† Κυριακῇ 1 Ἰανουαρίου 2017

† Ἡ κατὰ σάρκα Περιτομὴ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, καὶ Μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Βασιλείου τοῦ Μεγάλου.

Τὸ Εὐαγγέλιον

Ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν

Κεφ. β' : 20-21, 40-52

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ὑπέστρεψαν οἱ Ποιμένες, δοξάζοντες καὶ αἰνοῦντες τὸν Θεὸν ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἤκουσαν καὶ εἶδον, καθὼς ἐλαλήθη πρὸς αὐτούς. Καὶ ὅτε ἐπλήσθησαν ἡμέραι ὀκτὼ τοῦ περιτεμεῖν τὸ Παιδίον, καὶ ἐκλήθη τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾿Ιησοῦς, τὸ κληθὲν ὑπὸ τοῦ Ἀγγέλου, πρὸ τοῦ συλληφθῆναι αὐτὸν ἐν τῇ κοιλίᾳ. Τὸ δὲ Παιδίον ηὔξανε, καὶ ἐκραταιοῦτο πνεύματι, πληρούμενον σοφίας· καὶ χάρις Θεοῦ ἦν ἐπ᾿ αὐτό. Καὶ ἐπορεύοντο οἱ γονεῖς αὐτοῦ κατ᾿ ἔτος εἰς ῾Ιερουσαλὴμ τῇ ἑορτῇ τοῦ Πάσχα. Καὶ ὅτε ἐγένετο ἐτῶν δώδεκα, ἀναβάντων αὐτῶν εἰς ῾Ιεροσόλυμα κατὰ τὸ ἔθος τῆς ἑορτῆς, καὶ τελειωσάντων τὰς ἡμέρας, ἐν τῷ ὑποστρέφειν αὐτοὺς, ὑπέμεινεν ᾿Ιησοῦς ὁ παῖς ἐν ῾Ιερουσαλήμ· καὶ οὐκ ἔγνω ᾿Ιωσὴφ καὶ ἡ Μήτηρ αὐτοῦ. Νομίσαντες δὲ αὐτὸν ἐν τῇ συνοδίᾳ εἶναι, ἦλθον ἡμέρας ὁδὸν καὶ ἀνεζήτουν αὐτὸν ἐν τοῖς συγγενέσι καὶ ἐν τοῖς γνωστοῖς· καὶ μὴ εὑρόντες αὐτὸν, ὑπέστρεψαν εἰς ῾Ιερουσαλὴμ, ζητοῦντες αὐτόν.

Τίποτε δεν μπορεί να σταθεί εναντίον

Ο καιρός της θλίψεως κρατά συνήθως μέχρις ότου αναχωρήσει η υπερηφάνεια· διότι στους ταπεινούς τίποτε δεν μπορεί να σταθεί εναντίον, ούτε τα έργα των ανθρώπων, ούτε οι ίδιοι οι άνθρωποι, ούτε ακόμη και οι δαίμονες. 

Όταν έλθει η ταπείνωση με τη θλίψη της δοκιμασίας, πάλιν ο Θεός επαναφέρει τα πάντα στη χαρά.

Όσιος Αρσένιος Μπόκα

πηγή

Φωτογραφίες από την Σύναξη των νέων Εκκλησιαστικών Επιτροπών της Ιεράς Μητροπόλεως Κίτρους, Κατερίνης & Πλαταμώνος και την Απονομή των Διοριστηρίων στους νέους Επιτρόπους, που έλαβε χώρα στην αίθουσα του Ι.Ν. Παντανάσσης

Η χάρη της προσευχής φέρνει το νου σε επαφή με το Θεό

Η συνεχής προσευχή χωρίζει το νου απ’ όλα τα νοήματα και έτσι τον εμφανίζει γυμνό από περισπασμούς ενώπιον του Θεού· διότι τα νοήματα προκαλούνται από διάφορα πράγματα. Τα δε πράγματα είναι άλλα αισθητά και άλλα νοητά. 

Εφ’ όσον λοιπόν ο νους διακινείται μέσα στην περιοχή των πραγμάτων αυτών, αυτά συλλαμβάνει και αυτά τα νοήματα περιφέρει. Η δε χάρη της προσευχής φέρνει τον νου σε επαφή με το Θεό. Αφού δε τον ενώσει με το Θεό, τον χωρίζει απ’ όλα τα νοήματα· τότε ο νους γυμνός πλέον επικοινωνεί μαζί Του και γίνεται θεοειδής. Αφού δε γίνει θεοειδής, ζητεί από το Θεό τα πρέποντα κι έτσι δεν σφάλλει ποτέ στα αιτήματά του, διότι πάντοτε η παράκλησή του πραγματοποιείται από το Θεό. 

Γι’ αυτό ο Απόστολος Παύλος μας διατάσσει: «αδιαλείπτως προσεύχεσθε…», για να πετύχουμε με την διαρκή συνάφεια του νου μας με το Θεό, σιγά-σιγά την αποκοπή του από κάθε προσκόλληση στα υλικά.

Ο ύμνος του Ιουστινιανού "Ο μονογενής Υιός και λόγος του Θεού..."

Ένας από τους πιο γνωστούς εκκλησιαστικούς ύμνους είναι αυτός τον οποίο ψάλλουμε σχεδόν στην αρχή της θείας λειτουργίας. Είναι ο ύμνος που αρχίζει με την φράση «ο μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού». 

Σύμφωνα με την παράδοση της εκκλησίας είναι γραμμένος από τον μεγάλο αυτοκράτορα και άγιο της εκκλησίας μας τον μέγα Ιουστινιανό. Ο Ιουστινιανός κυβέρνησε την αυτοκρατορία από το 527 μέχρι το 565 μ.Χ. 

Έζησε σε μια ταραχώδη περίοδο από πλευράς δογματικών αντιθέσεων και η σύνθεση του ύμνου αυτού ουσιαστικά αντικατοπτρίζει τόσο τα πιστεύω του αυτοκράτορα όσο και την προσπάθεια της εκκλησιαστικής πολιτικής του. Από πλευράς φιλολογικής είναι εξαίρετος. Αποτελεί μια πάρα πολύ μεγάλη πρόταση και μάλιστα έχει το χαρακτηριστικό ότι το ρήμα αυτής της μεγάλης προτάσεως βρίσκεται στο τέλος της. Το νόημά του είναι πάρα πολύ πλούσιο. Ο λόγος είναι δυνατός, οι λέξεις είναι προσεγμένες, πραγματικά είναι ένας ύμνος με μεγάλη κομψότητα και χάρη.

«Πώς μπορούμε Παππούλη μου, να αγαπήσουμε τον Χριστό;»

«Πρέπει παιδί μου, να μην ακολουθούμε τη μέση οδό του Χριστιανού, γιατί αυτή είναι πολύ δύσκολη. Πρέπει να ξεπεράσουμε το στάδιο αυτό και ν’ ανέβουμε ψηλά.

Τότε είναι όλα εύκολα. Όταν δεν πέφτουμε σε αμαρτίες τότε είμεθα εκτός της μέσης οδού και είμεθα οι πραγματικοί Χριστιανοί».

– Πώς μπορούμε Παππούλη μου, να αγαπήσουμε τον Χριστό;

«Η αγάπη μας προς τον Χριστό, παιδί μου, πραγματοποιείται ως εξής:

Ἐάν ἀσταμάτητα μετρᾶς τίς ἁμαρτίες τοῦ ἄλλου, οἱ δικές σου θά αὐξάνονται!

– Οἱ ἄνθρωποι, ποὺ δὲν μποροῦν νὰ κυριαρχοῦν στὴν καρδιά τους, ἀκόμα λιγότερο μποροῦν νὰ κυριαρχοῦν στὴ γλώσσα τους.

– Οἱ ἄνθρωποι, ποὺ δὲν μποροῦν νὰ βάλουν τάξη στὴν ζωή τους, ἀκόμα λιγότερο μποροῦν νὰ βάλουν τάξη στὸ κράτος...

– Οἱ ἄνθρωποι, ποὺ δὲν μποροῦν νὰ δοῦν κόσμο μέσα τους, ἀκόμα λιγότερο μποροῦν νὰ δοῦν τὸν ἑαυτό τους στὸν κόσμο.

– Οἱ ἄνθρωποι ποὺ δὲν μποροῦν νὰ συμμετέχουν στὸν πόνο τοῦ ἄλλου, ἀκόμα λιγότερο μποροῦν νὰ συμμετέχουν στὴ χαρὰ τοῦ ἄλλου.

– Κράτα ὅλα τὰ πράγματα στὴν κατάλληλη ἀπόσταση, μόνο τὴν ψυχή σου πλησίασε ὅσο περισσότερο στὸν Θεό.

– Ἐὰν χύσεις νερὸ στὴν φωτιά, δὲν θὰ ἔχεις οὔτε νερὸ οὔτε φωτιά.

– Ἐὰν ἐπιθυμήσεις τὸ ξένο, θὰ μισήσεις τὸ δικό σου καὶ θὰ χάσεις καὶ τὰ δύο.

– Ἐὰν πλησιάσεις τὴν ὑπηρέτρια ὅσο καὶ τὴν γυναίκα σου, δὲν θὰ ἔχεις οὔτε ὑπηρέτρια...

«Τά σημάδια τῆς ἀγάπης πρός τόν Θεό»

Ἀλλά ἄς δοῦμε ποιά εἶναι τά σημάδια τῆς ἀγάπης μας πρός τόν Θεό, γιά νά μήν ἔχουμε ψεύτικη ἰδέα γιά τήν ἀγάπη αὐτή. Γιατί σέ τίποτε ἄλλο δέν ἀπατᾶται ὁ ἄνθρωπος, ὅσο στό θέμα τῆς ἀγάπης. Τά σημάδια τῆς ἀληθινῆς ἀγάπης εἶναι τά ἑξῆς:

Α΄

Ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν Του

Ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος καθορίζει καί λέει: «Ὁ ἔχων τάς ἐντολάς Μου καί τηρῶν αὐτάς, ἐκεῖνος ἐστιν ὁ ἀγαπῶν Με» (Ἰω. 14 : 21). Ὅποιος ἀγαπάει εἰλικρινά τόν Θεό, προσπαθεῖ νά φυλάγεται ἀπ᾿ ὅσα δέν ἀρέσουν σ᾿ Ἐκεῖνον καί ἀγωνίζεται νά ἐφαρμόζει ὅσα Ἐκεῖνος ἀγαπάει. Γι᾿ αὐτό ἐκτελεῖ τίς ἅγιες ἐντολές τοῦ Κυρίου. Ἑπόμενο εἶναι λοιπόν νά μήν ἔχουν ἀγάπη πρός τόν Θεό ὅσοι χριστιανοί δέν δείχνουν ἐνδιαφέρον γιά τίς ἐντολές Του. Σ᾿ αὐτούς συγκαταλέγονται καί οἱ κακοποιοί, ὅσοι βλάπτουν τούς ἄλλους μέ ποικίλους τρόπους, οἱ ἄσωτοι, οἱ μοιχοί, οἱ αἰσχροί, οἱ κλέφτες, οἱ ἅρπαγες, οἱ ληστές, οἱ ἄδικοι…

Σ᾿ αὐτούς συγκαταλέγονται οἱ πονηροί, οἱ δόλιοι, οἱ γόητες, οἱ ἀπατεῶνες καί οἱ ὑποκριτές. Σ᾿ αὐτούς συγκαταλέγονται ἀκόμα οἱ μάγοι κι᾿ ἐκεῖνοι πού τούς φωνάζουν στά σπίτια τους καί γενικά ὅλοι οἱ παράνομοι. Αὐτοί, ὅπως δέν ἀγαποῦν τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, ἔτσι δέν ἀγαποῦν κι᾿ Αὐτόν τόν Ἴδιο. Αὐτοί ἀγαποῦν τόν ἑαυτό τους καί τά πάθη τους, καί ὄχι τόν Θεό καί τόν ἅγιο νόμο Του.

Άγιος σημαίνει σχέση αγάπης

Το βρέφος, ακόμα κι αν δεν έχει τη δύναμη να κάνει τίποτα και δεν μπορεί να πάει μόνο του στη μητέρα του, όμως στριφογυρίζει και φωνάζει και κλαίει, ζητώντας τη με πόνο και φωνή και μη μπορώντας να πάει κοντά της. Και, με τα πολλά του παρακάλια, η ίδια η μητέρα, που την κρατάει αιχμάλωτη η αγάπη της για το παιδί της, πάει κοντά του, το παίρνει στην αγκαλιά της, και με πολλή στοργή το φροντίζει και το ταΐζει. 

Αυτό κάνει και ο φιλάνθρωπος Θεός με την ψυχή που Τον πλησιάζει και Τον ζητάει με μεγάλη επιθυμία. Και πολύ περισσότερο ακόμα ο Θεός, που κινείται από τη δική Του αγάπη και τη δική Του καλοσύνη, δένεται με την ψυχή αυτή και γίνεται μαζί της ένα πνεύμα, όπως λέει ο απόστολος.

Όταν η ψυχή προσκολληθεί στον Κύριο, τότε και ο Κύριος, με το έλεος και την αγάπη Του, θα έρθει κοντά της και θα προσκολληθεί σε αυτήν. Και η σκέψη θα μένει, από κει και πέρα, αδιάλειπτα μέσα στη Χάρη του Κυρίου.

Η απλότητα και το να μη θεωρεί κανείς τον εαυτό του σπουδαίο, αγιάζουν την καρδιά

Η απλότητα και το να μη θεωρεί κανείς τον εαυτό του σπουδαίο, αγιάζουν την καρδιά και την καθιστούν α­πρόσβλητη από τον πονηρό. Απεναντίας, όποιος βρίσκεται μαζί με τον αδελφό του έχοντας μέσα του πονηρία, δεν θ' α­παλλαγεί από την καρδιακή λύπη. Μάταια είναι όλα τα έρ­γα εκείνου που, με πονηρή διάθεση, άλλα λέει και άλλα έ­χει μέσα στην καρδιά του.

Μη συνδεθείς με κανένα τέτοιον άνθρωπο, για να μη μολυνθείς από το δηλητήριό του. Κάνε συντροφιά με τους άκακους, για να πάρεις κάτι από τη δόξα τους και την αγνό­τητά τους. 

Μην αντιμετωπίσεις με πονηρία κανέναν άνθρω­πο, για να μην αχρηστέψεις τους (πνευματικούς) κόπους σου. Με όλους τους ανθρώπους να κρατάς την καρδιά σου καθαρή, και θα δεις την ειρήνη του Θεού να βασιλεύει μέ­σα σου. 

Να έχετε τη χαρά του Χριστού

Είπε Γέρων: Όσο μπορείτε να νηστεύετε, όσες μετάνοιες μπορείτε να κάνετε, όσες αγρυπνίες θέλετε να απολαμβάνετε, αλλά να είστε χαρούμενοι. 

Να έχετε τη χαρά του Χριστού. Είναι η χαρά που διαρκεί αιώνια, που έχει αιώνια ευφροσύνη. Είναι η χαρά του Κυρίου μας, που δίνει την ασφαλή γαλήνη, τη γαλήνια τερπνότητα και την πάντερπνη ευδαιμονία. 

“Αν βλέπαμε με ποια δόξα λειτουργεί ο Ιερέας, θα πέφταμε καταγής”!

«Αν θα έβλεπαν οι άνθρωποι με ποια δόξα λειτουργεί ο ιερεύς, θα έπεφταν καταγής μπροστά στο όραμα αυτό. Κι αν ο ίδιος ο ιερέας έβλεπε τον εαυτό του, σε ποιά ουράνια δόξα βρίσκεται κατά την τέλεση του λειτουργήματός του, τότε θα γινόταν μεγάλος ασκητής και θα αγωνιζόταν να μή θλίψη με τίποτε τη χάρη του Αγίου Πνεύματος που ζή μέσα του». 

Με αυτά τα λόγια ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης περιγράφει το πρόσωπο του κληρικού και την ιερή διακονία του στο θυσιαστήριο της Εκκλησίας μας.

Τόση μεγάλη τιμή επιφυλάσσει η αγάπη του Θεού στον άνθρωπο εκείνον, ο οποίος ελεύθερα και αβίαστα λέγει το δικό του «ναι» στο κάλεσμα του Θεού και στην πρόσκληση εκείνη που απευθύνει σ’ αυτόν ο Μέγας Αρχιερεύς Ιησούς Χριστός, διότι κατά τον άγ. μάρτυρα Ιουστίνο «πηγή της ιερωσύνης όλων των ιερωμένων είναι ο Χριστός. Αυτό σημαίνει ότι και οι απόστολοι που πήραν την ιερωσύνη από Αυτόν, και οι σημερινοί ιερείς που χρονικά απέχουν τόσα χρόνια από την παρουσία του Χριστού στη γή, έχουν όλοι την ίδια σχέση με το Χριστό και έχουν όλοι εξ ίσου πλήρη και εξ ίσου τέλεια την ιερωσύνη του Χριστού».

Η Διαθήκη μιας Μάνας

Αυτή είναι η χειρόγραφη διαθήκη μιας μητέρας, που κοιμήθηκε στα 90 της χρόνια. Η γυναίκα αυτή είχε 4 κόρες, 1 γυιό και 15 εγγόνια. Πεθαίνοντας, δεν τους άφησε παρά μόνο την διαθήκη της, ανορθόγραφη και κακογραμμένη, πλούσια όμως σε πνευματικό περιεχόμενο:

– Αγαπημένα μου παιδιά, (και τους αναφέρει έναν έναν, τα παιδιά της, τους γαμπρούς, την νύφη και όλα τα εγγονάκια, 25 ονόματα). Σας φιλώ και σας αποχαιρετώ. Αυτό το γράμμα θα το ανοίξετε και θα το διαβάσετε μετά τον θάνατό μου…

Η πρώτη σας δουλειά, μόλις σηκωθήτε το πρωί, είναι να πλυθήτε, να ανάψετε το καντηλάκι σας και να θυμιάσετε όλο το σπίτι. Κατόπιν θα κάνετε την προσευχή σας, όπως σας την έμαθα από τον Συνέκδημο. Το ίδιο θα κάμουν -αν θέλουν- και οι άνδρες σας και η νύφη μου και όλα τα εγγονάκια μου. Κι ύστερα όλοι στις δουλειές σας. Μόνο έτσι θα σκεπάζει και θα ευλογή ο Θεός και την δουλειά και την οικογένειά σας.

Κάθε Κυριακή πρωί όλοι σας στην Εκκλησία, το ίδιο και κάθε μεγάλη γιορτή. Κάθε βράδυ, μικροί-μεγάλοι, πριν από τον ύπνο θα διαβάζετε το Απόδειπνο, τους Χαιρετισμούς, την Καινή Διαθήκη, το Ψαλτήρι και την «Αμαρτωλών Σωτηρία».

Ἡ Παναγία θύμιαζε στή Μεγίστη Λαύρα

Παναγία η Βηματάρισσα

Ο γέρο-Θεόφιλος, αδελφός της Μονής αυτής, σε μια πνευματική συζήτηση που είχαμε, πριν από 40 περίπου χρόνια, μου είπε τα εξής :

«Αδελφέ πάτερ Ανδρέα, επειδή και συ είσαι εξαρτηματικός αδελφός της Ιεράς Μονής Μεγίστης Λαύρας, κι εδώ έβαλες μετάνοια για να γίνεις μοναχός και επομένως σαν παράδελφος μου, που είσαι, σου λέγω, πως πρέπει πάντοτε να είμαστε προσεκτικοί και νηφάλιοι. Η προσευχή με την υπακοή πρέπει αδελφές να είναι ενωμένες, όπως είναι οι φτερούγες στα πουλιά, για να μπορεί ο άνθρωπος να έχει πνευματική προκοπή και να πετάει με το νου του, από τα γήινα στα ουράνια.

Γι΄ αυτό να προσέχεις μου είπε, όταν πηγαίνεις στην εκκλησία για να προσευχηθείς ή να ψάλλεις : α) να μην παίρνεις ποτέ ψηλά τα ίσια και να μην ψάλλεις με άτακτες φωνές, β) και όταν μπαίνεις στην εκκλησία για να προσευχηθείς, θα πρέπει κάθε έννοια, κάθε φροντίδα και μέριμνα, που σε αποσπά και χωρίζει από τη προσευχή, να την αφήνεις έξω από την πόρτα της εκκλησίας, αν θέλεις να δέχεται ο Θεός την προσευχή και την ψαλμωδία σου, και να έχεις μισθό αιώνιο και όχι κατάκριση.

Η θυσία της Γέννησης του Χριστού

Τι είναι η Ενανθρώπηση;

Η αμαρτία είναι πολύ μεγάλο κακό.

Εμείς, άνθρωποι φτωχοί και αδύνατοι, δεν θα μπορούσαμε να θεραπεύσουμε το κακό που κάνα­με με τις αμαρτίες μας. Μα και ούτε είμαστε πρόθυμοι να πάμε στο Θεό να του ζητήσουμε συγγνώ­μη. Γι’ αυτό, μια και δεν πάμε εμείς, οι φταίχτες, στο Θεό, ταπεινώθηκε ο Θεός. Κατέβηκε και ήλθε κοντά μας. Για χάρη μας.

Αυτό σημαίνει η ενανθρώπηση του Χριστού.

Κατέβηκε ο Θεός και ήλθε κοντά μας, για να Τον καταλαβαίνουμε πιο καλά εμείς οι ταπει­νοί και αμαρτωλοί και διεστραμμένοι άνθρωποι. Εμείς, που πιστεύουμε μόνο τα μάτια μας, τα χέ­ρια μας και τα αυτιά μας. Δεν μας μίλησε μέσω αγγέλων. 

Μεγαλυνάρια Χριστουγέννων

( Ζωντανή ἠχογράφηση στον Ι.Ν. Παντανάσσης Κατερίνης 

σήμερα, Κυριακῇ Χριστουγέννων, 25 Δεκεμβρίου 2016 )

ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΑ

Ψαλλόμενα ἐν τῇ ᾠδῇ ταύτῃ

Ἦχος α’

Μεγάλυνον ψυχή μου, τὴν τιμιωτέραν, καὶ ἐνδοξοτέραν τῶν ἄνω στρατευμάτων.

Μεγάλυνον ψυχή μου, τὴν τιμιωτέραν, καὶ ἐνδοξοτέραν τῶν ἄνω στρατευμάτων.

Μεγάλυνον ψυχή μου, τὸν ἐκ τῆς Παρθένου, Θεὸν σαρκὶ τεχθέντα 

Μεγάλυνον ψυχή μου, τὸν ἐν τῷ Σπηλαίῳ, τεχθέντα Βασιλέα.

Μεγάλυνον ψυχή μου, τῶν ὑπὸ τῶν Μάγων, Θεὸν προσκυνηθέντα.

Μυστήριον ξένον, ὁρῶ καὶ παράδοξον! οὐρανὸν τὸ Σπήλαιον, θρόνον Χερουβικόν, τὴν Παρθένον, τὴν φάτνην χωρίον, ἐν ᾧ ἀνεκλίθη ὁ ἀχώρnτος, Χριστὸς ὁ Θεός, ὅν ἀνυμνοῦντες μεγαλύνομεν.

Μεγάλυνον ψυχή μου, τὸν ὑπὸ Ἀστέρος, τοῖς Μάγοις μηνυθέντα.

Ἐξαίσιον δρόμον, ὁρῶντες οἱ Μάγοι, ἀσυνήθους νέου ἀστέρος ἀρτιφαοῦς, οὐρανίου ὑπερλάμποντος, Χριστὸν Βασιλέα ἐτεκμήραντο, ἐν γῇ γεννηθέντα Βηθλεέμ, εἰς σωτηρίαν ἡμῶν.

Δεῦτε ἴδωμεν πιστοί ... (Καθίσματα)

( Ζωντανή ἠχογράφηση στον Ι.Ν. Παντανάσσης Κατερίνης 

σήμερα, Κυριακῇ Χριστουγέννων, 25 Δεκεμβρίου 2016 )

Μετὰ τὴν α’ Στιχολογίαν

Κάθισμα 

Ἦχος δ’ – Κατεπλάγη Ἰωσὴφ

Δεῦτε ἴδωμεν πιστοί, ποῦ ἐγεννήθη ὁ Χριστός, ἀκολουθήσωμεν λοιπὸν ἔνθα ὁδεύει ὁ ἀστήρ, μετὰ τῶν Μάγων Ἀνατολῆς τῶν Βασιλέων. Ἄγγελοι ὑμνοῦσιν, ἀκαταπαύστως ἐκεῖ. Ποιμένες ἀγραυλοῦσιν, ᾠδὴν ἐπάξιον΄ Δόξα ἐν ὑψίστοις λέγοντες, τῷ σήμερον ἐν Σπηλαίῳ τεχθέντι, ἐκ τῆς Παρθένου, καὶ Θεοτόκου, ἐν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας.

Μετὰ τὴν β’ Στιχολογίαν

Κάθισμα

Τί θαυμάζεις Μαριάμ; τί ἐκθαμβεῖσαι τῷ ἐν σοί; Ὅτι ἄχρονον Υἱόν, χρόνῳ ἐγέννησα φησί, τοῦ τικτομένου τὴν σύλληψιν μὴ διδαχθεῖσα. Ἄνανδρος εἰμί, καὶ πῶς τέξω Υἱόν, ἄσπορον γονὴν τίς ἑώρακεν, ὅπου Θεὸς δὲ βούλεται, νικᾶται φύσεως τάξις, ὡς γέγραπται. Χριστὸς ἐτέχθη, ἐκ τῆς Παρθένου, ἐν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας.

Μετὰ τὸν Πολυέλεον 

Κάθισμα

Ὁ ἀχώρητος παντί, πῶς ἐχωρήθη ἐν γαστρί; ὁ ἐν κόλποις τοῦ Πατρός, πῶς ἐν ἀγκάλαις τῆς Μητρός, πάντως ὡς οἶδεν ὡς ἠθέλησε καὶ ὡς, ηὐδόκησεν, ἄσαρκος γὰρ ὢν, ἐσαρκώθη ἑκών, καὶ γέγονεν ὁ Ὢν, ὃ οὐκ ἦν δι’ ἡμᾶς, καὶ μὴ ἐκστὰς τῆς φύσεως, μετέσχε τοῦ ἡμετέρου φυράματος. Διπλοῦς ἐτέχθη, Χριστὸς τὸν ἄνω, κόσμον θέλων ἀναπληρῶσαι.

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Τα δώρα των Μάγων

«Και ανοίξαντες τους θησαυρούς αυτών προσήνεγκαν αυτώ δώρα, χρυσόν και λίβανον και σμύρναν» (Ματθ. β’ 11).

Τρία δώρα έφεραν στο νεογέννητο Βασιλιά. Και χωρίς να το θέλουν συμβόλισαν την αγία και ζωοποιό Τριάδα, στο όνομα της οποίας ήρθε στον κόσμο το παιδί Ιησούς, αλλά και την τριπλή διακονία του Κυρίου: 

τη βασιλική, την ιερατική και την προφητική, γιατί ο χρυσός συμβολίζει την αυτοκρατορική, το λιβάνι την ιερατική και η σμύρνα την προφητική ή τη θυσιαστική. 

Το νεογέννητο βρέφος θα γινόταν ο Βασιλιάς του αθάνατου βασιλείου, ο αναμάρτητος ιερέας και προφήτης και, όπως οι περισσότεροι προφήτες πριν απ’ Αυτόν, θα θανατωνόταν. 

Κυριακάτικο Κήρυγμα (Χριστούγεννα)

Ἀπό τήν σημερινή μεγάλη ἡμέρα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ θά βγάλουμε καί θά κρατήσουμε κάποια διδάγματα, ἀπό τό ἱερό Εὐαγγέλιο καί ἀπό τήν ἱστορία. Ὅταν ὁ βασιλιάς Ἡρώδης κατάλαβε, ὅτι τόν ἐνέπαιξαν οἱ Μάγοι, ὅτι ἔφυγαν στήν πατρίδα τους ἀπό ἄλλο δρόμο, θύμωσε πάρα πολύ καί διέταξε νά σφαγοῦν ὅλα τά νήπια τῆς Βηθλεέμ καί τῆς γύρω περιοχῆς, ἀπό ἡλικίας δύο ἐτῶν καί κάτω. 

Ἔτσι ὑπολόγιζε, ὅτι μεταξύ αὐτῶν θά εἶναι καί ὁ Χριστός, ὁ βασιλιάς τῶν Ἰουδαίων. Ἀλλά λέμε, ἄλλαι αἱ βουλαί ἀνθρώπων, ἄλλα ὁ Θεός κελεύει. Ἄγγελος Κυρίου παρουσιάστηκε στόν Ἰωσήφ καί τοῦ εἶπε: Σήκω, πᾶρε τό παιδί καί τήν μητέρα του καί πήγαινε στήν Αἴγυπτο, γιατί πρόκειται ὁ Ἡρώδης νά τό σκοτώσει. Καί ὁ Ἰωσήφ σηκώθηκε ἀμέσως, τούς πῆρε καί ἔφυγε. Ἐδῶ τί ἔχουμε νά παρατηρήσουμε; Τί μᾶς λένε τά λόγια αὐτά;

Ὅτι ὁ Χριστός δέν εἶναι παιδί τοῦ Ἰωσήφ, οὔτε ἡ Μαρία εἶναι γυναίκα του. Διαφορετικά θά ἔλεγε, πᾶρε τό παιδί σου καί τήν γυναίκα σου. Ὅμως οὔτε ὁ Χριστός ἦταν παιδί τοῦ Ἰωσήφ, οὔτε ἡ Παναγία γυναίκα του. Γι᾿ αὐτό λέγει τό παιδί καί τήν μητέρα του. Στήν ἀρχή τοῦ εὐαγγελίου του γράφει ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος τό γενεαλογικό δέντρο τοῦ Μεσία: Ἀβραάμ ἐγέννησε τόν Ἰσαάκ, Ἰσαάκ δέ ἐγέννησε τόν Ἰακώβ κλπ. Ἡ ἀρχαία ἑλληνική γλώσσα γιά μέν τόν ἄνδρα χρησιμοποιεῖ τό ρῆμα γεννῶ, ἐγέννησεν, γιά δέ τήν γυναίκα τό ρῆμα τίκτω, ἔτεκεν. Ὅταν ὅμως φτάνει στήν Παναγία, ἐνῷ θά ἔπρεπε νά γράψει ἐξ ἧς ἐτέχθη, γράφει ἐξ ἧς ἐγεννήθη Ἰησοῦς, ὁ λεγόμενος Χριστός. Αὐτό φανερώνει, ὅτι ἡ Παναγία ἐγέννησε τόν Ἰησοῦ ἄνευ ἀνδρός. 

† Κυριακῇ 25 Δεκεμβρίου 2016

† Ἡ κατὰ Σάρκα Γέννησις τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ

καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Iησοῦ Χριστοῦ

Τὸ Εὐαγγέλιον

Ἐκ τοῦ κατά Ματθαῖον

Κεφ. β' : 1-12

Τοῦ ᾿Ιησοῦ γεννηθέντος ἐν Βηθλεὲμ τῆς ᾿Ιουδαίας, ἐν ἡμέραις ῾Ηρῴδου τοῦ βασιλέως, ἰδοὺ, Μάγοι ἀπὸ Ἀνατολῶν παρεγένοντο εἰς ῾Ιεροσόλυμα, λέγοντες· Ποῦ ἐστιν ὁ τεχθεὶς Βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων; εἴδομεν γὰρ αὐτοῦ τὸν ἀστέρα ἐν τῇ Ἀνατολῇ καὶ ἤλθομεν προσκυνῆσαι αὐτῷ. ᾿Ακούσας δὲ ῾Ηρῴδης ὁ βασιλεὺς ἐταράχθη, καὶ πᾶσα ῾Ιεροσόλυμα μετ᾿ αὐτοῦ. Κκαὶ συναγαγὼν πάντας τοὺς Ἀρχιερεῖς καὶ Γραμματεῖς τοῦ λαοῦ, ἐπυνθάνετο παρ᾿ αὐτῶν, ποῦ ὁ Χριστὸς γεννᾶται. Οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· ἐν Βηθλεὲμ τῆς ᾿Ιουδαίας. Οὕτω γὰρ γέγραπται διὰ τοῦ Προφήτου· Καὶ σὺ Βηθλεέμ, γῆ ᾿Ιούδα, οὐδαμῶς ἐλαχίστη εἶ ἐν τοῖς ἡγεμόσιν ᾿Ιούδα· ἐκ σοῦ γὰρ ἐξελεύσεται Ἡγούμενος, ὅς τις ποιμανεῖ τὸν λαόν μου τὸν ᾿Ισραήλ. Τότε ῾Ηρῴδης, λάθρα καλέσας τοὺς Μάγους, ἠκρίβωσε παρ᾿ αὐτῶν τὸν χρόνον τοῦ φαινομένου ἀστέρος. Καὶ πέμψας αὐτοὺς εἰς Βηθλεὲμ εἶπε· Πορευθέντες, ἀκριβῶς ἐξετάσατε περὶ τοῦ Παιδίου, ἐπὰν δὲ εὕρητε, ἀπαγγείλατέ μοι, ὅπως κἀγὼ ἐλθὼν προσκυνήσω αὐτῷ.

Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, τό Μέγα Μυστήριον

Μυστήριο ξένον, λέγει ὁ Ὑμνωδός, τὴ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, τὸ νὰ γεννηθῆ σὰν ἄνθρωπος, ὄχι κανένας προφήτης, ὄχι κανένας ἄγγελος, ἄλλα ὁ ἴδιος ὁ Θεός!

Ὁ ἄνθρωπος, θὰ μποροῦσε νὰ φθάσει σὲ μία τέτοια πίστη; Οἱ φιλόσοφοι καὶ οἱ ἄλλοι τετραπέρατοι σπουδασμένοι ἤτανε δυνατὸ νὰ παραδεχθοῦν ἕνα τέτοιο πράγμα; Ἀπὸ τὴν κρισάρα τῆς λογικῆς τους δὲν μποροῦσε νὰ περάσει ἢ παραμικρὴ ψευτιά, ὄχι ἕνα τέτοιο τερατολόγημα! Ὁ Πυθαγόρας, ὁ Ἐμπεδοκλῆς κι ἄλλοι τέτοιοι θαυματουργοί, ποὺ ἤτανε καὶ σπουδαῖοι φιλόσοφοι, δὲ μπορέσανε νὰ τοὺς κάνουνε νὰ πιστέψουνε κάποια πράγματα πολὺ πιστευτά, καὶ θὰ πιστεύανε ἕνα τέτοιο τερατολόγημα; Γι᾿ αὐτὸ ὁ Χριστὸς γεννήθηκε ἀνάμεσα σὲ ἁπλοὺς ἀνθρώπους, ἀνάμεσα σὲ ἀπονήρευτους τσοπάνηδες, μέσα σε μία σπηλιά, μέσα στὸ παχνί, ποὺ τρώγανε τὰ βόδια.

Κανένας δὲν τὸν πῆρε εἴδηση, μέσα σε ἐκεῖνον τὸν ἀπέραντο κόσμο, ποὺ ἐξουσιάζανε οἱ Ῥωμαῖοι, γιὰ τοῦτο εἶχε πεῖ ὁ προφήτης Γεδεών, πὼς θὰ κατέβαινε ἥσυχα στὸν κόσμο, ὅπως κατεβαίνει ἡ δροσιὰ ἀπάνω στὸ μπουμπούκι τοῦ λουλουδιοῦ, «ὡς ὑετὸς ἐπὶ πόκον». Ἀνάμεσα σὲ τόσες μυριάδες νεογέννητα παιδιά, ποιὸς νὰ πάρει εἴδηση τὸ πιὸ πτωχὸ ἀπὸ τὰ πτωχά, ἐκεῖνο ποῦ γεννήθηκε ὄχι σὲ καλύβι, ὄχι σὲ στρούγκα, ἀλλὰ σὲ μία σπηλιά; Καὶ κείνη ξένη, γιατὶ τὴν εἴχανε οἱ τσομπαναρέοι νὰ σταλιάζουνε τὰ πρόβατά τους.

Το θαύμα της Γεννήσεως του Κυρίου και οι αιώνιοι συμβολισμοί του

…Μιά μόνο φορά γεννήθηκε ὁ Χριστός καί ἦτο ἀρκετό γιά τήν σωτηρία τοῦ κόσμου. Στήν θέση τοῦ σπηλαίου ὅμως ὑψώθηκαν ἀναρίθμητες ἐκκλησίες, ὅπου ὄχι μόνο μιά φορά τόν χρόνο, ἀλλά κάθε ἡμέρα ἐπαναλαμβάνεται τό θαῦμα τῆς γεννήσεως τοῦ Κυρίου στόν καιρό τῆς τελέσεως τῆς Θείας Λειτουργίας.

Λοιπόν, ἡ Θεία Λειτουργία, κατά τούς Πατέρες, εἶναι ἡ ἐπανάληψις τοῦ θαύματος τῆς Βηθλεέμ. Μέ μία μόνο διαφορά: ὅτι τότε ὁ Χριστός φανερώθηκε στούς ἀνθρώπους πραγματικά, πρόσωπο μέ πρόσωπο, ὅταν σχεδόν κανείς δέν Τόν ἐπίστευε, ἐνῶ τώρα φανερώνεται κεκαλυμένα, ἐν μυστηρίῳ καί πλῆθος πιστῶν Τόν ἀκολουθοῦν. Συνεπῶς πιό εὔπιστα ἀποδεικνύονται τά αὐτιά τῶν ἀνθρώπων, διά μέσου τῶν χριστιανικῶν αἰώνων, παρά τά μάτια καί τά χέρια τοῦ περιουσίου λαοῦ πού ψηλαφοῦσαν τόν Χριστό.

Τότε φανερώθηκε Βρέφος σπαργανομένο στήν φάτνη, ἐνῶ τώρα ἀποκαλύπτεται μέ τήν μορφή τοῦ ῎Αρτου καί τοῦ Οἴνου στό ‘Ιερό Ποτήριο. Τότε ἡ Παρθένος Μαρία Τόν ἐγέννησε, τώρα ἡ ‘Εκκλησία Τόν κρατεῖ στήν ἀγκαλιά της. Τότε τό σπήλαιο καί ἡ φάτνη Τόν ἐστέγαζαν, ἐνῶ τώρα τό ῞Αγιο Βῆμα Τόν ἀναπαύει. Τότε οἱ Προφῆτες Τόν ἀνήγγειλλαν, τώρα οἱ ἱερεῖς Τόν κηρύττουν. Τότε τρεῖς μάγοι Τόν προσκύνησαν, ἐνῶ τώρα ὅλα τά ἔθνη ὑποκλίνονται μπροστά Του. Λοιπόν, μέ ἄλλη μορφή ὁ Χριστός <γεννᾶται> στόν νόμο τῆς Χάριτος. Πανάχραντη Παρθένος τώρα εἶναι ἡ Χριστιανική ‘Εκκλησία, ὁ γέροντας ‘Ιωσήφ συμβολίζει τόσο τήν Παλαιά Διαθήκη ὅσο καί τόν ἐκλεκτό λαό, ὁ ὁποῖος πιστεύει στόν Χριστό στά γεράματά του, δηλαδή στό τέλος τῶν αἰώνων. ‘Η Βηθλεέμ εἶναι ὁ σκληρόκαρδος κόσμος, σπήλαιο εἶναι τό Βῆμα τοῦ Χριστιανισμοῦ, ὅπου ἐπιτελοῦνται ὅλα τά μυστήρια, φάτνη εἶναι τό ῞Αγιο Ποτήριο.

Η ταπείνωση των Χριστουγέννων

Ενώπιον της αγίας φάτνης ας ομολογήσουμε ειλικρινά ότι απατηθήκαμε προσκυνώντας αλλότριους θεούς, θυσιάζοντας σε ξένα είδωλα. Νομίσαμε τους εαυτούς μας ελεύθερους κι ευτυχισμένους. Ανομήσαμε, παρακούσαμε, τίποτε δεν συντηρήσαμε απ’ όσα ωραία μας ζήτησε. Όμως ο Χριστός έρχεται και για μας, γιατί είναι πάντοτε πλούσιος σε αγαθότητα. Η απογοήτευση μας κούρασε αλλά και μας ταπείνωσε. Η ταπείνωση μας οδηγεί στην άκρα ταπείνωση.

Οι άγγελοι, λέει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ο Αγιορείτης, με την κατά σάρκα γέννηση του Σωτήρος γνώρισαν, κατά το εξαίσιο παράδειγμά του, ότι υψώνεται κανείς όχι με την υπερηφάνεια αλλά με την ταπείνωση. Έτσι και οι άνθρωποι γνώρισαν με τον καλύτερο τρόπο πως η οδός της σωτηρίας είναι το ταπεινό φρόνημα. Με την ταπείνωση επανορθώνεται η αποστασία. Ο δαίμονας καταντροπιάστηκε και ηττήθηκε με το γεγονός της ενανθρωπίσεως του Θεού Λόγου. Έτσι, η άγνωστη για τον δαίμονα ταπείνωση τον κατανικά με τη στάση των ταπεινών. Ο μεγάλος Θεός γίνεται μικρός από αγάπη στον άνθρωπο.

Το μεγαλείο των Χριστουγέννων μπορούν να αισθανθούν περισσότερο οι ταπεινοί. Τη χαρά τη βιώνει καλύτερα ο ταπεινός, όπως οι αγραυλούντες ποιμένες της Βηθλεέμ και οι σοφοί Μάγοι της Ανατολής, που προσκυνούν το νεογέννητο βρέφος του σπηλαίου. Η μεγάλη έκφραση της ταπεινώσεως είναι η σεμνή κόρη της Γενησαρέτ, η Υπεραγία Θεοτόκος. 

Ο Χριστός γεννιέται για να του δώσουμε τις αμαρτίες μας!

Λίγο αργότερα από την εποχή του μεγάλου Κωνσταντίνου, ένας σπουδαίος άνθρωπος, ξεκίνη­σε από την Ρώμη και πήγε στη Βηθλεέμ. Έφτιαξε εκεί το κατάλυμά του και ζούσε δίπλα στο σπή­λαιο που γεννήθηκε ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός. 

Πρόκειται για τον περίφημο άγιο, τον σοφό άγιο Ιερώνυμο, αυτόν που μετέφρασε στα λατινικά όλη την Αγία Γραφή και έγραψε πολλά θαυμάσια βι­βλία, όλα για την δόξα του Χριστού και για την σωτηρία των ανθρώπων.

Κάθε τόσο, ο άγιος Ιερώνυμος πήγαινε και γονάτιζε μπροστά στο σπήλαιο που γεννήθηκε ο Χριστός και Τον παρακαλούσε και Τον ικέτευε για την αιώνια ζωή.

Μια μέρα, Χριστούγεννα, – το έχει γράψει ο ίδιος αυτό το γεγονός – ενώ προσευχόταν, βλέπει τον Χριστό μπροστά του να του λέει:

Ιερώνυμε, σήμερα είναι η γιορτή μου. Σή­μερα είναι η επέτειος της καθόδου μου στη γη, που γεννήθηκα στο σπήλαιο αυτό. Τί δώρο θα μου κάνεις;

Απαντάει ο άγιος:

Ποιμαντική αξιοποίηση της εορτής των Χριστουγέννων

Oι απολυτρωτικές προβολές της ενανθρωπήσεως του Κυρίου στη ζωή του εκπεσμένου ανθρώπου. Ποιμαντικές αναδιφήσεις στα σχετικά κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας.

Η ενανθρώπηση του Θεού Λόγου αποτελεί αναμφισβήτητα το κορυφαίο γεγονός στην ιστορία της θείας οικονομίας. Είναι «τά σωτήρια τοῦ κόσμου καί ἡ γενέθλιος ἡμέρα τῆς ἀνθρωπότητας» κατά τον Μέγα Βασίλειο[1]. 

Κατ’ αυτό το μυστήριο ο Θεός έγινε άνθρωπος, το μεγάλο χάσμα μεταξύ θείου και ανθρώπινου γεφυρώθηκε, ο άνθρωπος ενώθηκε με τον Θεό μέσω του ενανθρωπήσαντος Θεανθρώπου και η πεπτωκυία ανθρώπινη φύση αποκαταστάθηκε στην προπτωτική της αυθεντική κατάσταση. 

Το γιατί και το πώς της Σαρκώσεως του Θεού

Βλέπω ταυτόχρονα έναν μαραγκό και μια φάτνη και ένα Βρέφος και σπάργανα και λεχώνα Παρθένο που στερείται τα πλέον απαραίτητα, βλέπω τα πάντα να είναι φτωχικά, τα πάντα πλημμυρίζουν από ανέχεια. 

Είδες πλούτος που υπάρχει μέσα σε τόσο μεγάλη φτώχεια; Είδες πως, ενώ ο Χριστός ήταν πλούσιος, φτώχευσε για χάρη μας; Δεν είχε ούτε κρεβάτι ούτε στρώμα και γι’ αυτό τοποθετήθηκε σε μια ξερή φάτνη. Ω, φτώχεια που είσαι πηγή πλούτου! Ω, πλούτε αμέτρητε που κρύβεσαι από τη φτώχεια!

Είναι ξαπλωμένος μες στη φάτνη και συνταράσσει την οικουμένη. Τυλίγεται με σπάργανα και διασπά τα δεσμά της αμαρτίας. Ακόμη δεν μίλησε και δίδαξε τους μάγους και τους παρακίνησε σε μετάνοια και μεταστροφή. Τι να πω και σε τι να αναφερθώ; 

Να, ένα Βρέφος σπαργανώνεται και τοποθετείται στη φάτνη. Κοντά του είναι η Μαρία που είναι Παρθένος και μητέρα μαζί. Κοντά του και ο Ιωσήφ, που λεγόταν, χωρίς να είναι, πατέρας. Εκείνος, χωρίς να είναι, λεγόταν άνδρας της Μαρίας, κι εκείνη, χωρίς να είναι, λεγόταν γυναίκα του Ιωσήφ. Νόμιμες ονομασίες αλλά χωρίς περιεχόμενο συζυγικού δεσμού. Μπορείς να κατανοήσεις τα λόγια μου, όχι όμως και τα γεγονότα. Ο Ιωσήφ μνηστεύτηκε μόνο τη Μαρία και το Άγιο Πνεύμα την σκέπασε με τη χάρη του. Γι’ αυτό και βρισκόταν σε απορία ο Ιωσήφ και δε γνώριζε πως να χαρακτηρίσει το Βρέφος. 

Δεν τολμούσε να πει πως ήταν καρπός μοιχείας και δεν μπορούσε να προφέρει λόγια βλάσφημα σε βάρος της Παρθένου, δεν είχε όμως και τη δύναμη να παραδεχθεί ως δικό του το παιδί, γιατί γνώριζε καλά, πως δεν είχε ιδέα για τον τρόπο που γεννήθηκε, ούτε ποιος έκανε το παιδί. Ενώ λοιπόν βρισκόταν σε απορία, ήρθε από τον ουρανό μήνυμα με τη φωνή του αγγέλου: «Μη φοβάσαι Ιωσήφ, γιατί εκείνο που γεννήθηκε μέσα της προέρχεται από Πνεύμα Άγιον».

«…καί ἐπί γῆς εἰρήνη…»!

«...ΚΑΙ ΕΠΙ ΓΗΣ ΕΙΡΗΝΗ»! Αλλά τι βλέπω, τι ακούω; Θα ήθελα να μη ζω, θα ήθελα να μη έχω αυτιά, διά να μή βλέπω και ακούω αθέους και υλιστάς ανθρώπους των ημερών μας, οι οποίοι και επί τω ακούσματι του αγγελικού αυτού ύμνου ειρωνεύονται, καγχάζουν και βλασφημούν λέγοντες·

Άκου εκεί! Ακόμη υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν τέτοια παραμύθια; Εμείς θ' αγωνισθούμε να εξαφανισθεί αυτό το παραμύθι, τα λείψανα του παραμυθιού αυτού, από κάθε γωνία της γης. Εμείς, οι άθεοι και υλισταί, κηρύττουμε ρεαλιστικά. Εμείς -και όχι το Ευαγγέλιο, το μήνυμα των αγγέλων- θα φέρουμε τον παράδεισο πάνω στη γη. Και είναι εις βάρος του χριστιανισμού το ότι είκοσι αιώνες τώρα τίποτε δεν κατώρθωσε για την κατάργηση των πολέμων και την εγκαθίδρυση σταθερής και μονίμου ειρήνης πάνω στη γη. Εμείς θα καταργήσουμε τους πολέμους και θα εγκαταστήσουμε την ειρήνη, που θα διαρκέσει χιλιετηρίδες. Εμείς την ειρήνη, εμείς την ειρήνη, και όχι σεις που ονειρεύεστε παραδείσους στην άλλη ζωή, στον ουρανό...

Τι έχομε, αγαπητοί, ν' απαντήσωμε εις τους απίστους και αθέους, εις τους υλιστάς και τους οπαδούς του μαρξισμού;

Ερμηνευτικές προσεγγίσεις στην εικόνα της Γέννησης του Χριστού

Αναμφίβολα η ορθόδοξη εικόνα της Γεννήσεως συνιστά, την πιο ενδιαφέρουσα περίπτωση στην αγιογραφία, από απόψεως ερμηνευτικής, δογματικής. Διαμορφώθηκε από την παλαιοχριστιανική περίοδο[1], διακρινόμενη σε πολλές παραλλαγές και δέχθηκε πλήθος επιρροών: προφητείες[2], ευαγγέλια[3], απόκρυφες διηγήσεις[4], πατερικές ερμηνείες, ενώ υμνολογικά από την ποίηση της εορτής των Χριστουγέννων και τον Ακάθιστο Ύμνο. 

Φέρει έναν έντονο αφηγηματικό χαρακτήρα, εγγράφοντας σε ένα ενιαίο πλαίσιο, ξεχωριστά χρονικά γεγονότα της Γεννήσεως του Χριστού. Παρότι η εικόνα αποτελεί πρακτική και παραστατική διήγηση της θείας ενσάρκωσης του Χριστού, το στοιχείο του αειπάρθενου της Θεοτόκου και ο ρόλος του Ιωσήφ, καθώς και η αγγελική διακονία, αποτελούν αναπόσπαστα τμήματα της σύνθεσης.

Στο κέντρο της παράστασης έχουμε το σπήλαιο – φάτνη. Έχω την αίσθηση πως τουλάχιστον αυτός ο βασικός πυρήνας είναι ευχαριστιακός, χωρίς, βέβαια, να αναιρείται ο ιστορικός χαρακτήρας. Εντός ενυπάρχει η Θεοτόκος, ο ενσαρκωμένος και προς σταύρωση και ενταφιασμό Χριστός. 

Οι δραστηριότητες των Παιδιών του Κατηχητικού της Ενορίας Παντανάσσης, σε ένα υπέροχο video

Η αγάπη του για τον Θεό ήταν φλογερή και αυτός βρισκόταν ολοκληρωτικά μέσα στη φλόγα της αγάπης

Άγιος Ιωάννης Κροστάνδης († 20 Δεκεμβρίου)

Oσίου Σιλουανού του Αθωνίτου: 

«Λόγος εγκωμιαστικός εις τον άγιο Ιωάννη της Κροστάνδης»

~ Toν πάτερ Ιωάννη εγώ τον είδα στην Κροστάνδη. Τελούσε την θεία λειτουργία.

Έμεινα έκπληκτος για την δύναμη της προσευχής του, κι από τότε – παρότι πέρασαν γύρω στα σαράντα χρόνια- δεν είδα κανένα να λειτουργή όπως εκείνος. O λαός τον αγαπούσε κι όλοι παρευρίσκονταν με φόβο Θεού.

Και αυτό δεν είναι παράδοξο γιατί το Άγιο Πνεύμα ελκύει κοντά του τις καρδιές των ανθρώπων. Βλέπουμε στο Ευαγγέλιο τι πλήθη λαού ακολουθούσαν τον Κύριο.

Ο λόγος του Κυρίου προσείλκυε τον λαό γιατί προσφερόταν με το Άαγιο Πνεύμα, και γι αυτό είναι γλυκύς και ευάρεστος στην ψυχή.

Άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης: Ο άνθρωπος της υπομονής και της αγάπης

Ο Ιβάν Ίλιτς Σέργιεφ γεννήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 1829, την ημέρα της μνήμης του Οσίου Ιωάννου της Ρίλας του οποίου πήρε το όνομα, στο χωριό Σούρα, του νομού Αρχάγγελσκ, στον ρω­σικό Άπω Βορρά, από γονείς πτωχούς. Την νύκτα της γεννήσεως του βαπτίστηκε γιατί ήταν αδύνατος και καχεκτικός και δεν πίστευαν ότι θα ζήσει. 

Ο πατέρας του Ηλίας Μιχαήλοβιτς Σέργιεφ ήταν ψάλτης στην εκκλησία του χωριού και ολιγογράμματος. Η μητέρα του Θεοδώρα ήταν επίσης λίγο μορφωμένη. Αυτοί του εμφύσησαν την αγάπη για την εκκλησία, τις ακολουθίες και την προσευχή· τον δίδαξαν επίσης να ζητά καταφύγιο και παρηγοριά μόνο στον Θεό. Η ζωή του μικρού Βάνια (υποκοριστικό του Ιβάν) ήταν κάτω από τη σκιά της Εκκλησίας και της φύσεως.

Στο σχολείο, ο μικρός Ιβάν δυσκολευόταν πολύ να μάθει γράμματα. Λέει ο ίδιος: «Γι’ αρκετό καιρό δεν μπορούσα να καταλάβω τα μαθήματα και λυπημένος κατέφευγα στη προσευχή. Θερμά προσευχόμουν στον Θεό να μου δώσει τη γνώση. Και θυμάμαι πως ξαφνικά έπεσε κάτι σαν πέπλος απ’ το μυαλό μου και άρχισα να καταλαβαίνω εύκολα τα μαθήματα». 

Πρόγραμμα Ακολουθιών Δωδεκαημέρου

Ἡ γενεαλογία τοῦ Χριστοῦ

Ὅταν ὁ ἄγγελος παρουσιάστηκε στὸν Ἰωσὴφ τοῦ θύμισε τὴν ἀρχαία προφητεία (Ἠσ. 7.14) ἡ ὁποία ἔδινε τὴν ὑπόσχεση πὼς θὰ ἐρχόταν μία ἐποχὴ ποὺ ὁ Θεὸς θὰ ζοῦσε ξανὰ ἀνάμεσα στὸ λαό Του, ὅπως ἦταν καὶ στὴν ἀρχὴ ἀχώριστος ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους. Τότε ἐκεῖνοι θὰ ἀναφωνοῦσαν τὴ λέξη «Ἐμμανουὴλ» ἡ ὁποία στὰ Ἑβραϊκὰ σημαίνει «ὁ Θεὸς μαζί μας». Ἡ προφητεία αὐτὴ ἔχει ἐκπληρωθεῖ στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ τώρα ὁ Θεὸς εἶναι ἀνάμεσά μας. 

Τὸν παλιὸ καιρὸ ὁ Ἰσραηλιτικὸς λαὸς ὕψωνε ὁλόκληρη τὴν ψυχή του, ὅλο τὸν ἐπίγειο πόθο του, ὁλόκληρη τὴν ἐλπίδα του γιὰ τὸν οὐρανὸ πρὸς ἐκείνη τὴ μυστηριώδη ἀπόσταση, τὴν κατοικία τοῦ ἀπρόσιτου Θεοῦ. Οἱ θρησκεῖες τοῦ ἀρχαίου κόσμου ἀποσκοποῦσαν στὸ νὰ βροῦν μὲ τὸν ἕνα ἤ τὸν ἄλλο τρόπο, μὲ θυσίες, μὲ μία δίκαιη ζωή, μὲ τὴν προσευχή, κάποιο σύνδεσμο, ἕνα τρόπο ἐπαφῆς μὲ αὐτὸ τὸ Θεὸ τὸν τόσο ἀκατάληπτο, τὸν τόσο τρομακτικὰ μακρινὸ στὴν ἁγιότητα καὶ τὸ ἄγνωστό Του.

Κι ὁ Θεὸς αὐτός, ἐκείνη τὴ μαγικὴ βραδιὰ τῶν Χριστουγέννων ἔγινε ἄνθρωπος· μπῆκε στὸν κόσμο τῆς δημιουργίας ντυμένος μὲ ἀνθρώπινη σάρκα μέσω τῆς Ἀειπάρθενης Μαρίας. Τώρα δὲν προσπαθοῦμε πιὰ νὰ βροῦμε τὸ Θεὸ σὲ ἄγνωστα οὐράνια ὕψη, δὲν προσπαθοῦμε πιὰ νὰ Τὸν κατεβάσουμε σ' ἐμᾶς, νὰ ἑλκύσουμε τὴν προσοχή Του, τὸ ἔλεος, τὴ συμπάθεια, τὴ συμπόνια, τὴν ἀγαθότητά Του διότι γνωρίζουμε ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι μαζί μας, ὅτι βρίσκεται ἀνάμεσά μας, ὅτι ἡ μακραίωνη ἀναζήτηση ἔχει τελειώσει, ὅτι Ἐκεῖνος ὁ Ἴδιος ἔχει ἔλθει. Κάθε φορὰ ποὺ τώρα προσευχόμαστε στὴν ἐκκλησία, στὸ σπίτι, στὰ ἄδυτα τῶν καρδιῶν μας, ὁ Θεὸς εἶναι μαζί μας. 

Οι κανόνες, τα τροπάρια έχουν μέσα θησαυρούς. Σ’ αυτά βρίσκομε τούς τρόπους πού μεταχειρίσθηκαν οι άγιοι για ν’ αγαπήσουν τον Χριστό και να νικήσουν το κακό

Στενοχωρούμαι, όταν λέγω για τον εαυτό μου, αλλά θέλω να το πω. Όταν ήμουν κοντά στους Γέροντες μου, διψούσα τη μελέτη, αλλά δεν μ’ άφηναν, όλο με βάζανε στις δουλειές. Πολλά χρόνια υστερήθηκα τη μελέτη, πού τόσο πολύ μου άρεσε.

Διαβάζοντας το Ψαλτήρι και τούς κανόνες, είχα και ένα μεγάλο κέρδος έμαθα όχι απλώς να διαβάζω, αλλά και τις συμβουλές πού δίνω από κει τις έμαθα. Οι κανόνες, τα τροπάρια έχουν μέσα θησαυρούς. Σ’ αυτά βρίσκομε τούς τρόπους πού μεταχειρίσθηκαν οι άγιοι, για ν’ αγαπήσουν τον Χριστό και να νικήσουν το κακό.

Έχουν ίση αξία με τα βιβλία του Αγίου Ισαάκ, του Αγίου Έφραίμ κ.λπ. Τούς κανόνες των αγίων έγραψαν ό Θεοφάνης, ό Δαμασκηνός και άλλοι άγιοι. Αυτοί εγκωμίαζαν τον άγιο, του οποίου γνώριζαν τα βιώματα, και έδειχναν τρόπους μετανοίας. Άγιοι ήταν αυτοί οι υμνογράφοι. Έβαζαν μέσα εκεί και τα δικά τους συναισθήματα.

Φωτογραφίες από την σημερινή Χριστουγεν-νιάτικη Εορτή των παιδιών του Κατηχητικού

Χριστουγεννιάτικα κάλαντα

Το νανούρισμα της Παναγίας

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Κυριακάτικο Κήρυγμα

Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως 

(Ματθ. 1, 1-25) 

Το πρώτο κεφάλαιο του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου που ακούσαμε σήμερα, Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως, περιλαμβάνει δύο ενότητες. Στην πρώτη, την εκτενέστερη, μας παρουσιάζει τη γενεαλογία του Χριστού, από τον Αβραάμ μέχρι τον Δαβίδ και τέλος μέχρι τον Ιωσήφ, τον μνήστορα της Παναγίας. 

Μέσα από αυτή την απαρίθμηση των προπατόρων του Ιησού, ο ευαγγελιστής Ματθαίος θέλει να μας δείξει ότι πρώτον, ο Χριστός είναι όντως ένα υπαρκτό πρόσωπο της ιστορίας, δίνοντας με τον τρόπο αυτό την δέουσα απάντηση σε όλους εκείνους που κατά καιρούς αμφισβήτησαν ή αμφισβητούν την ιστορικότητα του Ιησού. 

Δεύτερον, ότι όντως είναι υιός του Δαβίδ, καθότι σύμφωνα με τις υποσχέσεις του Θεού όπως αυτές εκφράστηκαν στις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης, η σωτηρία του κόσμου και η λύτρωση επρόκειτο να προέλθει “εκ σπέρματος Δαυίδ”. 

† Κυριακῇ 18 Δεκεμβρίου 2016 (πρό τῆς Χριστοῦ Γεννήσεως)

Τὸ Εὐαγγέλιον

Ἐκ τοῦ κατά Ματθαῖον 

Κεφ. α' : 1-25

Βίβλος γενέσεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, Υἱοῦ Δαυῒδ, Υἱοῦ ᾿Αβραάμ. ᾿Αβραὰμ ἐγέννησε τὸν ᾿Ισαάκ, ᾿Ισαὰκ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιακώβ, ᾿Ιακὼβ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιούδαν, καὶ τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ· ᾿Ιούδας δὲ ἐγέννησε τὸν Φαρὲς καὶ τὸν Ζαρὰ ἐκ τῆς Θάμαρ·Φαρὲς δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Εσρώμ· ᾿Εσρὼμ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Αράμ· ᾿Αρὰμ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Αμιναδάβ· ᾿Αμιναδάβ δὲ ἐγέννησε τὸν Ναασών· Ναασὼν δὲ ἐγέννησε τὸν Σαλμών· Σαλμὼν δὲ ἐγέννησε τὸν Βοὸζ ἐκ τῆς ῾Ραχάβ· Βοὸζ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ωβὴδ ἐκ τῆς ῾Ρούθ· ᾿Ωβὴδ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιεσσαί· ᾿Ιεσσαὶ δὲ ἐγέννησε τὸν Δαυῒδ τὸν βασιλέα. Δαυῒδ δὲ ὁ βασιλεὺς ἐγέννησε τὸν Σολομῶντα ἐκ τῆς τοῦ Οὐρίου· Σολομὼν δὲ ἐγέννησε τὸν ῾Ροβοάμ· ῾Ροβαὰμ δὲ ἐγέννησε τὸν Αβιά· ᾿Αβιὰ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ασά· ᾿Ασὰ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιωσαφάτ· ᾿Ιωσαφὰτ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιωράμ· ᾿Ιωρὰμ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Οζίαν· ᾿Οζίας δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιωάθαμ· ᾿Ιωάθαμ δὲ ἐγέννησε τὸν ῎Αχαζ· ῎Αχαζ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Εζεκίαν·᾿Εζεκίας δὲ ἐγέννησε τὸν Μανασσῆ· Μανασσῆς δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Αμών· ᾿Αμὼν δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιωσίαν· ᾿Ιωσίας δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιεχονίαν καὶ τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ, ἐπὶ τῆς μετοικεσίας Βαβυλῶνος. Μετὰ δὲ τὴν μετοικεσίαν Βαβυλῶνος, ᾿Ιεχονίας ἐγέννησε τὸν Σαλαθιήλ· Σαλαθιὴλ δὲ ἐγέννησε τὸν Ζοροβάβελ

Χριστουγεννιάτικη Εορτή Κατηχητικού

              

(κλικ πάνω στη φωτογραφία για μεγέθυνση)

Το αντίδοτο του ψυχικού πόνου ….

Ενώ η εποχή μας χαρακτηρίζεται από την υπεραφθονία και την υπερκατανάλωση -η οικονομική κρίση έβαλε λίγο φρένο-, την υψηλή τεχνολογία, την πρόοδο της επιστήμης, τις πολλές ανέσεις και υλικές απολαύσεις, παρατηρείται σοβαρή έξαρση ψυχολογικών προβλημάτων, βλέπει κανείς γκρίζα πρόσωπα, νευρικά, ταραγμένα, φοβισμένα, αγχωμένα, θλιμμένα και στεναχωρημένα.

Ακόμη και οι νέοι ταλαιπωρούνται από έντονα προβλήματα, εσωτερικές συγκρούσεις, ψυχικά άφωτα αδιέξοδα και αβάσταχτα κενά.

Νέες ωραίες, νέοι μορφωμένοι και πλούσιοι αγέλαστοι, κατηφείς και απαισιόδοξοι. Μια εποχή κατακτήσεων, αποκαλύψεων, κερδών και επιτυχιών, που όμως οι άνθρωποί της αισθάνονται στερημένοι, δίχως ψυχική υγεία, γαλήνη και χαρά. Συχνά τα πρότυπα των νέων μας είναι μελαγχολικοί τύποι της σκληρής μουσικής, της ξέφρενης και ταραγμένης. Μερικές φορές μάλιστα νομίζεις ότι τους αρέσει να καλλιεργούν τη θλίψη και την απαισιοδοξία. Αντί η μουσική να ευφραίνει και να ανασταίνει την ψυχή, την καθηλώνει στον πικρό πεσιμισμό. Είναι της μόδας τα μελαγχολικά πρόσωπα.

Η λύπη εξαντλεί τις ψυχικές και σωματικές μας δυνάμεις

– Γέροντα, συχνά μου πονάει το στομάχι και δυσκολεύομαι να ανταποκριθώ στα πνευματικά μου καθήκοντα.

– Εσύ κάθεσαι και συζητάς με τους λογισμούς σου, τα βλέπεις όλα μαύρα και βασανίζεσαι χωρίς λόγο ∙ έτσι τσακίζεσαι ψυχικά και σωματικά. Έπειτα από ένα τέτοιο τσάκισμα πονάει και το στομάχι, και πού να βρεθή μετά κουράγιο για πνευματικά;

Μπορεί να πάρης κάτι και να σου περάση το στομάχι, αλλά, αν δεν λείψη η στενοχώρια, πάλι θα πονέση. Μη δέχεσαι τους λογισμούς που σε απογοητεύουν , για να μην αχρηστέψης τα δώρα που σου έχει δώση ο Θεός. Όσο θα τοποθετήσαι σωστά, τόσο θα γαληνεύης και θα ηρεμής, και τόσο η υγεία σου θα καλυτερεύη και δε θα έχης ανάγκη από φάρμακα.

Ἐνορία καί Θεία Εὐχαριστία

Κάθε φορᾶν κατὰ τὴν ὁποίαν συνέρχονται οἱ χριστιανοί μιᾶς ἐνορίας πρὸς τέλεσιν τῆς θείας εὐχαριστίας γίνονται Ἐκκλησία, ὁλόκληρος ἡ Ἐκκλησία…

Τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ ἐνορία ἐκφράζει τὴν ζωὴν ὁλοκλήρου τῆς Ἐκκλησίας, φανερώνεται καὶ ἀπὸ τὴν ἐν γένει πνευματικὴν ζωὴν τῶν ἐνοριτῶν, ἡ ὁποία πραγματώνεται εἰς τὰ πλαίσια τῆς ζωῆς τῆς ἐνορίας.

Ἡ ἐνορία ἔχεις τοὺς ἱερεῖς, οἱ ὁποῖοι ὑπάγονται εἰς τὸν κανονικὸν Ὀρθόδοξον ἐπίσκοπον τῆς περιοχῆς καὶ ἐγγυῶνται διὰ τὴν παρουσίαν τοῦ Χριστοῦ εἰς τὴν λειτουργικὴν ζωὴν καὶ διὰ τὴν ἑνότητα μαζί Του. 

Το θαύμα της θεραπείας ως φανέρωση Θεού

Μέσα από την κοινότητα των πάντων στο χώρο της Εκκλησίας κατανοείται και το «θαύμα». Μέσα από την ίδια προοπτική που είδαμε παραπάνω. Το θαύμα είναι καλό όχι γιατί θεραπεύει έναν, άλλα γιατί φανερώνει το Θεό σε όλους. Ας το δούμε όμως λίγο πιο αναλυτικά.

Στην καθημερινή διάλεκτο η λέξη «θαύμα» σημαίνει κάτι συγκλονιστικό, που καταργεί τους νόμους της φύσης, ανατρέπει τη λογική μέσα στην οποία ζούμε, και μας επιβάλλεται με έναν εντελώς εντυπωσιακό τρόπο. 

Δεν έχουμε δει, επί παραδείγματι, ένα νεκρό να ανασταίνεται, γι’ αυτό και κάτι τέτοιο είναι ένα θαύμα για το μυαλό μας. Ή έχουμε ένα βαριά άρρωστο, που οι γιατροί μας λένε ότι δεν έχει ελπίδες, και ονομάζουμε θαύμα το γεγονός ότι τελικά θεραπεύεται. Ή έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα ανυπέρβλητο οικονομικό πρόβλημα και κάτι συμβαίνει, με έναν εντελώς απροσδόκητο και ανερμήνευτο τρόπο, και το ξεπερνούμε. Όλα αυτά τα ονομάζουμε θαύματα.

«Συνείδησις καί διάκρισις»

Γιά νά δῇς τά ὑλικά πράγματα, πρέπει νά εἶναι ὑγιεῖς οἱ σωματικοί ὀφθαλμοί σου. Γιά νά γνωρίσῃς τά νοερά πράγματα, πρέπει νά εἶναι ὑγιεῖς οἱ ὀφθαλμοί τῆς ψυχῆς σου, νά ἔχῃς δηλαδή φωτισμένη συνείδησι καί διάκρισι. 

Μόνο μ΄ αὐτή τήν προϋπόθεσι θά ἐφαρμόζεις σωστά τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ «καί οὐκ ἐκκλινεῖς ἀπ΄ αὐτῶν εἰς δεξιά οὐδέ εἰς ἀριστερά, ἵνα συνῇς ἐν πᾶσιν οἷς ἐάν πράσσῃς» (Ἰησ. Ναυῆ 1, 7).

Διάκρισις εἶναι ἡ ἱκανότητα τῆς ψυχῆς νά διακρίνῃ ἀλάθητα σέ κάθε περίπτωσι τό καλό ἀπό τό κακό, τό θεῖο θέλημα ἀπό τή δαιμονική ἀπάτη. 

Μέ τή διάκρισι θά γνωρίσεις πότε καί πῶς πρέπει νά πολεμᾶς τά πάθη, πότε νά ὑποχωρῆς, πῶς νά ἀντιμετωπίζῃς νικηφόρα τίς πανουργίες τῶν δαιμόνων, πότε οἱ λογισμοί σου προέρχονται ἀπό τό Θεό καί πότε ἀπό τούς δαίμονες. 

Η απόκτηση της εσωτερικής ειρήνης δεν χωρά το «εγώ» μας

Ο σύγχρονος άνθρωπος νομίζει ότι είναι ειρηνικός διότι έχει αναγάγει την «ειρηνική του κατάσταση» με το αίσθημα ψευτοπληρότητας και φίλαυτης αυτονομίας που βιώνει από την επαγγελματική καταξίωση, την ικανοποίηση του υπερκαταναλωτισμού του, την πραγμάτωση των παθών του, την επίτευξη της ηδονιστικής σχέσης του με τους άλλους.

Νιώθει ειρηνικός μέσα στο βόλεμά του.

Η ειρήνη που νομίζουμε ότι έχουμε πολλές φορές ομοιάζει με την ησυχία που επικρατεί μετά από βομβαρδισμό.

Δεν είναι ειρήνη. Είναι ένας φόβος, ένας σιωπηλός θρήνος, ένα σφίξιμο, μία δειλία, μία πνιγερή κραυγή, ένα μένος που δεν μπορεί να εκφραστεί προς στιγμήν.