Ἑρμηνεία «Πάτερ ἡμῶν»
«Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς». Αὐτά τά λόγια ἐμπνέουν τήν πίστη στήν ψυχή, τήν πίστη ὅτι ὁ Κύριος καί Θεός μας, ὁ Δημιουργός, ὁ Θεός Πατήρ, Ποιητής τοῦ κόσμου, τοῦ Οὐρανοῦ καί τῆς γῆς, καθήμενος στόν οὐράνιο θρόνο καί κυβερνῶν ὅλα τά σύμπαντα εἶναι τό πρῶτο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος.
«Ἁγιασθήτω τό Ὄνομά Σου, ἐλθέτω ἡ βασιλεία Σου». Ἄς δοξάζεται τό ἅγιο Σου ὄνομα καί στόν οὐρανό καί στή γῆ καί ἄς ἁγιάζει ἐμᾶς πού Το ἐπικαλούμασθε. Ἄς γίνει καί γιά μᾶς τούς ἁμαρτωλούς ἡ βασιλεία Σου, πού εἶναι ἡ μακαριότητα τῆς αἰωνίου ζωῆς, καί βασιλεία Σου στίς καρδιές μας, ἐλευθερία ἀπό κάθε ἁμαρτία καί πλήρωμα ἀρετῆς.
«Γενηθήτω τό θέλημά Σου, ὡς ἐν οὐρανῷ καί ἐπί τῆς γῆς». Ὅλα στή ζωή μας πραγματοποιοῦνται διά τῆς Θείας Προνοίας καί τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ. Μέ τήν βαθειά ταπείνωση σέ κατάσταση θάμβους ἔτσι προσεύχεται, κράζοντας ἡ ψυχή πρός τόν Οὐράνιο Πατέρα:
«Εὐλαβοῦμαι καί σιωπῶ ἐνώπιον τοῦ ἁγίου Σου θελήματος καί τῶν ἀνεξιχνιάστων γιά μένα κριμάτων Σου. Δέν ἔχω ἄλλη ἐπιθυμία πέραν τῆς ἐπιθυμίας νά ἐκπληρώνω τό ἅγιο Σου θέλημα. Δίδαξέ με νά εἶμαι εὐπειθής καί ὑπάκουος στόν πνευματικό μου πατέρα μέχρι θανάτου, διότι πιστεύω ὅτι δι΄ αὐτοῦ μοῦ ἀποκαλύπτεις τό δικό Σου θέλημα.
«Τόν ἄρτον ἡμῶν τόν ἐπιούσιον δός ἡμῖν σήμερον». Ὁ Οὐράνιος Πατέρας γενναιόδωρα παρέχει σέ μᾶς τά ἐλέη Του κάθε μέρα. Μᾶς στέλνει ὅλα τά ἀπαραίτητα γιά τήν ἐπίγεια ζωή μας. Δέ μᾶς δίνει ἐντολή νά φροντίζουμε τό μέλλον, γιά τήν αὐριανή ἡμέρα, ἀλλά μόνο γιά τό πλέον ἀπαραίτητο, τόν ἐπιούσιον ἄρτο τῆς ἡμέρας. Ἐντέλλεται νά φροντίζουμε πρό πάντων γιά τόν Οὐράνιο ἄρτο, πού τρέφει καί εἰσάγει τήν ψυχή στήν αἰώνια ζωή, δηλαδή νά φροντίζουμε γιά τή συχνή Κοινωνία τῶν Ἁγίων, Ζωοποιῶν μυστηρίων τοῦ Χριστοῦ, τοῦ Ἀχράντου Σώματος καί τοῦ τιμίου Αἵματος τοῦ Σωτήρος Χριστοῦ.
Με ἀνερμήνευτη χαρά καί εὐγνωμοσύνη στόν Οὐράνιο Πατέρα ἡ ψυχή κράζει μέ κατάνυξη: «Δῶσε μας κάθε μέρα τόν Ἄρτον Τοῦτον καί τό Πόμα Τοῦτο. Ναι! Χορταζόμενοι ἀπό Σένα, θά μπορέσουμε ἀνεμπόδιστα νά περάσουμε τήν πλήρη θλίψεων ὁδό τῆς ζωῆς μας καί ἁγιαζόμενοι, φωτιζόμενοι, θεούμενοι διά Σοῦ, θά εἰσέλθουμε στόν Οὐράνιο Θάλαμο τῆς δόξης Σου γιά νά προσφέρουμε αἰώνια δοξολογία στο πανάγιο Ὄνομά Σου.
«Καί ἄφες ἡμῖν τά ὀφειλήματα ἡμῶν ὡς καί ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν». Ὁ Πολυεύσπλαχνος Οὐράνιος Πατέρας συγχωρεῖ ὅλες τις ἐξομολογημένες ἁμαρτίες μας, τά καθημερινά σφάλματά μας, τίς παρανομίες μας κάτω ἀπό δύσκολες συνθῆκες, ἄν και ἐμεῖς μέ ἀγάπη φερόμαστε σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους, ἄν μέ εἰλικρίνεια συγχωροῦμε ὅλους καί ὅλα, ἄν, ὄχι μόνο σέ κανένα δέν κρατοῦμε κακία καί δέν νοιώθουμε προσβεβλημένοι, ἀλλά δέν αἰσθανόμαστε οὔτε κἄν πικρία.
Λέγοντας τά λόγια τῆς προσευχῆς πρός τόν Κύριο, ἡ ψυχή γεμίζει μέ εὐλαβῆ εὐγνωμοσύνη πρός τό Θεό γιά τή συγχωρητικότητα καί τήν ἀγάπη Του πρός ἐμᾶς, τοῦς ἁμαρτωλούς. Καί ἐπειδή διά τῆς χαρίτός Του μᾶς βοηθεῖ, ὀφείλουμε καί ἐμεῖς νά συγχωροῦμε ὅλα σ’ ὅσους μᾶς βλάπτουν, νά συγχωροῦμε ὅλους τούς ὀφειλέτες μας καί νά τούς ἀγαπᾶμε.
«Καί μή εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλά ρῦσαι ἡμᾶς ἀπό τοῦ πονηροῦ». Μέ παιδική ἁπλότητα καί ἐμπιστοσύνη ἡ ψυχή προσπίπτει στό Θεό, μέ τήν ἐλπίδα στήν Πατρική φροντίδα καί ὑπεράσπιση ἀπό τους πειρασμούς, οἱ ὁποῖοι ἐπέρχονται ἀπό τόν πονηρό, τό κακό πνεῦμα. Εἶναι σκληρός καί ὕπουλος ὁ πονηρός, ζητώντας σάν θυσία στόν ἑαυτό του τίς ἀνθρώπινες ψυχές, πού ἀμελοῦν τή σωτηρία τους, πού δέν προσέχουν τόν ἑαυτό τους, πού δέν παρακολουθοῦν μέ προσοχή τήν καρδιά τους καί τίς ἐνέργειές τους. Αὐτοί οἱ ἄνθρωποι εὔκολα πέφτουν στήν πονηρή παγίδα, στά δίχτυα τοῦ κακοῦ πνεύματος, κι ἐκεῖνο, καταπίνοντας τους, τούς καταδικάζει στήν αἰώνια κόλαση.
Συναισθανόμενη τήν ἀνημπόρια καί τήν ἀδυναμία της κατά τῶν πονηρῶν δυνάμεων, ἡ ψυχή προφέρει αὐτά τά λόγια μέ ἰδιαίτερα βαθειά αἴσθηση, στήν ὁποία ἑνώνεται ἡ ἀπεριόριστη πίστη καί ἡ ἐλπίδα στή βοήθεια τοῦ Οὐράνιου Πατέρα καί ἡ ταπεινή αἰσθηση τῆς μηδαμινότητας, τῆς ἀναξιότητας, τῆς ἀδυναμίας καί ἡ θερμή ἀγάπη στό Δημιουργό, τό Σωτῆρα, τό Σκεπαστή, τόν Εὐεργέτη Θεό.
Στάρετς Σάββας Ο Παρηγορητής» – Διδαχές τοῦ στάρες Σάββα
Μετάφραση ἀπό τήν ρωσική γλῶσσα π. Ιωάννου Φωτοπούλου
Ἀποσπάσματα ἀπό τό ἡμερολόγιό του (σελ. 218 -220)
Ἑρμηνεία τεσσάρων βασικῶν προσευχῶν : «Πάτερ ἡμῶν»
