Μεγάλη Τρίτη

Κατά την Μ. Τρίτη επιτελούμε ανάμνηση (α) της περί των δέκα παρθένων γνωστής παραβολής του Κυρίου. 

Η Εκκλησία μας καλεί να είμεθα έτοιμοι για να υποδεχθούμε, κρατούντες τις λαμπάδες των αρετών μας, τον ουράνιον Νυμφίο, τον Κύριον Ιησού, ο Οποίος θα έλθει αιφνίδια, είτε ειδικά κατά τη στιγμή του θανάτου μας, είτε γενικά κατά τη Δευτέρα Παρουσία. 

Επίσης μας καλεί, (β) φέρουσα ενώπιό μας και τη παραβολή των ταλάντων, να καλλιεργήσουμε και να αυξήσουμε τα χαρίσματα που μας έδωσε ο Θεός. 

Ο Κύριός μας, ο Ιησούς Χριστός, όταν ανέβαινε στα Ιεροσόλυμα και πλησίαζε προς το εκούσιο Πάθος, έλεγε στους μαθητές Του ορισμένες παραβολές για να τους προετοιμάσει. Μερικές, μάλιστα, τις έλεγε για να καυτηριάσει και να χτυπήσει του Γραμματείς και τους Φαρισαίους. 

Μεγάλη Εβδομάδα: Η σημαντικότερη περίοδος της Ορθόδοξης Λατρείας

Η συνταρακτικότερη εβδομάδα της ανθρώπινης ιστορίας είναι αναμφίβολα η Μεγάλη Εβδομάδα. Βαθύτατα θεολογική και ιδιαίτερα κατανυκτική αποτελεί πηγή ανανέωσης και ψυχικής καθάρσεως για όλους τους χριστιανούς, οι οποίοι μετέχοντες στις ιερές ακολουθίες των ημερών αυτών βιώνουν το μυστήριο της λυτρώσεως του ανθρώπινου γένους και του καθενός μας.

Λέγεται Μεγάλη Εβδομάδα όχι γιατί έχει περισσότερες μέρες, αλλά «επειδή μεγάλα ημίν γέγονεν κατορθώματα, η χρονιά του διαβόλου τυραννίς κατελύθη, ο θάνατος εσβέσθη, η αμαρτία ανηρέθη, η κατάρα κατελύθη, ο παράδεισος ηνεώχθη», όπως προσφυώς αναφέρει ο ιερός Χρυσόστομος.

Η Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα σε συνδυασμό πάντοτε με την πανευφρόσυνη γιορτή του Πάσχα αποτελεί τη σημαντικότερη περίοδο της ορθόδοξης λατρείας. Είναι μία εβδομαδιαία μυσταγωγική πορεία, που οδηγεί τον πιστό στη βίωση του σωτήριου Πάθους του Χριστού και την πλήρωση της θείας περί τον άνθρωπον οικονομίας για τη σωτηρία του.

Μεγάλη Εβδομάδα

Περάσαμε πιὰ τὸ πέλαγος τῆς νηστείας τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. 

Καὶ τώρα στεκόμαστε μπροστὰ στὴ θύρα τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος, ὁποῦ ὀνομάζεται Μεγάλη ὄχι γιατί εἶναι μεγαλύτερη, ἢ ἔχει περισσότερες μέρες, ἀλλὰ «ἐπειδὴ μεγάλα ἡμῖν γέγονεν ἐν αὐτῇ παρὰ τοῦ Δεσπότου κατορθώματα. Καὶ γὰρ ἐν αὐτῇ τῇ ἑβδομάδι τῇ Μεγάλῃ, ὅπως λέγει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, ἡ χρονία τοῦ διαβόλου κατελύθη τυραννίς· ὁ θάνατος ἐσβέσθη· ὁ ἰσχυρὸς ἐδέθη· τὰ σκεύη αὐτοῦ διηρπάγη· ἁμαρτία ἀνηρέθη· ἡ κατάρα κατελύθη· ὁ Παράδεισος ἀνεώχθη· ὁ Οὐρανὸς βάσιμος γέγονεν· ἄνθρωποι ἀγγέλοις ἀνεμίγησαν· τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ ἤρθη· τὸ θριγγίον περιηρέθη· ὁ τῆς εἰρήνης Θεὸς εἰρηνοποίησε τὰ ἄνω καὶ τὰ ἐπὶ τῆς γῆς· διὰ τοῦτο Μεγάλη καλεῖται Ἑβδομάς». 

Ὄντως φοβερὰ αὐτῆς τῆς ἑβδομάδος τὰ Μυστήρια! Ὅλη ἡ ποίηση τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ ὅλη ἡ δόξα τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἑβδομάδα πηγάζουν. Ἀπ᾿ τὸν καιρὸ πού, μαθητούδια ἀκόμη, παίρναμε ἀπ᾿ τὸ ζεστὸ χέρι τῆς μάνας μας τὴ σύνοψη καὶ τὸ κερί, ποὺ καθὼς ἦταν ἁγνὸ μοσκοβολοῦσε σὰν λιβάνι ὅταν ἔκαιγε, καὶ πηγαίναμε στὶς ἀκολουθίες τοῦ Νυμφίου, ἢ στὶς Μεγάλες Ὧρες τῶν Παθῶν, τῆς Μεγ. Πέμπτης καὶ τῆς Μεγ. Παρασκευῆς, ὅπου κλαίγαμε ἀπὸ καρδιᾶς μπρὸς στὸν Ἐσταυρωμένο, καθὼς ἀποθέταμε μὲ τρέμοντα δάχτυλα τὰ παρθενικὰ ἀγριολούλουδα, ποὺ μὲ μίαν ὁλόζεστη λαχτάρα τρέχαμε νὰ μάσουμε στοὺς κήπους καὶ στὰ χωράφια· ἀπ᾿ τὰ μικρά μας ἐκεῖνα χρόνια, ποὺ προσμέναμε νά ῾ρθει ἡ ἑβδομάδα τῶν Παθῶν, γιὰ νὰ δεχτοῦμε ὕστερα καὶ τὴν Ἀνάσταση, μέχρι τὰ γηρατειά μας τὰ βαθιά, αὐτὴ ἡ Ἑβδομάδα εἶναι ποὺ μᾶς κρατάει συντροφιὰ μὲ τὸν πόνο της, μὲ τὰ δάκρυά της, μὲ τὴ λύπη της, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴ χαρὰ καὶ τὴν εὐφροσύνη τῆς Ἀναστάσεως, ποὺ ἀκολουθεῖ.

Μεγάλη Δευτέρα

Από τη σημερινή μέρα ξεκινούν τα άγια Πάθη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Τύπος του Κυρίου μας Ιησού είναι ο πάγκαλος Ιωσήφ που σήμερα επιτελούμε (α) την ανάμνησή του.

Ήταν ο μικρότερος γιός του Πατριάρχη Ιακώβ και ο πιο αγαπητός. Όμως φθονήθηκε από τα αδέλφια του και αρχικά τον έριξαν σ' ένα βαθύ λάκκο και εξαπάτησαν το πατέρα τους χρησιμοποιώντας ένα ματωμένο ρούχο ότι δήθεν τον κατασπάραξε κάποιο θηρίο. 

Στη συνέχεια τον πούλησαν για τριάντα αργύρια σε εμπόρους, οι οποίοι τον ξανά πούλησαν στον αρχιμάγειρα του βασιλιά της Αιγύπτου, τον Πετεφρή. Ο Ιωσήφ ήταν πανέμορφος και τον ερωτεύθηκε η γυναίκα του Πετεφρή, που θέλησε να τον παρασύρει σε ανήθικη πράξη βιαίως.

Μόλις εκείνη έπιασε τον Ιωσήφ, εκείνος άφησε στα χέρια της το χιτώνα του και έφυγε. Εκείνη από το θυμό της τον συκοφάντησε στο σύζυγό της, ότι δήθεν αυτός επιτέθηκε εναντίον της με ανήθικους σκοπούς. Ο Πετεφρής την πίστεψε και φυλάκισε τον Ιωσήφ. Κάποτε όμως ο Φαραώ, ο βασιλιάς της Αιγύπτου, είδε ένα παράξενο όνειρο και ζήτησε έναν εξηγητή.

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Κυριακάτικο Κήρυγμα

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ 

(Ἰωάν. ιβ´,1-18)

«…διὰ τοῦτο καὶ ὑπήντησεν αὐτῷ ὁ ὄχλος,

ὅτι ἤκουσε τοῦτο αὐτὸν πεποιηκέναι τὸ σημεῖον»

Διανύσαμε τὸ στάδιο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καὶ ὁδεύουμε στὸ φρικτὸ μυστήριο τῶν Παθῶν τοῦ Κυρίου προσδοκῶντας τὴν χαρὰ τῆς Ἀναστάσεώς Του. Μεταξὺ τῶν δύο αὐτῶν ἐκκλησιαστικῶν περιόδων, παρεμβάλλεται τὸ διήμερο τῶν ἑορτῶν τῆς ἀναστάσεως τοῦ Λαζάρου καὶ τῆς θριαμβευτικῆς εἰσόδου τοῦ Ἰησοῦ στὰ Ἱεροσόλυμα. Τὰ δύο αὐτὰ συγκλονιστικὰ γεγονότα τῆς ἐπιγείου ζωῆς τοῦ Θεανθρώπου, ὁριοθετοῦν τὸ μέγα μυστήριο τῆς Θείας Οἰκονομίας ὡς πρὸς τὴν σωτηρία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους.

Ἡ ἀνάσταση τοῦ Λαζάρου συνδέεται μυστηριωδῶς μὲ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας καὶ κατέχει ὡς πρὸς αὐτὴν τὸν ρόλο ἔμπρακτης προφητείας. Ὁ ἀναστημένος Λάζαρος μᾶς παρουσιάζεται στὰ πρόθυρα τῆς Ἁγίας καί μεγάλης Ἑβδομάδος ὡς διαβεβαίωση τῆς νίκης τοῦ Χριστοῦ κατὰ τοῦ θανάτου καὶ προαν-αγγέλλει τὴν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν ὡς συνέπεια τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας.

Τὸ γεγονὸς αὐτὸ διήγειρε τὸ πλῆθος τοῦ λαοῦ σὲ ἕνα ξέφρενο πανηγυρισμό, ὅταν ὁ Ἰησοῦς εἰσῆλθε εἰς τὴν ἁγίαν πόλιν. Δυστυχῶς ὅμως δὲν κατανοήθηκε ὡς πίστη στὴν κοινὴ ἀναστάση, ἀλλὰ ὡς ὑπερφυσικὴ δύναμη ἑνός μεσσιανικοῦ ἡγέτη ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ λυτρώσει τὸν λαὸ τοῦ Ἰσραὴλ ἀπὸ τὴν δουλεία τῶν Ρωμαίων. Γι’ αὐτὸ καὶ τὸν θριαμβευτικὸ παιᾶνα τοῦ πλήθους «Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις» πολὺ σύντομα τὸν διαδέχθηκε ἡ ὁργὴ τοῦ ὅχλου μὲ τὸ «ἆρον ἆρον, σταύρωσον αὐτὸν».

† Κυριακῇ 28 Ἀπριλίου 2024 (Τῶν Βαΐων)

Τὸ Εὐαγγέλιον

Ἐκ τοῦ κατά Ἰωάννην

Κεφ. ιβ' : 1-18

Πρὸ ἓξ ἡμερῶν τοῦ Πάσχα ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς εἰς Βηθανίαν, ὅπου ἦν Λάζαρος ὁ τεθνηκώς, ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν. Ἐποίησαν οὖν αὐτῷ δεῖπνον ἐκεῖ, καὶ ἡ Μάρθα διηκόνει· ὁ δὲ Λάζαρος εἷς ἦν ἐκ τῶν ἀνακειμένων σὺν αὐτῷ. Ἡ οὖν Μαρία, λαβοῦσα λίτραν μύρου νάρδου πιστικῆς πολυτίμου, ἤλειψε τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ, καὶ ἐξέμαξε ταῖς θριξὶν αὐτῆς τοὺς πόδας αὐτοῦ· ἡ δὲ οἰκία ἐπληρώθη ἐκ τῆς ὀσμῆς τοῦ μύρου. Λέγει οὖν εἷς ἐκ τῶν Μαθητῶν αὐτοῦ, Ἰούδας Σίμωνος Ἰσκαριώτης, ὁ μέλλων αὐτὸν παραδιδόναι· Διατί τοῦτο τὸ μύρον οὐκ ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων, καὶ ἐδόθη πτωχοῖς; Εἶπε δὲ τοῦτο, οὐχ ὅτι περὶ τῶν πτωχῶν ἔμελεν αὐτῷ, ἀλλ' ὅτι κλέπτης ἦν, καὶ τὸ γλωσσόκομον εἶχε, καὶ τὰ βαλλόμενα ἐβάσταζεν. Εἶπεν οὖν ὁ Ἰησοῦς· Ἄφες αὐτήν, εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ ἐνταφιασμοῦ μου τετήρηκεν αὐτό. Τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε μεθ' ἑαυτῶν, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε. Ἔγνω οὖν ὄχλος πολὺς ἐκ τῶν Ἰουδαίων ὅτι ἐκεῖ ἐστι, καὶ ἦλθον οὐ διὰ τὸν Ἰησοῦν μόνον, ἀλλ' ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἴδωσιν, ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν. Ἐβουλεύσαντο δὲ οἱ Ἀρχιερεῖς, ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἀποκτείνωσιν, ὅτι πολλοὶ δι' αὐτὸν ὑπῆγον τῶν Ἰουδαίων, καὶ ἐπίστευον εἰς τὸν Ἰησοῦν.

Κυριακή τῶν Βαΐων

Αναγράφει το «Ωρολόγιο»: «Πέντε μέρες προ του Νομικού Πάσχα, ερχόμενος ο Ιησούς από τη Βηθανία στα Ιεροσόλυμα, έστειλε δύο από τους μαθητές του και του έφεραν ένα ονάριο και αφού κάθισε πάνω του εισερχόταν στη πόλη. 

Ο λαός μόλις άκουσε ότι έρχεται ο Ιησούς (είχαν μάθει και τα περί αναστάσεως του Λαζάρου) έλαβαν στα χέρια τους βάγια από φοίνικες και πήγαν να τον προϋπαντήσουν. Άλλοι με τα ρούχα τους, άλλοι έκοβαν κλαδιά από τα δένδρα και τα έστρωναν στο δρόμο όπου διερχόταν ο Κύριος και τον ακολουθούσαν. Ακόμα και τα νήπια τον προϋπάντησαν και όλοι μαζί φώναζαν: «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, ο βασιλεύς του Ισραήλ» (Ιωαν. ιε΄).

Αυτή τη λαμπρή και ένδοξο πανήγυρη της εισόδου στα Ιεροσόλυμα του Κυρίου εορτάζομε αυτή τη Κυριακή.

Απόσπασμα από τον Β’ κατηχητικό λόγο του Αγίου Συμεών

«Ω αδελφοί μου αγαπητοί, από πόση οδύνη και λύπη είναι η ψυχή μου γεμάτη, διότι, ενώ εγώ θέλω να διηγηθώ τα θαυμάσια της χειρός του Χριστού και το ανέκφραστο κάλλος της, για να πληροφορηθείτε και να μάθετε την μεγαλοσύνη της και ζητήσετε να τον λάβετε μέσα σας, δεν βλέπω όμως μερικούς από σας να προσέχουν με πόθο και θέρμη στα λεγόμενα ή να επιθυμούν ν’ απολαύσουν τέτοια δόξα. 

Γι’ αυτό μένω εντελώς άφωνος, μη μπορώντας να ειπώ ή να εξηγήσω σε κάποιον την δόξα του Χριστού και Θεού μας, την οποία χαρίζει σε όσους την ζητούν με όλη την ψυχή τους.

Αλλά πόση είναι η κατάπληξή μου και πόση η μεγαλοσύνη των δωρεών του Θεού, διότι εγκατέλειψε τα σοφά του κόσμου και τα ισχυρά και τα πλούσια, και από την πολλή και ανέκφραστη αγαθότητά του εξέλεξε τα ασθενή του κόσμου και τα μωρά και τα πτωχά. 

Ἀνάστασις τοῦ Λαζάρου

Αυτό το Σάββατο τιμάμε την υπό του Χριστού Ανάσταση του φίλου Του, Λαζάρου.

Αναγράφει το «Ωρολόγιο»: «Ο Λάζαρος ήταν φίλος του Χριστού όπως και οι αδελφές του Μάρθα και Μαρία που τον φιλοξένησαν πολλές φορές (Λουκ. ι΄, 38-40, Ιωαν. ιβ΄, 1-3) στη Βηθανία κοντά στα Ιεροσόλυμα (περίπου δύο μίλια).

Λίγες μέρες προ του πάθους του Κυρίου ασθένησε ο Λάζαρος και οι αδελφές του ενημέρωσαν σχετικά τον Ιησού που τότε ήταν στη Γαλιλαία να τον επισκεφθεί. Ο Κύριος όμως επίτηδες καθυστέρησε μέχρι που πέθανε ο Λάζαρος, οπότε είπε στους μαθητές του πάμε τώρα να τον ξυπνήσω. Όταν έφθασε στη Βηθανία παρηγόρησε τις αδελφές του Λάζαρου που ήταν πεθαμένος τέσσερις μέρες και ζήτησε να δει το τάφο του.

Όταν έφθασε στο μνημείο, δάκρυσε και διέταξε να βγάλουν την ταφόπλακα. Τότε ύψωσε τα μάτια του στον ουρανό, ευχαρίστησε τον Θεό και Πατέρα και με μεγάλη φωνή είπε: Λάζαρε, βγες έξω. Αμέσως βγήκε έξω τυλιγμένος με τα σάβανα ο τετραήμερος νεκρός μπροστά στο πλήθος που παρακολουθούσε και ο Ιησούς ζήτησε να του λύσουν τα σάβανα και να πάει σπίτι του. (Ιωαν. ια΄,44)

Να γίνεσαι καλύτερος

Να γίνεσαι καλύτερος… χωρίς διαταγές! 

Να χαίρεσαι… χωρίς να υποκρίνεσαι!

Να μιλάς… χωρίς να περιαυτολογείς!

Να δουλεύεις… χωρίς να υποδουλώνεσαι!

Να είσαι ελεύθερος… χωρίς να γίνεσαι ασύδοτος!

Να είσαι τολμηρός… χωρίς επίδειξη!

Το χρυσό φίδι που ζωντάνεψε!

Ο Άγιος Σπυρίδωνας, ο προστάτης της Κέρκυρας μα και ολάκερης της Κύπρου έχει το προσωνύμιο ”Θαυματουργός”, γιατί όμως;

Όλοι οι Άγιοι δεν θαυματουργούν; Μα και βέβαια και θαυματουργούν, μα ο Άγιος Σπυρίδωνας θα λέγαμε είναι το κάτι άλλο (ας μου επιτραπεί η έκφραση) όσοι τον έχουν επικαλεστεί τάχιστα έτρεξε κοντά τους. Σε κάθε σπίτι σε κάθε οικογένεια έχουν να αναφέρουν ένα από τα θαύματα του, αλλά μεγάλα άλλα μικρά.

Οι Κερκυραίοι δε, έχουν να καύχιονται για το πολύτιμο δώρο που τους έκανε ο ίδιος ο Θεός και ο Άγιος. Ποιο; Να έχουν εκεί το άφθαρτο ευωδιάζων σκήνωμά του και την αισθητή παρουσία του στο νησί τους καθώς ο καθένας τους έχει να διηγηθεί από ένα θαύμα. Ο Άγιος Σπυρίδωνας ο Θαυματουργός δεν κάνει θαύματα μόνο μετά την κοίμηση του αλλά έχει κάνει μεγάλα και τρομερά θαύματα και εν ζωή.

Έχετε ακούσει για το θαύμα του Αγίου με το φίδι;

Το πάθημα του διακόνου και η καθαρτική θεία δύναμη

Το πάθημα του διακόνου

ΚΑΘΕ φορά που ο άγιος Επιφάνιος, αρχιεπίσκοπος Κωνσταντίας της Κύπρου (4ος αι.), πρόσφερε την αναίμακτη θυσία και έλεγε το «ποίησον τον μεν αρτον τούτον… », αν δεν έβλεπε κάποια οπτασία, δεν ολοκλήρωνε τη θεία λειτουργία. Τι είδους οπτασία ήταν άραγε αυτή; Πιθανόν να ήταν η κίνηση του ξύλινου περιστεριού, που κρεμόταν πάνω από την Αγία Τράπεζα στους ναούς της εποχής εκείνης. Ίσως πάλι να ήταν κάποια άρρητη ενέργεια της εμφάνισης του Άγίου Πνεύματος την ώρα του καθαγιασμού, πράγμα που συνέβαινε και σε άλλους άξιους λειτουργούς.

Σε μία λειτουργία του ο άγιος Έπιφάνιος επανέλαβε τρεις φορές την ευχή του καθαγιασμού, αλλά δεν είδε την οπτασία. Κι ενώ παρακαλούσε με δάκρυα Το Θεό να του φανερώσει την αιτία, έριξε μία μάτια στο διάκονο, που στεκόταν αριστερά του, κρατώντας το ριπίδιο, και παρατήρησε πώς είχε στο μέτωπο λέπρα. Κατάλαβε αμέσως πώς εκείνος ήταν η αιτία. Πήρε λοιπόν από τα χέρια του το ριπίδιο και του είπε με πραότητα: «Πήγαινε, παιδί μου, στο σπίτι σου και μη μεταλάβεις σήμερα».

Ο άρτος που έγινε πέτρα!

Στην εποχή του ιερού Χρυσοστόμου (4ος αι.) ζούσε κάποιος πλούσιος, πού ανήκε μαζί με τη γυναίκα του, στην αίρεση του Μακεδονίου. 

Κάποτε, ακούγοντας τη διδαχή του αγίου, μετανόησε και επέστρεψε στην αλήθεια της μίας, αγίας, καθολικής και αποστολικής Εκκλησίας. Η γυναίκα του όμως, ενώ με το στόμα ομολογούσε την πίστη της στο ορθόδοξο δόγμα, με την καρδιά της ακολουθούσε την αίρεση.

Σε μία μεγάλη γιορτή λοιπόν της Εκκλησίας, πού συνήθιζαν να κοινωνούν πολλοί χριστιανοί, συνέβη το εξής περιστατικό: Η γυναίκα του πλουσίου πήγε κρυφά στους ιερείς των αιρετικών για να κοινωνήσει.

Δεν κοινώνησε όμως, αλλ’ αφού πήρε στο χέρι της τον άρτο τον έδωσε κρυφά στη δούλη της να τον φυλάξει χωρίς κανείς άλλος ν’ αντιληφθεί αυτό που έκανε.

Έγγαμοι Άγιοι

Ακύλας και Πρίσκιλλα, οι Απόστολοι (εορτάζουν στις 13 Φεβρουαρίου). Προστατεύουν την οικογένεια και τους σκηνοποιούς.

Γοργονία (Εορτάζει 23 Φεβρουαρίου). Υπόδειγμα Χριστιανής αδελφής. Αδελφή του Γρηγορίου του Θεολόγου και κόρη της Νόνας και του Γρηγορίου του Ναζιανζηνού. Υπόδειγμα νοικοκυράς, συζύγου, μητέρας, μορφωμένη και πολύ καλή Χριστιανή.

Εμμέλεια, Νόννα και Ανθούσα, μητέρες των τριών Ιεραρχών (εορτάζουν την Κυριακή μετά την Υπαπαντή). Υπόδειγμα χριστιανών μητέρων.

Θεόδωρος ο Συκεώτης, καρπός αμαρτωλής σχέσης ενός βασιλικού ταχυδρόμου και μιας νεαρής κοπέλας, της Μαρίας. Ο πατέρας του εγκατέλειψε την μητέρα του και ο Θεόδωρος μεγάλωσε σαν νόθο. Ευτυχώς η μητέρα του συνήλθε, συνειδητοποίησε την αμαρτία της, ανέλαβε την υποχρέωσή της και αφιερώθηκε αποκλειστικά στη σωστή ανατροφή του μικρού Θεοδώρου. Αξιώθηκε να δει τον υιό της μεγάλο πνευματικό άνδρα, στην υπηρεσία της Εκκλησίας. Δικαίως ο Άγιος θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι προστατεύει τις εγκαταλελειμμένες μητέρες και τα νόθα παιδιά.

«Κατευθυνθήτω η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιόν σου»

Αυτή η ωραία φράση, που είναι γνωστή σε πάρα πολύ κόσμο, είναι και μια προσευχή του Χριστιανού προς τον Θεό. Αναφέρεται όμως και στο θυμίαμα. Αλλά τί είναι το θυμίαμα και γιατί αναφέρεται σε αυτήν την φράση ιδιαιτέρως;

Έχει καμμιά σημασία; Και βεβαίως έχει, αγαπητέ μου αδελφέ.

Θυμίαμα εν πρώτοις λέγομε κάθε ευωδιαστή ύλη που όταν καίγεται βγάζει ωραία μυρωδιά.

Το θυμίαμα στην αρχαία και μεταγενέστερη εποχή ήταν άλλοτε λίπος μοσχαριού από ένα ιδιαίτερο μέρος του σώματος, άλλοτε ξύλο από διάφορα δένδρα, άλλοτε πέτρα μαλακιά από διάφορα πετρώματα, άλλοτε πυκνό υγρό (ρετσίνι) που έβγαζαν από δένδρα και είχε ιδιαίτερη μυρωδιά, όπως το πεύκο, το κυπαρίσσι και άλλα ρητινώδη.

Εδώ και δύο χιλιετίες με την επικράτηση του Χριστιανισμού, ως θυμίαμα για την προσευχή στην Εκκλησία και στα σπίτια καθιερώθηκε να καίμε το λιβάνι.

Ο προκομμένος άνθρωπος

Ο προκομμένος άνθρωπος, σε όποια ζωή και αν βρεθεί, είτε μοναχός είτε λαϊκός, θα κάνει προκοπή πνευματική, γιατί θα εργαστεί φιλότιμα. 

Η μνημόνευση

Ο Ιερέας (έχοντας ενδυθεί άπασαν την ιερατική στολή και το φαιλόνιο!) προσκυνεί και ασπάζεται την Αγία Τράπεζα και αρχίζει την ακολουθία της Προσκομιδής.

Αν γίνεται ιερατικό συλλείτουργο, την αρχίζει ο νεώτερος τη τάξει Ιερέας, στην συνέχεια μνημονεύει ο επόμενος Ιερέας κ.ο.κ. και ο αρχαιότερος («προεστώς») μνημονεύει τελευταίος, ο οποίος και «καλύπτει».

Ενώ όταν λειτουργεί ο Αρχιερέας αρχίζει την Προσκομιδή ο έχων τα «δευτερεία», δηλαδή ο πρώτος τη τάξει Ιερέας. (Άπαντα Συμεών Θεσ/νίκης, σελ. 109).

Από τα πρόσφορα που έχει μπροστά του, διαλέγει τα καλύτερα. Το ίδιο ισχύει και για το «άναμα». (Σκεφθείτε το άναμα που θα γίνει σε λίγο Αίμα του Χριστού να έχει απαίσια γεύση! Κολάσιμη αμαρτία για τον Ιερέα!). 

«Χαῖρε, ἡ πόλις τοῦ Παμβασιλέως»

Ανάμεσα στους πολλούς και θαυμαστούς χαιρετισμούς που απευθύνει ο υμνογράφος στην Παναγία μας ένας ξεχωρίζει ιδιαιτέρως για τον συμβολισμό και την σημασία του: «Χαίρε, πόλις του Παμβασιλέως».

Ο χαρακτηρισμός της Παναγίας ως «πόλεως του (βασιλέως) Θεού» προέρχεται από τον προφήτη Δαυίδ: «Του ποταμού τα ορμήματα ευφραίνουσιν την πόλιν του Θεού. ηγίασε το σκήνωμα αυτού ο Ύψιστος» (45ος ψαλμός, στ. 5). Οι θεόπνευστοι Πατέρες βλέπουν σ’ αυτήν την «πόλιν» την προτύπωση της Παναγίας, ο δε Ιωάννης Δαμασκηνός ερμηνεύει ότι τα ορμήματα του ποταμού είναι οι ποταμοί των δωρεών του αγίου Πνεύματος, που κατέκλυσαν όλη της την ύπαρξη και την χαρίτωσαν, ώστε να αγιαστή, πριν ακόμη κατέλθη ο Ύψιστος και την επισκιάση με την πρόσθετη χάρη Του.

Να γιατί ο Δαυίδ, αιώνες πριν συμβούν τα γεγονότα αυτά, υμνεί την Παναγία ως «πόλι του Θεού», για την οποία «δεδοξασμένα ελαλήθη» (86ος ψαλμός), όπως και ο υμνογράφος του Κανόνος του Ακαθίστου Ύμνου, στην συνέχεια του ιδίου τροπαρίου της ε’ ωδής, χαιρετίζει την Παναγία, «περί ης δεδοξασμένα και αξιάκουστα λελάληνται σαφώς».

Τότε ποιός τρελός;

Στην εκκλησία έχουμε έρευνα. Οι μεγαλύτεροι ερευνητές ήταν οι άγιοι. 

Οι άγιοι έφτασαν, δοκίμασαν όλα τα σημεία, ξεκίνησαν ακριβώς από αυτήν την έννοια. Άραγε υπάρχει Θεός; 

Εάν υπάρχει Θεός, τότε να τον δοκιμάσουμε, να τον ερευνήσουμε, εάν δεν υπάρχει τότε να τον απορρίψουμε. 

Μια ρωγμή ζητάει ο Θεός...

Βλέπεις ανθρώπους με πάθη και αμαρτίες, λάθη και σφάλματα και μόλις λίγο στραφούν στο Χριστό γεύονται μεγάλες χαρές πνευματικές. 

Κι άλλοι, χρόνια από παιδιά ίσως στο χώρο της εκκλησίας, και η ζωή τους άγευστη και άχρωμη από την εμπειρία του Θεού και την γλυκύτητα της Χάριτος. 

Τότε μοιραία μέσα σου γεννιούνται ερωτήματα, «μα γιατί; τι φταίει άραγε;». Την απάντηση την πήρα μια όμορφη νύχτα σε ένα κελί του Αγίου Όρους. 

Να βλέπω μέσα μου

«Κάθε δάσκαλος τη βλέπει πρώτα αυτός μέσα του τη σύνεση που διδάσκει και τη μαθαίνει και τη γεύεται, και τότε μπορεί να τη μεταδώσει στους μαθητές» (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)

Οι παλιοί είχαν μια ωραία παροιμία: «δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις». Η σοφή αυτή λαϊκή ρήση ζητούσε από τον δάσκαλο, τον γονέα, τον πνευματικό άνθρωπο, τον πολιτικό, τον καθέναν δηλαδή που αναλάμβανε έναν ρόλο ηγετικό στη ζωή του κόσμου, να έχει συνέπεια λόγων και έργων. Να μη λέει άλλα και άλλα να πράττει. 

Η ασκητική παράδοση της Εκκλησίας όμως προσθέτει και μιαν άλλη διάσταση στη συνέπεια λόγων και έργων. Αυτή της βίωσης. Δεν είναι η διδαχή προϊόν μιας μόρφωσης επιφανειακής. Τουλάχιστον να γνωρίζω αυτά που έχω διαβάσει και αυτά που έχω κληθεί να πω. Αλλιώς είναι «έπεα πτερρόεντα». Κι αυτό όμως δεν φτάνει. Χρειάζεται να τα ζω, για να είμαι αυθεντικός.

Το μεγάλο εμπόδιο

Σήμερα ο υπ’ αριθμόν «ένα» πόλεμος -ας τον πούμε έτσι, πόλεμο, κι ας μην τον ονομάσουμε ήττα- είναι το σαρκικό φρόνημα. 

Προσπαθεί να μας λερώσει την σκέψη και τις πέντε αισθήσεις, τόσο τις σωματικές, όσο και τις ψυχικές και έτσι να μας καταστήσει βρώμικους, ώστε να μη βρει θέση το Άγιον Πνεύμα να κατοίκηση μέσα μας,

Επισκέψεις Θεού...

Είναι πολύ σημαντικό στην ζωή μας να τα βλέπουμε όλα κατά Θεό. Όχι μόνο τα ευχάριστα, τα καλά, τα δοξασμένα και κολακευτικά. Αλλά κι όλα εκείνα που ενδεχομένως μας πικραίνουν ή μας πληγώνουν γεμίζοντας ερωτηματικά την ψυχή μας. Εκεί στα δύσκολα είναι που φανερώνεται η ουσιαστική σχέση με τον Χριστό. 

Στα δύσκολα κρίνονται οι μεγάλες αγάπες. Οι δοκιμασίες είναι το χνώτο του Θεού στην ζωή μας, που προσπαθεί να ζεστάνει την καρδιά μας, ώστε να υπάρξει ικανή στην υποδοχή της χάριτος. Γιατί όταν εσύ σιωπάς και υπομένεις μιλάει ο Θεός.

Η ασθένεια, η θλίψη, ο πόνος, τα δάκρυα, ίσως μια προσβολή, μια κατηγορία ή συκοφαντία, όλα είναι επισκέψεις της Χάριτος. Δηλαδή είναι ο Θεός που ενεργεί και επιτρέπει περιστατικά μέσα στην ζωή μας με σκοπό να μας μεγαλώσει και ωριμάσει πνευματικά. Θέλει να μας μάθει τους τρόπους και τους δρόμους που συναντιόμαστε μαζί Του, και για να γίνει αυτό, πρέπει να σπάσει ο εγωισμός μας.

Χωρίς Θεία Κοινωνία, χωρίς Χριστό, πώς θα βγεις μέσα στην καθημερινότητα;

Βρέθηκα τελευταία σε μια κεντρική εκκλησία των Αθηνών και έζησα βαθύ πόνο. Την ώρα πού Kοινωνούσαν οι Αρχιερείς και οι Ιερείς, γύρω μου είχαν στηθεί «πηγαδάκια» -και όχι από ανθρώπους χωρίς παιδεία.

Δέκα βήματα από το Άγιο Ποτήριο, και οι «τρελές αγελάδες» με το «ουράνιο των Βαλκανίων» εκάλυπταν την παρουσία του Κυρίου.

Η θλιβερή αυτή σκηνή έφερε στη μνήμη μου μια συζήτηση με τον γέροντα Πορφύριο πριν από πολλά χρόνια.

Ήταν και εκείνος στενοχωρημένος, γιατί οι πιστοί έχουν απαιτήσεις -και δικαίως- από τον ιερέα, να είναι προσευχόμενος στο Άγιο Βήμα.

Αλλά οι ίδιοι πολλές φορές με τη στάση τους δεν τον βοηθούν.

Εγώ, έλεγε, τους θυμιάζω και εκείνοι δεν υποκλίνονται. Λέω «στώμεν καλώς» και αυτοί κάθονται.

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Κυριακάτικο Κήρυγμα

Ε' Κυριακή των Νηστειών-Μαρίας Αιγύπτιας
Αμαρτωλοί, λάβετε θάρρος!

Η αγία και μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι περίοδος στην οποία η Εκκλησία μας καλεί τα παιδιά της σε πνευματικές ασκήσεις και περισυλλογή. Είναι περίοδος μετανοίας. Την περασμένη Τετάρτη εψάλη ο Μέγας Κανών, πού είναι ένας θρήνος για την αμαρτωλότητά μας. Και σήμερα, πέμπτη Κυριακή των Νηστειών, προβάλλει ως υπόδειγμα μια γυναίκα πού μετανόησε και επέστρεψε στο Θεό. Είναι η Οσία Μαρία η Αιγύπτια• εορτάζει δυο φορές το χρόνο, την 1η Απριλίου και σήμερα.

Γύρω από τον βίο της θα στραφεί ο λόγος.

Τα παλιά τα χρόνια ζούσε στην έρημο ένας ασκητής, ο Ζωσιμάς. Η φήμη του προσείλκυε πολλές ψυχές. Ήταν όντως άγιος. Άλλα μια μέρα του πέρασε ένας λογισμός - αρκεί και ένας λογισμός για να κάνη τον άνθρωπο ν' αμαρτήσει. Ό σατανάς του έλεγε• «Ζωσιμά, είσαι ο αγιότερος άνθρωπος!».

Ό Θεός όμως, πού αγαπούσε το Ζωσιμά, δια οράματος του είπε «Δεν είσαι συ ο αγιότερος• κοντά στον Ιορδάνη ποταμό υπάρχει κάποιος ανώτερος από σένα». Ύπήκουσε και πήγε στον Ιορδάνη, σ' ένα ξακουσμένο μοναστήρι. Εκεί είχαν συνήθεια, την πρώτη μέρα της μεγάλης Τεσσαρακοστής όλοι οι καλόγηροι να φεύγουν άδειαζαν το μοναστήρι, έβγαιναν στην έρημο, κ' εκεί έμεναν 40 μέρες. Επέστρεφαν την Κυριακή των Βαΐων, για να εορτάσουν όλοι μαζί τα πάθη και την ανάστασι του Κυρίου. Έτσι έκανε κι ο άγιος Ζωσιμάς.

† Κυριακῇ 21 Ἀπριλίου 2024 (Ε' Νηστειῶν) (Ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας)

Τὸ Εὐαγγέλιον

Ἐκ τοῦ κατά Μάρκον

Κεφ. ι' : 32-45

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, παραλαμβάνει ὁ ᾿Ιησοῦς τοὺς δώδεκα Μαθητὰς αὐτοῦ, καὶ ἤρξατο αὐτοῖς λέγειν τὰ μέλλοντα αὐτῷ συμβαίνειν· Ὅτι ἰδοὺ, ἀναβαίνομεν εἰς ῾Ιεροσόλυμα, καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδοθήσεται τοῖς Ἀρχιερεῦσι καὶ τοῖς Γραμματεῦσι, καὶ κατακρινοῦσιν αὐτὸν θανάτῳ, καὶ παραδώσουσιν αὐτὸν τοῖς ἔθνεσι, καὶ ἐμπαίξουσιν αὐτῷ, καὶ μαστιγώσουσιν αὐτὸν, καὶ ἐμπτύσουσιν αὐτῷ, καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν, καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀναστήσεται. Καὶ προσπορεύονται αὐτῷ ᾿Ιάκωβος καὶ ᾿Ιωάννης, οἱ υἱοὶ Ζεβεδαίου, λέγοντες· Διδάσκαλε, θέλομεν ἵνα ὃ ἐὰν αἰτήσωμεν, ποιήσῃς ἡμῖν. Ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· Τί θέλετε ποιῆσαί με ὑμῖν; Οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· Δὸς ἡμῖν, ἵνα εἷς ἐκ δεξιῶν σου, καὶ εἷς ἐξ εὐωνύμων σου, καθίσωμεν ἐν τῇ δόξῃ σου. Ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· Οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε. Δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω, καὶ τὸ βάπτισμα, ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι, βαπτισθῆναι; Οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· Δυνάμεθα. Ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· Τὸ μὲν ποτήριον, ὃ ἐγὼ πίνω, πίεσθε· καὶ τὸ βάπτισμα, ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι, βαπτισθήσεσθε· τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν μου καὶ ἐξ εὐωνύμων μου, οὐκ ἔστιν ἐμὸν δοῦναι, ἀλλ᾿ οἷς ἡτοίμασται. Καὶ ἀκούσαντες οἱ Δέκα, ἤρξαντο ἀγανακτεῖν περὶ ᾿Ιακώβου καὶ ᾿Ιωάννου.

Δεν σε ελέγχει;

Βρίσκεσαι στη θεία Λειτουργία, κι ενώ το βασιλικό τραπέζι είναι ετοιμασμένο, ενώ ο Αμνός του Θεού θυσιάζεται για χάρη σου, ενώ ο ιερέας αγωνίζεται για τη σωτηρία σου, εσύ αδιαφορείς. 

Την ώρα που τα εξαπτέρυγα Σεραφείμ σκεπάζουν τα πρόσωπά τους από δέος και όλες οι ουράνιες δυνάμεις μαζί με τον ιερέα παρακαλούν το Θεό για σένα, τη στιγμή που κατεβαίνει από τον ουρανό η φωτιά του Αγίου Πνεύματος

Παναγία, η αληθινή μας Μητέρα

Μέσα στις ευλογημένες και άγιες παραδόσεις της Εκκλησίας μας είναι και αυτό το ωραίο τυπικό που έχουμε:

Να διαβάζουμε τους Χαιρετισμούς της Παναγίας κάθε Παρασκευή βράδυ την περίοδο της Μεγάλης και αγίας Τεσσαρακοστής και να μαζευόμαστε όλοι οι Ορθόδοξοι στις εκκλησίες και να λέμε τα «Χαίρε» στην Παναγία μας, τα οποία «Χαίρε» δεν είναι μόνον «ποιητική αδεία», αλλά εκφράζουν κυρίως τη βαθύτερη ευγνωμοσύνη της ψυχής μας προς τη Μητέρα του Θεού και Μητέρα όλων μας, προς την Οποία οφείλουμε τόσα πολλά.

Και αν δεν είχαμε την αγία και ευλογημένη Θεοτόκο, δεν θα είχαμε τον Κύριο και Θεό και Σωτήρα μας. Γι’ αυτό η Εκκλησία μας, όπως ξέρετε, αποδίδει πολλή μεγάλη τιμή στην Παναγία μας, και όπου συγκεντρώνονται οι Χριστιανοί να υμνήσουν τον Σωτήρα Χριστό, υμνούν μαζί με τον Χριστό και την Παναγία μας.

Σ’ όλες τις Ακολουθίες, σ’ όλα τα Μυστήρια η Παναγία είναι πάντοτε στα δεξιά του Χριστού και υμνείται και εγκωμιάζεται από την αποστολική ακόμη εποχή μέχρι σήμερα. Δεν είναι κάτι καινούργιο αυτό. Είναι παράδοση των αγίων Αποστόλων, οι οποίοι είχαν την Παναγία εν τω μέσω αυτών.

Ετήσιο Μνημόσυνο Ι.Ν. Παντανάσσης

 Την Κυριακή 21 Απριλίου 2024

στον Ιερό Ναό Παντανάσσης

θα τελεστεί

ΙΕΡΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ

Προσευχήσου με το "Θεοτόκε, Παρθένε..." και η Μητέρα του Κυρίου μας δεν θα σε εγκαταλείψει ποτέ

Ποτέ δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι έχουμε δίπλα μας, εκτός από ανθρώπους που μπορούν να μας βοηθήσουν πνευματικά, και τον ίδιο τον Χριστό που μας βοηθάει, την Παναγία, τα Χερουβείμ, τα Σεραφείμ και τους Αγίους Πάντες. Θάρρος λοιπόν!

Ο Χριστός είναι πολύ δυνατός, είναι παντοδύναμος, και θα δώση την θεϊκή Του δύναμη, να συντρίψουμε τα κέρατα του πονηρού. Μας παρακολουθεί συνέχεια αοράτως και θα μας ενισχύη, όταν εμείς έχουμε την αγαθή προαίρεση και κάνουμε τον μικρό κατά δύναμιν αγώνα μας.

Να ζητάς πίστη από τον Χριστό- «πρόσθες ημίν πίστιν»- και να καλλιεργής την ταπείνωση. Γιατί, ακόμα και όταν πιστεύη κανείς, αν έχω υπερηφάνεια, πάλι δεν ενεργεί η πίστη.

Με την προσευχή δυναμώνει η πίστη. Ένας άνθρωπος που δεν καλλιέργησε την πίστη του από μικρός, αλλά έχει διάθεση, μπορεί να την καλλιεργήση με την προσευχή, ζητώντας από τον Χριστό να του προσθέση πίστη. Να παρακαλούμε τον Χριστό να μας προσθέση πίστη και να μας την αυξήση. Στον Χριστό τί είπαν οι Απόστολοι; «Πρόσθες ημίν πίστιν» δεν είπαν; 

Ακάθιστος Ύμνος

Ιδιαίτερη είναι η αγάπη και ξεχωριστός ο σεβασμός, με τον οποίο το σύνολο των πιστών περιβάλλει την Ακολουθία του Ακάθιστου Ύμνου. Αγάπη και σεβασμός που πηγάζουν και εμπνέονται από το πρόσωπο προς το οποίο απευθύνεται η Ακολουθία, από την εκφραστικότητα και τον πλούτο των κειμένων, από το μελωδικό ένδυμα των λόγων. 

Αγάπη και σεβασμός που εκδηλώνονται με την ευλαβή παρουσία και ενεργό συμμετοχή στην Ακολουθία των «πιστώς προσκυνούντων και δοξαζόντων» Χριστιανών, τα απογεύματα της Παρασκευής καθ’ όλη τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Ο Ακάθιστος ύμνος χαρακτηρίζεται ως ένα αριστούργημα της βυζαντινής υμνογραφίας, γραμμένο πάνω στους κανόνες της ομοτονίας, ισοσυλλαβίας και μερικώς της ομοιοκαταληξίας. Η γλώσσα του ύμνου είναι σοβαρή και ρέουσα, γεμάτη από κοσμητικά επίθετα και πολλά σχήματα. Έτσι η εξωτερική του μορφή παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία και ωραιότητα, που συναγωνίζεται το βαθύ του περιεχόμενο.

Κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει τον πλούτο του λόγου, την ύπαρξη σχημάτων, την ποιητικότητα ορισμένων στίχων και προπαντός το υψηλό περιεχόμενο του ύμνου, που εξυμνεί την ενανθρώπιση του Θεού δια της Παναγίας Θεοτόκου. Είναι αλλεπάλληλες οι εκφράσεις χαράς, αγαλλιάσεως και λυτρώσεως που δίνουν ενθουσιαστικό τόνο στον ύμνο.

«Το κομποσχοίνι στα χέρια και μην φοβάστε, αδελφοί»

Περί το 1326, ήρθε από την Θεσσαλονίκη εδώ στις παρακοίτιες περιοχές των Πιερίων, στον Αλιάκμονα, ο ιερομόναχος Γρηγόριος, με τους δύο αδερφούς του, τον Θεοδόσιο και τον Μακάριο.

Σκορπίστηκαν στα γύρω σπήλαια και ζούσαν ησυχαστικά. Εδώ ζούσαν μοναχοί, ησυχαστές και νηστευτές, σε ξεχωριστές χορτοκαλύβες ο καθένας. Ανάμεσά τους ένας ενάρετος γέροντας μοναχός ο Ιώβ.

Ο Γρηγόριος λοιπόν ζούσε τις πέντε ημέρες της εβδομάδας τελείως αποκλεισμένος, μόνος, στο σπήλαιο του. Το Σάββατο και την Κυριακή έβγαινε, συγκέντρωνε τους μοναχούς – μαθητές του κ τους δίδασκε. Η κύρια διδασκαλία του ήταν η καλλιέργεια της νοεράς προσευχής. Δηλαδή η συνεχής και αδιάλειπτη επανάληψη των λέξεων: Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ Θεού, ελέησόν με, τον αμαρτωλό. 

Ή ολόκληρες ή σε συνεπτυγμένη μορφή: Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ Θεού, ελέησόν με, τον αμαρτωλό, ή Κύριε, Ιησού Χριστέ, ελέησόν με, τον αμαρτωλό, ή ακόμα Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ Θεού, ελέησόν με, και Κύριε, ελέησόν με.

«Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού, ελέησον ημάς»… Μείνετε στην προσευχή, μείνετε στον αγώνα…

Δεν υπάρχει άλλη οδός εκτός από την αδιάλειπτη προσευχή κατά την εργασία. Μεταβάλλετε ό,τι οφείλετε να κάνετε σε προσευχή.

Ανοίγετε μια πόρτα, ζητείστε από τον Κύριο ν’ ανοίξει για σας την πόρτα της μετανοίας. Κτίζετε, αναλογισθείτε ότι κοπιάζετε ματαίως και ότι τίποτε δεν μπορεί να σταθεί όρθιο, αν ο Ίδιος ο Θεός δεν συμμετέχει στην οικοδομή.

Η αληθινή προσευχή έρχεται αποκλειστικά με την πίστη και την μετάνοια…. Η προσευχή της μετανοίας ενώπιον του Υψίστου συνιστά τον πλέον ενδόμυχο χώρο του πνεύματος μας. Από αυτό γεννάται η επιθυμία να παραμείνουμε κρυμμένοι σε κάποιο μέρος, κάτω από την γη, ούτως ώστε κανείς να μη μας βλέπη ή να μας ακούη, αλλά το παν να διαμείβηται μόνον μεταξύ του Θεού και της ψυχής. 

Κατ’ αυτόν τον τρόπον ζούσα τις πρώτες δεκαετίας της μετανοίας μου ενώπιον του Κυρίου. Θα ήταν καλό ο χριστιανός να πέθαινε σε κατάσταση προσευχής.

Προσήλωσε τον νού σου στο Θεό και θα’ ρθη η στιγμή κατά την οποία θα αισθανθής το άγγιγμα του Αγίου Πνεύματος στην καρδιά σου.

Να μη δίνουμε στον διάβολο δικαιώματα

Να μη δίνουμε στον διάβολο δικαιώματα. 

Δηλαδή εγώ δεν αφήνω ούτε μια σκέψη μνησικακίας μέσα μου, ούτε μια σκέψη εγωισμού, μη βρει παράθυρο ο σατανάς. 

Να κρατούμε την Ορθόδοξη πίστη… Ζούμε σε αποκαλυπτικούς καιρούς

Ένας μοναχός όταν έκανε εργόχειρο είχε προσευχή, όταν σταματούσε το εργόχειρο για να κάνη προσευχή την έχανε. Αυτό συνέβαινε γιατί είχε λογισμό υπερηφανείας. Πρέπει να προσευχόμαστε με πολλή ταπείνωση και μετάνοια.

– Όταν γεννιέται λογισμός υπερηφανείας από την προσευχή, συνήθως σαλεύονται τα νεύρα και ο νους.

– Όταν κατηγορείται κανείς από τους ανθρώπους, να το αντιμετωπίζει με σιωπή, διότι, όπως λέγει ο Ιωάννης της Κλίµακος, η σιωπή του Χριστού κατήσχυνε τον Πιλάτο.

– Όταν αρχίζει κανείς να προσεύχεται, η ίδια η προσευχή θα του λύνει τις απορίες του. Διαφορετικά, όσα και αν ακούσει περί προσευχής, δεν θα καταλάβει τίποτε.

– Ο Μοναχισμός είναι θεσμός παραδόσεως, είναι παράδοση. Όταν φύγει το Άγιον Πνεύμα, θα εκλείψει ο Μοναχισμός. Στις ημέρες µας ο Μοναχισμός έχει µειωθεί ως παράδοση και συντηρείται ως ανθρώπινη ενέργεια. Θα έλθει μεγάλος πειρασμός στα Μοναστήρια. Θα δημιουργηθεί λειψανδρία περισσότερο από ότι προηγουμένως.

Αρκεί που υπάρχει η Εκκλησία Του

Δεν είναι η Ορθοδοξία μια από τις πολλές θρησκείες, ούτε παρακλάδι του Χριστιανισμού.

Δεν είναι η ακολουθία στο ναό δυνατότητα να εισπράξουμε τη βοήθεια του Παντοδύναμου για να λύσουμε τα μικρά ή τα μεγάλα προβλήματά μας.

Δεν γίνεται η προσευχή για να ηρεμήσουμε, δίκη γιόγκα ή ναρκωτικού, αρνούμενοι να δούμε την πραγματικότητα της ζωής μας.

Και ακόμα, δεν είναι η Εκκλησία του Χριστού μέσο ηθικής καταξίωσης, τρόπος για να γίνουμε καλύτεροι και ενάρετοι.

Όλα τα πιο πάνω δεν καταργούν το θάνατο! Κι ο άνθρωπος, όπου γης, ποθεί για ζωή χωρίς θάνατο. Πώς όμως θα γίνει αυτό, αφού παντού κυριαρχεί ο θάνατος, ακόμα και στους αγίους;

Ο Μέγας Κανών

Βρισκόμαστε στην Ε' εβδομάδα των νηστειών. Η εβδομάδα αυτή είναι το λειτουργικό αποκορύφωμα της Σαρακοστής. 

Οι ακολουθίες είναι μακρότερες και εκτενέστερες. Στη συνήθη ακολουθία των προηγουμένων εβδομάδων προστίθενται δυό νέες ακολουθίες. 

Ο Μέγας Κανών, που τον ψάλλαμε τμηματικά την Α' εβδομάδα των νηστειών, και ο Ακάθιστος Ύμνος, που τον ψάλλαμε κατά στάσεις τις προηγούμενες Παρασκευές, τώρα ψάλλονται ολόκληροι. 

Στα μοναστήρια ψάλλεται στον όρθρο της Πέμπτης ο Μέγας Κανών και στον όρθρο του Σαββάτου ο Ακάθιστος Ύμνος. Στις πόλεις όμως, επειδή οι συνθήκες της ζωής είναι διαφορετικές και οι πιστοί δεν είναι ελεύθεροι τα πρωινά, ψάλλεται το βράδυ της Τετάρτης ο Μέγας Κανών και το βράδυ της Παρασκευής ο Ακάθιστος Ύμνος, μαζί με την ακολουθία του αποδείπνου.

Από την πείρα του Αγίου παπα-Εφραίμ Κατουνακιώτη

Από την υπομονή στις θλίψεις διακρίνονται όσοι αγαπούν τον Θεό.

Όταν ο Θεός θελήση να βοηθήση μία ψυχή βασανισμένη, δεν την απαλλάσσει από τις θλίψεις, αλλά της χαρίζει υπομονή.

Όλοι οι Άγιοι στην θλίψη εδοκιμάσθηκαν και όχι στην χαρά. Και ο Χριστός στους μακαρισμούς την θλίψη εμακάρισε και όχι την χαρά.

Από το 1933 που ήρθα για καλόγερος μόνο τρία χρόνια είδα ευτυχία στον εαυτό μου. Και τόση ευτυχία που είπα ότι άλλος άνθρωπος σαν κι εμένα ευτυχής σ’ αυτήν την ζωή δεν υπάρχει. «Ο ευτυχέστερος άνθρωπος του κόσμου είμαι εγώ», έλεγα. Τα δε υπόλοιπα χρόνια είμαι πνιγμένος στις θλίψεις. Έφθασα στο σημείο να πω ότι ο δυστυχέστερος άνθρωπος του κόσμου είμαι εγώ. Πολλές φορές είπα: «Ο Θεός με εγκατέλειψε». Η δε πείρα, η φαρμακερή πείρα, με έμαθε ούτε στο ένα να χαίρωμαι υπερβολικά και να το ρίχνω έξω, ούτε πάλι στο άλλο να απελπίζωμαι και να απογοητεύωμαι. Γνωρίζει ο Θεός τι κάνει· θέλει να με σώση.

Χάνει ό,τι κέρδισε

Αν δεχθεί τον λογισμό ότι με τις δικές του δυνάμεις τα καταφέρνει καλά και προχωρεί, τότε εισέρχεται μέσα του η υπερηφάνεια. 

Χάνει ό,τι κέρδισε και χρειάζεται να αρχίσει πάλι από την αρχή, να ταπεινωθεί, να δει την αδυναμία του, την ανθρώπινη ασθένειά του και να μη βασίζεται στον εαυτό του.

Όλη η χάρις του Θεού στο Ευαγγέλιο...

«του παρόντος εις υμάς, καθώς και εν παντί τω κόσμω, και έστι καρποφορούμενον και αυξανόμενον καθώς και εν υμίν, αφ’ ης ημέρας ηκούσατε και επέγνωτε την χάριν του Θεού εν αληθεία».

Το Ευαγγέλιο είναι ευαγγελία για όλο τον κόσμο. Σε αυτό, για κάθε «ον», υπάρχει τόσο ένθεο καλό ένθεης αλήθειας, ένθεης αγάπης, ένθεης δύναμης, ώστε καθένας μπορεί να βρει τον ένθεο προορισμό του και να τον πραγματοποιήσει στα πλαίσια και στους όρους της υπάρξεώς του. 

Ό,τι είναι ευαγγελικό, έχει μέσα του έλλογες (λογικές) δημιουργικές δυνάμεις, με τις οποίες αυξάνει και φέρνει τον ένθεο καρπό στον άνθρωπο, και απορρίπτει εκείνο που προκαλεί την πτώση, την κατάπτωση και τον θάνατο.

Καρποφόρο είναι το Ευαγγέλιο, όταν ο σπόρος των ενθέων αληθειών του πέφτει «σε καλή γη». Και «καλή γη» είναι η «καλή και καθαρή καρδιά». Και η καρδιά πάλι «καθίσταται» καλή και καθαρή, από τις ευαγγελικές αρετές. Αυτός ο δρόμος είναι τραχύς, δύσκολος και επίπονος. 

Θεία Λειτουργία, Θεία Ευχαριστία, Θεία Κοινωνία (μέρος δ')

Για μια ακόμη φορά παρακαλούμε για την «ενότητα της πίστεως και την κοινωνίαν του Αγί­ου Πνεύματος» γιατί διαφορετικά δεν μπορούμε να γίνουμε ομοτράπεζοι, συνδειπνούντες στη βασιλική τράπεζα. Ο ιερεύς εύχεται για τη προ­σέλευση όλων στα θεία μυστήρια μετά του κατά το δυνατόν «καθαρού συνειδότος», ώστε αυτά να γίνουν προς «άφεσιν αμαρτιών, συγχώρησιν πλημμελημάτων, εις Πνεύματος Αγίου κοινωνίαν, εις βασιλείαν ουρανών κληρονομίαν, εις παρρη­σίαν την προς σε, μη εις κρίμα ή εις κατάκριμα». 

Μεταλαμβάνοντας, κοινωνούμε Χριστό, κοινωνούμε, επικοινωνούμε, ενωνόμαστε με το Άγιον Πνεύμα, μπορούμε να λάβουμε το θάρρος και να λέμε τον Θεό μας «πατέρα». Ο ιερεύς ειρηνεύοντάς μας για μια ακόμη φορά είναι σαν τον Αναστηθέντα Χριστό που εμφανίζεται και ειρηνεύει και χαροποιεί τους μαθητές Του. Η ακολουθούσα κεφαλοκλισία σημαίνει ταπείνωση, υπακοή, υπομονή, ευχαριστία κι ευγνωμοσύνη στον Απα­θή που έπαθε για μας τους εμπαθείς σταυρικό θάνατο κι έχυσε το πανάχραντο αίμα Του για να πλύνει τις αμαρτίες μας.

Πριν τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων ομο­λογήσαμε την πλήρη πενία μας λέγοντας πως δεν έχουμε τίποτε να Σου προσφέρουμε δικό μας και Σου δίνουμε ότι μας έδωσες Εσύ. Ο διάκονος μάς προτρέπει να προσέξουμε καλά. Ο ιερεύς εκφωνεί πως τ’ άγια δίνονται μόνο στους αγίους. 

Αυτό έχει αξία

Μέσα στην Εκκλησία γινόμαστε ένα με κάθε δυστυχισμένο και πονεμένο κι αμαρτωλό. 

Κανείς δεν πρέπει να θέλει να σωθεί μόνος του, χωρίς να σωθούν και οι άλλοι. Είναι λάθος να προσεύχεται κανείς για τον εαυτό του, για να σωθεί ο ίδιος. 

Λέγε την ευχή του Ιησού Χριστού, δια να ευλογούνται τα έργα σου· Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με

Προσπάθησε πάντα ἡ εὐχὴ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ νὰ ἐπενδύη ὅλα τὰ ἔργα σου, κάθε πνοὴ καὶ κάθε νόημα. Ὢ τότε πόσο θὰ εὐφραίνεται ἡ καρδία σου!

Πόσο θὰ χαίρεσαι, διότι θὰ ἀνεβαίνη ὁ νοῦς εἰς τὰ οὐράνια. Διὰ τοῦτο μὴν ἀμελῆς νὰ λέγης: Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με.

Ὅταν ψάλης θὰ κατανοῆς τὰ ψαλλόμενα· θὰ ἔχῃς ὄρεξιν καὶ φωνὴν ἱκανὴν καὶ ταπείνωση διὰ νὰ ἀποδίδης καθὼς ἁρμόζει τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ. Διὰ τοῦτο μὴν ἀδικῆς ἄλλο τὴν ψυχήν σου, ἀλλὰ καὶ ψάλλων λέγε ἐνδόμυχα τὴν εὐχήν· Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με.

Ὅταν ἐργάζεσαι ἂς μὴν ἀπορροφᾶται ὅλη σου ἡ δύναμις εἰς τὴν ἐργασίαν, ἀλλὰ νὰ λέγης -ψιθυριστὰ καὶ τὴν εὐχήν. Τότε καὶ τὰ ἔργα σου θὰ εἶναι ὀρθά, χωρὶς λάθη, καθαρὰ ἀπὸ λογισμοὺς καὶ ἡ ἀπόδοσις τῆς ἐργασίας σου θὰ εἶναι μεγαλυτέρα. Λέγε λοιπὸν τὴν εὐχὴν τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, διὰ νὰ εὐλογοῦνται τὰ ἔργα σου· Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με.