Πῶς νά προσέχει ὅποιος ζεῖ στόν κόσμο

Πῶς πρέπει νὰ προσέχει τὸν ἑαυτὸ του ὅποιος ζεῖ μέσα στὸν κόσμο (1)

Ψυχὴ ὅλων τῶν ἀσκήσεων, ποὺ γίνονται γιὰ τὸν Κύριο, εἶναι ἡ προσοχή. Δίχως προσοχή, ὅλες αὐτὲς οἱ ἀσκήσεις εἶναι ἄκαρπες, νεκρές. Ὅποιος ποθεῖ τὴ σωτηρία του πρέπει νὰ μάθει νὰ προσέχει ἄγρυπνα τὸν ἑαυτό του, εἴτε ζεῖ στὴ μόνωση εἴτε ζεῖ μέσα στὸν περισπασμό, ὁπότε καμιὰ φορά, καὶ χωρὶς νὰ τὸ θέλει, παρασύρεται ἀπὸ τὶς συνθῆκες.

Ἂν ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ γίνει τὸ ἰσχυρότερο ἀπ’ ὅλα τ’ ἄλλα αἰσθήματα τῆς καρδιᾶς, τότε πιὸ εὔκολα θὰ προσέχουμε τὸν ἑαυτό μας, τόσο στὴν ἡσυχία τοῦ κελιοῦ μας ὅσο καὶ μέσα στὸν θόρυβο ποὺ μᾶς κυκλώνει ἀπὸ παντοῦ.

Στὴ διατήρηση τῆς προσοχῆς πολὺ συμβάλλει ἡ συνετὴ μετρίαση τῆς τροφῆς, ποὺ μειώνει τὴ θέρμη τοῦ αἵματος. Ἡ αὔξηση αὐτῆς τῆς θέρμης ἀπὸ τὰ πολλὰ φαγητά, ἀπὸ τὴν ἔντονη σωματικὴ δραστηριότητα, ἀπὸ τὸ ξέσπασμα τῆς ὀργῆς, ἀπὸ τὸ μεθύσι τῆς κενοδοξίας καὶ ἀπὸ ἄλλες αἰτίες προκαλεῖ πολλοὺς λογισμοὺς καὶ φαντασιώσεις, δηλαδὴ τὸν σκορπισμὸ τοῦ νοῦ. Γι’ αὐτὸ οἱ ἅγιοι πατέρες σ’ ἐκεῖνον ποὺ θέλει νὰ προσέχει τὸν ἑαυτὸ του συστήνουν πρὶν ἀπ’ ὅλα τὴ μετρημένη, διακριτικὴ καὶ διαρκῆ ἐγκράτεια ἀπὸ τὶς τροφὲς (2).

Κριταί των σφαλμάτων του άλλου

Όσοι είναι αυστηροί και σχολαστικοί κριταί των σφαλμάτων του άλλου, νικώνται από αυτό το πάθος επειδή δεν απέκτησαν ακόμη για τα ιδικά τους αμαρτήματα, ολοκληρωτική φροντίδα, (γνώση) και μνήμη. 

Ὅσοι εἶναι δεμένοι γιά τό Χριστό εἶναι πιό δυνατοί ἀπό τούς λυμένους

Τίποτα δεν είναι πιο λαμπερό από τον Παύλο αλυσοδεμένο, με τις αλυσίδες που τύλιξαν αυτά τα μακάρια χέρια …

Να είσαι δεμένος για το Χριστό είναι ανώτερο από το να είσαι απόστολος ή διδάσκαλος ή ευαγγελιστής.

Κάποιος που αγαπάει το Χριστό καταλαβαίνει τι λέω και θα προτιμούσε να είναι δεμένος για το Χριστό, από το να κατοικεί στα ουράνια.

Το να είσαι δεμένος για εκείνον είναι πιο λαμπερό από το να βρίσκεσαι στα δεξιά Του, πιο σημαντικό από το να κάθεσαι στους δώδεκα θρόνους. Τότε η φυλακή είναι πιο λαμπερή από τα ουράνια παλάτια και από τον ίδιο τον ουρανό. Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από το να υποφέρεις για το Χριστό.

Δεν μακαρίζω τόσο τον Παύλο επειδή ανέβηκε στους ουρανούς, όσο τον μακαρίζω επειδή τον έριξαν στη φυλακή!

Ὁ προσευχόμενος νοῦς ζητᾶ ἕνωση μέ τήν καρδιά

Κλείστηκαν οἱ θύρες τῶν αἰσθημάτων: 

Ἡ γλώσσα σωπαίνει, τὰ μάτια εἶναι σφαλισμένα, τ’ αὐτιὰ δὲν ἀκοῦνε τίποτε ἀπ’ ὅσα συμβαίνουν γύρω μου. Ὁ νοῦς, ἀποτινάζοντας τὸν ζυγὸ τῶν γήινων λογισμῶν, ντύνεται τὴν προσευχὴ καὶ κατεβαίνει στὸν ἐσωτερικὸ θάλαμο τῆς καρδιᾶς. 

Ἡ θύρα, ὅμως, τοῦ θαλάμου εἶναι κλειστή. Παντοῦ σκοτάδι, σκοτάδι ἀπροσπέλαστο. Καὶ ὁ νοῦς, καθὼς βρίσκεται σὲ ἀπορία, ἀρχίζει νὰ χτυπᾶ μὲ τὴν προσευχὴ τὴ θύρα τῆς καρδιᾶς. Στέκεται ὑπομονετικὰ μπροστά της καὶ τὴ χτυπᾶ· περιμένει· πάλι χτυπᾶ· πάλι περιμένει· πάλι προσεύχεται...

Καμιὰ ἀπάντηση, καμιὰ φωνὴ δὲν ἀκούγεται! Νεκρικὴ ἡσυχία, ταφικὴ σιωπὴ καὶ ζοφερὸ σκοτάδι. Ὁ νοῦς φεύγει ἀπὸ τὴ θύρα τῆς καρδιᾶς λυπημένος, θρηνώντας πικρὰ καὶ ζητώντας παρηγοριά. Δὲν τοῦ ἐπιτράπηκε νὰ σταθεῖ μπροστὰ στὸν Βασιλέα τῶν βασιλέων μέσα στὸ ἁγιαστήριο τοῦ ἐσωτερικοῦ θαλάμου τῆς καρδιᾶς.

— Γιατί; Γιατί ἀπορρίφθηκες:

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Κυριακάτικο Κήρυγμα

Κυριακή ΣΤ’ Λουκά 
(Λουκ. 8, 27-39) 

Μεστή η διήγηση του σημερινού Ευαγγελίου και γεμάτη διδάγματα. Η ιστορία είναι λίγο – πολύ γνωστή σε όλους: φτάνοντας ο Κύριος σε μία πόλη, στη χώρα των Γεργεσηνών, συναντά έναν άνθρωπο δαιμονισμένο που δεν φορούσε ρούχα και περιφέρονταν σαν αγρίμι στις ερημιές. 

Τα δαιμόνια αμέσως αναγνωρίζουν τον Θεό στο πρόσωπο του Χριστού, και ζητούν από αυτόν να μην τα εξορίσει στην άβυσσο, αλλά να τους επιτρέψει να εισέλθουν σε μια αγέλη χοίρων. Έτσι και έγινε, και ευθύς οι χοίροι έπεσαν με ορμή στον γκρεμό και σκοτώθηκαν. 

Όταν μαθεύτηκε το γεγονός στην πόλη, βγήκαν οι κάτοικοι να δουν το θαύμα με τα ίδια τους τα μάτια, και βρήκαν τον πριν δαιμονισμένο ήρεμο και ντυμένο να κάθεται κοντά στα πόδια του Ιησού και να ακούει ευλαβικά τους λόγους Του. 

Ωστόσο, αντί να θαυμάσουν και να πιστέψουν στη μεγαλοσύνη του Θεού, εκείνοι κυριευμένοι από φόβο ζήτησαν από το Χριστό να φύγει μακριά από τη χώρα τους. 

† Κυριακῇ 20 ᾽Οκτωβρίου 2024 (ΣΤ' Λουκᾶν)

Τὸ Εὐαγγέλιον

Ἐκ τοῦ κατά Λουκᾶν 

Κεφ. η' : 26-39

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐλθόντι τῷ ᾿Ιησοῦ εἰς τὴν χώραν τῶν Γαδαρηνῶν, ὑπήντησεν αὐτῷ ἀνήρ τις ἐκ τῆς πόλεως, ὃς εἶχε δαιμόνια ἐκ χρόνων ἱκανῶν, καὶ ἱμάτιον οὐκ ἐνεδιδύσκετο καὶ ἐν οἰκίᾳ οὐκ ἔμενεν, ἀλλ᾿ ἐν τοῖς μνήμασιν. Ἰδὼν δὲ τὸν ᾿Ιησοῦν καὶ ἀνακράξας, προσέπεσεν αὐτῷ, καὶ φωνῇ μεγάλῃ εἶπε· Τί ἐμοὶ καὶ σοί, ᾿Ιησοῦ, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου; δέομαί σου, μή με βασανίσῃς. Παρήγγειλε γὰρ τῷ πνεύματι τῷ ἀκαθάρτῳ ἐξελθεῖν ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου. Πολλοῖς γὰρ χρόνοις συνηρπάκει αὐτόν, καὶ ἐδεσμεῖτο ἁλύσεσι καὶ πέδαις φυλασσόμενος, καὶ διαρρήσσων τὰ δεσμὰ ἠλαύνετο ὑπὸ τοῦ δαίμονος εἰς τὰς ἐρήμους. Ἐπηρώτησε δὲ αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς λέγων· Τί σοί ἐστιν ὄνομα; Ὁ δὲ εἶπε· Λεγεών· ὅτι δαιμόνια πολλὰ εἰσῆλθεν εἰς αὐτόν· καὶ παρεκάλει αὐτὸν ἵνα μὴ ἐπιτάξῃ αὐτοῖς εἰς τὴν ἄβυσσον ἀπελθεῖν. Ἦν δὲ ἐκεῖ ἀγέλη χοίρων ἱκανῶν βοσκομένων ἐν τῷ ὄρει· καὶ παρεκάλουν αὐτὸν ἵνα ἐπιτρέψῃ αὐτοῖς εἰς ἐκείνους εἰσελθεῖν· καὶ ἐπέτρεψεν αὐτοῖς. Ἐξελθόντα δὲ τὰ δαιμόνια ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου, εἰσῆλθον εἰς τοὺς χοίρους· καὶ ὥρμησεν ἡ ἀγέλη κατὰ τοῦ κρημνοῦ εἰς τὴν λίμνην καὶ ἀπεπνίγη. Ἰδόντες δὲ οἱ βόσκοντες τὸ γεγενημένον, ἔφυγον, καὶ ἀπήγγειλαν εἰς τὴν πόλιν καὶ εἰς τοὺς ἀγρούς.

Ὁ Ἅγιος Ἀρτέμιος ὁ Μεγαλομάρτυρας

Πολλὲς καὶ σοφὲς ἅγιες μορφὲς παρελαύνουν ἀπὸ τὶς σελίδες τῆς ἱστορίας τῆς μεγάλης μας Βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας. Μιὰ τέτοια μορφὴ καὶ ἐξαιρετικὴ προσωπικότητα εἶναι κι ὁ Ἅγιος Μεγαλομάρτυς Ἀρτέμιος ποὺ ἔζησε καὶ μαρτύρησε περὶ τὰ μέσα τοῦ τέταρτου αἰώνα μ.Χ. (361 – 363). Γιὰ τὸν Μεγαλομάρτυρα τοῦτον Ἅγιον ἀξίζει νὰ μιλήσουμε κάπως ἐκτενέστερα. Γι’ αὐτὸν λοιπὸν καὶ οἱ γραμμὲς ποὺ ἀκολουθοῦν.

Νέος, νεότατος ὁ Ἅγιος χάρη στὴ χριστιανικὴ μόρφωση ποὺ πῆρε ἀπὸ τοὺς πιστοὺς γονεῖς του ἄρχισε νὰ ξεχωρίζει ἀνάμεσα στοὺς συνομήλικούς τῆς πόλεώς του μὲ τὰ χαρίσματα καὶ τὰ προσόντα του. Ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος, ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ποὺ γνώρισε τὸν εὐσεβὴ καὶ σοφὸ τοῦτο νέο, τὸν ἐξετίμησε ἰδιαίτερα καὶ ἔσπευσε νὰ τὸν ἀναδείξει δούκα καὶ αὐγουστάλιον τῆς μεγάλης πόλεως τῆς Ἀλεξανδρείας. 

Δηλαδὴ τὸν διόρισε ἀνώτερο διοικητὴ ὅλης της Αἰγύπτου. Στὴν ἐπίσημη αὐτὴ καὶ τιμητικὴ θέση ὁ Ἀρτέμιος σὰν πιστὸς χριστιανὸς ἀσκοῦσε τὰ καθήκοντά του μὲ πολλὴ προσοχὴ καὶ σύνεση, ὥστε ὅλοι νὰ θαυμάζουν τὰ ὑπέροχα πολιτιστικὰ καὶ ἠθικά του χαρίσματα.

Οἱ εὐτυχισμένες καὶ εὐλογημένες ἐκεῖνες μέρες δὲν κράτησαν δυστυχῶς γιὰ πολύ. Ὁ γιὸς καὶ διάδοχος τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, Κωνστάντιος, ποὺ μετὰ τὸν θάνατο τοῦ πατέρα του ἀνέλαβε τὴν διοίκηση τῆς Ἀνατολῆς ἀπὸ τὸ Ἰλλυρικὸν πέλαγος μέχρι τὴν Προποντίδα, τὴν Ἀσία, Συρία, Παλαιστίνη, Μεσοποταμία, Αἴγυπτο καὶ ὅλες τὶς νήσους, κατὰ τὴν περίοδο ποὺ εἶχε πάει στὴν Ἀντιόχεια ἀρρώστησε βαριὰ καὶ ἀπέθανε. Τότε τὴν ἐξουσία τῆς μεγάλης αὐτῆς αὐτοκρατορίας ἀνέλαβε ὁ Ἰουλιανός, ποὺ εἶναι γνωστὸς στὴν ἱστορία ὡς παραβάτης καὶ ἀποστάτης. 

Ὁ Ὅσιος Γεράσιμος ὁ νέος ἀσκητής, ὁ Πελοποννήσιος (Μνήμη ἀνακομιδῆς ἱερῶν λειψάνων του)

Γεννήθηκε τὸ 1509 στὰ Τρίκαλα τῆς Κορινθίας. Καταγόταν ἀπὸ τὴν ἐπίσημη οἰκογένεια τῶν Νοταράδων καὶ ἦταν γιὸς τοῦ Δημητρίου καὶ τῆς Καλῆς.

Ἀπὸ μικρὸς ἔλαβε χριστιανικὴ καὶ ἀρχοντικὴ ἀνατροφὴ καὶ διακρινόταν στὸ σχολεῖο γιὰ τὴν εὐστροφία καὶ τὴν εὐφυΐα τοῦ μυαλοῦ του. Εὐγενικὴ ψυχὴ ὁ Γεράσιμος, συμπαθοῦσε τοὺς φτωχοὺς συμμαθητές του καὶ τοὺς βοηθοῦσε μὲ κάθε τρόπο.

Ὅταν ἔφτασε σὲ ὥριμη ἡλικία, περιηγήθηκε διάφορα μέρη, ὅπως τὴν Ζάκυνθο, τὴν Κωνσταντινούπολη καὶ τὰ γύρω ἀπ’ αὐτή, τὸ Ἅγιον Ὄρος, διάφορες Μονὲς τῆς Ἀνατολῆς γιὰ νὰ μείνει στὴν Ἱερουσαλήμ. Ἐκεῖ ὑπηρέτησε σὰν νεωκόρος γιὰ ἕνα χρόνο στὸν Ναὸ τῆς Ἀναστάσεως καὶ χειροτονήθηκε Διάκονος καὶ ἀργότερα Πρεσβύτερος, ἀπὸ τὸν Πατριάρχη Ἱεροσολύμων Γερμανό.

Κατόπιν ἔφυγε καὶ ἀπὸ ἐκεῖ καὶ κατέληξε στὴν τοποθεσία Ὁμαλὰ τῆς Κεφαλονιᾶς, ὅπου ἔκτισε γυναικεῖο Μοναστήρι καὶ τὸ ὀνόμασε Νέα Ἱερουσαλήμ. Στὴ Μονὴ αὐτὴ λοιπόν, ἀφοῦ ἔζησε ἀσκητικὰ καὶ ἀνέπτυξε μεγάλες ἀρετές, βοηθώντας πνευματικὰ καὶ ὑλικὰ τοὺς κατοίκους τῆς Κεφαλονιᾶς, ἀπεβίωσε εἰρηνικὰ στὶς 15 Αὐγούστου τοῦ 1579, σὲ ἡλικία περίπου 70 ἐτῶν.

Ἡ Ὁσία Ματρῶνα ἡ Θαυματουργός ἡ Χιοπολίτιδα

Ὀνομαζόταν Μαρία καὶ γεννήθηκε στὸ χωριὸ Βολισσὸς τῆς Χίου ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς καὶ πλουσίους, τὸν Λέοντα καὶ τὴν Ἄννα. Ἕξι ἄλλες ἀδελφές τῆς Μαρίας, μεγαλύτερές της, παντρεύτηκαν ἡ μία μετὰ τὴν ἄλλη, περιζήτητες νύφες γιὰ τὴν ὀμορφιά, τὴν ἀνατροφὴ καὶ γιὰ τὴν καλὴ προίκα τους.

Ἡ μικρότερη ἀφοσιώθηκε στὴ μελέτη τῶν θείων καὶ ἀσχολεῖτο θερμὰ μὲ φιλανθρωπικὰ καθήκοντα. Ἔτσι θέλησε νὰ ἀκολουθήσει ἄλλο δρόμο. Ἡ τακτικὴ ἐπαφή της μὲ τὶς καλογριὲς τῶν γυναικείων μοναστηριῶν τοῦ νησιοῦ, ἔκανε τὴν Μαρία νὰ ποθήσει τὴν ἁγνὴ μοναχικὴ ζωή. Ἀλλὰ ἡ ἀγάπη πρὸς τοὺς γονεῖς της, τὴν συγκρατοῦσε στὸ πατρικό της σπίτι.

Ὅταν ὅμως αὐτοὶ πέθαναν ἡ Μαρία δοκίμασε τὴ μοναχικὴ ζωὴ κοντὰ σὲ μιὰ εὐσεβὴ χήρα, ποὺ ἀσκήτευε μὲ τὶς δυὸ θυγατέρες της. Μετὰ ἀπ’ αὐτὴ τὴν μοναχικὴ ἐμπειρία, ἀποφάσισε νὰ προσχωρήσει στὶς μοναχικὲς τάξεις. Χειροτονήθηκε λοιπὸν μοναχὴ καὶ μετονομάσθηκε Ματρῶνα. Ἡ διαγωγὴ της μέσα στὴν μικρὴ ἀδελφότητα ἦταν ἄριστη. Ἡ διάθεσή της πάντοτε ἀγαθή, φιλάδελφη, ταπεινὴ καὶ ἐγκάρδια. Μάλιστα, ἀπὸ τὰ ἔσοδα τῆς πώλησης τῆς περιουσίας της, κτίστηκε στὸ μοναστήρι ὡραιότατος ναός.

Πνευματικές δοκιμασίες

Η οδός του χριστιανού σε γενικές γραμμές είναι τέτοιας λογής. Στην αρχή ο άνθρωπος προσελκύεται από το Θεό με τη δωρεά της χάρης, κι όταν έχει πια προσελκυσθεί, τότε αρχίζει μακρά περίοδος δοκιμασίας. Δοκιμάζεται η ελευθερία του ανθρώπου και η εμπιστοσύνη του στο Θεό, και δοκιμάζεται «σκληρά». 

Στην αρχή οι αιτήσεις προς το Θεό, μικρές και μεγάλες, ακόμη και οι παρακλήσεις πού μόλις εκφράζονται, εκπληρώνονται συνήθως με γρήγορο και θαυμαστό τρόπο από το Θεό. Όταν όμως έλθει η περίοδος της δοκιμασίας, τότε όλα αλλάζουν και σαν να κλείνεται ο ουρανός και να γίνεται κουφός σ' όλες τις δεήσεις. Για το θερμό χριστιανό όλα στη ζωή του γίνονται δύσκολα.

Η συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντι του χειροτερεύει, παύουν να τον εκτιμούν αυτό πού ανέχονται σ' άλλους, σ' αυτόν δεν το συγχωρούν, η εργασία του πληρώνεται, σχεδόν πάντοτε, κάτω από το νόμιμο, το σώμα του εύκολα προσβάλλεται από ασθένειες. Η φύση, οι άνθρωποι, όλα στρέφονται εναντίον του. 

Ευλάβεια

Μου διηγείτο ο αιδεσιμολογιώτατος πρεσβύτερος πατήρ Παναγιώτης Κοντόπουλος για κάποιες ευλαβείς γυναίκες, οι όποιες δεν προσεβλήθησαν από τα μικρόβια του τύφου = εγωισμού της ορθολογιστικής Δύσεως.

• Υπήρχε μία γριούλα κατάκοιτος. Δεν ήδύνατο να εκκλησιάζεται την Κυριακή. Όταν όμως άκουε τον γλυκύτατο ήχο της καμπάνας ανασηκωνόταν και καθόταν στο κρεβατάκι της. «Δεν είναι καλόν η εκκλησία να διαβάζει —έλεγε — και εγώ να είμαι ξαπλωμένη».

• Ή κυρία Αικατερίνα, άλλη ηλικιωμένη γυναίκα, είχε τούς εξής λογισμούς: Άραγε τελείται κανονικά η Θεία Λειτουργία όταν δύο ιερείς μεταξύ τους είναι ψυχραμένοι και ολίγον πριν αντάλλαξαν ψυχρούς λόγους; Τότε, την ώρα καθ' ην ο ιερεύς εκφωνούσε το «Ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός...», είδε ένα φωτεινό σύννεφο να σκεπάζει την Αγία Τράπεζα και τούς ιερείς... Βεβαιώθηκε έτσι για την εγκυρότητα και κανονικότητα των μυστηρίων, παρά την οποιαδήποτε πνευματική κατάσταση των λειτουργών ιερέων.

Για τη φιλία

Ερώτηση: Αδελφή μου, πως μπορούμε να καταλάβουμε αν κάποιος είναι πραγματικά φίλος;

Γερόντισσα Γαβριηλία: Πρέπει να δοκιμασθεί πολύ ένας άνθρωπος για να πεις ότι είναι φίλος. Πρέπει να δεις αν έχει το πνεύμα της θυσίας. 

Όχι για σένα, αλλά γενικά για όλο τον κόσμο.Όταν δεις ότι ένας άνθρωπος δεν το έχει αλλά είναι εγωκεντρικός κι όλα τα γυρίζει γύρω από τον εαυτό του, τότε θα καταλάβεις ότι αυτός ο άνθρωπος δεν είναι για φίλος. 

Θαυμαστό γεγονός κατά την διάρκεια μιας Θείας Λειτουργίας

Ο Νεομάρτυρας Άγιος Ιάκωβος ο Αγιορείτης διηγήθηκε κάποτε στο μαθητή του Μαρκιανό όσα θαυμαστά είδε στη διάρκεια μιας θείας λειτουργίας:

Καθώς φορούσε ο ιερέας την ιερατική του στολή, έφεξε μπροστά του το φως των αγγέλων, όπως φέγγει ο ήλιος την αυγή, πριν ανατείλει. Όταν άρχισε να προσκομίζει, τέσσερα αγγελικά τάγματα πήγαν και στάθηκαν στα τέσσερα σημεία του ναού.

Τελειώνοντας την προσκομιδή, σκέπασε με τα ιερά καλύμματα τα τίμια Δώρα, που συνάμα καλύφθηκαν από μια λάμψη. 

Την ώρα της μεγάλης εισόδου, όταν βγήκαν τα Άγια, προπορευόταν ένα φως, που σκέπαζε το λαό. Το ίδιο φως περικύκλωσε αργότερα την αγία τράπεζα, όταν τοποθετήθηκε το δισκοπότηρο πάνω σ’ αυτήν. 

Ὁ Ἅγιος Λουκᾶς ὁ Εὐαγγελιστής

Καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια τῆς Συρίας. Ἦταν γιατρὸς στὸ ἐπάγγελμα, ὅμως γνώριζε πολὺ καλὰ τὴ ζωγραφικὴ τέχνη. Μάλιστα σὲ αὐτὸν ἀποδίδονται οἱ πρῶτες εἰκόνες τῆς Θεοτόκου μὲ τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ βρέφος στὴν ἀγκαλιά της, καθὼς καὶ αὐτὲς τῶν Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου.

Στὴν χριστιανικὴ πίστη κατηχήθηκε ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο καὶ ἔκτοτε ἀφοσιώθηκε στὸ κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου. Περιόδευσε στὴ Δαλματία, Ἰταλία, Βοιωτία κ.ἄ.

Συνέγραψε τὸ τρίτο κατὰ σειρὰ Εὐαγγέλιο τῆς Καινῆς Διαθήκης, καθὼς καὶ τὶς πράξεις τῶν Ἀποστόλων. Ἀναπαύθηκε εἰρηνικὰ σὲ ἡλικία 80 ἐτῶν.

Πως η προσευχή χωρίζει το νου από τους λογισμούς

Και ο Αδελφός είπε· Στα αλήθεια, Πάτερ, έτσι είναι. Αλλά σε παρακαλώ, να με μάθεις και για την προσευχή, πως χωρίζει τον νου από όλους τους λογισμούς.

Και αποκρίθηκε ο Γέροντας· Οι λογισμοί, είναι σκέψεις για τα πράγματα· από τα πράγματα, άλλα είναι αισθητά και άλλα νοητά. Σε αυτά ο νους διατρίβει, περιφέροντας τα νοήματα τους· η χάρη της προσευχής φέρνει τον νου κοντά στον Θεό· και αυτό χωρίζει από όλους τους λογισμούς. 

Τότε, λοιπόν, ο νους όντας γυμνός (από ξένους λογισμούς) γίνεται θεοειδής. Αφού γίνει τέτοιος, αιτεί τα πρέποντα και η δέησή του δεν αποτυγχάνει ποτέ. Για αυτό λοιπόν και ο Απόστολος παραγγέλλει να προσευχόμαστε αδιάλειπτα, για να φέρουμε τον νου συνεχώς κοντά στον Θεό.

Ἁγίου Ἰσαάκ τοῦ Σύρου...

Α. Τί σημαίνει τό «γρηγορεῖτε καί προσεύχεσθε ἵνα μή εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν;»

«Νά προσεύχεσαι, λέγει, νά μήν εἰσέλθεις σέ πειρασμούς τῆς πίστης σου. Νά προσεύχεσαι νά μήν εἰσέλθεις στόν πειρασμό τοῦ δαίμονα τῆς βλασφημίας καί τῆς ὑπερηφάνειας μέ τήν οἴηση τοῦ νοῦ σου. Νά προσεύχεσαι νά μήν εἰσέλθεις, κατά παραχώρηση τοῦ Θεοῦ, στούς φανερούς πειρασμούς τῶν αἰσθήσεων, πού ὁ διάβολος ξέρει πῶς νά σοῦ δημιουργεῖ ὅταν τό ἐπιτρέπει ὁ Θεός λόγω τῶν ἀνόητων λογισμῶν πού καλλιεργεῖς. Νά προσεύχεσαι νά μήν εἰσέλθεις στούς πειρασμούς τῆς ψυχῆς μέσα ἀπό ἀμφιβολίες καί προκλήσεις, μέ τίς ὁποῖες ἡ ψυχή σύρεται βίαια σέ μεγάλη σύγκρουση.

Ἀκόμα καί ἔτσι, ἑτοιμάσου νά δεχτεῖς ὁλόψυχα σωματικούς πειρασμούς. Νά τούς διαπλεύσεις μέ ὅλα σου τά μέλη καί νά γεμίσεις τά μάτια σου μέ δάκρυα, ἔτσι ὥστε ὁ ἄγγελος πού σέ φυλάει νά μή σέ ἐγκαταλείψει. Ἐπειδή χωρίς δοκιμασίες δέν φαίνεται ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ καί δέν μπορεῖς νά ἀποκτήσεις παρρησία μπροστά στόν Θεό, οὔτε νά μάθεις τή σοφία τοῦ Πνεύματος, οὔτε μπορεῖ νά ἑδραιωθεῖ μέσα σου ὁ θεῖος πόθος.

Πρίν ἀπό τούς πειρασμούς ὁ ἄνθρωπος προσεύχεται στόν Θεό σάν νά εἶναι ξένος, ἀλλά ὅταν εἰσέρχεται στούς πειρασμούς γιά χάρη τῆς ἀγάπης του καί δέν ἀφήνεται νά ἐκτραπεῖ, τότε ἄμεσα ἔχει, οὕτως εἰπεῖν, τόν Θεό ὡς χρεώστη του καί ὁ Θεός τόν ὑπολογίζει ὡς ἀληθινό φίλο, διότι γιά χάρη τοῦ θελήματός Του πολέμησε ἐναντίον τοῦ ἐχθροῦ του καί τόν νίκησε. 

Να μη βλασφημείς αλλά να προσεύχεσαι όταν εργάζεσαι

Ένας τεχνίτης επισκέφθηκε κάποτε τον γέροντα και του είπε:

- Πάτερ, βλασφημώ. Αλλά συμβαίνει κάτι παράξενο. Όταν προσπαθώ να βιδώσω μια βίδα κι αυτή δεν βιδώνει, με εξοργίζει. Μόλις όμως βλασφημήσω, αμέσως βιδώνει.

Ατάραχος ο Γέροντας του απαντά:

- Έτσι ήταν επόμενο να γίνει!

Και μπροστά στην έκπληξη του τεχνίτη συνεχίζει:

Εὐχή Μυστική

Δι’ ἧς ἐπικαλεῖται τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ὁ αὐτὸ προορῶν

Πρόσκληση

Ἔλα, τὸ φῶς τὸ ἀληθινό, 

ἔλα, ἡ αἰώνια ζωή,

ἔλα, τὸ ἀπόκρυφο μυστήριο, 

ὁ ἀνώνυμος θησαυρός,

τὸ ἀνεκφώνητο πράγμα, τὸ ἀκατανόητο πρόσωπο,

ἡ παντοτινὴ ἀγαλλίαση, τὸ ἀνέσπερο φῶς, ἔλα, ἡ ἀληθινὴ προσδοκία

αὐτῶν ποὺ μέλλουν νὰ σωθοῦν.

Ἔλα, τῶν πεσμένων ἡ ἔγερση, ἔλα, τῶν νεκρῶν ἡ ἀνάσταση.

Ἔλα, Δυνατέ, ποὺ δημιουργεῖς, μεταπλάθεις κι ἀλλοιώνεις τὰ πάντα μὲ μόνη τὴ θέλησή σου!

Ἔλα, ἀόρατε, ἀνέγγιχτε κι ἀψηλάφητε. Ἔλα, σὺ ποὺ μένεις πάντα ἀμετακίνητος,

μὰ κάθε στιγμὴ μετακινεῖσαι ὁλόκληρος, γιὰ νὰ 'ρθεις σέ μᾶς, ποὺ κειτόμαστε στὸν ἅδη, ὁ ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν.

Αργά βαδίζει ο Χριστός…

Ο Χριστός βαδίζει αργά μέσα στην ιστορία. Αργά σαν το βαθύ ποτάμι που κάποιο παιδί θα το νόμιζε ακίνητο, αλλά που ο άνθρωπος δεν θα μπορούσε να του φτιάξει φράγμα. Αργά σαν το σιτάρι που το σπέρνεις το φθινόπωρο και το χειμώνα νομίζεις ότι είναι νεκρό. Ακόμα δεν ήρθε η άνοιξη για τον σπόρο του Χριστού.

Ο δρόμος Του είναι δύσκολος, γι΄αυτό βαδίζει αργά. Πορεύεται μέσα από λακκούβες αίματος μέσα από το σκοτάδι των αμαρτιών, και μέσα από τα αγκάθια των ληστών. Είναι στενός ο δρόμος Του και πολλοί οι πεσμένοι αμαρτωλοί βρίσκονται στον γκρεμό και στις δυο πλευρές του δρόμου Του. Εκείνος πρέπει να σκύβει στις δυο πλευρές, να τους σηκώνει και να τους τραβά πίσω Του και να περπατά προς τα εμπρός. Γι΄αυτό βαδίζει αργά.

Βαδίζει αργά γιατί το πλήρωμά Του είναι μακριά. Το πλήρωμά Του επεκτείνεται στα πέρατα της ιστορίας και η θέση Του είναι στα έσχατα…

(από την εισαγωγή του π. Αλεξάνδρου Σμέμαν)

Σε λίγα μόνο λεπτά

Έχετε ποτέ παρατηρήσει την ζωή της καρδιάς; Δοκιμάστε να το κάνετε, έστω για ένα μικρό διάστημα, και παρατηρήστε τι θα ανακαλύψετε: 

Προκύπτει κάτι δυσάρεστο, και ταράζεστε. Σας βρίσκει κάποια δυστυχία, και νοιώθετε λύπηση για τον εαυτό σας.

Βλέπετε κάποιον που δεν συμπαθείτε, και αμέσως αναβλύζει μέσα σας η εχθρότητα. Συναντιέστε με κάποιον ισότιμό σας, ο οποίος εν τω μεταξύ σας έχει προσπεράσει κοινωνικά, και αρχίζετε να τον φθονείτε. Αναπολείτε τα ταλέντα σας και τις ικανότητές σας, και αρχίζετε να νοιώθετε υπερηφάνεια…. 

Μέχρι να μάθει η ψυχή να διατηρεί τη Xάρη…

Τόσο αγαπά ο Θεός τον άνθρωπο, που του δίνει πλούσια τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος. Μέχρις ότου, όμως, μάθει η ψυχή να διατηρεί τη χάρη, θα βασανίζεται για πολύ.

Όποιος έχασε τη χάρη, όπως εγώ, αυτός ας πολεμά με γενναιότητα τους δαίμονες. Γνώριζε πως εσύ ο ίδιος είσαι ο ένοχος: έπεσες στην υπερηφάνεια και τη ματαιοδοξία. Όμως, ο πολυέλεος Κύριος σε αφήνει να μάθεις τι σημαίνει να ζεις με το Άγιο Πνεύμα και τι σημαίνει να βρίσκεσαι σε πόλεμο με τους δαίμονες. 

Έτσι, η ψυχή βλέπει εκ πείρας πόσο ολέθρια είναι η υπερηφάνεια και αποφεύγει τη ματαιοδοξία και τους ανθρώπινους επαίνους και διώχνει τους υπερήφανους λογισμούς. Τότε η ψυχή αρχίζει να γίνεται καλά και μαθαίνει να διατηρεί τη χάρη.

Το απλό είναι και το πιο πολύτιμο

Τέλεια βαθειά φιλοσοφημένη είναι η θρησκεία μας. Το απλό είναι και το πιο πολύτιμο. Έτσι να αγωνίζεσθε στην πνευματική ζωή, απλά, απαλά, χωρίς βία.

Η ψυχή αγιάζεται και καθαίρεται με τη μελέτη των λόγων των Πατέρων, με την αποστήθιση ψαλμών, αγιογραφικών χωρίων, με την ψαλτική, με την ευχή. Δοθείτε λοιπόν σε αυτά τα πνευματικά και αφήστε όλα τα άλλα.

Στη λατρεία του Θεού μπορούμε να φθάσουμε εύκολα αναίμακτα. Είναι δύο δρόμοι που μας οδηγούν στο Θεό, ο σκληρός και ο κουραστικός με τις άγριες επιθέσεις κατά του κακού και ο εύκολος με την αγάπη. Υπάρχουν πολλοί που διάλεξαν το σκληρό δρόμο και έχυσαν αίμα για να λάβουν Πνεύμα, ώσπου έφθασαν σε μεγάλη αρετή. Εγώ βρίσκω ότι ο πιο σύντομος δρόμος είναι αυτός με την αγάπη. Αυτόν να ακολουθείτε και εσείς.

...ο Θεός έδινε λόγο, για να ωφεληθούν εκείνοι που ρωτούσαν...

Πήγε κάποτε στον αββά Φήλικα ένας αδελφός, έχοντας μαζί του και μερικούς κοσμικούς. Παρακάλεσε λοιπόν τον αββά να τους πει ωφέλιμο λόγο. 

Ο γέροντας όμως σώπαινε. Ο αδελφός συνέχισε να τον παρακαλεί ώρα πολλή, οπότε εκείνος τους είπε: 

- Θέλετε ν΄ ακούσετε ψυχωφελή λόγο; 

- Ναι, αββά, αποκρίθηκαν. 

- Δεν υπάρχει πιά λόγος, είπε ο γέροντας. Γιατί όταν οι αδελφοί ρωτούσαν τους γέροντες και έκαναν όσα εκείνοι τους συμβούλευαν, ο Θεός έδινε λόγο, για να ωφεληθούν εκείνοι που ρωτούσαν. 

Τι είναι τα δάκρυα;

-Τι είναι τα δάκρυα; ρώτησαν ένα γιατρό

-Πόνοι της καρδιάς που υγροποιούνται, είπε.

-Τι είναι τα δάκρυα; ρώτησαν και ένα μοναχό.

Φρόντισε να γίνεις γνήσιο τέκνο του Θεού

Φρόντισε να γίνεις γνήσιο τέκνο του Θεού και «να μπεις μέσα σε εκείνη τη μακαρία ανάπαυση», «όπου πρώτος για τη δική μας χάρη μπήκε ο Χριστός». 

Φρόντισε να απογραφείς στην επουράνια εκκλησία μαζί με όλους τους αγίους, για να βρεθείς στα δεξιά της μεγαλοσύνης του Υψίστου. 

“ Πρόσχωμεν. Τά Ἅγια τοῖς ἁγίοις ”

Ὅσο εἴμεθα ἄνθρωποι σαρκικοί, πονηροί, κακοί καί γενικά ἁμαρτωλοί, γιά μᾶς ὁ Χριστός εἶναι ΞΕΝΟΣ, εἶναι ὁ μεγάλος Ἀπών, παρ᾿ ὅλο πού εἶναι“πανταχοῦ Παρών”. Μᾶς λείπει ἡ ἱερή αἴσθησις τῆς θείας Παρουσίας τοῦ Κυρίου! Καί ἔχουμε μέσα μας κενά καί στόν νοῦ σκοτάδια! Εἴμεθα ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους καί εἴμεθα ἔρημοι καί μόνοι. Νοιώθουμε τόση μοναξιά καί δέν ξέρουμε πῶς νά καλύψουμε τά κενά μας καί τήν ἄδεια μας ψυχή.

Γι᾿ αὐτό καί στούς ἀναξίους, ὅταν κοινωνοῦν, ὁ Χριστός εἶναι Ἀπών, παρ᾿ ὅλη τήν πανταχοῦ ἀκατάληπτη Παρουσία Του. Ὁ Χριστός, πού εἶναι “συγκαθήμενος τῷ Πατρί” στούς οὐρανούς, εἶναι καί μαζί μας στή Θεία Λειτουργία. Καί ὄχι μόνο μαζί μας, ἀλλά καί μέσα μας, μέ τή Θεία Κοινωνία.

“Στή Θεία Λατρεία, λέγει κάποιος ἱερεύς, καί μάλιστα στόν Καθαγιασμό τῶν Τιμίων Δώρων, θερμαίνεσαι ἀπό μιά πολύ παράδοξη θεοειδῆ θερμότητα. Καί ὅσο κυλᾶ ἡ Θεία Εὐχαριστία, ἡ θερμότης αὐτή μεταβάλλεται σέ δροσιά ἀνείπωτη, καθ᾿ ὅτι δι᾿ αὐτῆς δροσίζεσαι ἀπό τίς γλυκύτατες αὖρες τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Καί μόλις πῆς ἤ ἀκούσης: “Πρόσχωμεν. Τά Ἅγια τοῖς Ἁγίοις”, συναρπάζεται ἀπό ἀκατάληπτες καί ὑπερκόσμιες μελωδίες”1.

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Κυριακή Δ’ Λουκά: Είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε τη σπορά;

 

Μία πολύ ωραία εποχική Παραβολή μάς παρουσιάζει σήμερα ο Κύριός μας.

Εξήλθε για να σπείρει τον σπόρο του ένας σπορέας. Κάποιοι σπόροι έπεσαν στο δρόμο και πατήθηκαν και τον έφαγαν τα πουλιά. Άλλοι σπόροι έπεσαν πάνω σε πέτρες και ξεράθηκαν γιατί δεν είχε υγρασία. Έπεσαν σπόροι και σε περιοχή με αγκάθια αλλά έπνιξαν τα αγκάθια το σπόρο. 

Τέλος, κάποιος σπόρος έπεσε σε εύφορη γη και έκανε καρπό εκατό φορές περισσότερο από το σπόρο. Στο τέλος αυτής της παραβολής, ο Χριστός τονίζει: «ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω», όποιος έχει αυτιά να ακούει, ας ακούει.

Πολλά νοήματα μάς δίνει και η συγκεκριμένη διήγηση από το Ευαγγέλιο.

Ο σπόρος είναι ο Λόγος του Θεού που πέφτει σε όλους τους ανθρώπους. Ο σπόρος είναι για όλους τους ανθρώπους ο ίδιος. Παρατηρούμε και μία λεπτομέρεια στην συγκεκριμένη παραβολή. Ο Κύριος ούτε όργωσε ούτε ετοίμασε το χωράφι για το σπόρο· μόνο έσπειρε στα χωράφια. 

† Κυριακῇ 13 ᾽Οκτωβρίου 2024 (Δ' Λουκᾶν)

† Τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ζ' Οἰκουμενικῆς Συνόδου

Τὸ Εὐαγγέλιον

Ἐκ τοῦ κατά Λουκᾶν

Κεφ. η' : 5-15

Εἶπεν ὁ Κύριος τήν παραβολήν ταύτην· Ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ· καὶ ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν ὃ μὲν ἔπεσε παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ κατεπατήθη, καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατέφαγεν αὐτό· καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐπὶ τὴν πέτραν, καὶ φυὲν ἐξηράνθη διὰ τὸ μὴ ἔχειν ἰκμάδα· καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐν τῷ μέσῳ τῶν ἀκανθῶν, καὶ συμφυεῖσαι αἱ ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό· καὶ ἕτερον ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν ἀγαθήν, καὶ φυὲν ἐποίησε καρπὸν ἑκατονταπλασίονα. ᾿Επηρώτων δὲ αὐτὸν οἱ Μαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες· Τίς εἴη ἡ παραβολὴ αὕτη; Ὁ δὲ εἶπεν· Ὑμῖν δέδοται γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, τοῖς δὲ λοιποῖς ἐν παραβολαῖς, ἵνα βλέποντες μὴ βλέπωσι καὶ ἀκούοντες μὴ συνιῶσιν. Ἔστι δὲ αὕτη ἡ παραβολή· Ὁ σπόρος ἐστὶν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ· Οἱ δὲ παρὰ τὴν ὁδόν ,εἰσιν οἱ ἀκούσαντες· εἶτα ἔρχεται ὁ διάβολος, καὶ αἴρει τὸν λόγον ἀπὸ τῆς καρδίας αὐτῶν, ἵνα μὴ πιστεύσαντες σωθῶσιν. Οἱ δὲ ἐπὶ τῆς πέτρας, οἳ ὅταν ἀκούσωσι, μετὰ χαρᾶς δέχονται τὸν λόγον, καὶ οὗτοι ρίζαν οὐκ ἔχουσιν, οἳ πρὸς καιρὸν πιστεύουσι καὶ ἐν καιρῷ πειρασμοῦ ἀφίστανται. Τὸ δὲ εἰς τὰς ἀκάνθας πεσόν, οὗτοί εἱσιν οἱ ἀκούσαντες, καὶ ὑπὸ μεριμνῶν καὶ πλούτου καὶ ἡδονῶν τοῦ βίου πορευόμενοι συμπνίγονται, καὶ οὐ τελεσφοροῦσι.

Καρδιά ίσον ζωή

Στην εκπαίδευση είναι πάρα πολύ επικίνδυνο να δίνουμε προσοχή μόνο στην ανάπτυξη της διάνοιας και στη γνώση και να αγνοούμε την καρδιά. 

Εκκλησία, η ζωή σε δύο επίπεδα, το θείο και το ανθρώπινο

Όταν πληρωθεί η καρδιά του ανθρώπου από τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος και τον καρπό που αυτό προσκομίζει, δηλαδή την αγάπη, τη χαρά, την ειρήνη, τη μακροθυμία, τη χρηστότητα, την αγαθωσύνη, την πίστη, την πραότητα και την εγκράτεια[54], δε χρειάζονται εντολές και κανόνες. 

Στην Εκκλησία, που αποτελεί κατοικητήριον του Αγίου Πνεύματος, ο άνθρωπος σώζεται όχι μηχανιστικά ή δυναστικά, αλλά ελεύθερα. Ενεργοποιώντας την προαίρεσή του συνεργεί στο έργο της θείας Χάριτος. 

Η Εκκλησία, όταν δε μεταβάλλεται σε εγκόσμιο εξουσιαστικό μηχανισμό με δύσκαμπτη γραφειοκρατική οργάνωση, αποκαλύπτει προφητικά το θέλημα του Θεού και γίνεται το ζυμάρι για τη μεταλλαγή, την αρμονία και την ενότητα των ανθρώπων. 

Ὁ Ὅσιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος

Ὁ Ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος, γεννήθηκε τὸ ἔτος 949 μ.Χ. στὴ Γαλάτη τῆς Παφλαγονίας ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς καὶ εὔπορους, τὸν Βασίλειο καὶ τὴν Θεοφανώ. Ὁ θεῖος του Βασίλειος, ὁ ὁποῖος κατεῖχε ὑψηλὴ θέση στὸν αὐτοκρατορικὸ οἶκο τῆς Κωνσταντινουπόλεως, προσέλαβε νωρὶς τὸν ἀνεψιό του κοντά του, ὅπου, ὅπως ἦταν φυσικό, ἔτυχε καλῆς παιδείας. Ὅμως ὁ Ὅσιος δὲν ἔδινε προσοχὴ καὶ δὲν ἔδειχνε ἐνδιαφέρον γιὰ μάθηση.

Κατὰ τὴν ἐποχὴ αὐτὴ ὁ Συμεὼν γνωρίστηκε μὲ ἕναν μοναχὸ τῆς περιωνύμου μονῆς Στουδίου, ὁ ὁποῖος ὀνομαζόταν, ἐπίσης, Συμεών. Ὁ μοναχὸς αὐτὸς ἔγινε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ὁ πνευματικός του πατέρας. Ὅταν κατὰ τὸ ἔτος 963 μ.Χ. πέθανε ὁ θεῖος του, ὁ Συμεὼν προσῆλθε στὴ μονὴ τοῦ Στουδίου, ὅπου ζητοῦσε «τὸν ἐκ νεότητος αὐτοῦ χρηματίσαντα πατέρα πνευματικὸν καὶ διδάσκαλον». Ὁ ἴδιος ὁ Ὅσιος Συμεὼν παρομοιάζει τὸν θεῖο του μὲ τὸν Φαραώ, τὴ διαμονή του στὸν αὐτοκρατορικὸ οἶκο μὲ τὴν αἰχμαλωσία τῶν Ἰσραηλιτῶν στὴν Αἴγυπτο καὶ τὸν πνευματικό του πατέρα μὲ τὸν Μωϋσῆ.

Κάποτε ὁ Γέροντάς του, τοῦ ἔδωσε ἕνα βιβλίο μὲ τὰ συγγράμματα τῶν Ἁγίων Μάρκου τοῦ Ἐρημίτου καὶ Διαδόχου Φωτικῆς. Ζωηρὴ ἐντύπωση τοῦ προξένησε τὸ ἀκόλουθο ἀπόφθεγμα ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἁγίου Μάρκου τοῦ Ἀσκητοῦ, ποὺ εἶχε τὸν τίτλο «Περὶ Νόμου Πνευματικοῦ»:

Χωρίς τον Χριστό είναι αδύνατο…

Χωρίς τον Χριστό είναι αδύνατο να διορθώσουμε τον εαυτό μας, δεν θα μπορέσουμε ν’ αποδεσμευτούμε απ’ τα πάθη. Μόνοι μας δεν μπορούμε να γίνουμε καλοί. 

Τοῦ Ἀββᾶ Δωροθέου: Περί συνειδήσεως

Ὅταν ὁ Θεὸς δημιούργησε τὸν ἄνθρωπο, ἔβαλε μέσα του ἕνα θεῖο σπέρμα, σὰν ἕνα εἶδος λογισμοῦ πιὸ θερμοῦ καὶ φωτεινοῦ, νὰ ἔχει τὴ θέση τῆς σπίθας, γιὰ νὰ φωτίζει τὸ νοῦ καὶ νὰ τοῦ δείχνει νὰ ξεχωρίζει τὸ καλὸ ἀπὸ τὸ κακό. Αὐτὸ ὀνομάζεται συνείδηση, καὶ εἶναι ὁ φυσικὸς νόμος.

Ἐπειδὴ ὅμως αὐτὴ παραχώθηκε καὶ καταπατήθηκε ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μὲ τὴν προοδευτικὴ ἐξάπλωση τῆς ἁμαρτίας, χρειαστήκαμε τὸ γραπτὸ νόμο, χρειαστήκαμε τοὺς ἁγίους προφῆτες, χρειαστήκαμε τὴν ἐνανθρώπιση τοῦ ἴδιου τοῦ Δεσπότη μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, γιὰ νὰ τὴν ξαναφέρει στὸ φῶς καὶ νὰ τὴν ἀναστήσει, γιὰ νὰ ξαναδώσει ζωή, μὲ τὴν τήρηση τῶν ἁγίων ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, σὲ κείνη τὴ σπίθα ποὺ ἦταν παραχωμένη.

Τώρα λοιπὸν εἶναι στὸ χέρι μας ἢ νὰ τὴν παραχώσουμε πάλι ἢ νὰ τὴν ἀφήσουμε νὰ λάμπει καὶ νὰ μᾶς φωτίζει, ἂν συμμορφωνόμαστε μὲ τὶς ὑποδείξεις της. Γιατί ὅταν ἡ συνείδηση μᾶς ὑπαγορεύει νὰ κάνουμε αὐτό, καὶ ἀδιαφοροῦμε, καὶ πάλι μᾶς λέει νὰ κάνουμε ἐκεῖνο, καὶ δὲν τὸ κάνουμε, ἀλλὰ σταθερὰ καὶ ἀδιάκοπα τὴν καταπατοῦμε, ἔτσι τὴ θάβουμε καὶ δὲν μπορεῖ πιὰ νὰ φωνάξει δυνατὰ μέσα μας, ἀπὸ τὸ βάρος ποὺ τὴ σκεπάζει.

Ο Θεός και το «τυπικό»

Διαβάζοντας την Αγία Γραφή, ιδιαίτερα την Παλαιά Διαθήκη, βλέπουμε πως ο Θεός επέμενε στην τήρηση των «τύπων». Απαιτούσε λ.χ. να τηρηθούν κατά τη λατρεία οι πιο ασήμαντες λεπτομέρειες.

Όποιος τις καταφρονούσε, τον περίμενε ο θάνατος. Επέμενε λ.χ. να ακούγεται ο ήχος των κωδωνίσκων, των αρχιερατικών αμφίων, όταν ο αρχιερέας έμπαινε στα Άγια των Αγίων, αλλά και όταν έβγαινε. (Τυπολατρεία!). Διαφορετικά τον αρχιερέα τον περίμενε ο θάνατος! (Έξοδ.28:31).

Όταν τα παιδιά του Ααρών, Ναβάδ και Αβιούδ πρόσφεραν στον Κύριο, «πυρ αλλότριον, ο ου προσέταξε Κύριος αυτοίς» (Λευ. 10:1), καταφρόνησαν δηλαδή το παραδεδομένο «τυπικό», και έκαναν αυτό που οι ίδιοι θεωρούσαν πιο καλό, ο Κύριος τους τιμώρησε με θάνατο. «Και εξήλθε πυρ παρά Κυρίω και κατέφαγεν αυτούς και απέθανον έναντι Κυρίου» (Λευ. 10:1-2).

Έτρεχαν και βιάζονταν

«Οι καρποί της μετανοίας σύμφωνα με το ευαγγέλιο είναι: Η επιστροφή από την αμαρτία. 

Έτσι έκανε και ο άσωτος που σώθηκε. Αφού εγκατέλειψε την αμαρτία, γύρισε πίσω στον πατέρα του να εξομολογηθεί….

Έπεσε επάνω μου πλούσια η χάρη Σου Κύριε και χόρτασε την πείνα μου και δρόσισε τη δίψα μου...

"Ο όσιος Εφραίμ ο Σύρος γράφει από τη σχετική πνευματική του πείρα:

"Έπεσε επάνω μου πλούσια η χάρη σου Κύριε και χόρτασε την πείνα μου και δρόσισε τη δίψα μου και φώτισε τη σκοτεινή μου διάνοια και περιμάζεψε τους λογισμούς μου από την περιπλάνηση και πλημμύρισε την καρδιά μου. 

Και τώρα προσκυνώ και παρακαλώ την άφατη φιλανθρωπία σου, ομολογώντας την αδυναμία μου.

Πάρε από μένα τα κύματα της χάριτός σου και φύλαξέ μου την για τη φοβερή εκείνη ημέρα (της δευτέρας παρουσία σου). 

Να δοξάζεις τον Θεό και να Τον ευχαριστείς πριν πέσει το σκοτάδι στη ζωή σου

Βλέπεις τον εαυτό σου ευτυχισμένο και ακόμα βεβαιώνεις πως την ευτυχία σου την έφτιαξες μόνος σου, χωρίς τον Θεό και τους ανθρώπους.

Γι’ αυτό απωθείς την άποψη που πρεσβεύουμε, ότι δηλαδή κάθε άνθρωπος χρωστά προσευχή στον Θεό και ελεημοσύνη στον πλησίον του.

«Ούτε προσευχές στον Θεό ούτε ελεημοσύνη στον πλησίον», λες και μ’ αυτό τείνεις να θεωρείς τον εαυτό σου ευτυχισμένο.

Για μένα πράγματι είναι αδύνατον να σκεφθώ την ευτυχία έξω από τον Θεό και τους ανθρώπους. Νομίζω ότι ούτε καν άγγιξες την ευτυχία αλλά συγχέεις τα φαινόμενα και αποκαλείς ευτυχία την ανέμελη επιβίωση. Μάζεψες πολλά από εκείνα που μπορεί να δώσει η γη, χόρτασες και ήπιες και νομίζεις ότι δεν σου χρειάζεται κανείς από τον περίγυρο.