Λειτουργικός ή Κοινωνικός Κανών (το λειτούργημα του Ιερέως στην κοινωνία μας)

Μήπως χρειάζεται ημείς οι νεώτεροι να φτειάξωμε έναν άλλο κανόνα, ανάλογο με τον «λειτουργικό» κανόνα των πατέρων μας; Και μήπως αυτός ο κανόνας πρέπει να ονομασθή «κοινωνικός», που να ρυθμίζη τις σχέσεις των ανθρώπων εκτός του ναού;

Δεν είναι παράξενο, σεβαστέ πάτερ, πως τέτοια ερωτηματικά γεννιώνται μέσα στην ψυχή σου στην αρχή μάλιστα της ιερατικής σταδιοδρομίας σου. Για πρώτη φορά ήλθες σε επαφή με το ποίμνιό σου, ένοιωσες τα προβλήματά του, τα έζησες και σαν συνειδητός ποιμήν προσεπάθησες να βοηθήσης στην λύσι των. Περιγράφεις άλλως τε αρκετά από αυτά και αγωνιάς για την νέα κατάστασι, που διαμορφώθηκε στην κοινωνία του χωριού σου κατά τα τελευταία χρόνια.

Μη νομίσης όμως ότι εκείνο που μας λείπει είναι ο «κοινωνικός» κανών, που θα καθορίση τις σχέσεις των ανθρώπων και θα λύση τα προβλήματά των. Μακάρι να μπορούσαν να λυθούν τα προβλήματα της κοινωνίας μας με κανονισμούς και συνταγολόγια. Θα ήταν το πιο εύκολο πράγμα. Εξ άλλου ο κανών αυτός υπάρχει. 

Μας δόθηκε εξ αποκαλύψεως με το τέλειο νόμο της χάριτος και της αγάπης και αυτόν αγωνίζεται αιώνες τώρα η χριστιανική Εκκλησία να πραγματώση στον κόσμο, δεομένη αδιάλειπτα το «ελθέτω η βασιλεία σου» και το «γενηθήτω το θέλημά σου ως εν ουρανώ και επί της γης» και προσπαθούσα λόγω και έργω να επιδράση στις καρδιές και να κατευθύνη προς τον σκοπόν αυτόν τις ενέργειες των ανθρώπων.

Μη ξεχνάς όμως ότι ο κόσμος «εν τω πονηρώ κείται» και το «η βασιλεία του Θεού εντός ημών εστί». Συ θα κάμης το παν να βοηθήσης τους αδελφούς και να τους ανακουφίσης, αποβλέποντας όμως πάντα στην σωτηρία της ψυχής των, στην εγκαθίδρυσι της βασιλείας του Θεού στις καρδιές των.

Αν γίνη αυτό, τότε λύθηκαν όλα τα προβλήματά των, εννοώ όχι το «τι φάγωμεν, ή τι πίωμεν, ή τι περιβαλώμεθα», για τα οποία εξ άλλου φροντίζουν αρκετά και μόνοι των και με τη βοήθεια ποικίλων οργανισμών, αλλά τα αιώνια προβλήματά των, την εν Χριστώ σωτηρία των, την πνευματική των διαγωγή, την λύτρωσι από το βάρος της αμαρτίας και την εν Χριστώ απελευθέρωσί των. 

Αυτό είναι το δικό σου έργο και γι’ αυτό θα δώσης λόγο στον Θεό την ημέρα εκείνη τη φοβερά και για την απόδοσί του στον τομέα αυτόν θα σε κρίνη και ο επί γης εντολοδόχος Εκείνου και προϊστάμενός σου, ο επίσκοπος.

Αν έτσι ιδής τα πράγματα, τότε θα καταλάβης την σημασία του «λειτουργικού κανόνος» των πατέρων μας. Μέσα στα μυστήρια και από τα μυστήρια, τα οποία συ διαχειρίζεσαι, θα βρουν οι άνθρωποί σου την σωτηρία. Αυτά είναι οι πηγές της χάριτος, που με την αγάπη του Θεού και Πατρός, την λυτρωτική θυσία του Χριστού και την δωρεά του αγίου Πνεύματος, θα αναγεννήσουν, θα δυναμώσουν, θα θρέψουν, θα αυξήσουν, θα στερεώσουν, θα συγχωρήσουν, θα κάμουν καρποφόρους σε έργα αγάπης και κληρονόμους της βασιλείας του Θεού τους ενορίτας σου. 

Συ θα τους οδηγήσης κοντά στις άδολες πηγές του ύδατος της ζωής και δεν θα τους αφήσης να ποτίζωνται από «φρέατα συντετριμμένα». Συ θα τους μάθης μαζί σου και «εν ενί στόματι και μια καρδία» να προσεύχωνται στον Πατέρα των με τις προσευχές της Εκκλησίας, να υμνούν μαζί σου τον Θεό με τους ύμνους και τα τροπάρια, που οι άγιοι της Εκκλησίας μας συνέθεσαν. Θα τους κατηχήσης να μάθουν σε τι και πως πρέπει να πιστεύουν. Θα τους βοηθήσης να προσέρχωνται ενσυνείδητα στα μυστήρια και να αντλούν χάρι και δύναμι απ’ αυτά. Κι αν έτσι τους κάμης καλούς χριστιανούς, πολλά προβλήματα των θα λυθούν ή θα χάσουν την αρχική των οξύτητα και οι καρποί στις κοινωνικές των σχέσεις δεν θα αργήσουν να φανούν.

Και στην εποχή των πατέρων μας, υπήρχαν χίλια προβλήματα, πείνες, δυστυχία, θανατικά, θεομηνίες, πόλεμοι, σφαγές, λεηλασίες, αιχμαλωσίες. Αλλά σωστά η Εκκλησία πιστεύοντας στο Κυριακό λόγιο «ζητείτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν», έρριχνε το βάρος στα αιώνια και στα «μένοντα» προτιμώντάς τα από τα παροδικά και εφήμερα. 

Αγωνίσου και συ στην ίδια με εκείνους γραμμή και μη αμφιβάλης ότι έτσι και το κύριο έργο σου θα εκτελέσης, οδηγώντας τα πρόβατά σου σε «νομάς σωτηρίους», και στην λύσι των επιγείων προβλημάτων και στην ειρηνική των συμβίωσι πολύ θα συμβάλης.

Από το βιβλίο του αειμνήστου Καθηγητού της Θεολογικής σχολής του Α.Π.Θ., Ιωάννου Μ. Φουντούλη: 

Απαντήσεις εις Λειτουργικάς απορίας. Τόμος Α”. ΣΤ’ έκδοσις.

Εκδόσεις της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι, 1991.

Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.

πηγή