Εἶναι πολύ μεγάλη, σύμφωνα μέ τούς Ἁγίους Πατέρας, ἡ «προληπτική» ἀλλά καί ἡ «θεραπευτική» δύναμη τοῦ καλοῦ λογισμοῦ. Ὁ ἀδελφός μας, πού μᾶς ἀδικεῖ εἶναι ὁ ἀδελφός μας πού τόν κατέλαβε ὁ «ἀντίθετος», ὁ πονηρός. Ὅλους γιά ἁγίους πρέπει νά τούς βλέπομε, δίδασκε ὁ μακαριστός π. Πορφύριος.
Πρέπει μέσα μας τό ἐργοστάσιο τῆς ψυχῆς μας νά φτιάχνει «δισκοπότηρα καί ὄχι σφαῖρες», μᾶς διδάσκει ὁ ἄλλος σύγχρονος ἅγιος Γέροντας, μακαριστός π. Παΐσιος.
Ἕνας ταπεινός λογισμός, ἕνας λογισμός στοργικός, ἀγαπητικός, συγχωρητικός ἔχει τεράστια ἀξία. Φέρνει τήν Θεία Χάρη, πού εἶναι τό πᾶν γιά τήν ψυχή μας. Διώχνει τήν ἀντιπάθεια καί τό μῖσος, πού πάει νά φυτρώσει ὅταν κάποιος μᾶς ἀδικεῖ.
Φέρνει τήν εἰρήνη καί τήν ἀνάπαυση στήν ταραγμένη ψυχή. Νά τί δίδασκε ὁ Γέροντας Πορφύριος: '' Ὅταν κάποιος μᾶς ἀδικήσει μ' ὁποιονδήποτε τρόπο, μέ συκοφαντίες, μέ προσβολές, νά σκεπτόμαστε ὅτι εἶναι ἀδελφός μας πού τόν κατέλαβε ὁ ἀντίθετος. Ἔπεσε θύμα τοῦ ἀντιθέτου ''.
Γι' αὐτό πρέπει νά τόν συμπονέσουμε καί νά παρακαλέσομε τόν Θεό νά ἐλεήσει κι ἐμᾶς κι αὐτόν· κι ὁ Θεός θά βοηθήσει καί τούς δύο. Ἄν, ὅμως, ὀργισθοῦμε ἐναντίον του, τότε ὁ ἀντίθετος ἀπό κεῖνον θά πηδήσει σ' ἐμᾶς καί θά μᾶς παίζει καί τούς δύο.
Ὅποιος κατακρίνει τούς ἄλλους, δέν ἀγαπάει τόν Χριστό. Ὁ ἐγωισμός φταίει. Ἀπό κεῖ ξεκινάει ἡ κατάκριση...Νά αἰσθανόμαστε τήν κακία τοῦ ἄλλου σάν ἀρρώστια πού τόν βασανίζει καί ὑποφέρει καί δέν μπορεῖ νά ἀπαλλαγεῖ.
Γι' αὐτό νά βλέπομε τούς ἀδελφούς μας μέ συμπάθεια κάι νά τούς φερόμαστε μέ εὐγένεια λέγοντας μέσα μας μέ ἁπλότητα τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ», γιά νά δυναμώσει μέ τή θεία χάρι ἡ ψυχή μας καί νά μήν κατακρίνομε κανένα. Ὅλους γιά ἁγίους νά τούς βλέπομε. Ὅλοι μας μέσα φέρομε τόν ἴδιο παλαιό ἄνθρωπο».
Ἄν ὁ ἀδελφός σου σ' ἐνοχλεῖ, σέ κουράζει... Ἄν ὁ ἀδελφός σου σ' ἐνοχλεῖ, σέ κουράζει (δίδασκε πάλι ὁ Γέροντας), νά σκέπτεσαι: «Τώρα μέ πονάει τό μάτι μου, τό χέρι μου, τό πόδι μου· πρέπει νά τό περιθάλψω μ' ὅλη μου τήν ἀγάπη» (Α΄ Κορ. 1 12, 21). Νά μή σκεπτόμαστε, ὅμως, οὔτε ὅτι θά ἀμειφθοῦμε γιά τά δῆθεν καλά, οὔτε ὅτι θά τιμωρηθοῦμε γιά τά κακά πού διαπράξαμε.
Ἔρχεσαι εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας, ὅταν ἀγαπάεις μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Τότε δέν ζητάεις νά σ' ἀγαπᾶνε· αὐτό εἶναι κακό. Ἐσύ ἀγαπάεις, ἐσύ δίνεις τήν ἀγάπη σου· αὐτό εἶναι τό σωστό. Ἀπό μᾶς ἐξαρτᾶται νά σωθοῦμε.
Ὁ Θεός τό θέλει. Ὅπως λέει ἡ Ἁγία Γραφή: «...πάντας θέλει σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν» (Α΄ Τιμ. 2, 4)».
Νά πιστεύομε ὅτι ὅλοι εἶναι καλοί. Αὐτό εἶναι ταπείνωση. Νά μήν πιστεύομε ὅ,τι κακό ἀκοῦμε γιά τούς ἄλλους. «Ἅμα θέλεις νά φιλοσοφήσεις (συμβούλευε ὁ Γέροντας), ὅλα θά τά ρίχνεις στόν κακό ἑαυτό σου καί θά ταπεινώνεσαι πάντοτε.
Εἶναι ταπείνωση νά πιστεύεις ὅτι ὅλοι εἶναι καλοί. Κι ἄν ἀκούεις γιά κάποιον κάτι ἀρνητικό, νά μήν τό πιστεύεις. Ὅλους νά τούς ἀγαπάεις καί νά μήν σκέπτεσαι γιά κανέναν κακό καί γιά ὅλους νά προσεύχεσαι. Δέν θέλεις ἄλλη φιλοσοφία».
Πρέπει μέσα μας τό ἐργοστάσιο τῆς ψυχῆς μας νά φτιάχνει «δισκοπότηρα καί ὄχι σφαῖρες», μᾶς διδάσκει ὁ ἄλλος σύγχρονος ἅγιος Γέροντας, μακαριστός π. Παΐσιος.
Ἕνας ταπεινός λογισμός, ἕνας λογισμός στοργικός, ἀγαπητικός, συγχωρητικός ἔχει τεράστια ἀξία. Φέρνει τήν Θεία Χάρη, πού εἶναι τό πᾶν γιά τήν ψυχή μας. Διώχνει τήν ἀντιπάθεια καί τό μῖσος, πού πάει νά φυτρώσει ὅταν κάποιος μᾶς ἀδικεῖ.
Φέρνει τήν εἰρήνη καί τήν ἀνάπαυση στήν ταραγμένη ψυχή. Νά τί δίδασκε ὁ Γέροντας Πορφύριος: '' Ὅταν κάποιος μᾶς ἀδικήσει μ' ὁποιονδήποτε τρόπο, μέ συκοφαντίες, μέ προσβολές, νά σκεπτόμαστε ὅτι εἶναι ἀδελφός μας πού τόν κατέλαβε ὁ ἀντίθετος. Ἔπεσε θύμα τοῦ ἀντιθέτου ''.
Γι' αὐτό πρέπει νά τόν συμπονέσουμε καί νά παρακαλέσομε τόν Θεό νά ἐλεήσει κι ἐμᾶς κι αὐτόν· κι ὁ Θεός θά βοηθήσει καί τούς δύο. Ἄν, ὅμως, ὀργισθοῦμε ἐναντίον του, τότε ὁ ἀντίθετος ἀπό κεῖνον θά πηδήσει σ' ἐμᾶς καί θά μᾶς παίζει καί τούς δύο.
Ὅποιος κατακρίνει τούς ἄλλους, δέν ἀγαπάει τόν Χριστό. Ὁ ἐγωισμός φταίει. Ἀπό κεῖ ξεκινάει ἡ κατάκριση...Νά αἰσθανόμαστε τήν κακία τοῦ ἄλλου σάν ἀρρώστια πού τόν βασανίζει καί ὑποφέρει καί δέν μπορεῖ νά ἀπαλλαγεῖ.
Γι' αὐτό νά βλέπομε τούς ἀδελφούς μας μέ συμπάθεια κάι νά τούς φερόμαστε μέ εὐγένεια λέγοντας μέσα μας μέ ἁπλότητα τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ», γιά νά δυναμώσει μέ τή θεία χάρι ἡ ψυχή μας καί νά μήν κατακρίνομε κανένα. Ὅλους γιά ἁγίους νά τούς βλέπομε. Ὅλοι μας μέσα φέρομε τόν ἴδιο παλαιό ἄνθρωπο».
Ἄν ὁ ἀδελφός σου σ' ἐνοχλεῖ, σέ κουράζει... Ἄν ὁ ἀδελφός σου σ' ἐνοχλεῖ, σέ κουράζει (δίδασκε πάλι ὁ Γέροντας), νά σκέπτεσαι: «Τώρα μέ πονάει τό μάτι μου, τό χέρι μου, τό πόδι μου· πρέπει νά τό περιθάλψω μ' ὅλη μου τήν ἀγάπη» (Α΄ Κορ. 1 12, 21). Νά μή σκεπτόμαστε, ὅμως, οὔτε ὅτι θά ἀμειφθοῦμε γιά τά δῆθεν καλά, οὔτε ὅτι θά τιμωρηθοῦμε γιά τά κακά πού διαπράξαμε.
Ἔρχεσαι εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας, ὅταν ἀγαπάεις μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Τότε δέν ζητάεις νά σ' ἀγαπᾶνε· αὐτό εἶναι κακό. Ἐσύ ἀγαπάεις, ἐσύ δίνεις τήν ἀγάπη σου· αὐτό εἶναι τό σωστό. Ἀπό μᾶς ἐξαρτᾶται νά σωθοῦμε.
Ὁ Θεός τό θέλει. Ὅπως λέει ἡ Ἁγία Γραφή: «...πάντας θέλει σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν» (Α΄ Τιμ. 2, 4)».
Νά πιστεύομε ὅτι ὅλοι εἶναι καλοί. Αὐτό εἶναι ταπείνωση. Νά μήν πιστεύομε ὅ,τι κακό ἀκοῦμε γιά τούς ἄλλους. «Ἅμα θέλεις νά φιλοσοφήσεις (συμβούλευε ὁ Γέροντας), ὅλα θά τά ρίχνεις στόν κακό ἑαυτό σου καί θά ταπεινώνεσαι πάντοτε.
Εἶναι ταπείνωση νά πιστεύεις ὅτι ὅλοι εἶναι καλοί. Κι ἄν ἀκούεις γιά κάποιον κάτι ἀρνητικό, νά μήν τό πιστεύεις. Ὅλους νά τούς ἀγαπάεις καί νά μήν σκέπτεσαι γιά κανέναν κακό καί γιά ὅλους νά προσεύχεσαι. Δέν θέλεις ἄλλη φιλοσοφία».