«Ὅταν ὁ νοῦς κινεῖται ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, καλλιεργεῖ ἀγαθά νοήματα περί τοῦ Θεοῦ...»
Χαρακτηριστικό τῆς συνετῆς ἔννοιας εἶναι ὠφέλιμος λόγος, καί τῆς ἀγαθῆς ψυχῆς ἡ ἐνάρετη πράξη.
Ὁ φωτισμένος νοῦς παράγει σοφά λόγια. Καί ἡ καθαρή ψυχή καλλιεργεῖ θείους λογισμούς.
Οἱ λογισμοί τοῦ ἐναρέτου εἶναι ἀφιερωμένοι στή σοφία, καί τά λόγια του φωτίζουν ὅσους τόν ἀκοῦνε.
Ἐφόσον ἡ ψυχή ἔχει μέσα της ἀρετές, καλλιεργεῖ ἀγαθούς λογισμούς· ὅταν ἔχει μέσα της κακίες, γεννᾶ κακές σκέψεις.
Ἡ ψυχή τοῦ ἐμπαθοῦς εἶναι ἐργαστήριο πονηρῶν σκέψεων. Καί ἀπό τό δικό της ἀπόθεμα βγάζει ἔξω τά πονηρά.
Ὅταν ὁ νοῦς κινεῖται ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, καλλιεργεῖ ἀγαθά νοήματα περί τοῦ Θεοῦ. Ὅταν κινεῖται ἀπό τή φιλαυτία, συμβαίνει τό ἀντίθετο.
Ὁ νοῦς πού κινεῖται ἀπό τήν ἀγάπη πρός τόν πλησίον, σκέφτεται ἀκατάπαυστα τό καλό γι᾿ αὐτόν. Καί ὅταν κινεῖται ἀπό πάθος, σκέφτεται κακά γι᾿ αὐτόν.
Αἰτίες τῶν καλῶν λογισμῶν εἶναι οἱ ἀρετές.
Τῶν ἀρετῶν αἰτίες εἶναι οἱ ἐντολές.
Αἰτία τῆς ἐργασίας τῶν ἐντολῶν εἶναι ἡ καλή προαίρεση.
Οἱ ἀρετές καί οἱ κακίες, ὅταν γίνονται ἤ ὅταν δέ γίνονται, προξενοῦν ἀντίστοιχα καλή ἤ κακή διάθεση στήν ψυχή μέ τούς ἀνάλογους λογισμούς πού φέρνουν.
Αἰτίες τῶν κακῶν λογισμῶν εἶναι οἱ κακίες·
αἰτία τῶν κακῶν εἶναι ἡ παρακοή·
τῆς παρακοῆς, ἡ ἀπάτη τῆς αἰσθήσεως·
καί τῆς ἀπάτης αὐτῆς, ἡ ἀμέλεια τοῦ νοῦ σχετικά μέ τήν ἀσφάλεια τῆς αἰσθήσεως.
Οἱ διαθέσεις ἀπέναντι στίς κακίες ὅσων εἶναι ἀκόμη στό στάδιο τῆς πνευματικῆς ἀνόδου, ὑπόκεινται σέ μεταπτώσεις.
Στούς τελείους ὅμως οἱ διαθέσεις καί γιά τίς ἀρετές καί γιά τίς κακίες γίνονται σταθερές ἕξεις.
Δύναμη τῆς ψυχῆς εἶναι ἡ σταθερή ἕξη τῆς ἀρετῆς. Ἐκεῖνος πού ἔφτασε σ᾿ αὐτήν, καθώς δέν εἶχε φόβο πτώσεως, ἔλεγε: «Ποιός θά μᾶς χωρίσει ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ; κλπ.».
Ὅσιος Θαλάσσιος ὁ Λίβυος
"ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ" Τῶν Ἱερῶν Νηπτικῶν
Τόμος β΄ (σελ. 288-289)
Ἐκδόσεις: ''Τό Περιβόλι τῆς Παναγίας"
