι θλίψεις, αλλά να γίνει το θέλημα του Θεού στη ζωή μας. Με δοξολογία και ευχαριστία συμμετέχουμε στα παθήματα του Χριστού φέροντας γενναίως τις θλίψεις. Να ελπίζουμε στο έλεος του Θεού και να συμμετέχουμε στα μυστήρια, για να παίρνουμε θάρρος. Να αναπτύξουμε την προσευχή και να κάνουμε υπομονή. Να γνωρίζουμε πολύ καλά πως η αρετή συμβαδίζει με τη θλίψη.
Εάν αντιμετωπίσουμε έτσι τις θλίψεις της ζωής μας, τότε θα είναι για μας αυτές όχι κατάρα, αλλ’ ευλογία.
Σεβ. Μητροπολίτου Εδέσσης Ιωήλ
("ΦΩΝΗ ΚΥΡΙΟΥ" 6/2/2005)
