Πολλοί χριστιανοί μας, διερωτώνται πότε πρέπει να κάθονται και πότε να είναι όρθιοι κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας. Έχουν δίκιο, διότι δεν τους έχει γίνει λειτουργική αγωγή (κατήχηση).
Έτσι είναι φυσικό να κάθονται όταν δεν πρέπει η να στέκονται όρθιοι χωρίς λόγο. Θα δώσουμε μερικές οδηγίες που καλύπτουν, όπως πιστεύουμε, το θέμα και διαφωτίζουν αρκετά.
Κατ᾿ αρχήν θα πρέπει να πούμε ότι και καθήμενος κανείς μπορεί να προσεύχεται μέσα στο Ναό. Ωστόσο υπάρχουν μερικές στιγμές της Θείας Λειτουργίας, που όλοι πρέπει να στέκονται όρθιοι.
Οι στιγμές αυτές είναι κατά σειρά οι εξής:
α) Στην αρχή της Θείας Λειτουργίας, όταν απαγγέλει ο Ιερεύς το «Ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός…».
Όλοι είμαστε όρθιοι και στο άκουσμα των ονομάτων των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδος (του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος) και βεβαίως κάνουμε τον Σταυρό μας με ευλάβεια.
β) Σηκωνόμαστε πάλι στο τέλος του γ’ Αντιφώνου και ενώ αρχίζει η Μικρά Είσοδος με την λιτάνευση του Ιερού Ευαγγελίου. Άλλωστε ο διάκονος ή ο Ιερεύς θα δώσει σε λίγο το παράγγελμα: «Σοφία Ορθοί». Δηλαδή ιδού η Σοφία του Θεού, το Ιερόν Ευαγγέλιον.
Όλοι όρθιοι.
γ) Στον Τρισάγιον ύμνον «Άγιος ο Θεός, Άγιος Ισχυρός…» είμαστε όρθιοι και κάνουμε τον Σταυρό μας ευλαβικά.
δ) Στην απαγγελία του Αποστόλου καθόμαστε, και σηκωνόμαστε μόλις δοθεί το παράγγελμα: «Σοφία ορθοί, ακούσωμεν του Αγίου Ευαγγελίου…», όπου παραμένουμε όρθιοι μέχρι το τέλος του Ευαγγελίου, και μέχρι την επιστροφή Του στην Αγία Τράπεζα.
ε) Όρθιοι επίσης είμαστε κάθε φορά που ο Επίσκοπος ή ο Ιερεύς ή ο διάκονος θυμιάζει π.χ. στην 9ην ωδή, στην Δοξολογία, μετά την Μικρή Είσοδο, στο Χερουβικό ύμνο κ.ο.κ.
στ) Όρθιοι είμαστε κατά την διάρκεια της Μεγάλης Εισόδου και μέχρι ο Ιερεύς να εισέλθει εντός του Ιερού Βήματος.
ζ) Όρθιοι είμαστε κάθε φορά που μας ευλογεί ο Επίσκοπος ή ο Ιερεύς από την Ωραία Πύλη λέγοντας στρεφόμενος προς τον λαό: «Ειρήνη πάσι».
η) Όρθιοι επίσης είμαστε κατά την απαγγελία του «Συμβόλου της Πίστεως».
θ) Μόλις ο διάκονος ή ο Ιερεύς δώσει το παράγγελμα: «Στώμεν καλώς. Στώμεν μετά φόβου…» στεκόμεθα όρθιοι συνεχώς. Διότι από το σημείο αυτό αρχίζει το σημαντικότερο τμήμα της Θείας Λειτουργίας που είναι η Αγία Αναφορά, δηλαδή η ευλογία του Άρτου και του Οίνου και η μεταβολή τους σε «Σώμα και Αίμα Χριστού».
Συνεχίζουμε να είμαστε όρθιοι μέχρις ότου ο Επίσκοπος ή ο Ιερεύς μάς ευλογήσει από την Ωραία Πύλη λέγοντάς μας το: «και έσται τα ελέη του μεγάλου Θεού…».
ι) Όρθιοι είμαστε κατά την απαγγελία του «Πάτερ ημών…» και παραμένουμε όρθιοι μέχρις ότου ακούσουμε το: «Τα Άγια τοις αγίοις».
ια) Σηκωνόμαστε πάλι όταν ο Ιερεύς καλεί τους πιστούς εις την θείαν Μετάληψιν εμφανιζόμενος με τα Άγια στην Ωραία Πύλη, λέγων το: «Μετά φόβου Θεού…» καλόν είναι να παραμείνουμε όρθιοι όσην ώρα διαρκεί η θεία Μετάληψις.
ιβ) Τέλος σηκωνόμαστε κατά την Απόλυσιν για να δεχθούμε την τελική ευλογία του Επισκόπου ή του Ιερέως.