Νόμος της Εκκλησίας, η υπέρ αλλήλων προσευχή

Οι νόμοι της Εκκλησίας προστάζουν να γίνωνται οι προσευχές έτσι, όχι μόνον εκείνες που γίνονται για τους πιστούς, αλλά και εκείνες που γίνονται για τους κατηχουμένους. 

Διότι ο νόμος διεγείρει τους πιστούς στην ικεσία για τους αμυήτους. Διότι όταν λέγη ο διάκονος “ας παρακαλέσουμε ολόθερμα τον Θεό για τους κατηχουμένους”, δεν παροτρύνει κανέναν άλλο, παρά το πλήθος των πιστών για τις ευχές υπέρ εκείνων. Αν και βέβαια οι κατηχούμενοι στη αρχή είναι ξένοι.

Διότι δεν είναι ακόμη μέλη του σώματος του Χριστού, δεν έγιναν ακόμη κοινωνοί των μυστηρίων, αλλά είναι αποχωρισμένοι από το πνευματικό κοπάδι. Αν λοιπόν πρέπει να παρακαλούμε τον Θεό γι’ αυτούς, πολύ περισσότερο πρέπει να Τον παρακαλούμε για τα δικά μας μέλη.

Γι’ αυτό και λέγει∙ “Ας Τον παρακαλέσουμε ολόθερμα” για να μην τους απορρίψη σαν ξένους, για να μην τους αγνοήση σαν ξένους. Διότι ακόμη δεν έχουν την ωρισμένη και καθιερωμένη ευχή από τον Χριστό, δεν έχουν ακόμη το θάρρος να μιλήσουν μαζί Του, αλλά έχουν ανάγκη από τις προσευχές των πιστών. Διότι στέκονται έξω από τις βασιλικές πύλες, μακρυά από τους ιερούς περιβόλους. 

Γι’ αυτό και απομακρύνονται όταν εκφωνούνται οι φρικτές εκείνες ευχές. Γι’ αυτό και σε παρακαλή να προσευχηθής γι’ αυτούς, για να γίνουν δικά σου μέλη, για να μην είναι ακόμη ξένοι και αποχωρισμένοι. Διότι το «ας παρακαλέσουμε», δεν λέγεται μόνο για τους ιερείς, αλλά και για εκείνους που αποτελούν το λαό. Διότι, όταν λέγη “ας σταθούμε σωστά, ας παρακαλέσουμε” , παρακαλεί όλους να προσευχηθούν.

Κατόπιν αρχίζοντας την ευχή λέγει ∙ “Ώστε ο πανελεήμονας και πολυεύσπλαχνος Θεός να εισακούση τις παρακλήσεις τους”. Για να μη λες δηλαδή, “τί να Τον παρακαλέσουμε, αυτοί είναι αποξενωμένοι, δεν είναι ενωμένοι μαζί μας, από πού μπορώ να Τον πείσω να μεταδώση σε αυτούς το έλεός Του και τη συγνώμη;” ∙ για να μην απορής ζητώντας να εξηγήσης αυτά, πρόσεξε πώς σου λύνει την απορία, λέγοντας ∙ “είθε ο πανελεήμονας και εύσπλαχνος Θεός”. Άκουσες ότι ο Θεός είναι “πανελεήμονας και εύσπλαχνος”; Μην απορής πλέον. Διότι Αυτός που είναι πολυεύσπλαχνος όλους τους καλεί και αμαρτωλούς και φίλους.

Μη λες λοιπόν “πώς να προσέλθω και να Τον παρακαλέσω γι αυτούς; Αυτός θα εισακούση τις παρακλήσεις τους”. Ποια θα μπορούσε να είναι παράκλησις των κατηχουμένων παρά το να μη μείνουν κατηχούμενοι; 

Έπειτα λέγει και τον τρόπο της παρακλήσεως. Ποιος είναι αυτός ; “Για να ανοίξη τα αυτιά των καρδιών τους”. Διότι ακόμη είναι κλειστά και βουλωμένα. Αυτιά βέβαια δεν εννοεί αυτά τα εξωτερικά, αλλά τα αυτιά της διανοίας. “Ώστε να ακούσουν εκείνα που οφθαλμός δεν είδε και αυτί δεν άκουσε και σε ανθρώπινη καρδιά δεν ανέβηκαν”. Διότι ακόμη δεν άκουσαν τα απόρρητα μυστήρια, αλλά στέκονται κάπου απόμερα και μακριά. Αλλά και αν τα ακούσουν, δε γνωρίζουν αυτά που λέγονται∙ διότι εκείνα χρειάζονται πολύ σύνεσι και όχι μόνον ακρόασι∙ την εσωτερική ακοή δεν την έχουν ακόμη. 

Γι’ αυτό και ζητά με ευχή προφητικό χάρισμα∙ διότι ο Προφήτης έλεγε τα εξής: “ Ο Θεός μου χαρίζει γλώσσα παιδευτική και διδακτική για να γνωρίζω να πω λόγο όταν πρέπει. Κάθε πρωί μου έδωσε την παίδευσι αυτή και μου πρόσθεσε οξύτητα ακοής για να ακούω και να υπακούω στις αποκαλύψεις Του. Και η παιδαγωγία με τις δοκιμασίες που μου έκανε ο Κύριος διέγειρε και κτύπησε βαθειά τα αυτιά μου” ( Ησ. 50, 4-5 ). 

Διότι, όπως ακριβώς οι Προφήτες άκουγαν διαφορετικά από τους πολλούς, έτσι και οι πιστοί άκουγαν διαφορετικά από τους κατηχούμενους. Από εδώ μαθαίνει και ο κατηχούμενος να μην τα μαθαίνη αυτά από τους ανθρώπους, ούτε ν’ ακούη άλλους (διότι λέγει «μην καλέσετε δάσκαλο πάνω στη γη» ( Ματθ. 23, 8 ), αλλά πάνω από τους ουρανούς ∙ διότι λέγει «όλοι θα είναι διδακτοί του Θεού» ( Ησ. 54, 13 ). Γι’ αυτό και λέγει «Θα τους διδάξη το λόγο της αληθείας», για να λάβουν εσωτερικά τη γνώσι. Διότι εφ’ όσον πρέπει να λάβουν τη γνώσι, ακόμη δεν γνωρίζουν το λόγο της αληθείας.

“Για να σπείρη μέσα τους το φόβο Του”. Αλλά δεν αρκεί αυτό, διότι ένα μέρος του σπόρου έπεσε δίπλα στον δρόμο, ενώ ένα άλλο πάνω στην πέτρα.

Εμείς όμως δε ζητάμε με τον τρόπο αυτό∙ αλλ’ όπως το άροτρο ανοίγει το αυλάκι σε γόνιμη γη, έτσι παρακαλούμε να συμβή και εδώ, ώστε μεταβαλλόμενοι μέσα στο βάθος της διανοίας τους, να δεχθούν εκείνα που σπέρνονται και ό,τι άκουσαν να το κρατήσουν με ακρίβεια. 

Γι’ αυτό προσθέτει και λέγει ∙ “Και να σταθεροποιήση την πίστι Του στη διάνοιά τους”. Δηλαδή για να μην υπάρχη αυτή μέσα τους επιπόλαια, αλλά για να βάλη βαθειά τη ρίζα…

Από το βιβλίο: «ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

Χρυσοστομικός Άμβων

Ε΄

Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ

Τα νεύρα της ψυχής»

Έκδοσις 

Συνοδία Σπυρίδωνος Ιερομονάχου

Νέα Σκήτη Αγ. Όρους