Γιατί ο Θεός έγινε άνθρωπος; Τι είναι ο Παράδεισος και τι η Κόλαση; Τι είναι η Εκκλησία;
Πράγματι η αγάπη του Θεού προς τους ανθρώπους δεν μπορούσε με τίποτα να καταδειχθεί καλύτερα παρά με τούτο: «απέσταλκεν ο Θεός εις τον κόσμον» (τον Θεό Λόγο), ώστε οι άνθρωποι να «ζήσωμεν δι’ αυτού».
Η ζωή του Θεού με την ενσάρκωση του Λόγου έγινε η δική μας, ανθρώπινη ζωή. Ο λόγος έγινε άνθρωπος, για να δώσει στον άνθρωπο την ζωή του Θεού, να τον μάθει αυτήν την ζωή και να του δώσει τις δυνάμεις να μπορεί να πραγματώνει τούτη την ζωή και ανθρώπινες συνθήκες.
Ποια είναι η θεϊκή ζωή; Η ζωή του Ιησού Χριστού στην γη. Σε τι έγκειται τούτη η θεϊκή ζωή; Στο βίωμα της θείας Αλήθειας, της θείας Αγάπης, της θείας Δικαιοσύνης, της θείας Αγιοσύνης, και των υπολοίπων θείων ιδιοτήτων.
Όλες αυτές τις θεϊκές ζωτικές δυνάμεις ο Θεάνθρωπος τις μετέφερε στο δικό μας ανθρώπινο κόσμο και τις μεταμόρφωσε στη δική μας ανθρώπινη ζωή. Εκείνος μπήκε στην ζωή μας, έφερε μέσα της τις δυνάμεις της θεϊκής ζωής κι έτσι μεταμόρφωσε τη δική μας ανθρώπινη ζωή σε θεοζωή. Σε τούτο έγκειται όλο το μυστήριο, όλη η αγάπη του Θεού προς εμάς τους ανθρώπους. Έτσι ο Θεάνθρωπος με τον πιο τέλειο τρόπο έλυσε το πρόβλημα της ανθρώπινης ζωής.
Οι άνθρωποι είναι κτισμένοι θεόμορφοι λόγω τούτης της θεοζωής. Εάν οι άνθρωποι ζούσαν με τις δυνάμεις της θεομορφίας και του θεοπόθου, όλο και περισσότερο και πληρέστερα θα πραγμάτωναν την θεοζωή και έτσι για πάντα θα παρέμεναν στον παράδεισο.
Επειδή ο παράδεισος δεν είναι τίποτε άλλο παρά η εν Θεώ ζωή, η ζωή με τον Θεό, η θεοζωή. Μόλις ο άνθρωπος έβαλε την αμαρτία μέσα του, στην ζωή του, άρχισε να μεταμορφώνει την ζωή του σε διαβολοζωή. Επειδή ζωή με την αμαρτία σημαίνει ζωή με τον διάβολο, επειδή ο διάβολος ζεί μόνο με την αμαρτία. Θέλεις να μάθεις με τι ζει ο διάβολος; Πράττε την αμαρτία και θα μάθεις. Επειδή στην αμαρτία είναι όλο το μυστικό της ζωής του.
Ο διάβολος είναι όλος στην αμαρτία και ούτε καν υφίσταται έξω απ’ αυτήν. Και όπου είναι ο διάβολος, εκεί είναι και η κόλαση. Η κόλαση δεν είναι τίποτα άλλο παρά η ζωή μέσα στις αμαρτίες. Στην πραγματικότητα, η θεοζωή και η διαβολοζωή, η θεοφιλία και η διαβολοφιλία, είναι οι μόνοι δύο τρόποι ανθρώπινης ζωής στην γη και σε άλλους κόσμους, οι μόνες δύο κατηγορίες της ανθρώπινης ύπαρξης σε οποιονδήποτε κόσμο. Είναι οι δύο αιώνιοι καθορισμοί του ανθρωπίνου όντος. Ο άνθρωπος με τίποτα δεν μπορεί να ξεφύγει απ’ αυτούς. Εάν μπορούσε να απελευθερωθεί απ’ αυτούς, θα έπαυε να είναι ανθρώπινο ον.
«Ίνα ζήσωμεν δι’ αυτού», εν Χριστώ. Και εμείς θα ζήσουμε «δι’ αυτού», όταν ζούμε με την Αλήθεια Του, με την Αγάπη Του, με την Δικαιοσύνη Του, με την Καλωσύνη Του.
Δηλαδή όταν ζούμε με το Ευαγγέλιό Του, με την Εκκλησία Του. Δεν είναι μόνο το Ευαγγέλιό Του στην Εκκλησία, αλλά και Αυτός ο ίδιος, ο θαυμαστός Θεάνθρωπος, με όλες τις τελειότητές Του και όλες τις άγιες δυνάμεις Του και αρετές.
Και κάτι ακόμα περισσότερο βρίσκεται εδώ: η Εκκλησία είναι το αείζωο Σώμα του Θεανθρώπου Χριστού, ο αείζωος οργανισμός Του και τα μέλη της Εκκλησίας είναι μόρια και κύτταρα αυτού του οργανισμού, και όλοι «ζήσωμεν δι’ Αυτού», με τον Θεάνθρωπο.
Ως εκ τούτου, το μεγάλο Ευαγγέλιο του αγίου Βοανεργές «ίνα ζήσωμεν δι’ αυτού», διαρκώς πραγματώνεται στην Εκκλησία, σε όλα τα μέλη της, από την αρχή της έως και σήμερα, επειδή όλοι αυτοί ζούν εν Αυτώ και δι’ Αυτού. Είναι μία αδιάκοπη ανέλιξη της θεοζωής. Σ’ αυτήν εισέρχεσαι με τα άγια μυστήρια. Σ’ αυτήν για πάντα μένεις με τις άγιες αρετές. Η Εκκλησία δεν είναι άλλο, παρά ο Θεάνθρωπος παρατεταμένος δι’ όλων των αιώνων, και εν Αυτώ η θεοζωή.
π. Ιουστίνου Πόποβιτς,
Ερμηνεία των Επιστολών του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου,
εκδόσεις εν Πλώ
