Νους, καρδιά και θέλημα συνιστούν τον τριαδικό άνθρωπο

Το Δόγμα της Αγίας Τριάδος για παράδειγμα, περί του ενός Τριαδικού Θεού, φαινόταν σε πολλούς λαϊκούς, ακόμη και θεολόγους των αιρετικών ως το πιο αφηρημένο απ' όλα τα Δόγματα. 

Όμως, στο Μηναίο της Ορθόδοξης Εκκλησίας γίνεται λόγος για πολλούς Αγίους οι οποίοι διά της ασκήσεως μετέβαλαν τον εαυτό τους σε «κατοικητήριον της Αγίας Τριάδος». 

Αυτοί εθέωσαν το νου, την καρδιά και το θέλημά τους, τούτα τα τρία, σαν συγκοινωνούντα δοχεία τα επλήρωσαν με Πνεύμα Άγιον κατά την παραβολή του Κυρίου περί της ζύμης (Λκ. 13, 21).

Πολύ όμορφα το εξέφρασε ο Απ. Παύλος λέγοντας: η ουκ οίδατε ότι το σώμα υμών ναός του εν υμίν Αγίου Πνεύματος εστίν, ου έχετε από Θεού και ουκ εστέ εαυτών; (Α' Κορ. 6, 16). 

Και βέβαια, όπου είναι ο Θεός Άγιον Πνεύμα, εκεί και ο Θεός Πατήρ και ο Θεός Υιός, η Αγία Τριάδα, αχώριστη, αναλλοίωτη και ζωοποιός. Γι' αυτό και σε κάποια στιχηρά Αγίων ψάλλουμε: «κατοικητήριον γεγόνατε της Αγίας Τριάδος».

Όλα τα μυστήρια της Ορθοδόξου Εκκλησίας αλλά και πολλές Ακολουθίες αρχίζουν με την προσευχή προς το Άγιο Πνεύμα: «Βασιλεύ Ουράνιε, το Πνεύμα της Αληθείας ... ελθέ και σκήνωσον εν ημίν. 

Προσευχόμαστε λοιπόν, να έλθει το Άγιο Πνεύμα και να κατοικήσει μέσα μας. Αυτό δεν γίνεται άμεσα αλλά μετά από μακρά άσκηση στην προσευχή, τη νηστεία, την ελεημοσύνη και τον κόπο. Και αφού με όλα τούτα και με συχνά δάκρυα και αναστεναγμούς καθαρίσει η καρδιά, τότε το Πνεύμα σκηνώνει μέσα της για να θεώσει και την καρδιά και την διάνοια και τη θέληση. Τότε ο Ύψιστος Θεός κατοικεί στον άνθρωπο και ενεργεί τα πάντα εντός του.

Νους, καρδιά και θέλημα συνιστούν τον τριαδικό άνθρωπο. Στην αμαρτωλή και εμπαθή ψυχή, τούτα τα τρία δεν βρίσκονται σε ενότητα και θεϊκή αρμονία αλλά είναι διηρημένα και δυσπροσάρμοστα. 

Σε τέτοια περίπτωση ο άνθρωπος μοιάζει με σπίτι που είναι διχασμένο, δεν μπορεί να κρατηθεί και πέφτει. Ένα τέτοιο οίκο της ψυχής, τίποτε δεν μπορεί να τον σώσει εκτός από τη μετάνοια και την πίστη στο Ευαγγέλιο.