Σταχυολόγημα από τις πνευματικές νουθεσίες της Γεροντίσσης Μακρινής Μοναχής
Γερόντισσα Μακρίνα
Προκειμένου να προέλθει ψυχική ωφέλεια εις περισσότερες καλοπροαίρετες ψυχές, μεταφέρομε και εις τον τύπον μερικές νουθεσίες της μακαριστής Γεροντίσσης Μακρινής, τα οποία έθεσαν εις τη διάθεσή μας πνευματικά της τέκνα.
* Όταν ο άνθρωπος έχει το νου του στο Θεό, είναι αδύνατον να μην τον ενισχύσει ο Θεός.
* Τι μεγαλείο που έχει το Σχήμα, όταν κάνεις υπομονή στους πειρασμούς!
* Όταν έχει ο άνθρωπος πειρασμούς και βλέπει ο Θεός ότι κάνει υπομονή ανταμείβει την ψυχή.
* Όλη η βάση στη μοναχική πολιτεία είναι η υπομονή. Δια της πίστεως και υπομονής, υπομένει κανείς τα πάντα. Δίχως υπομονή τίποτε δεν γίνεται.
* και θα πονέσουμε και θα θλίβουμε, γιατί δίχως αυτά δεν μπορούμε να φθάσουμε στον ουρανό.
* Αν ο άνθρωπος δεν αφήνει το νου του στα επίγεια, τότε ο Θεός τον φωτίζει και τον αγιάζει.
* Όταν βλέπει κανείς συνεχώς τον εαυτό του και δεν τον δικαιολογεί ποτέ, τότε έρχεται η Θεία Χάρις και σκέφτεται ότι λύπησα τον Θεόν, τον πλησίον μου, και λεπταίνει η ψυχή σαν βαμβάκι.
* Είναι ωραίο πράγμα η προσευχή. Όταν ο άνθρωπος έχει προσευχή, θα ‘χει και υπακοή. Μέσα στην προσευχή όλα κανείς τα βρίσκει.
* Επειδή κρίνουμε και κατακρίνουμε, κοιτάζουμε τον α και τον β, γι' αυτό δεν μπορούμε να προοδεύσουμε.
* Άμα ο άνθρωπος βρίσκεται συνέχεια στην προσευχή βλέπει ένα φως μέσα στην ψυχή του, βλέπει μία λάμψη, ένα μεγαλείο, του έρχονται άφθονα δάκρυα, γλυκά και νόστιμα, αισθάνεται ένα χορτασμό, που δεν μπορεί να τον συλλάβει ο νους του.
* Η προσευχή είναι ένας παράδεισος επίγειος, η οποία παρηγορεί και λαμπρύνει την ψυχή. Η προσευχή έχει πολλή χαρά, ομορφιά και αγαλλίαση.
* Το μεγαλείο του Μοναχού, αλλά και του πιστού είναι η προσευχή. Κυνήγα το Θεό, για να ‘ρθει κοντά σου. Ο Θεός έχει συνέχεια τα χέρια Του ανοικτά και λέει: «ελάτε παιδάκια μου», αλλά εμείς δεν πλησιάζουμε γιατί είμαστε αιχμαλωτισμένοι σε πειρασμούς και ασχολούμεθα με λογισμούς. Όποιος θα νιώσει την προσευχή, θα έχει κερδίσει τον Παράδεισο. Όποιος κοπιάσει θα απολαύσει. Μέσα στον πόνο και στον κόπο βρίσκουμε το Θεό.
* ...Όλα αυτά είναι θέμα πίστεως και προσευχής. Και όταν θα γλυκαθείτε στην προσευχή και αγκαλιάσετε την προσευχή, δεν θα σας κάνει διάθεση για τίποτε. Δεν θα βρίσκετε την ώρα να τρέχετε σαν τα ελαφάκια τα διψασμένα να πιείτε νερό, να ξεδιψαστείτε.
* Όταν προχωρήσει ο άνθρωπος στην προσευχή, αισθάνεται έναν άλλο κόσμο, μια άλλη ζωή, αισθάνεται μέσα του καταστάσεις, που ούτε μπορεί κανείς να φαντασθεί...
* Ό,τι παθαίνουμε, το παθαίνουμε από την αμέλειά μας και από το στόμα μας.
* Η υπακοή λαμπρύνει την ψυχή και την αναβιβάζει στον ουρανό και καταλαβαίνει την ηδονή διά της πνευματικής υπακοής. Και εμείς θεληματικά, επειδή έχουμε το εγώ μας, τα υστερούμεθα όλα αυτά, ενώ ο Θεός θέλει να μάς τα δώσει. Ενώ μπορούμε να βλέπουμε το χορό των Αγγέλων και των Αγίων, εμείς θα τα βλέπουμε από μακρυά, γιατί δεν καταβάλαμε λίγο κόπο, λίγη ταπείνωση, λίγη υπακοή και προσευχή.
* Η μεμψιμοιρία επί το πλείστον, οι συζητήσεις, παίρνουν την επικοινωνία με το Θεό και έρχεται ταραχή και αδημονία.
* Η οκνηρία η εσωτερική μάς τα κάνει όλα βαριά, ογκώδη..., γι' αυτό λοιπόν χρειάζεται ταπείνωση στην ψυχή μας. Όταν θα ταπεινωθούμε τότε θα σωθούμε.
* Μέσα στον κόπο, μέσα στο μόχθο είναι ο Θεός. Μέσα στον κόπο βρίσκει κανείς πολύ το Θεό. Η χάρις του Θεού έχει μεγαλείο.
* Να κυνηγάς πολύ την «ευχή», σαν αυτούς που ψάχνουν να βρουν ένα μαργαριτάρι. Χωρίς «ευχή», δεν έχει Χριστό στην καρδιά. Αυτή θα σε μάθει να αγαπάς το Χριστό. Όποιος κυνηγάει την «ευχή» σαν το χρυσάφι και εκμεταλλεύεται και το λεπτό όλα τα υπερπηδά, τα δέχεται και τα υπομένει. Τότε ο Θεός και η Παναγία τον σκεπάζουν...
* Όταν ο άνθρωπος έχει το Θεό στην ψυχή του δεν κακολογεί, αλλά όταν βλέπει κάποιον που υποφέρει τον πονάει και κλαίει μαζί του και ικετεύει το Θεό να τον ελεήσει.
* Δια της προσευχής θα θεραπεύσουμε και του αδελφού μας την πληγή και κάθε κατάσταση.
* Να βάλουμε μια καλή αρχή γιατί θα αντικρύσουμε πολλά γεγονότα.
Η διάνοιά μας έπαθε μια πάχυνση και δεν βλέπουμε τι κάνουμε, τι λέμε... Εδώ ήρθαμε να εργασθούμε τον Θεό, να λατρεύσουμε το Θεό... Να προσέξουμε πάρα πολύ καλά το βίωμά μας. Να πολιτευόμαστε θεαρέστως.
* Όταν δεν κάνετε υπακοή να ξέρετε θα λάβετε την ένδικο μισθαποδοσία...
* Η αργολογία φέρνει όλην την κατάπτωση της ψυχής και δεν μπορεί να διορθωθεί ο άνθρωπος... Το πρώτο που θα πολεμήσετε είναι το θέμα της κατακρίσεως. Κριτικάρουμε τον κάθε άνθρωπο και όλη αυτή η βρωμιά επιβαρύνει την συνείδησή μας. Να μην κρίνουμε και κατακρίνουμε κανένα. Να βλέπουμε μόνον τον εαυτό μας, και να κάμνουμε το θέλημα του Θεού.
* Όπου η ταπείνωση εκεί η χάρις του Θεού, όπου η υπερηφάνεια, εκεί διάβολος.
* Η Θεία Χάρις φεύγει από κατάκριση, θυμό, υπερηφάνεια και αισχρούς λογισμούς. Όταν αυτά τα προσέξει ο άνθρωπος, η Θεία Χάρις είναι μέσα στην ψυχή του ανθρώπου.
* Η ευχή προλαβαίνει πολλά κακά. Όταν δεν έχει προσευχή ο άνθρωπος όλο οι άλλοι του φταίνε, ενώ όταν έχει την ευχή μέσα του, λέει ότι όλοι είναι αγιασμένοι και εγώ είμαι αμαρτωλός... Έρχεται μέσα του μια μεγάλη συμπάθεια και τον κάνει αρνάκι.
* Οι Πατέρες είχαν το χορτασμό της Θείας Χάριτος γι' αυτό ζούσαν με τόσο ελάχιστη τροφή, όμως πρώτα αγωνίστηκαν. Πολέμησαν τη γαστριμαργία, την κατάκριση, τη μνησικακία, το σαρκικό φρόνημα, την φιλαυτία και νίκησαν.
* Ο Θεός θέλει προσευχή, προσοχή και ταπείνωση.
* Κυρίως να προσέξουμε το στόμα μας, για να ‘ρθει η χάρις του Θεού στην ψυχή μας, για να μην υστερούμεθα τα μεγαλεία του Θεού... Να προσέξουμε πολύ την αργολογία γιατί μας κάνει την ψυχή ένα χέρσο αμπέλι.
* Όταν λείπει η προσοχή και η υπακοή έρχεται η αναισθησία... Η υπακοή είναι το φάρμακο της ψυχής.
* Όταν ο μοναχός δεν έχει ακρίβεια στη ζωή του, στην υπακοή του, στα καθήκοντα του, δεν έχει προκοπή... Εύχομαι να βάλουμε μια αρχή και να βιώνουμε την Αγάπη του Χριστού, και να αγωνιστούμε όπως πρέπει.
* Αν αγαπήσουμε το Χριστό και δώσουμε την καρδιά μας σ' Εκείνον θα μας τα δώσει όλα δωρεάν... Δεν ζουν οι άνθρωποι μόνο με την τροφή, αλλά και με τη χάρη του Θεού. Η εγκράτεια και η προσευχή μάς κάνει πολύ καλό· και όταν αφήσει κανείς τον εαυτό του στο Θεό ολοκληρωτικά, ο Θεός τον ταΐζει, τον ποτίζει, το Θεό γεύεται και πολλά ουράνια μεγαλεία του Θεού αισθάνεται η ψυχή του ανθρώπου... Ο Χριστός θέλει όλη την αγάπη μας να την δώσουμε σ' Εκείνον και ύστερα Αυτός δωρίζει τα θεία Του δώρα... Όταν θα έχουμε την ένωση με το Θεό, όλα τα πράγματα θα είναι γαλήνια μέσα μας.
* Όταν ο άνθρωπος προσέχει στην υπακοή και στην ταπείνωση ο Χριστός δωρεάν χαρίζει την χάρη του Αγ. Πνεύματος· αλλά θέλει να Τον αγαπήσουμε πολύ, όχι ψεύτικα... Θέλει ο Χριστός από εμάς να μην αφήνουμε το νου μας να ασχολείται με μεμψιμοιρίες, με πράγματα του κόσμου, αλλά σε πνευματικές θεωρίες... Γι' αυτό λοιπόν, όταν θα κάνουμε γνήσια υπακοή, ούτε το σώμα μας θα εξασθενεί, ούτε η ψυχή μας θα αρρωσταίνει.
* Η ευσπλαχνία του Θεού είναι ατέλειωτη σαν το πέλαγος, σαν τον Ουρανό. Ο Θεός δεν λέει «γιατί αμάρτησες, αλλά γιατί δεν σηκώνεσαι;» Όλα μάς τα συγχωρεί, αρκεί να μετανοούμε μόλις καταλαβαίνουμε ότι κάναμε ένα σφάλμα.
* Δεν ωφελεί νηστεία στις τροφές και συγχρόνως να κατακρίνουμε, να ψιθυρίζουμε, να αργολογούμε και να γυρίζουμε εδώ και εκεί. «Ευχή, σιωπή και εργασία»...
* Για να νικήσει κανείς τα πάθη του πρέπει να κοιτάζει μόνο τον εαυτό του, όχι δεξιά και αριστερά... Να φυλάμε τα μάτια μας και την ακοή μας και να προσευχόμαστε αδιαλείπτως για να έχουμε τη χάρη του Θεού... Άφησε την προσευχή και τα καθήκοντα του ο άνθρωπος; Γίνεται σαν άλογο ζώο.
* Η απροσεξία μας είναι η αιτία που δεν έχουμε τη Θεία Χάρη, και όλα μας φταίνε.
* Να προσέχουμε τους λογισμούς μας, το στόμα, την ακοή και τις πέντε αισθήσεις. Δεν προσέξαμε αυτά; μάς φταίει ο ένας και ο άλλος. Όταν έρχεται η χάρις του Θεού, έρχεται η μετάνοια, τα δάκρυα, η ταπείνωση, και τότε βλέπουμε τις σκόνες και τα μικρόβια της ψυχής μας. Να προσέξουμε το θέμα της σωτηρίας μας και να μην το παίρνουμε επιπόλαια.
* Σιωπή - ευχή για να υπάρχει το μειδίαμα της Θείας Χάριτος στην ψυχή μας.
* Όταν ο άνθρωπος έχει πολλή βία και αυταπάρνηση φωτίζεται από την Θεία Χάρη...
* Να αποφεύγουμε πολύ την αργολογία γιατί είναι σαν την πυρκαγιά που καίει ολόκληρα δάση· έτσι και η αργολογία αποβάλλει κάθε καλό μέσα από την ψυχή μας, το απομακρύνει από την καρδιά μας και μένουμε ένας τενεκές ξεγάνωτος.
* Η μοναχική πολιτεία είναι ένα ουράνιο μεγαλείο. Το θέλω και το γιατί; Αυτά τα δύο πράγματα πρέπει να λείψουν από τον Μοναχό, γιατί είναι η μεγαλύτερη φωτιά στην ψυχή μας.
* Το δαιμόνιο της υπερηφάνειας, της φιλαυτίας και του εγωισμού πολεμάει όλους τους ανθρώπους σήμερα. Αν δεν τα διώξουμε αυτά δεν πρόκειται να δούμε το Θεό μέσα μας.
* Όλες οι αρετές είναι μέσα στην υπακοή, μέσα στην ταπείνωση· γιατί άμα θα έχει (ο άνθρωπος) ταπείνωση, θα έχει και υπακοή.
* Κάμετε υπακοή, πολλή υπακοή, αντιλογία καθόλου. «Να ‘ναι ευλογημένο». Αυτό το «να ‘ναι ευλογημένο» πόσο το ποθώ να τ' ακούω! Πόσο το νοσταλγεί η ψυχή μου! Ν' αναπαυθεί η ψυχή μου και να χαίρομαι.
* Ο άνθρωπος που έχει το Θεό νοερώς κοντά του, λαμβάνει από το Θεό εξυπνάδα πνευματική και διάκριση, αλλιώς έρχεται σε αναισθησία, και αμελεί τα καθήκοντα του.
* Ο μοναχός όταν ζωθεί την υπακοή, την ταπείνωση και την προσευχή, η ζωή του είναι παραδεισένια, ούτε διάβολο φοβάται ούτε τίποτε. Μόνον αισθάνεται μια πνευματική χαρά μέσα του... Του έρχεται αφοβία γιατί έχει τον Θεό μέσα του. Όταν όμως δεν έχει υπακοή, δημιουργεί θλίψη και στον εαυτό του και στον πλησίον... Χρειάζεται υπακοή, ταπείνωση και ειλικρίνεια για να σωθούμε.
* Όταν κυνηγάμε την ευχή μάς φρουρεί, η Θεία Χάρις έρχεται σαν την δρόσο που ζωογονεί τα χόρτα, έτσι έρχεται μέσα στις ρίζες της καρδιάς μας και την ζωογονεί. Εμείς τη γλώσσα μας να την χρησιμοποιούμε στην υμνωδία του Θεού, και η ευχή να βγαίνει με ζωντάνια, με πίστη, με έρωτα Θεού, όχι νωθρά.
* Όποιος δεν αγωνίζεται στην προσευχή, δεν έχει το Θεό μέσα του και είναι ακατάστατος. Όλα με φόβο Θεού και πολλή αγάπη να τα κάνουμε.
* Όταν ο άνθρωπος έχει στην μνήμη του την κόλαση, ποτέ δεν αμαρτάνει. Ο θυμώδης γίνεται πράος, τα πάθη ελαττώνονται και μαλακώνει η ψυχή, γίνεται τρυφερή σαν εκείνα τα λουλουδάκια που φυτρώνουν και είναι δροσερά -δροσερά, έτσι γίνεται η ψυχή μαλακιά σαν το βαμβάκι. Πονάει, συμπαθεί, ευσπλαχνίζεται... Όταν σε κάποιον έρθει η Χάρις του Θεού μέσα του, δεν μπορεί να σταθεί από την ευσπλαχνία του Θεού και από την αγάπη για τον πλησίον. Γι' αυτό και εμείς πρέπει να συμπαθούμε, όπως μάς ευσπλαχνίζεται και ο Θεός.
* Ο Χριστός μας έχει τόση πολλή αγάπη και ευσπλαχνία που ο δικός μας νους δεν μπορεί να το χωρέσει. Οι Πατέρες όλα μπορούσαν να τ' αντέξουν, όταν όμως ένιωθαν την ευσπλαχνία του Θεού, έλιωναν σαν κεράκι. Η ευσπλαχνία του Θεού είναι σαν ένα πέλαγος μεγάλο, όπως βλέπεις την θάλασσα, που ούτε αρχή ούτε άκρη έχει ούτε τέλος...
* Όταν θεωρεί ο άνθρωπος τον εαυτό του ένα μηδενικό, θέλει να πέσει κάτω να τον ποδοπατήσουν, να τον βρίσουν, να τον μαστιγώσουν και να πει: εγώ είμαι ο πταίστης. Αυτό όταν το νιώσετε στην ψυχή σας είναι το μεγαλύτερο δώρο του Θεού.
* Δεν έχουμε προσοχή, δεν έχουμε προσευχή. Η αντιλογία φέρνει την μεμψιμοιρία, τις έριδες, οπότε δεν μπορεί ο άνθρωπος να νιώσει τη Θ. Χάρη, όταν δεν εγκρατεύεται στη γλώσσα, στο στομάχι... Να αποφεύγετε λοιπόν την αργολογία, γιατί αυτή σβήνει από την ψυχή του ανθρώπου το μεγαλείο...
* Κάθε βράδυ να κάνουμε ταμείο: ποιον θλίψαμε, πού λυπήσαμε, πού κακολογήσαμε; και να μην καταφρονούμε τη συνείδησή μας. Να έχουμε πολλή αγάπη στο Θεό και τον πλησίον, και μνήμη θανάτου. Να τον παρακαλούμε να μάς δίνει μετάνοια και επίγνωση.
* Ο άνθρωπος όταν έχει προσευχή, το Πανάγιο Πνεύμα λειτουργεί μέσα στην ψυχή του και αισθάνεται ο άνθρωπος να βρίσκεται εν Αγίω Πνεύματι. Γι' αυτό πολύ σας παρακαλώ μια και ζούμε μέσα σ' αυτήν την κιβωτό, θα πρέπει το θέμα της προσευχής πολύ να το κυνηγάμε. Τότε η προσευχή θα είναι ένα φως αιώνιο μέσα στην ψυχή μας και μια φρούρηση που θα μας σκεπάζει και δεν θα μας εγκαταλείπει ο Θεός.
* Όταν ο άνθρωπος έχει το νου του στο Θεό και στον Παράδεισο και όχι στα γήινα, λατρεύει το Δεσπότη Χριστό και οι λογισμοί και οι πειρασμοί παραμερίζονται και λαμβάνει χαρά, αγαλλίαση και υπομονή.
* Να επιμεληθούμε την υπακοή μας, γιατί υποτακτικός χωρίς υπακοή, είναι σαν ένα ξέφραγο αμπέλι που μπαινοβγαίνουν οι δαίμονες. Διαφορετικά δεν υπάρχει σωτηρία... Η Θεία Χάρις έρχεται σε εμάς διά της υπακοής.
* Μέχρι να πεθάνουμε θα έχουμε αγώνα επειδή τα πάθη είναι ζυμωμένα με το αίμα μας... Δίχως κόπο κανείς δεν σώζεται... Όσο κοπιάζει κανείς τόσο χάρη παίρνει. Όλα ο Θεός τα πληρώνει. Τίποτε δεν πάει χαμένο.
* Όταν εγώ λείπω, θα πηγαίνετε να βάζετε μετάνοια στην Παναγία, γιατί Εκείνην έχω Γερόντισσα και σ' εκείνην ανέθεσα τις ελπίδες μου.
* Εγώ Παναγία είμαι ένα σκουλήκι ψόφιο. Εσύ είσαι η Μητέρα του Θεού και θέλω να μας βοηθήσεις να τις δω όλες τις ψυχές αυτές (δηλ. των μοναζουσών) στον Παράδεισο· καν θέλουμε καν δεν θέλουμε να σωθούμε... Πρέπει να την ευγνωμονούμε που μας κουκουλώνει και προφυλάγει σαν την κλώσσα που σκεπάζει τα πουλάκια της.
* Εύχομαι η Χάρις του Θεού να σας σκεπάζει και να σας φρουρεί, να σας αγιάζει και να σας συνοδεύει... Να ζητούμε δε πραγματική μετάνοια, και να μας δώσει φωτισμό για να καταλάβουμε το μεγαλείο της μοναχικής πολιτείας.
* Όλα του κόσμου τα καλά να κερδίσουμε, ζημιώσαμε την πολύτιμη ψυχή μας, τα χάσαμε όλα. Γι' αυτό ό,τι μπορούμε κατά δύναμιν να κάνουμε, για να μην ξεφεύγουμε από τον σκοπό μας και από τις υποσχέσεις που δώσαμε ενώπιον Θεού, ανθρώπων και των προεστώτων μας.
* Τρία πράγματα μας χρειάζονται: το νου να τον έχουμε στον ουρανό, την καρδιά μας να την έχουμε θρόνο Θεού και το στόμα μας εκκλησία· επίσης ταπείνωση και αγάπη, σύνεση και ευλάβεια, και αυταπάρνηση...
* Ο Χριστός δε θέλει την καρδιά μας να είναι μοιρασμένη, αλλά να είναι ολοκληρωμένη η αγάπη μας στο Θεό.
* Το θέμα της υπακοής δεν το πήραμε πολύ στα σοβαρά, και γι' αυτό έχουμε μεγάλη απώλεια. Το θέμα όμως της υπακοής είναι το μεγαλύτερο δώρο στον άνθρωπο.
* Τα πάθη είναι μέσα στο αίμα μας. Όταν δεν κάνουμε την προσευχή μας κανονικά, δεν κάνουμε την νηστεία μας, αυτά ξεπετιούνται και κάνουμε πράγματα που δεν στέκονται και δεν είναι κατά Θεόν και θα δώσουμε λόγο στο Θεό.
* Το κελλάκι μας είναι μία παλαίστρα: άμα το ζήσουμε θα βρούμε πολλή χάρη στην ψυχή μας. Όσο μπορούμε με πολλή στοργή και αγάπη να συμπεριφερόμαστε μεταξύ μας... Όποια θα κάνει υπακοή, απ' τα βάθη της ψυχής μου θα είναι συγχωρεμένη και λελυμένη, και να σας αξιώσει ο Θεός να κατοικήσει το Πανάγιο Πνεύμα μέσα στην ψυχή σας και να γίνετε σκεύη εκλογής.
* Όλοι μαζί να ευχόμαστε να φύγουμε μια μέρα, και να γίνουμε ένα τάγμα αγγέλων να υμνολογούμε τον Θεό... Το μοναστήρι δεν είναι δικό μας. Μας φιλοξενεί η Παναγία και σύμφωνα με την φιλοξενία που μας κάνει πρέπει να πολιτευόμαστε.
* Σ' αυτήν την κιβωτό που μας έφερε ο Χριστός πρέπει να γίνουμε άγγελοι. Ζούμε σ' ένα κομμάτι του Παραδείσου. Επιθυμώ να σάς δω στον Ουρανό ένα χορό αγγέλων κοντά στο θρόνο του Θεού.
* Είθε ο Θεός να μάς αξιώσει να μας βρει η ώρα του θανάτου σε καλή πνευματική κατάσταση. Να ικετεύουμε τους Αγγέλους μας, τους Αγίους μας και την Παναγία μας... Να γίνουμε ένας χορός, να ‘μαστε όλοι μαζί στον Παράδεισο.
* Εύχομαι στον Πανάγαθο Θεό, να βάλουμε καλή αρχή για να ‘χουμε και τέλος αγαθό.
* Δι' ευχών του Γέροντός μας ας αξιωθούμε να βρεθούμε κοντά στους αγίους και τους αγγέλους, μαζί με τους μάρτυρες να ευφραινόμαστε όλοι μαζί.
* Σας αφήνω με του Χριστού την αγάπη, και καλή αντάμωση.
* Όταν ο άνθρωπος έχει το νου του στο Θεό, είναι αδύνατον να μην τον ενισχύσει ο Θεός.
* Τι μεγαλείο που έχει το Σχήμα, όταν κάνεις υπομονή στους πειρασμούς!
* Όταν έχει ο άνθρωπος πειρασμούς και βλέπει ο Θεός ότι κάνει υπομονή ανταμείβει την ψυχή.
* Όλη η βάση στη μοναχική πολιτεία είναι η υπομονή. Δια της πίστεως και υπομονής, υπομένει κανείς τα πάντα. Δίχως υπομονή τίποτε δεν γίνεται.
* και θα πονέσουμε και θα θλίβουμε, γιατί δίχως αυτά δεν μπορούμε να φθάσουμε στον ουρανό.
* Αν ο άνθρωπος δεν αφήνει το νου του στα επίγεια, τότε ο Θεός τον φωτίζει και τον αγιάζει.
* Όταν βλέπει κανείς συνεχώς τον εαυτό του και δεν τον δικαιολογεί ποτέ, τότε έρχεται η Θεία Χάρις και σκέφτεται ότι λύπησα τον Θεόν, τον πλησίον μου, και λεπταίνει η ψυχή σαν βαμβάκι.
* Είναι ωραίο πράγμα η προσευχή. Όταν ο άνθρωπος έχει προσευχή, θα ‘χει και υπακοή. Μέσα στην προσευχή όλα κανείς τα βρίσκει.
* Επειδή κρίνουμε και κατακρίνουμε, κοιτάζουμε τον α και τον β, γι' αυτό δεν μπορούμε να προοδεύσουμε.
* Άμα ο άνθρωπος βρίσκεται συνέχεια στην προσευχή βλέπει ένα φως μέσα στην ψυχή του, βλέπει μία λάμψη, ένα μεγαλείο, του έρχονται άφθονα δάκρυα, γλυκά και νόστιμα, αισθάνεται ένα χορτασμό, που δεν μπορεί να τον συλλάβει ο νους του.
* Η προσευχή είναι ένας παράδεισος επίγειος, η οποία παρηγορεί και λαμπρύνει την ψυχή. Η προσευχή έχει πολλή χαρά, ομορφιά και αγαλλίαση.
* Το μεγαλείο του Μοναχού, αλλά και του πιστού είναι η προσευχή. Κυνήγα το Θεό, για να ‘ρθει κοντά σου. Ο Θεός έχει συνέχεια τα χέρια Του ανοικτά και λέει: «ελάτε παιδάκια μου», αλλά εμείς δεν πλησιάζουμε γιατί είμαστε αιχμαλωτισμένοι σε πειρασμούς και ασχολούμεθα με λογισμούς. Όποιος θα νιώσει την προσευχή, θα έχει κερδίσει τον Παράδεισο. Όποιος κοπιάσει θα απολαύσει. Μέσα στον πόνο και στον κόπο βρίσκουμε το Θεό.
* ...Όλα αυτά είναι θέμα πίστεως και προσευχής. Και όταν θα γλυκαθείτε στην προσευχή και αγκαλιάσετε την προσευχή, δεν θα σας κάνει διάθεση για τίποτε. Δεν θα βρίσκετε την ώρα να τρέχετε σαν τα ελαφάκια τα διψασμένα να πιείτε νερό, να ξεδιψαστείτε.
* Όταν προχωρήσει ο άνθρωπος στην προσευχή, αισθάνεται έναν άλλο κόσμο, μια άλλη ζωή, αισθάνεται μέσα του καταστάσεις, που ούτε μπορεί κανείς να φαντασθεί...
* Ό,τι παθαίνουμε, το παθαίνουμε από την αμέλειά μας και από το στόμα μας.
* Η υπακοή λαμπρύνει την ψυχή και την αναβιβάζει στον ουρανό και καταλαβαίνει την ηδονή διά της πνευματικής υπακοής. Και εμείς θεληματικά, επειδή έχουμε το εγώ μας, τα υστερούμεθα όλα αυτά, ενώ ο Θεός θέλει να μάς τα δώσει. Ενώ μπορούμε να βλέπουμε το χορό των Αγγέλων και των Αγίων, εμείς θα τα βλέπουμε από μακρυά, γιατί δεν καταβάλαμε λίγο κόπο, λίγη ταπείνωση, λίγη υπακοή και προσευχή.
* Η μεμψιμοιρία επί το πλείστον, οι συζητήσεις, παίρνουν την επικοινωνία με το Θεό και έρχεται ταραχή και αδημονία.
* Η οκνηρία η εσωτερική μάς τα κάνει όλα βαριά, ογκώδη..., γι' αυτό λοιπόν χρειάζεται ταπείνωση στην ψυχή μας. Όταν θα ταπεινωθούμε τότε θα σωθούμε.
* Μέσα στον κόπο, μέσα στο μόχθο είναι ο Θεός. Μέσα στον κόπο βρίσκει κανείς πολύ το Θεό. Η χάρις του Θεού έχει μεγαλείο.
* Να κυνηγάς πολύ την «ευχή», σαν αυτούς που ψάχνουν να βρουν ένα μαργαριτάρι. Χωρίς «ευχή», δεν έχει Χριστό στην καρδιά. Αυτή θα σε μάθει να αγαπάς το Χριστό. Όποιος κυνηγάει την «ευχή» σαν το χρυσάφι και εκμεταλλεύεται και το λεπτό όλα τα υπερπηδά, τα δέχεται και τα υπομένει. Τότε ο Θεός και η Παναγία τον σκεπάζουν...
* Όταν ο άνθρωπος έχει το Θεό στην ψυχή του δεν κακολογεί, αλλά όταν βλέπει κάποιον που υποφέρει τον πονάει και κλαίει μαζί του και ικετεύει το Θεό να τον ελεήσει.
* Δια της προσευχής θα θεραπεύσουμε και του αδελφού μας την πληγή και κάθε κατάσταση.
* Να βάλουμε μια καλή αρχή γιατί θα αντικρύσουμε πολλά γεγονότα.
Η διάνοιά μας έπαθε μια πάχυνση και δεν βλέπουμε τι κάνουμε, τι λέμε... Εδώ ήρθαμε να εργασθούμε τον Θεό, να λατρεύσουμε το Θεό... Να προσέξουμε πάρα πολύ καλά το βίωμά μας. Να πολιτευόμαστε θεαρέστως.
* Όταν δεν κάνετε υπακοή να ξέρετε θα λάβετε την ένδικο μισθαποδοσία...
* Η αργολογία φέρνει όλην την κατάπτωση της ψυχής και δεν μπορεί να διορθωθεί ο άνθρωπος... Το πρώτο που θα πολεμήσετε είναι το θέμα της κατακρίσεως. Κριτικάρουμε τον κάθε άνθρωπο και όλη αυτή η βρωμιά επιβαρύνει την συνείδησή μας. Να μην κρίνουμε και κατακρίνουμε κανένα. Να βλέπουμε μόνον τον εαυτό μας, και να κάμνουμε το θέλημα του Θεού.
* Όπου η ταπείνωση εκεί η χάρις του Θεού, όπου η υπερηφάνεια, εκεί διάβολος.
* Η Θεία Χάρις φεύγει από κατάκριση, θυμό, υπερηφάνεια και αισχρούς λογισμούς. Όταν αυτά τα προσέξει ο άνθρωπος, η Θεία Χάρις είναι μέσα στην ψυχή του ανθρώπου.
* Η ευχή προλαβαίνει πολλά κακά. Όταν δεν έχει προσευχή ο άνθρωπος όλο οι άλλοι του φταίνε, ενώ όταν έχει την ευχή μέσα του, λέει ότι όλοι είναι αγιασμένοι και εγώ είμαι αμαρτωλός... Έρχεται μέσα του μια μεγάλη συμπάθεια και τον κάνει αρνάκι.
* Οι Πατέρες είχαν το χορτασμό της Θείας Χάριτος γι' αυτό ζούσαν με τόσο ελάχιστη τροφή, όμως πρώτα αγωνίστηκαν. Πολέμησαν τη γαστριμαργία, την κατάκριση, τη μνησικακία, το σαρκικό φρόνημα, την φιλαυτία και νίκησαν.
* Ο Θεός θέλει προσευχή, προσοχή και ταπείνωση.
* Κυρίως να προσέξουμε το στόμα μας, για να ‘ρθει η χάρις του Θεού στην ψυχή μας, για να μην υστερούμεθα τα μεγαλεία του Θεού... Να προσέξουμε πολύ την αργολογία γιατί μας κάνει την ψυχή ένα χέρσο αμπέλι.
* Όταν λείπει η προσοχή και η υπακοή έρχεται η αναισθησία... Η υπακοή είναι το φάρμακο της ψυχής.
* Όταν ο μοναχός δεν έχει ακρίβεια στη ζωή του, στην υπακοή του, στα καθήκοντα του, δεν έχει προκοπή... Εύχομαι να βάλουμε μια αρχή και να βιώνουμε την Αγάπη του Χριστού, και να αγωνιστούμε όπως πρέπει.
* Αν αγαπήσουμε το Χριστό και δώσουμε την καρδιά μας σ' Εκείνον θα μας τα δώσει όλα δωρεάν... Δεν ζουν οι άνθρωποι μόνο με την τροφή, αλλά και με τη χάρη του Θεού. Η εγκράτεια και η προσευχή μάς κάνει πολύ καλό· και όταν αφήσει κανείς τον εαυτό του στο Θεό ολοκληρωτικά, ο Θεός τον ταΐζει, τον ποτίζει, το Θεό γεύεται και πολλά ουράνια μεγαλεία του Θεού αισθάνεται η ψυχή του ανθρώπου... Ο Χριστός θέλει όλη την αγάπη μας να την δώσουμε σ' Εκείνον και ύστερα Αυτός δωρίζει τα θεία Του δώρα... Όταν θα έχουμε την ένωση με το Θεό, όλα τα πράγματα θα είναι γαλήνια μέσα μας.
* Όταν ο άνθρωπος προσέχει στην υπακοή και στην ταπείνωση ο Χριστός δωρεάν χαρίζει την χάρη του Αγ. Πνεύματος· αλλά θέλει να Τον αγαπήσουμε πολύ, όχι ψεύτικα... Θέλει ο Χριστός από εμάς να μην αφήνουμε το νου μας να ασχολείται με μεμψιμοιρίες, με πράγματα του κόσμου, αλλά σε πνευματικές θεωρίες... Γι' αυτό λοιπόν, όταν θα κάνουμε γνήσια υπακοή, ούτε το σώμα μας θα εξασθενεί, ούτε η ψυχή μας θα αρρωσταίνει.
* Η ευσπλαχνία του Θεού είναι ατέλειωτη σαν το πέλαγος, σαν τον Ουρανό. Ο Θεός δεν λέει «γιατί αμάρτησες, αλλά γιατί δεν σηκώνεσαι;» Όλα μάς τα συγχωρεί, αρκεί να μετανοούμε μόλις καταλαβαίνουμε ότι κάναμε ένα σφάλμα.
* Δεν ωφελεί νηστεία στις τροφές και συγχρόνως να κατακρίνουμε, να ψιθυρίζουμε, να αργολογούμε και να γυρίζουμε εδώ και εκεί. «Ευχή, σιωπή και εργασία»...
* Για να νικήσει κανείς τα πάθη του πρέπει να κοιτάζει μόνο τον εαυτό του, όχι δεξιά και αριστερά... Να φυλάμε τα μάτια μας και την ακοή μας και να προσευχόμαστε αδιαλείπτως για να έχουμε τη χάρη του Θεού... Άφησε την προσευχή και τα καθήκοντα του ο άνθρωπος; Γίνεται σαν άλογο ζώο.
* Η απροσεξία μας είναι η αιτία που δεν έχουμε τη Θεία Χάρη, και όλα μας φταίνε.
* Να προσέχουμε τους λογισμούς μας, το στόμα, την ακοή και τις πέντε αισθήσεις. Δεν προσέξαμε αυτά; μάς φταίει ο ένας και ο άλλος. Όταν έρχεται η χάρις του Θεού, έρχεται η μετάνοια, τα δάκρυα, η ταπείνωση, και τότε βλέπουμε τις σκόνες και τα μικρόβια της ψυχής μας. Να προσέξουμε το θέμα της σωτηρίας μας και να μην το παίρνουμε επιπόλαια.
* Σιωπή - ευχή για να υπάρχει το μειδίαμα της Θείας Χάριτος στην ψυχή μας.
* Όταν ο άνθρωπος έχει πολλή βία και αυταπάρνηση φωτίζεται από την Θεία Χάρη...
* Να αποφεύγουμε πολύ την αργολογία γιατί είναι σαν την πυρκαγιά που καίει ολόκληρα δάση· έτσι και η αργολογία αποβάλλει κάθε καλό μέσα από την ψυχή μας, το απομακρύνει από την καρδιά μας και μένουμε ένας τενεκές ξεγάνωτος.
* Η μοναχική πολιτεία είναι ένα ουράνιο μεγαλείο. Το θέλω και το γιατί; Αυτά τα δύο πράγματα πρέπει να λείψουν από τον Μοναχό, γιατί είναι η μεγαλύτερη φωτιά στην ψυχή μας.
* Το δαιμόνιο της υπερηφάνειας, της φιλαυτίας και του εγωισμού πολεμάει όλους τους ανθρώπους σήμερα. Αν δεν τα διώξουμε αυτά δεν πρόκειται να δούμε το Θεό μέσα μας.
* Όλες οι αρετές είναι μέσα στην υπακοή, μέσα στην ταπείνωση· γιατί άμα θα έχει (ο άνθρωπος) ταπείνωση, θα έχει και υπακοή.
* Κάμετε υπακοή, πολλή υπακοή, αντιλογία καθόλου. «Να ‘ναι ευλογημένο». Αυτό το «να ‘ναι ευλογημένο» πόσο το ποθώ να τ' ακούω! Πόσο το νοσταλγεί η ψυχή μου! Ν' αναπαυθεί η ψυχή μου και να χαίρομαι.
* Ο άνθρωπος που έχει το Θεό νοερώς κοντά του, λαμβάνει από το Θεό εξυπνάδα πνευματική και διάκριση, αλλιώς έρχεται σε αναισθησία, και αμελεί τα καθήκοντα του.
* Ο μοναχός όταν ζωθεί την υπακοή, την ταπείνωση και την προσευχή, η ζωή του είναι παραδεισένια, ούτε διάβολο φοβάται ούτε τίποτε. Μόνον αισθάνεται μια πνευματική χαρά μέσα του... Του έρχεται αφοβία γιατί έχει τον Θεό μέσα του. Όταν όμως δεν έχει υπακοή, δημιουργεί θλίψη και στον εαυτό του και στον πλησίον... Χρειάζεται υπακοή, ταπείνωση και ειλικρίνεια για να σωθούμε.
* Όταν κυνηγάμε την ευχή μάς φρουρεί, η Θεία Χάρις έρχεται σαν την δρόσο που ζωογονεί τα χόρτα, έτσι έρχεται μέσα στις ρίζες της καρδιάς μας και την ζωογονεί. Εμείς τη γλώσσα μας να την χρησιμοποιούμε στην υμνωδία του Θεού, και η ευχή να βγαίνει με ζωντάνια, με πίστη, με έρωτα Θεού, όχι νωθρά.
* Όποιος δεν αγωνίζεται στην προσευχή, δεν έχει το Θεό μέσα του και είναι ακατάστατος. Όλα με φόβο Θεού και πολλή αγάπη να τα κάνουμε.
* Όταν ο άνθρωπος έχει στην μνήμη του την κόλαση, ποτέ δεν αμαρτάνει. Ο θυμώδης γίνεται πράος, τα πάθη ελαττώνονται και μαλακώνει η ψυχή, γίνεται τρυφερή σαν εκείνα τα λουλουδάκια που φυτρώνουν και είναι δροσερά -δροσερά, έτσι γίνεται η ψυχή μαλακιά σαν το βαμβάκι. Πονάει, συμπαθεί, ευσπλαχνίζεται... Όταν σε κάποιον έρθει η Χάρις του Θεού μέσα του, δεν μπορεί να σταθεί από την ευσπλαχνία του Θεού και από την αγάπη για τον πλησίον. Γι' αυτό και εμείς πρέπει να συμπαθούμε, όπως μάς ευσπλαχνίζεται και ο Θεός.
* Ο Χριστός μας έχει τόση πολλή αγάπη και ευσπλαχνία που ο δικός μας νους δεν μπορεί να το χωρέσει. Οι Πατέρες όλα μπορούσαν να τ' αντέξουν, όταν όμως ένιωθαν την ευσπλαχνία του Θεού, έλιωναν σαν κεράκι. Η ευσπλαχνία του Θεού είναι σαν ένα πέλαγος μεγάλο, όπως βλέπεις την θάλασσα, που ούτε αρχή ούτε άκρη έχει ούτε τέλος...
* Όταν θεωρεί ο άνθρωπος τον εαυτό του ένα μηδενικό, θέλει να πέσει κάτω να τον ποδοπατήσουν, να τον βρίσουν, να τον μαστιγώσουν και να πει: εγώ είμαι ο πταίστης. Αυτό όταν το νιώσετε στην ψυχή σας είναι το μεγαλύτερο δώρο του Θεού.
* Δεν έχουμε προσοχή, δεν έχουμε προσευχή. Η αντιλογία φέρνει την μεμψιμοιρία, τις έριδες, οπότε δεν μπορεί ο άνθρωπος να νιώσει τη Θ. Χάρη, όταν δεν εγκρατεύεται στη γλώσσα, στο στομάχι... Να αποφεύγετε λοιπόν την αργολογία, γιατί αυτή σβήνει από την ψυχή του ανθρώπου το μεγαλείο...
* Κάθε βράδυ να κάνουμε ταμείο: ποιον θλίψαμε, πού λυπήσαμε, πού κακολογήσαμε; και να μην καταφρονούμε τη συνείδησή μας. Να έχουμε πολλή αγάπη στο Θεό και τον πλησίον, και μνήμη θανάτου. Να τον παρακαλούμε να μάς δίνει μετάνοια και επίγνωση.
* Ο άνθρωπος όταν έχει προσευχή, το Πανάγιο Πνεύμα λειτουργεί μέσα στην ψυχή του και αισθάνεται ο άνθρωπος να βρίσκεται εν Αγίω Πνεύματι. Γι' αυτό πολύ σας παρακαλώ μια και ζούμε μέσα σ' αυτήν την κιβωτό, θα πρέπει το θέμα της προσευχής πολύ να το κυνηγάμε. Τότε η προσευχή θα είναι ένα φως αιώνιο μέσα στην ψυχή μας και μια φρούρηση που θα μας σκεπάζει και δεν θα μας εγκαταλείπει ο Θεός.
* Όταν ο άνθρωπος έχει το νου του στο Θεό και στον Παράδεισο και όχι στα γήινα, λατρεύει το Δεσπότη Χριστό και οι λογισμοί και οι πειρασμοί παραμερίζονται και λαμβάνει χαρά, αγαλλίαση και υπομονή.
* Να επιμεληθούμε την υπακοή μας, γιατί υποτακτικός χωρίς υπακοή, είναι σαν ένα ξέφραγο αμπέλι που μπαινοβγαίνουν οι δαίμονες. Διαφορετικά δεν υπάρχει σωτηρία... Η Θεία Χάρις έρχεται σε εμάς διά της υπακοής.
* Μέχρι να πεθάνουμε θα έχουμε αγώνα επειδή τα πάθη είναι ζυμωμένα με το αίμα μας... Δίχως κόπο κανείς δεν σώζεται... Όσο κοπιάζει κανείς τόσο χάρη παίρνει. Όλα ο Θεός τα πληρώνει. Τίποτε δεν πάει χαμένο.
* Όταν εγώ λείπω, θα πηγαίνετε να βάζετε μετάνοια στην Παναγία, γιατί Εκείνην έχω Γερόντισσα και σ' εκείνην ανέθεσα τις ελπίδες μου.
* Εγώ Παναγία είμαι ένα σκουλήκι ψόφιο. Εσύ είσαι η Μητέρα του Θεού και θέλω να μας βοηθήσεις να τις δω όλες τις ψυχές αυτές (δηλ. των μοναζουσών) στον Παράδεισο· καν θέλουμε καν δεν θέλουμε να σωθούμε... Πρέπει να την ευγνωμονούμε που μας κουκουλώνει και προφυλάγει σαν την κλώσσα που σκεπάζει τα πουλάκια της.
* Εύχομαι η Χάρις του Θεού να σας σκεπάζει και να σας φρουρεί, να σας αγιάζει και να σας συνοδεύει... Να ζητούμε δε πραγματική μετάνοια, και να μας δώσει φωτισμό για να καταλάβουμε το μεγαλείο της μοναχικής πολιτείας.
* Όλα του κόσμου τα καλά να κερδίσουμε, ζημιώσαμε την πολύτιμη ψυχή μας, τα χάσαμε όλα. Γι' αυτό ό,τι μπορούμε κατά δύναμιν να κάνουμε, για να μην ξεφεύγουμε από τον σκοπό μας και από τις υποσχέσεις που δώσαμε ενώπιον Θεού, ανθρώπων και των προεστώτων μας.
* Τρία πράγματα μας χρειάζονται: το νου να τον έχουμε στον ουρανό, την καρδιά μας να την έχουμε θρόνο Θεού και το στόμα μας εκκλησία· επίσης ταπείνωση και αγάπη, σύνεση και ευλάβεια, και αυταπάρνηση...
* Ο Χριστός δε θέλει την καρδιά μας να είναι μοιρασμένη, αλλά να είναι ολοκληρωμένη η αγάπη μας στο Θεό.
* Το θέμα της υπακοής δεν το πήραμε πολύ στα σοβαρά, και γι' αυτό έχουμε μεγάλη απώλεια. Το θέμα όμως της υπακοής είναι το μεγαλύτερο δώρο στον άνθρωπο.
* Τα πάθη είναι μέσα στο αίμα μας. Όταν δεν κάνουμε την προσευχή μας κανονικά, δεν κάνουμε την νηστεία μας, αυτά ξεπετιούνται και κάνουμε πράγματα που δεν στέκονται και δεν είναι κατά Θεόν και θα δώσουμε λόγο στο Θεό.
* Το κελλάκι μας είναι μία παλαίστρα: άμα το ζήσουμε θα βρούμε πολλή χάρη στην ψυχή μας. Όσο μπορούμε με πολλή στοργή και αγάπη να συμπεριφερόμαστε μεταξύ μας... Όποια θα κάνει υπακοή, απ' τα βάθη της ψυχής μου θα είναι συγχωρεμένη και λελυμένη, και να σας αξιώσει ο Θεός να κατοικήσει το Πανάγιο Πνεύμα μέσα στην ψυχή σας και να γίνετε σκεύη εκλογής.
* Όλοι μαζί να ευχόμαστε να φύγουμε μια μέρα, και να γίνουμε ένα τάγμα αγγέλων να υμνολογούμε τον Θεό... Το μοναστήρι δεν είναι δικό μας. Μας φιλοξενεί η Παναγία και σύμφωνα με την φιλοξενία που μας κάνει πρέπει να πολιτευόμαστε.
* Σ' αυτήν την κιβωτό που μας έφερε ο Χριστός πρέπει να γίνουμε άγγελοι. Ζούμε σ' ένα κομμάτι του Παραδείσου. Επιθυμώ να σάς δω στον Ουρανό ένα χορό αγγέλων κοντά στο θρόνο του Θεού.
* Είθε ο Θεός να μάς αξιώσει να μας βρει η ώρα του θανάτου σε καλή πνευματική κατάσταση. Να ικετεύουμε τους Αγγέλους μας, τους Αγίους μας και την Παναγία μας... Να γίνουμε ένας χορός, να ‘μαστε όλοι μαζί στον Παράδεισο.
* Εύχομαι στον Πανάγαθο Θεό, να βάλουμε καλή αρχή για να ‘χουμε και τέλος αγαθό.
* Δι' ευχών του Γέροντός μας ας αξιωθούμε να βρεθούμε κοντά στους αγίους και τους αγγέλους, μαζί με τους μάρτυρες να ευφραινόμαστε όλοι μαζί.
* Σας αφήνω με του Χριστού την αγάπη, και καλή αντάμωση.
Ορθόδοξος Φιλόθεος Μαρτυρία
Εκδόσεις "Ορθόδοξος Κυψέλη"
Θεσσαλονίκη
