Καρδιά ίσον ζωή

Στην εκπαίδευση είναι πάρα πολύ επικίνδυνο να δίνουμε προσοχή μόνο στην ανάπτυξη της διάνοιας και στη γνώση και να αγνοούμε την καρδιά. 

Εκκλησία, η ζωή σε δύο επίπεδα, το θείο και το ανθρώπινο

Όταν πληρωθεί η καρδιά του ανθρώπου από τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος και τον καρπό που αυτό προσκομίζει, δηλαδή την αγάπη, τη χαρά, την ειρήνη, τη μακροθυμία, τη χρηστότητα, την αγαθωσύνη, την πίστη, την πραότητα και την εγκράτεια[54], δε χρειάζονται εντολές και κανόνες. 

Στην Εκκλησία, που αποτελεί κατοικητήριον του Αγίου Πνεύματος, ο άνθρωπος σώζεται όχι μηχανιστικά ή δυναστικά, αλλά ελεύθερα. Ενεργοποιώντας την προαίρεσή του συνεργεί στο έργο της θείας Χάριτος. 

Η Εκκλησία, όταν δε μεταβάλλεται σε εγκόσμιο εξουσιαστικό μηχανισμό με δύσκαμπτη γραφειοκρατική οργάνωση, αποκαλύπτει προφητικά το θέλημα του Θεού και γίνεται το ζυμάρι για τη μεταλλαγή, την αρμονία και την ενότητα των ανθρώπων. 

Ὁ Ὅσιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος

Ὁ Ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος, γεννήθηκε τὸ ἔτος 949 μ.Χ. στὴ Γαλάτη τῆς Παφλαγονίας ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς καὶ εὔπορους, τὸν Βασίλειο καὶ τὴν Θεοφανώ. Ὁ θεῖος του Βασίλειος, ὁ ὁποῖος κατεῖχε ὑψηλὴ θέση στὸν αὐτοκρατορικὸ οἶκο τῆς Κωνσταντινουπόλεως, προσέλαβε νωρὶς τὸν ἀνεψιό του κοντά του, ὅπου, ὅπως ἦταν φυσικό, ἔτυχε καλῆς παιδείας. Ὅμως ὁ Ὅσιος δὲν ἔδινε προσοχὴ καὶ δὲν ἔδειχνε ἐνδιαφέρον γιὰ μάθηση.

Κατὰ τὴν ἐποχὴ αὐτὴ ὁ Συμεὼν γνωρίστηκε μὲ ἕναν μοναχὸ τῆς περιωνύμου μονῆς Στουδίου, ὁ ὁποῖος ὀνομαζόταν, ἐπίσης, Συμεών. Ὁ μοναχὸς αὐτὸς ἔγινε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ὁ πνευματικός του πατέρας. Ὅταν κατὰ τὸ ἔτος 963 μ.Χ. πέθανε ὁ θεῖος του, ὁ Συμεὼν προσῆλθε στὴ μονὴ τοῦ Στουδίου, ὅπου ζητοῦσε «τὸν ἐκ νεότητος αὐτοῦ χρηματίσαντα πατέρα πνευματικὸν καὶ διδάσκαλον». Ὁ ἴδιος ὁ Ὅσιος Συμεὼν παρομοιάζει τὸν θεῖο του μὲ τὸν Φαραώ, τὴ διαμονή του στὸν αὐτοκρατορικὸ οἶκο μὲ τὴν αἰχμαλωσία τῶν Ἰσραηλιτῶν στὴν Αἴγυπτο καὶ τὸν πνευματικό του πατέρα μὲ τὸν Μωϋσῆ.

Κάποτε ὁ Γέροντάς του, τοῦ ἔδωσε ἕνα βιβλίο μὲ τὰ συγγράμματα τῶν Ἁγίων Μάρκου τοῦ Ἐρημίτου καὶ Διαδόχου Φωτικῆς. Ζωηρὴ ἐντύπωση τοῦ προξένησε τὸ ἀκόλουθο ἀπόφθεγμα ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἁγίου Μάρκου τοῦ Ἀσκητοῦ, ποὺ εἶχε τὸν τίτλο «Περὶ Νόμου Πνευματικοῦ»:

Χωρίς τον Χριστό είναι αδύνατο…

Χωρίς τον Χριστό είναι αδύνατο να διορθώσουμε τον εαυτό μας, δεν θα μπορέσουμε ν’ αποδεσμευτούμε απ’ τα πάθη. Μόνοι μας δεν μπορούμε να γίνουμε καλοί. 

Τοῦ Ἀββᾶ Δωροθέου: Περί συνειδήσεως

Ὅταν ὁ Θεὸς δημιούργησε τὸν ἄνθρωπο, ἔβαλε μέσα του ἕνα θεῖο σπέρμα, σὰν ἕνα εἶδος λογισμοῦ πιὸ θερμοῦ καὶ φωτεινοῦ, νὰ ἔχει τὴ θέση τῆς σπίθας, γιὰ νὰ φωτίζει τὸ νοῦ καὶ νὰ τοῦ δείχνει νὰ ξεχωρίζει τὸ καλὸ ἀπὸ τὸ κακό. Αὐτὸ ὀνομάζεται συνείδηση, καὶ εἶναι ὁ φυσικὸς νόμος.

Ἐπειδὴ ὅμως αὐτὴ παραχώθηκε καὶ καταπατήθηκε ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μὲ τὴν προοδευτικὴ ἐξάπλωση τῆς ἁμαρτίας, χρειαστήκαμε τὸ γραπτὸ νόμο, χρειαστήκαμε τοὺς ἁγίους προφῆτες, χρειαστήκαμε τὴν ἐνανθρώπιση τοῦ ἴδιου τοῦ Δεσπότη μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, γιὰ νὰ τὴν ξαναφέρει στὸ φῶς καὶ νὰ τὴν ἀναστήσει, γιὰ νὰ ξαναδώσει ζωή, μὲ τὴν τήρηση τῶν ἁγίων ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, σὲ κείνη τὴ σπίθα ποὺ ἦταν παραχωμένη.

Τώρα λοιπὸν εἶναι στὸ χέρι μας ἢ νὰ τὴν παραχώσουμε πάλι ἢ νὰ τὴν ἀφήσουμε νὰ λάμπει καὶ νὰ μᾶς φωτίζει, ἂν συμμορφωνόμαστε μὲ τὶς ὑποδείξεις της. Γιατί ὅταν ἡ συνείδηση μᾶς ὑπαγορεύει νὰ κάνουμε αὐτό, καὶ ἀδιαφοροῦμε, καὶ πάλι μᾶς λέει νὰ κάνουμε ἐκεῖνο, καὶ δὲν τὸ κάνουμε, ἀλλὰ σταθερὰ καὶ ἀδιάκοπα τὴν καταπατοῦμε, ἔτσι τὴ θάβουμε καὶ δὲν μπορεῖ πιὰ νὰ φωνάξει δυνατὰ μέσα μας, ἀπὸ τὸ βάρος ποὺ τὴ σκεπάζει.

Ο Θεός και το «τυπικό»

Διαβάζοντας την Αγία Γραφή, ιδιαίτερα την Παλαιά Διαθήκη, βλέπουμε πως ο Θεός επέμενε στην τήρηση των «τύπων». Απαιτούσε λ.χ. να τηρηθούν κατά τη λατρεία οι πιο ασήμαντες λεπτομέρειες.

Όποιος τις καταφρονούσε, τον περίμενε ο θάνατος. Επέμενε λ.χ. να ακούγεται ο ήχος των κωδωνίσκων, των αρχιερατικών αμφίων, όταν ο αρχιερέας έμπαινε στα Άγια των Αγίων, αλλά και όταν έβγαινε. (Τυπολατρεία!). Διαφορετικά τον αρχιερέα τον περίμενε ο θάνατος! (Έξοδ.28:31).

Όταν τα παιδιά του Ααρών, Ναβάδ και Αβιούδ πρόσφεραν στον Κύριο, «πυρ αλλότριον, ο ου προσέταξε Κύριος αυτοίς» (Λευ. 10:1), καταφρόνησαν δηλαδή το παραδεδομένο «τυπικό», και έκαναν αυτό που οι ίδιοι θεωρούσαν πιο καλό, ο Κύριος τους τιμώρησε με θάνατο. «Και εξήλθε πυρ παρά Κυρίω και κατέφαγεν αυτούς και απέθανον έναντι Κυρίου» (Λευ. 10:1-2).

Έτρεχαν και βιάζονταν

«Οι καρποί της μετανοίας σύμφωνα με το ευαγγέλιο είναι: Η επιστροφή από την αμαρτία. 

Έτσι έκανε και ο άσωτος που σώθηκε. Αφού εγκατέλειψε την αμαρτία, γύρισε πίσω στον πατέρα του να εξομολογηθεί….

Έπεσε επάνω μου πλούσια η χάρη Σου Κύριε και χόρτασε την πείνα μου και δρόσισε τη δίψα μου...

"Ο όσιος Εφραίμ ο Σύρος γράφει από τη σχετική πνευματική του πείρα:

"Έπεσε επάνω μου πλούσια η χάρη σου Κύριε και χόρτασε την πείνα μου και δρόσισε τη δίψα μου και φώτισε τη σκοτεινή μου διάνοια και περιμάζεψε τους λογισμούς μου από την περιπλάνηση και πλημμύρισε την καρδιά μου. 

Και τώρα προσκυνώ και παρακαλώ την άφατη φιλανθρωπία σου, ομολογώντας την αδυναμία μου.

Πάρε από μένα τα κύματα της χάριτός σου και φύλαξέ μου την για τη φοβερή εκείνη ημέρα (της δευτέρας παρουσία σου). 

Να δοξάζεις τον Θεό και να Τον ευχαριστείς πριν πέσει το σκοτάδι στη ζωή σου

Βλέπεις τον εαυτό σου ευτυχισμένο και ακόμα βεβαιώνεις πως την ευτυχία σου την έφτιαξες μόνος σου, χωρίς τον Θεό και τους ανθρώπους.

Γι’ αυτό απωθείς την άποψη που πρεσβεύουμε, ότι δηλαδή κάθε άνθρωπος χρωστά προσευχή στον Θεό και ελεημοσύνη στον πλησίον του.

«Ούτε προσευχές στον Θεό ούτε ελεημοσύνη στον πλησίον», λες και μ’ αυτό τείνεις να θεωρείς τον εαυτό σου ευτυχισμένο.

Για μένα πράγματι είναι αδύνατον να σκεφθώ την ευτυχία έξω από τον Θεό και τους ανθρώπους. Νομίζω ότι ούτε καν άγγιξες την ευτυχία αλλά συγχέεις τα φαινόμενα και αποκαλείς ευτυχία την ανέμελη επιβίωση. Μάζεψες πολλά από εκείνα που μπορεί να δώσει η γη, χόρτασες και ήπιες και νομίζεις ότι δεν σου χρειάζεται κανείς από τον περίγυρο.

Τι θα κάνεις;

Αν, αλήθεια, ο Θεός σου ζητήσει λόγο για την αδιαφορία ή και την ασέβεια που δείχνεις στις λατρευτικές συνάξεις, τι θα κάνεις; 

Να, την ώρα που Αυτός σου μιλάει, εσύ, αντί να προσεύχεσαι, έχεις πιάσει κουβέντα με τον διπλανό σου για πράγματα ανώφελα. 

Ζεις σαν χριστιανός ή ως χριστιανός;

Εύκολο είναι να αρχίσω να κατηγορώ τους άλλους, το αφεντικό μου, τον συνάδελφό μου, τον γείτονά μου, τους συγγενείς μου, τον/την σύζυγό μου, το παιδί μου. Το δύσκολο είναι να δείξω έλεος και συγκατάβαση, αποδοχή και υπομονή.

Το πρώτο είναι εύκολο διότι τρέφεται από τον εγωισμό μου, από την μεγάλη ιδέα που έχω για τον εαυτό μου, για την τάση που έχουμε όλοι μας να δικαιώνουμε τις πράξεις, τα λόγια και τις σκέψεις μας.

Το δεύτερο είναι δύσκολο διότι έρχεται σε σύγκρουση με τον εγωισμό μου, γκρεμίζει το αυτοείδωλό μου, πολεμά την φιλαυτία μου, μάχεται της υπεραξίας που δίνω στην άποψή μου.

Στην ζωή αυτή έχουμε την επιλογή, είτε να ζήσουμε ως χριστιανοί, είτε να ζήσουμε σαν χριστιανοί.

Ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀπόστολος τοῦ Ἀλφαίου

Ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς δώδεκα μαθητὲς τοῦ Κυρίου, ἀδελφός τοῦ Ματθαίου τοῦ Εὐαγγελιστοῦ καὶ γιὸς τοῦ Ἀλφαίου.

Ὁ Ἰάκωβος, ἀφοῦ ἀγωνίστηκε γιὰ τὴν ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ στὴν Ἱερουσαλήμ, ἔπειτα πῆγε καὶ σὲ ἄλλες χῶρες γιὰ νὰ κηρύξει τὸ Εὐαγγέλιο. Ἐκεῖ, κατέστρεφε τοὺς βωμοὺς τῶν εἰδώλων καὶ μὲ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ γιάτρευε ἀρρώστιες καὶ ἐξεδίωκε τὰ ἀκάθαρτα πνεύματα. Γι' αὐτὸ καὶ οἱ εἰδωλολάτρες τὸν ὀνόμαζαν θεῖο σπέρμα.

Ὁ ἱδρῶτας, οἱ μόχθοι καὶ οἱ κίνδυνοι ποὺ ὑπέστη γιὰ τὴ διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου, ἦταν πολλοί. Ὁ θάνατος πολλὲς φορὲς τὸν πλησίασε, ἀλλὰ στὴν σκέψη τοῦ Ἰακώβου κυριαρχοῦσαν ἐνθαρρυντικὰ τὰ λόγια τοῦ Κυρίου, «ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθείν, ἀπαρνησάσθω ἐαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι». 

Μόνο για τον εαυτό σου

Μη κοιτάς τις αμαρτίες των άλλων αλλά πρόσεχε τη δική σου κακία. Διότι δεν θα δώσεις λόγο για τους άλλους αλλά μόνο για τον εαυτό σου. 

Δεν υπάρχει ανάγκη να προσέχεις τους άλλους, πως ζει ο καθένας και ποιές αμαρτίες κάνει. Εσύ πρόσεχε τον εαυτό σου. 

«Παναγία μου, από τότε που ήρθα στο Άγιον Όρος, εσένα έχω μητέρα μου»

Ως γνήσιος Αγιορείτης αγαπούσε υπέρμετρα την Παναγία. Όταν ήταν αρχάριος μοναχός επεθύμησε να δει τη μητέρα του, η καρδιά του τού έλεγε:

«Να δω τη μητέρα μου και ας πεθάνω». Ανέβηκε στην εκκλησία, στάθηκε απέναντι στην Παναγία του τέμπλου, την Κυρία των Αγγέλων, και είπε: «Παναγία μου, από τότε που ήρθα στο Άγιον Όρος, εσένα έχω μητέρα μου».

Τότε έφυγε από την καρδιά του κάθε λογισμός που τον ενοχλούσε μέχρι τότε. Μια άλλη φορά που πονούσε αφόρητα από παροξυσμό του εκζέματος, πήγε στην Παναγία και με απλότητα παιδιού αλλά και παρρησία αγίου της φώναξε δυνατά: «Παναγία μου, τώρα θέλω τον λόγο σου. Τίποτε λιγότερο. Εσύ δεν είπες πως θα είσαι η νοικοκυρά, η οικονόμος και η γιάτρισσά μας; Δεν είπες πως θα μας γιατρεύεις; Να λοιπόν η αρρώστια μου, δος μου τον λόγο ότι θα με γιατρέψεις. Κάνε με καλά, δεν μπορώ πια». Τότε αναλύθηκε σε κλάματα. Όταν έφτασε στο Κελλί του, το έκζεμα είχε φύγει, φώναξε και τους άλλους πατέρες να δουν την θαυματουργική θεραπεία του[3].

Ἡ Ὁσία Πελαγία

Ζοῦσε στὴν Ἀντιόχεια καὶ ἀνῆκε στὴν τάξη τῶν ἐλαφρῶν γυναικών. Ἦταν πόρνη. Ἡ ζωή της ἦταν βουτηγμένη μέσα στὸν οἶστρο τῶν ἁμαρτωλῶν ἡδονῶν. Ἡ ἀκολασία εἶχε πωρώσει τόσο τὴν συνείδησή της, ὥστε καμιὰ ἔννοια μετανοίας νὰ μὴ μπορεῖ νὰ εἰσχωρήσει στὴν ψυχή της. 

Ἑπομένως, θὰ μποροῦσε νὰ πεῖ κανείς, ἦταν καταδικασμένη ἀπὸ τὴν ἐπίγεια ζωή της στὸ πῦρ τῆς κολάσεως. Ὅμως ὄχι! Ὁ πολυεύσπλαχνος Κύριός μας, μας διαβεβαίωσε ὅτι «αἱ τελώναι καὶ αἱ πόρνοι προάγουσιν ὑμᾶς εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ». 

Δηλαδή, οἱ τελῶνες καὶ οἱ πόρνες, ποὺ στὴν ἀρχὴ ἔδειξαν ἀπείθεια στὸ Νόμο τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ κατόπιν εἰλικρινὰ μετάνιωσαν, προλαμβάνουν στὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐσᾶς, ποὺ μόνο μὲ τὰ λόγια δείξατε ὑπακοὴ στὸν Θεό, στὴν πράξη ὅμως ὑπήρξατε ἀπειθεῖς καὶ ἄπιστοι.

Μήπως σας κατηγορεί;

Η ευτυχία βρίσκεται μέσα στον ίδιο σας τον εαυτό, και μακάριος είναι ο άνθρωπος που το κατάλαβε αυτό. Εξετάστε την καρδιά σας και δείτε την πνευματική της κατάσταση. Μήπως έχασε την παρρησία της προς το Θεό; 

Μήπως η συνείδηση διαμαρτύρεται για παράβαση των εντολών Του; Μήπως σας κατηγορεί για αδικίες, για ψέματα, για παραμέληση των καθηκόντων προς το Θεό και τον πλησίον; 

Όταν βρεις τον Χριστό, σου αρκεί, δεν θέλεις τίποτε άλλο, ησυχάζεις. Γίνεσαι άλλος άνθρωπος…

“Όταν βρεις τον Χριστό, σου αρκεί, δεν θέλεις τίποτε άλλο, ησυχάζεις. Γίνεσαι άλλος άνθρωπος. Ζεις παντού, όπου υπάρχει ο Χριστός.

Ζεις στα άστρα, στο άπειρο, στον ουρανό με τους αγγέλους, με τους αγίους, στη γη με τους ανθρώπους, με τα φυτά, με τα ζώα, με όλους, με όλα.

Όπου υπάρχει η αγάπη στον Χριστό, εξαφανίζεται η μοναξιά. Είσαι ειρηνικός, χαρούμενος, γεμάτος. Ούτε μελαγχολία, ούτε αρρώστια, ούτε πίεση, ούτε άγχος, ούτε κατήφεια, ούτε κόλαση.

Ο Χριστός είναι σ΄ όλες σου τις σκέψεις, σ΄ όλα σου τα έργα. Έχεις την χάρι και μπορείς όλα να τα υποφέρεις για τον Χριστό. Ακόμη μπορεί να πάσχεις και αδίκως. Να υποφέρεις αδικίες για τον Χριστό και μάλιστα με χαρά.

Είπε Γέρων: Όταν ένας άνθρωπος έρχεται στο ναό, ο διάβολος αρχίζει αμέσως να τον δελεάζει

Όταν ένας άνθρωπος έρχεται στο ναό, ο διάβολος αρχίζει αμέσως να τον δελεάζει: «Κοιτάξτε γύρω σας τι είναι αυτοί οι άνθρωποι είναι αμαρτωλοί. Πόσο κακό σε αυτά τα πρόσωπα, βλέπεις και μερικοί, μάλλον προκαλούν. Τι κάνεις εδώ ανάμεσα σε αυτούς τους υποκριτές; Μην πηγαίνετε στο ναό. 

Αν δεν είναι δυνατόν να σε δελεάσει ο κακός, τότε έρχεται από την άλλη πλευρά: "Κοιτάξτε τον εαυτό σας. Τι φοβερός αμαρτωλός είσαι! Δεν υπάρχει συγχώρεση για σας! Κοίτα, κάποιοι καλοί άνθρωποι γύρω σου δεν είναι σαν εσένα. Εδώ δεν έχετε τίποτα να κάνετε ".

Ας δούμε τα πράγματα επαρκώς. Μόνο οι αμαρτωλοί πηγαίνουν στο ναό και δεν υπάρχει ούτε ένας ιερέας ούτε λαϊκός ο οποίος ήταν άψογος και Άγιος. Είμαστε όλοι άρρωστοι της αμαρτίας, και το βλέπουμε από καιρό σε καιρό.

Δεν είμαστε άγγελοι και μερικές φορές δείχνουμε δόντια. Αλλά πηγαίνουμε στον Θεό, πρώτα απ' όλα, επειδή τον αγαπάμε και είμαστε έτοιμοι να αλλάξουμε για χάρη Του. 

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Κυριακάτικο Κήρυγμα

Κυριακή Γ' Λουκά

«Και είπεν αυτή· μη κλαίε»

Δυο φορές έχει επισκεφθεί ο θάνατος την γυναίκα αυτή της Ναϊν, αγαπητοί μου αδελφοί. Έχει χάσει το σύζυγο της και σήμερα κηδεύει το μονάκριβο παιδί της. Πένθος βαρύ και οδυνηρό το πένθος της μητέρας της σημερινής ευαγγελικής περικοπής. Κηδεία έξοχα συγκινητική, αφού ο πόνος και τα δάκρυα της γυναίκας αυτής προέρχονται από βαθειά πληγή. 

Λαός πολύς παρακολουθεί την κηδεία για να συμπαρασταθεί με συμπάθεια στη δυστυχισμένη αυτή μητέρα και να ελαφρύνει κάπως τον πόνο της. Και το ότι ο πόνος και το πένθος της μητέρας αυτής είναι από τα χειρότερα, αποδεικνύεται από τον τρόπο που ο Κύριος αντιμετωπίζει το θέαμα αυτό. 

Όταν την βλέπει ο Κύριος, λέει ο ιερός Ευαγγελιστής, τη σπλαχνίζεται, συγκινείται η τρυφερή καρδία Του, τη συμπονεί και τη λυπάται βαθύτατα. Παρακινούμενος δε από τη συμπάθεια Του και μετέχοντας στη θλίψη της, της λέει: «Μη κλαίς». 

† Κυριακῇ 6 ᾽Οκτωβρίου 2024 (Γ' Λουκᾶν)

Τὸ Εὐαγγέλιον

Ἐκ τοῦ κατά Λουκᾶν

Κεφ. ζ' : 11-16

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐπορεύετο ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς πόλιν καλουμένην Ναΐν· καὶ συνεπορεύοντο αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἱκανοὶ, καὶ ὄχλος πολύς. Ὡς δὲ ἤγγισε τῇ πύλῃ τῆς πόλεως, καὶ ἰδοὺ ἐξεκομίζετο τεθνηκὼς υἱὸς μονογενὴς τῇ μητρὶ αὐτοῦ·καὶ αὕτη ἦν χήρα· καὶ ὄχλος τῆς πόλεως ἱκανὸς ἦν σὺν αὐτῇ. Καὶ ἰδὼν αὐτὴν ὁ Κύριος, ἐσπλαγχνίσθη ἐπ᾿ αὐτῇ, καὶ εἶπεν αὐτῇ· Μὴ κλαῖε. Καὶ προσελθὼν ἥψατο τῆς σοροῦ, οἱ δὲ βαστάζοντες ἔστησαν, καὶ εἶπε· Νεανίσκε, σοί λέγω, ἐγέρθητι. Καὶ ἀνεκάθισεν ὁ νεκρὸς καὶ ἤρξατο λαλεῖν, καὶ ἔδωκεν αὐτὸν τῇ μητρὶ αὐτοῦ. Ἔλαβε δὲ φόβος ἅπαντας, καὶ ἐδόξαζον τὸν Θεόν, λέγοντες·

Ὁ Ἅγιος Θωμᾶς ὁ Ἀπόστολος

Ἦταν μεταξὺ τῶν δώδεκα μαθητῶν τοῦ Κυρίου καὶ ἀνῆκε σὲ οἰκογένεια ἁλιέων.

Ὁ Θωμᾶς, λοιπόν, μετὰ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴν πρώτη ἐμφάνισή Του στοὺς μαθητές, δυσπιστοῦσε σ’ αὐτὰ ποὺ τοῦ ἔλεγαν αὐτοί. Ἀλλὰ ὁ Κύριος ἐπανεμφανίστηκε στοὺς μαθητὲς μέσα στὸ ὑπερῷον, ὅταν μεταξὺ τους βρισκόταν καὶ ὁ Θωμᾶς. Τότε ὁ Κύριος προέτρεψε τὸν Θωμᾶ νὰ ψηλαφήσει τὶς πληγὲς ἀπὸ τὰ καρφιὰ ποὺ Τὸν σταύρωσαν, καὶ νὰ μὴ γίνεται ἄπιστος, ἀλλὰ πιστός. 

Ἐκθαμβωμένος ὁ Θωμᾶς, προσκύνησε καὶ ἀνεβόησε: «Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου». Ἡ δὲ ἀπάντηση τοῦ Κυρίου ἦταν τέτοια, ποὺ θὰ διδάσκει ὅλους ὅσους θέλουν νὰ δυσπιστοῦν στὴν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου. Εἶπε, λοιπόν, ὁ Κύριος: «ὅτι ἐώρακάς με, πεπίστευκας, μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες». Δηλαδή, λέει ὁ Κύριος στὸν Θωμᾶ, πίστεψες ἐπειδὴ μὲ εἶδες. Μακαριότεροι καὶ περισσότερο καλότυχοι εἶναι ἐκεῖνοι, ποὺ ἂν καὶ δὲν μὲ εἶδαν, πίστεψαν. 

Ας ριχθούμε στην αγκαλιά του Χριστού

Η αρετή είναι γνώση.

Όλο το μυστικό είναι η προσευχή, το δόσιμο, η αγάπη στον Χριστό. Η μοναχική ζωή είναι ζωή χαρισάμενη.

Μεγάλο πράγμα η υπακοή. Είναι το μυστήριο της πνευματικής ζωής. Υπακοή με χαρά, με ευχαρίστηση. Αυτή η υπακοή συγκινεί τον Θεό.

Με την υπακοή αλλάζεις σ’ όλα. Γίνεσαι γρήγορος, έξυπνος. Ο Χριστός μου έδωσε την Χάρη να κάνω υπακοή. Ό,τι έχω, απ’ την υπακοή το έχω.

Ο Γέροντας παίζει πολύ σπουδαίο ρόλο στην ζωή μας. Όταν ζήτε μαζί μ’ έναν άγιο Γέροντα, αγιοποιείσθε κι εσείς. Παίρνετε κάτι απ’ τις άγιες συνήθειές του, απ’ τα λόγια του, την σιωπή του, την προσευχή του.

Σαν να μιλά για το σήμερα!

«Ὁ Ῥασκόλνικωφ ἔμεινε στὸ νοσοκομεῖο ὡς τὸ τέλος τῆς Σαρακοστῆς καὶ ὅλη τὴν ἑβδομάδα τοῦ Πάσχα. Ὅταν ἔγινε καλά, θυμήθηκε τὰ ὄνειρα ποὺ εἶχε ἰδεῖ στὸν πυρετὸ καὶ στὸ παραλήρημά του, ξαπλωμένος στὸ κρεβάτι.

Εἶχε ὀνειρευτεῖ τότε ὅτι ὅλος ὁ κόσμος ἤτανε καταδικασμένος νὰ καταστραφεῖ ἀπὸ μιὰ μάστιγα ἀνήκουστη καὶ δίχως προηγούμενο ποὺ ἦρθε ἀπ’ τὰ βάθη τῆς Ἀσίας κὶ ἔπεσε πάνω στὴν Εὐρώπη, θὰ πέθαιναν ὅλοι, ἐκτὸς ἀπὸ μερικοὺς ἐκλεκτούς. Εἴχανε παρουσιαστεῖ κάτι καινούρια παράσιτα, κάτι μικροοργανισμοί, ποὺ φώλιαζαν στὸ κορμὶ τῶν ἀνθρώπων. 

Ἀλλὰ τὰ ζωύφια αὐτὰ εἴχανε μυαλὸ καὶ θέληση κὶ ὅποιος ἄνθρωπος μολυνόταν ἀπὸ δαῦτα γινότανε ἀμέσως τρελός. Ὡστόσο ποτέ, μὰ ποτὲ ἄλλοτε οἱ ἄνθρωποι δὲν ἤτανε τόσο σίγουροι ὅτι κατέχουν τὴν ἀλήθεια, ὅσο αὐτὰ τὰ ἀξιολύπητα πλάσματα. 

Ποτὲ ἄλλοτε δὲν πίστεψαν τόσο πολὺ ὅτι ἤτανε ἀλάνθαστη ἡ κρίση τους, οἱ ἠθικὲς καὶ θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, τὰ ἐπιστημονικά τους συμπεράσματα. Χωριά, πόλεις καὶ ἔθνη ὁλόκληρα μολύνονταν κὶ ἔχαναν τὸ λογικό τους.

Έτσι έπρεπε

Όταν προσπαθούμε να βάλουμε την ψυχή μας σε ησυχία με ταπείνωση και προσευχή και πολλή αγάπη, τότε ό,τι και να μας συμβεί το βλέπουμε μέσα στο σχέδιο του Θεού.

Αρρώστησα; Ωραία, ήταν μέσα στο σχέδιο του Θεού για την ζωή μου, μια δοκιμασία και θα περάσει. 

Δεν καταλαβαίνεις εσύ που τη λες την ευχή, αλλά καταλαβαίνει ο διάβολος και καίγεται

Διάλογος ενός υποτακτικού με τον γέροντά του, 

(του πατρός Εφραίμ του Κατουνακιώτη)

-Γέροντα, λέω την ευχή, «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με», αλλά δεν καταλαβαίνω τίποτα.

-Δεν καταλαβαίνεις εσύ που τη λες την ευχή, αλλά καταλαβαίνει ο διάβολος και καίγεται, και φεύγει.

Ε, καλά παιδί μου, θέλεις να δείς θαύμα, από την ευχή, απ’ την προσευχή;

-Και βεβαίως θέλω!

-Καλά, του λέει, θα προσευχηθώ στον Θεό να σού δείξει ένα θαύμα να καταλάβεις πόση δύναμη έχει η ευχή. Αυτό το «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με» που στην οποίαν ευχή αναφέρονται όλα τα πατερικά μας βιβλία∙ και ειδικότερα βέβαια η Φιλοκαλία.

Ὁ Ἅγιος Ἱερόθεος

Ὁ Ἅγιος Ἱερόθεος ἦταν πλατωνικὸς φιλόσοφος καὶ ἕνας ἀπὸ τὰ ἐννέα μέλῃ τοῦ Συμβουλίου τῆς Γερουσίας τοῦ Ἀρείου Πάγου.

Ἀφοῦ δέχθηκε καὶ διδάχθηκε τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο, χειροτονήθηκε πρῶτος ἐπίσκοπος Ἀθηνῶν τὸ 152 μ.Χ.

Μαθητὴς τοῦ ὑπῆρξε ὁ Ἅγιος Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης, ὁ ὁποῖος στὰ συγγράμματά του πλέκει ἐγκώμια γιὰ τὸν δάσκαλό του.

Ἐκοιμήθη ἐν εἰρήνῃ σὲ βαθιὰ γεράματα, μετὰ ἀπὸ πολύχρονη ποιμαντικὴ καὶ συγγραφικὴ δραστηριότητα.

Ἡ τίμια κάρα του φυλάσσεται στὸ ὁμώνυμο μοναστῆρι στὰ Μέγαρα Ἀττικῆς. 

Οι δικοί μας θεοί

Ονομάζουμε τον Κύριο Θεό μας, στην πραγματικότητα όμως έχουμε τους δικούς μας θεούς. 

Γι’ αυτό και δεν κάνουμε το θέλημα του Θεού, αλλά υποκύπτουμε στο θέλημα και τις επιθυμίες της σάρκας, της καρδιάς μας, των παθών μας. 

Συμβουλές ωφέλιμες...

102. Όλα τα παρόντα πράγματα δεν είναι παρά σκιά των μελλόντων. Το παρόν φως είναι η σκιά του μέλλοντος φωτός. Η φωτιά, η σκιά του πυρός της Γεέννης, όπου θα ριχθούν οι αμετανόητοι αμαρτωλοί. Η καθαρά γήινη χαρά, η σκιά της ανείπωτης μακαριότητος του Παραδείσου. 

Τα μεγαλοπρεπή βασιλικά ανάκτορα, η σκιά των υπερπολυτελών «μονών», που προετοιμάσθηκαν στην άνω ζωή για όσους αγαπούν τον θεό και εφαρμόζουν τις εντολές του. Τα χρυσοϋφασμένα και αδαμαντοκόλλητα αμφιάσματα των ισχυρών της γης δεν μπορούν να συγκριθούν ούτε από μακριά με τις στολές που θα φορούν οι εκλεκτές ψυχές, έχοντας ενδυθή τον Χριστό από εδώ κάτω. 

«Τότε οἱ δίκαιοι ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ πατρὸς αὐτῶν» (Ματθ. ιγ’ 43), σύμφωνα με τη βεβαία υπόσχεσι του Σωτήρος.

Ὁ Ἅγιος Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης

Καταγόταν ἀπὸ τὴν πόλη τῶν Ἀθηνῶν.

Ἔζησε καὶ μαρτύρησε τὰ χρόνια ποὺ αὐτοκράτορας ἦταν ὁ Δομετιανός. Διακρίθηκε γιὰ τὴ φιλοσοφική του κατάρτιση καὶ τὴν βαθιά του καλλιέργεια. 

Ἀρχικὰ ἦταν εἰδωλολάτρης καὶ μέλος τῆς Βουλῆς τοῦ Ἀρείου Πάγου. Τὸ κήρυγμα ὅμως τοῦ Ἀποστόλου Παύλου ἄγγιξε τὴν παιδευμένη καὶ εὐαίσθητη ψυχή του καὶ βαπτίσθηκε. 

Ἀργότερα διαδέχθηκε στὸν ἐπισκοπικὸ θρόνο τῶν Ἀθηνῶν τὸν εὐσεβῆ Ἰερόθεο. Ὑπῆρξε συγγραφέας πλήθους θεολογικῶν συγγραμμάτων. Ἐπιβραβεύθηκε ἀπὸ τὸ θεὸ γιὰ τὴ χριστιανική του δράση μὲ τὸ χάρισμα νὰ ἐπιτελεῖ θαύματα. 

Περιόδευσε σὲ πολλὰ μέρη τῆς Δύσης, ὅπου κήρυξε τὸν εὐαγγελικὸ λόγο καὶ ἑρμήνευσε τὶς ἱερὲς γραφές. Ὅταν ἔφθασε στὸ Παρίσι συνελήφθη καὶ ἀργότερα ἀποκεφαλίσθηκε. 

Το ανίκητο δίδυμο! Εξομολόγηση και υπακοή

Τα έργα λοιπόν της αρετής του (ενός κοιμηθέντος μοναχού) ήταν πολλά. Επίπονη εγκράτεια, νήψη αγρυπνίας, ποταμοί δακρύων, αναπτέρωση της προσευχής, καταπίεση του εαυτού του στο να κοιμάται καταγής, ευτέλεια ενδυμάτων, χειρωνακτική εργασία, πυκνές γονυκλισίες, μελέτη του θανάτου, έντονη ψαλμωδία, καρτερική στάση. 

Αλλά κανένα από αυτά στον υποτακτικό δεν ήταν τόσο δυνατό, όσο το αγώνισμα της εξομολόγησης και το ότι όλα τα έκανε με υπακοή, πράγματα με τα οποία η ψυχή φωτίζεται και νεκρώνεται το σαρκικό θέλημα, και γίνεται ολοκληρωτική εγκατάσταση του πνευματικά γεννημένου μέσα σε εκείνον που τον γέννησε. 

Γιατί, οποίος δεν προτιμά αυτά από τα αλλά, γίνεται εύθραυστος στην υπακοή, και αυτά με τα οποία νομίζει ότι επιδιώκει τη σωτηρία, με αυτά υφίσταται τον όλεθρο της απάτης. 

Γέρων Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης: Θα φροντίσει ο Θεός και οι Άγιοί μας!

Μοναχός, π. Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης,
Υμνογράφος (1905-1991).
(Φωτογραφία: Douglas Little από την Αγιορετική Φωτοθήκη)

[Διήγηση του μακαριστού Μητροπολίτη Κινσάσας κ. Νικηφόρου]:

Είχαμε πανηγύρι στο Κελλί, δεν ήταν η πανήγυρη των Αγίων Διονυσίου και Μητροφάνους, και είχα το διακόνημα του τραπεζάρη και ετοίμασα την τράπεζα.

Κάποια στιγμή βλέπω, ότι όλα τα ψωμιά τα οποία υπήρχαν ήταν μόνο τρία. Τότε δεν είχα προβλέψει ότι έπρεπε νά ’χουμε περισσότερα ψωμιά. Ήταν δικό μου φταίξιμο, δεν είχα ενημερώσει τον Γέροντα ότι είναι λίγα τα ψωμιά και πώς θα βγάλουμε την πανήγυρη; Τότε μ’ έπιασε κρύος ιδρώτας. Τώρα τί θα κάνουμε;

Ο κόσμος μαζευόταν, τα ψωμιά σε καμμιά περίπτωση δεν θα έφταναν. Πήγα αρκετά τρομαγμένος στον Γέροντα [τον γνωστό Υμνογράφο, π. Γεράσιμο Μικραγιαννανίτη] και του λέω:

Οἱ Ἅγιοι Κυπριανός καί Ἰουστίνη

Ὁ Ἅγιος Κυπριανὸς ἔζησε καὶ μαρτύρησε ἐπὶ αὐτοκρατορίας Δεκίου.

Γεννήθηκε στὴν Ἀντιόχεια τῆς Συρίας ἀπὸ ἐπιφανὴ καὶ πλούσια οἰκογένεια, ἡ ὁποία τοῦ εἶχε προσφέρει ἀξιόλογη μόρφωση. 

Ὁ Κυπριανὸς ὑπῆρξε γιὰ πολλὰ χρόνια ξακουστὸς μάγος. Σὲ αὐτὸν μάλιστα προσέτρεξε καὶ ἕνας εἰδωλολάτρης ὁ Ἀγλαΐδας, ὁ ὁποῖος ἦταν ἐρωτευμένος μὲ μία παρθένα τὴν Ἰούστα. Ἐπειδὴ ὅμως δὲν ἔβρισκε ἀνταπόκριση στὸν ἔρωτά του, ζήτησε ἀπὸ τὸν Κυπριανὸ νὰ τὸν βοηθήσει μὲ τὶς μαγικές του ἱκανότητες. 

Ὅμως οἱ ἐνέργειες τοῦ Κυπριανοῦ δὲν ἔφεραν κανένα ἀποτέλεσμα καὶ γι’ αὐτὸ ἔκαψε τὰ βιβλία του ποὺ περιεῖχαν τὶς ἀπατηλὲς γνώσεις τῆς μαγικῆς τέχνης καὶ βαπτίσθηκε χριστιανός. 

Ἔκτοτε ἀφοσιώθηκε στὸ κήρυγμα τοῦ εὐαγγελικοῦ λόγου, προσελκύοντας στὴ χριστιανικὴ πίστη πολλοὺς ἀνθρώπους. Κατόπιν ἔγινε ἱερέας καὶ ἀργότερα ἐπίσκοπος Καρχηδόνας. 

Το πλεονέκτημα

Κάθε προσευχή της Εκκλησίας βοηθεί στην κάθαρση της καρδιάς. Ιδιαιτέρως όμως βοηθεί η λεγόμενη μονολόγιστη ευχή ή νοερά προσευχή ή καρδιακή προσευχή, το «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με τον αμαρτωλόν». 

Αυτή η προσευχή, που ανέκαθεν παραδίδεται στο Άγιον Όρος, έχει το εξής πλεονέκτημα: επειδή είναι μονολόγιστη, δηλαδή μόνο μία πρόταση, μας βοηθεί να συγκεντρώνουμε εύκολα το νου μας. 

Φόβος Θεού

Ο φόβος του Θεού είναι η ρίζα κάθε καλού έργου. Ούτε ένα λεπτό να μην απομακρύνεται από την καρδιά σας. Σαν το κερί ν’ ανάβει και να φωτίζει όλους τους λογισμούς, όλες τις εσωτερικές κινήσεις της καρδιάς σας.

Αυτός θα σας διδάξει να βαδίζετε σωστά, να εργάζεσθε το κάθε τι σαν έργο Θεού. Αυτός θα σας διδάξει να στέκεστε, όπως εκείνοι που βρίσκονται μπροστά στο βασιλέα. Αυτός θα σας διδάξει να προχωρείτε, όπως προχωρούν εκείνοι που κρατούν ένα ποτήρι γεμάτο νερό, από το οποίο δεν πρέπει να στάξει ούτε μια σταγόνα.

Όταν η εσωτερική ζωή πάρει αυτά τα χαρακτηριστικά, τότε θα συνειδητοποιείται κάθε απρεπής κίνηση του νου και της καρδιάς. Αμέσως τότε θ’ ανακρίνεται ενώπιον του Θεού και θ’ απομακρύνεται με τη μετάνοια και τον αποφασιστικό αγώνα για την κάθαρση.