Τό μεγαλεῖο τῆς ταπεινοφροσύνης
Ὅσιος Νήφων Ἐπίσκοπος Κωνσταντιανῆς
Ο Ὅσιος διατηροῦσε πάντα ταπεινό φρόνημα καί μ’ αὐτό ἐξουδετέρωνε τήν ἔπαρση καί τήν κενοδοξία. Συχνά μάλιστα παρακαλοῦσε τό Θεό.
Τέτοιες προσευχές ἔκανε, καί περνοῦσε τή ζωή του μέ πολλή ταπείνωση.
Μιά μέρα εἶχε ἐπισκέπτες -ἤμουνα κι ἐγώ ἐκεῖ- καί τούς μιλοῦσε γιά τήν κενοδοξία και τήν ταπείνωση. Πρίν φύγουν, τοῦ ἔβαλαν βαθειά μετάνοια. Μετά τήν ἀναχώρηση τῶν ξένων λοιπόν, τόν ρωτάω:
-Γιά ποιό λόγο, πάτερ μου, στυλώνεις τό βλέμμα σου στή γῆ, ὅταν κάποιος σοῦ βάζει μετάνοια;
Κι ἐκεῖνος μοῦ ἀποκρίνεται:
-Συγχώρεσέ με, ἀδελφέ μου, ἀλλά ὅταν κάποιος μοῦ βάζει μετάνοια, τήν ἴδια στιγμή ἐγώ κατεβαίνω μέ τό νοῦ στόν ἅδη, καί κάθομαι ἐκεῖ μέχρι πού νά σηκωθεῖ ὁ ἄλλος. Καί ὅταν ἐκεῖνος σηκωθεῖ, τότε μονάχα σηκώνομαι κι ἐγώ καί τόν κατευοδώνω. Εἶμ’ ἄξιος ἐγώ, ἕνας βρωμερός σκύλος, ἕνα συντρίμμι σώματος καί ψυχῆς, νά πέφτουνε στά πόδια μου τά τέκνα τοῦ Θεοῦ;
Μέ τόσο θαυμασμό ἄκουσα τήν ἀπόκρισή του, πού μοῦ ξέφυγε ἕνας ἀναστεναγμός κι ἕνα αὐθόρμητο ‟Κύριε, ἐλέησον!’’.
-Γιατί θαυμάζεις; μοῦ εἶπε. Καλύτερα νά ζηλέψεις καί νά κάνεις καί ἐσύ τό ἴδιο.
-Μά ἐγώ δέν ξέρω πῶς νά κατεβαίνω στόν ἅδη.
-Ἄν δέν μπορεῖς νά κατέβεις στόν ἅδη, τότε μπές νοερά κάτω ἀπ’ τά πόδια τοῦ ἀδελφοῦ. Ἄν κι αὐτό δέν μπορεῖς νά τό κάνεις, λέγε τουλάχιστον ‟Ἐγώ εἶμαι ὁ ἁμαρτωλότερος ἀπ’ ὅλους τούς ἀνθρώπους’’. Ἄν οὔτε κι αὐτό μπορεῖς, τότε καταδίκαζε καί ἐξευτέλιζε τόν ἑαυτό σου. Ἄν καί τοῦτο σοῦ φαίνεται βαρύ, σκύβε τό κεφάλι σου στή γῆ καί λέγε: «Γῆ εἰμι καί εἰς γῆν ἀπελεύσομαι»23. Τό βρίσκεις δύσκολο ἀκόμα κι αὐτό; Λέγε λοιπόν ἀκατάπαυστα τόν θεῖο λόγο: «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ καὶ σῶσόν με»24.
23. Πρβλ. Γεν. 3:19.
24. Πρβλ. Λουκ. 18:13.
-Κύριε καί Θεέ μου.
Ἐσύ πού τήν ἁγία Σου Μητέρα
ἀνέδειξες πιό σεβαστή
ἀπ’ τίς οὐράνιες Δυνάμεις
συγχώρεσε τίς ἁμαρτίες μου μέ τίς εὐχές
αὐτῆς τῆς πολυέραστης Παρθένου,
καί διῶξε μακριά μου κάθε ρύπο-
πορνεία καί μοιχεία καί καταλαλιά,
φθόνο καί ζήλεια καί ὀργή,
πικρία καί ἀκηδία,
περηφάνεια καί κενοδοξία
φιλαργυρία καί ἀσπλαχνία,
φιλονικία, διαμάχη κι ἔχθρα,
πύρωση σάρκας, πώρωση ψυχῆς,
γαστριμαργία, μέθη, πονηρή ἐπιθυμία
καί, τέλος, τήν ἐπιορκία
καί τῶν ἀνθρώπων τήν πικρότατη κι ἄδοξη δόξα.
Ναί, Θεέ μου,
Διῶξε τα ὅλα τοῦτα μακριά μου
καί κάνε τούς ἀνθρώπους νά μέ περιφρονοῦν
καί νά μ’ ἀποφεύγουν σά σίχαμα.
Νά μή βρεθεῖ στή γῆ, φιλάνθρωπε,
Μήτ’ ἕνας πού θά μέ παινέψει καί θά μέ τιμήσει,
μήτ’ ἕνας πού θά πεῖ πώς εἶμαι ἅγιος,
γιά νά μήν καταδικαστῶ, Κύριέ μου, ἐξαιτίας του.
Λύτρωσέ με ἀπό τή δόξα τῶν ἀνθρώπων,
φιλάνθρωπε!
Λευτέρωσέ με ἀπό τήν ἀνθρωπαρέσκεια,
εὔσπλαχνε!
Τέτοιες προσευχές ἔκανε, καί περνοῦσε τή ζωή του μέ πολλή ταπείνωση.
Μιά μέρα εἶχε ἐπισκέπτες -ἤμουνα κι ἐγώ ἐκεῖ- καί τούς μιλοῦσε γιά τήν κενοδοξία και τήν ταπείνωση. Πρίν φύγουν, τοῦ ἔβαλαν βαθειά μετάνοια. Μετά τήν ἀναχώρηση τῶν ξένων λοιπόν, τόν ρωτάω:
-Γιά ποιό λόγο, πάτερ μου, στυλώνεις τό βλέμμα σου στή γῆ, ὅταν κάποιος σοῦ βάζει μετάνοια;
Κι ἐκεῖνος μοῦ ἀποκρίνεται:
-Συγχώρεσέ με, ἀδελφέ μου, ἀλλά ὅταν κάποιος μοῦ βάζει μετάνοια, τήν ἴδια στιγμή ἐγώ κατεβαίνω μέ τό νοῦ στόν ἅδη, καί κάθομαι ἐκεῖ μέχρι πού νά σηκωθεῖ ὁ ἄλλος. Καί ὅταν ἐκεῖνος σηκωθεῖ, τότε μονάχα σηκώνομαι κι ἐγώ καί τόν κατευοδώνω. Εἶμ’ ἄξιος ἐγώ, ἕνας βρωμερός σκύλος, ἕνα συντρίμμι σώματος καί ψυχῆς, νά πέφτουνε στά πόδια μου τά τέκνα τοῦ Θεοῦ;
Μέ τόσο θαυμασμό ἄκουσα τήν ἀπόκρισή του, πού μοῦ ξέφυγε ἕνας ἀναστεναγμός κι ἕνα αὐθόρμητο ‟Κύριε, ἐλέησον!’’.
-Γιατί θαυμάζεις; μοῦ εἶπε. Καλύτερα νά ζηλέψεις καί νά κάνεις καί ἐσύ τό ἴδιο.
-Μά ἐγώ δέν ξέρω πῶς νά κατεβαίνω στόν ἅδη.
-Ἄν δέν μπορεῖς νά κατέβεις στόν ἅδη, τότε μπές νοερά κάτω ἀπ’ τά πόδια τοῦ ἀδελφοῦ. Ἄν κι αὐτό δέν μπορεῖς νά τό κάνεις, λέγε τουλάχιστον ‟Ἐγώ εἶμαι ὁ ἁμαρτωλότερος ἀπ’ ὅλους τούς ἀνθρώπους’’. Ἄν οὔτε κι αὐτό μπορεῖς, τότε καταδίκαζε καί ἐξευτέλιζε τόν ἑαυτό σου. Ἄν καί τοῦτο σοῦ φαίνεται βαρύ, σκύβε τό κεφάλι σου στή γῆ καί λέγε: «Γῆ εἰμι καί εἰς γῆν ἀπελεύσομαι»23. Τό βρίσκεις δύσκολο ἀκόμα κι αὐτό; Λέγε λοιπόν ἀκατάπαυστα τόν θεῖο λόγο: «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ καὶ σῶσόν με»24.
23. Πρβλ. Γεν. 3:19.
24. Πρβλ. Λουκ. 18:13.
Ἕνας Ἀσκητής Ἐπίσκοπος
Ὅσιος Νήφων Ἐπίσκοπος Κωνσταντιανῆς
(σελ.70-72)
Ἱερὰ Μονή Παρακλήτου
Ὠρωπος Ἀττικῆς 2004
