Ετήσιο Μνημόσυνο Μακαριστού Μητροπολίτου Περγάμου, Ιωάννου (Ζηζιούλα)

Η μεγαλυτέρα ελεημοσύνη…

Η μεγαλυτέρα ελεημοσύνη, το μεγαλύτερον καλόν, εκείνο που ανακουφίζει περισσότερον από κάθε άλλο την ψυχήν, που ευρίσκεται εις τον άλλον κόσμον, είναι η θυσία του θείου Αμνού, επάνω εις το άγιον θυσιαστήριον, εις την αγίαν Λειτουργίαν.

Εις την Παλαιάν Διαθήκη γράφεται ότι το αίμα τράγων και ταύρων και σποδός δαμάλεως εκαθάριζε τους αμαρτάνοντας από τας νομικάς παραβάσεις των, πολλώ μάλλον το αίμα του Χριστού, λέγει ο Απόστολος Παύλος, καθαρίσει ημάς από πάσης αμαρτίας (Εβρ. 9,13 ). 

Μη χαίρεσαι στο κέρδος

Παραδώσου θεληματικά και ολοκληρωτικά στην πρόνοια και το θέλημα του Θεού. 

Μη θλίβεσαι όταν χάνεις κάποιο υλικό πράγμα ή γενικά οποιοδήποτε ορατό αντικείμενο. 

Τούς τρεῖς μεγίστους φωστῆρας (Ἀπολυτίκιον)

Ἦχος α΄

Τούς τρεῖς μεγίστους φωστῆρας τῆς Τρισηλίου θεότητος, τούς τήν οἰκουμένην ἀκτῖσι δογμάτων θείων πυρσεύσαντας, τούς μελιῤῥύτους ποταμούς τῆς σοφίας, τούς τήν κτίσιν πᾶσαν θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας, Βασίλειον τόν μέγαν, καί τόν Θεολόγον Γρηγόριον, σύν τῷ κλεινῷ Ἰωάννη, τῷ τήν γλῶτταν χρυσοῤῥήμονι, πάντες οἱ τῶν λόγων αὐτῶν ἐρασταί, συνελθόντες ὕμνοις τιμήσωμεν· αὐτοί γάρ τῇ Τριάδι, ὑπέρ ὑμῶν ἀεί πρεσβεύουσιν.

Με ποιον θα ήθελα να μείνω;

Δεν υπάρχει τίποτε πιο αγαθό, πιο βαθύ, πιο συμπαθητικό, πιο λογικό, πιο γενναίο και πιο τέλειο από τον Χριστόν. 

Και συλλογίζομαι με αγάπη ζηλωτού πως όχι μόνο δεν υπάρχει, αλλά και δεν είναι δυνατόν να υπάρχη. 

Πότε δημιουργείται η ψυχή;

Ο χρόνος δημιουργίας της ψυχής στην Π. Διαθήκη και οι απόψεις των Πατέρων

Ο χρόνος κατά τον οποίο δημιουργείται η ψυχή και η ένωσή της με το σώμα είναι ένα κεφάλαιο που έχει προβληματίσει και συνεχίζει να προβληματίζει.

Αναφορικά με το πότε δημιουργείται η ψυχή, υπάρχει ένας εκτεταμένος διάλογος μεταξύ επιστήμης και θρησκείας.

Η μεν επιστήμη από την πλευρά της δεν έχει να δώσει μία ξεκάθαρη απάντηση για το θέμα, καθώς διάφορες θεωρίες προτείνονται κατά καιρούς από διαφορετικούς επιστήμονες.

Όσον αφορά τη χριστιανική θρησκεία επίσης, δεν έχουμε αποκεκαλυμμένη αλήθεια από το Θεό, δηλαδή δόγμα, αλλά θεολογικές γνώμες και θεωρίες.

Αν και η επιστήμη δε θέτει ηθικούς φραγμούς στην εμβρυοκτονία, η χριστιανική θρησκεία το κάνει με τον πλέον σαφή τρόπο, καθώς καταδικάζει την έκτρωση ως φόνο σε κάθε περίπτωση.

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Ἱερά Πανήγυρις

Λόγοι Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου για τους Αγίους

μεσιτεύουν

Είναι καλό να απολαμβάνουμε την προσευχή των αγίων,

αλλ’ εφ’ όσον κι εμείς είμαστε ενεργητικοί.

Και τί μου χρειάζεται, λέει, η προσευχή του άλλου, όταν εγώ είμαι ενεργητικός;

Και βέβαια δεν θέλω να έρθης σε ανάγκη, αλλά πάντοτε βρισκόμαστε σε ανάγκη, αν το σκεφθούμε καλά… Και αν ακόμα γίνης Παύλος, θα έχης ανάγκη της προσευχής των άλλων.

Μην έχης μεγάλη ιδέα για τον εαυτό σου, διότι θα ταπεινωθής… Αν όμως παραμένουμε αδρανείς, κανένας δεν μπορεί να μας ωφελήση.

Ε.Π.Ε. 22,366

ως ήλιοι, ακατηγόρητοι

Όπως δεν μπορεί κανείς να πή για τον ήλιο ότι είναι σκοτεινός, ούτε αυτός ακόμα ο τυφλός, έτσι και τον πολύ καλό άνθρωπο δεν θα μπορούσε κανείς να κατηγορήση.

Για την πίστι τους βέβαια πολλές φορές οι ειδωλολάτρες θα μπορούσαν να κατηγορήσουν τους χριστιανούς.

Δεν υπάρχει άλλη

Διά πολλών θλίψεων, είπε ο Κύριος, θα εισέλθετε στην ζωή… Δεν υπάρχει άλλη οδός εκτός των πειρασμών και των θλίψεων. 

Αυτήν την οδό βάδισαν όλοι οι Άγιοι προφήτες, Απόστολοι, Μάρτυρες, Όσιοι και Δίκαιοι. Υπάρχει και η ευρύχωρη οδός την οποίαν όσοι ακολουθούν πηγαίνουν στην απώλεια… 

Ιδού, έρχεται η Πανάχραντη! Η θαυμαστή επίσκεψη

Μια άλλη νύχτα, το έτος 1388, ο όσιος Σέργιος του Ραντονέζ στεκόταν μπροστά στην εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου και προσευχόταν:

-Παναγία, Μητέρα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ελπίδα και προστασία των πιστών, γίνε μεσίτρια για μας τους αναξίους. Ικέτευε τον Υιό και Θεό σου να εκδηλώση την ευσπλαχνία του στον άγιο αυτό τόπο. Εσένα, τη Μητέρα του γλυκύτατου Χριστού, καλούμε σε βοήθεια οι δούλοι σου, γιατί εσύ είσαι για όλους μας καταφυγή και δύναμις.

Τελειώνοντας την προσευχή αυτή κάθησε για λίγο να πάρη μια ανάσα. Ξαφνικά λέει στον υποτακτικό του Μιχαία:

-Παιδί μου, μείνε άγρυπνος αυτή τη νύχτα.

Μόλις πρόλαβε να προφέρη τα λόγια αυτά, ακούσθηκε μια φωνή:

-Ιδού, έρχεται η Πανάχραντη!

Ο άγιος βγήκε γρήγορα από το κελλί του στον προθάλαμο, όπου τον περιέβαλε ένα φως! Αξιώθηκε να δη ολοφώτεινη τη Μητέρα του Θεού συνοδευόμενη από τον Απόστολο Πέτρο και τον Ευαγγελιστή Ιωάννη. Μη μπορώντας ν’ αντέξη την εκτυφλωτική λαμπρότητα του οράματος, ο όσιος έπεσε καταγής. Η Υπεραγία Θεοτόκος έσκυψε, τον άγγιξε με τα χέρια της και του είπε:

Ἱερά Πανήγυρις

Διάλογος του Μεγάλου Αντωνίου μετά του Αγγέλου

Οὗτος ὁ Μακάριος καὶ Πανθαύμαστος Ἀββᾶς καὶ Πατὴρ ἡμῶν Ἀντώνιος ὁ μέγας, εἰς καιρὸν ὁποῦ εὑρίσκετο εἰς τὴν ἔρημον καὶ ἀσκήτευεν, ἐφάνη πρὸς αὐτὸν Ἄγγελος Κυρίου εἰς σχῆμα Καλογήρου, καὶ ὡς τὸν εἶδεν ὁ Ὅσιος, ἔκαμε πρὸς αὐτὸν μετάνοιαν. 

Ὁ δὲ Ἄγγελος εἶπε πρὸς αὐτόν, Εὐλόγησον Πάτερ Ἅγιε. 

Ὁ δὲ Ἅγιος νομίζοντας ὅτι εἶνε καλόγηρος ἀπὸ τοὺς ἐκεῖσε ἐρημίτας, λέγει πρὸς αὐτόν• ὁ Θεὸς συγχωρήσοι σε τέκνον μου καὶ πλησιάσας πρὸς τὸν Ἄγγελον εἶπεν εἰς αὐτόν• ἂς περιπατήσωμεν μαζὺ ὁλίγον δρόμον καὶ περιπατῶντες εἶπεν ὁ Ὅσιος• θαυμάζω, ἀδελφὲ εἰς τὴν θεωρίαν σου καὶ εἰς τὴν νεότητα καὶ εἰς τὴν εὐμορφίαν ὁποῦ ἔχεις καὶ ἐκπλήττομαι, διότι τοσοῦτον κάλλος δὲν εἶδον εἰς ἄλλον ἄνθρωπον καὶ διὰ τοῦτο στοχάζομαι πῶς δὲν εἶσαι ἄνθρωπος. 

Λοιπὸν ὁρκίζω σε εἰς τὸν Θεὸν τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς νὰ μοῦ εἰπῇς τὴν ἀλήθειαν• ὁ δὲ Ἄγγελος ποιήσας μετάνοιαν, λέγει πρὸς τὸν Ἅγιον. 

Πάτερ Ἅγιε, μὲ βλέπεις, ἐγὼ ἄνθρωπος δὲν εἶμαι, ἀλλά, Ἄγγελος τοῦ Θεοῦ, καὶ ἤλθα νὰ σὲ διδάξω μυστήρια τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖνα ὁποῦ δὲν ἠξεύρεις, καὶ τὰ ὁποῖα ἐπιθυμεῖς νὰ μάθῃς• λοιπὸν ἐρῶτα με ὅτι θέλεις νὰ σοῦ εἰπῶ. Τότε ἔπεσεν ὁ Ἅγιος καὶ ἔκανε μετάνοιαν τοῦ Ἀγγέλου λέγοντας• «Εὐχαριστῶ σοι Κύριε ὁ Θεός μου, ὅτι μοῦ ἔπεμψας ὁδηγὸν διὰ νὰ μοῦ φανέρωση κεκρυμμένα μυστήρια, τὰ ὁποῖα ἐπιθυμοῦσα νὰ μάθω.» Ὁ δὲ Ἄγγελος εἶπε πρὸς τὸν Ἅγιον, ἐρῶτα με λοιπόν. 

Η περιγραφή του διαβόλου από τον Μέγα Αντώνιο

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΟΛΟΥ

Έλεγε, πως πολλές φορές φαίνονται όπως φανέρωσε ο Κύριος τον διάβολο εις τον Ιώβ, λέγοντας του:

«Λάμπουν τα μάτια του ως είδος εωσφόρου — σαν ήλιος χαραυγής.

Από το στόμα του πηδούν λαμπάδες αναμμένες κι’ εκσφενδονίζονται φωτιάς κομμάτια, απ’ τα ρουθούνια του βγαίνει καπνός, όπως από καμίνι που σιγοκαίγεται με -πυρακτωμένα κάρβουνα.

Είναι η ψυχή του θράκα αναμμένη και φλόγα βγαίνει απ’ το στόμα του» ΙΩΒ ΜΑ, 9-12.

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Για τον πιστό δεν υπάρχουν αδιέξοδα

Πόσοι, αλήθεια, άνθρωποι αγωνιούν χωρίς την πίστη!

Τι θα γίνει αύριο; Πώς θα τα βγάλουμε πέρα; Τι θα κάνουμε; “Τι τέξεται η επιούσα”; Ποιους κινδύνους μάς επιφυλάσσει το μέλλον;

Όλα αυτά, διότι λείπει η πίστη. Όταν όμως υπάρχει η πίστη, τότε ο άνθρωπος ζει χωρίς αγωνία, ζει χωρίς δυσκολίες.

Ο πιστός είναι ο άνθρωπος ο ειρηνικός, ο οποίος αναθέτει τον εαυτό του στα χέρια του Θεού. Η πίστη τον πληροφορεί ότι υπάρχει ο Θεός, ότι γνωρίζει ο Θεός και βλέπει τα προβλήματά του και είναι ο Δυνατός, ώστε εκεί που εμείς οι άνθρωποι βλέπουμε αδιέξοδο, να δώσει Εκείνος διέξοδο και μάλιστα διέξοδο πολύ καλή. Όλα αυτά η πίστη τα εμπνέει.

Όταν όμως ο άνθρωπος στερείται αυτής της πίστεως, ζει μέσα σε καθημερινή αγωνία και σε καθημερινή ψυχική ταλαιπωρία και δεν είναι δυνατόν να ησυχάσει.

Άνοιξε το παράθυρο

Βρίσκεσαι μέσα σ’ ένα σκοτεινό δωμάτιο και κουνάς τα χέρια σου και προσπαθείς μ’ αυτό τον τρόπο να διώξεις το σκοτάδι.

Δεν φεύγει, όμως, έτσι το σκοτάδι. Άνοιξε το παράθυρο για να μπει το φως και μόνο τότε θα φύγει το σκοτάδι. 

Σοφές συμβουλές προς όλους…

Το να γνωρίζουμε την πονηρία των ανθρώπων, δηλαδή το κακό που κάνουν οι άλλοι, μικρό ή μεγάλο, μας αλλοιώνει την λογική, μας εξασθενίζει τις δυνάμεις μας, διότι δεν συμμαρτυρεί με τον Θεό. Τελικά έχουμε αδιαλείπτως έναν πειρασμό μπροστά μας.

Γι’ αυτό δεν πρέπει να θέλουμε να μαθαίνουμε, να γνωρίζουμε τί κάνει ο άλλος. Αν έρθουν αν μου μιλήσουν για άλλους, θα τους κλείσω το στόμα ή θα σηκωθώ να φύγω. Και αν κάποιος έρθει να μου πει τον πόνο του, θα του πω, δεν έχεις Γέροντα; στον Γέροντά σου να μιλήσεις. Και αν μου απαντήσει ότι δεν έχει, θα του πω: Να βρεις! Εγώ δεν είμαι Πνευματικός… πήγαινε να βρεις έναν Πνευματικό που θα μπορεί να σε παρακολουθεί. Ξέφυγε δηλαδή εσύ την αμαρτία του άλλου. Όσο μένεις άτρωτος από τα κακά του άλλου, τον βοηθάς.

Διότι , μόλις ο άλλος σου πει κάτι κακό, αμέσως ξεπέφτει στα μάτια σου και μειώνεται η αγάπη σου, όσο και αν νομίζεις ότι τον βοηθάς. Έτσι είμαστε εμείς οι άνθρωποι. Καταστρέφεται όλως διόλου η αγάπη μας και προς τον Θεόν και προς τους ανθρώπους, εφ’ όσον αναμειγνυόμεθα στην ιδιωτική ζωή τους. Αυτή είναι υπόθεση μόνο του αρμοδίου προσώπου και ποτέ εμού του μοναχού ή λαϊκού.

Ποιους πολεμάει περισσότερο ο διάβολος – Πώς επιτίθεται στις δικές μας ζωές;

Όλους τους ανθρώπους τους πολεμάει ο διάβολος, γιατί όλους θέλει να τους κολάσει. Αλλά περισσότερο πολεμάει τους ενάρετους, αυτούς που αγωνίζονται με πόθο «τον καλό αγώνα της πίστεως» (βλ. Α΄ Τιμ. ς΄ 12), αυτούς που έχουν καρπούς πνευματικούς.

Όπως τα παιδιά πετούν πέτρες στις καρυδιές που έχουν καρύδια, έτσι και ο διάβολος πετροβολάει αυτούς που έχουν καρπούς πνευματικούς. Κι όπως ο κλέφτης πηγαίνει να κλέψει εκεί όπου υπάρχουν θησαυροί υλικοί, έτσι κι ο διάβολος πηγαίνει να κλέψει εκεί όπου υπάρχουν θησαυροί πνευματικοί.

Ο ιερός Χρυσόστομος σημειώνει ότι «ο κλέπτης ουκ έρχεται όπου καλάμη, και χόρτος, και ξύλον· αλλ’ όπου κείται χρυσός, ή άργυρος, ή μαργαρίτης». Δεν πηγαίνει να συλήσει αχυροκαλύβες ή ξύλινες παράγκες. Διότι εκεί δεν υπάρχουν πράγματα αξίας. 

«Ευλόγησον», «να ‘ναι ευλογημένο». Υπακοή!

Κάποια καλογριούλα μου ἔγραψε, λέει: Γέροντα, ἀκοῦμε ὅτι θά ῾ρθουν οἱ Τοῦρκοι καὶ δὲν ξέρουμε τί νὰ κάνουμε.

Ἄ! ἄκουσε, παιδάκι μου, τῆς λέω. Δὲν ἔχεις ὑπακοή. Διότι ἂν εἶχες ὑπακοή, τότε: «Τί μὲ νοιάζει ἐμένα; Ὅ,τι μου πεῖ ἡ Γερόντισσα· ὅ,τι μου πεῖ ἡ Γερόντισσα. Δὲν εἶναι Γερόντισσα ἡ Μ.; Ἔ, ὅ,τι πεῖ ἡ Μ., ἐμένα δὲν μὲ νοιάζει». Αὐτὴ εἶναι ὑπακοή. Ἀλλὰ γιὰ νὰ φοβᾶσαι, ἔχεις θέλημα μέσα σου, ἔχεις θέλημα μέσα σου, ἔχεις θέλημα.

Ξέρετε πολὺ καλὰ ὅτι ὁ Γέροντάς μας (Ἰωσὴφ) ἦταν τῶν ἄκρων ἡσυχαστὴς καὶ τῆς νοερᾶς προσευχῆς. Καὶ ὅμως δὲν μᾶς παρέδωσε ὡς πρῶτο τὴν ἡσυχία ἢ τὴν νοερὰ προσευχή, ἀλλὰ μᾶς παρέδωσε τὴν ὑπακοὴ τὸ κοινόβιο!

Λαχτάρα Αἰωνιότητος

Ἰδού, ἔρχομαι ταχύ. Ἀμήν. ναὶ ἔρχου, Κύριε Ἰησοῦ. (Ἀποκ. κβ’ 12, 20)

Ὁ θεῖος λόγος τοῦ Εὐαγγελίου, ὁ ὁποῖος ἐξέρχεται ἀπὸ τὸν ἄμβωνα τῆς Ἐκκλησίας, περιέχει ποικίλα σπέρματα ἀληθείας καὶ θεογνωσίας. Ἡ μελέτη τοῦ θείου λόγου νὰ εἶναι ἡ τρυφὴ καὶ ἡ τροφὴ τῆς ζωῆς μας.

Ἐγώ, παιδιά, κάθε βράδυ διαβάζω Εὐαγγέλιο γιὰ νὰ εἰσχωρήση μέσα μου ὁ Κύριος. Μὲ τὸ Εὐαγγέλιο γίνεται ἡ ἀλληλοπεριχώρησις τοῦ ἡμαγμένου Ἀμνοῦ καὶ τῆς ψυχῆς μας. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι κληθήκαμε ν’ ἁγιάσωμε. Νὰ γίνωμε εὐωδία Χριστοῦ. Σκοπὸς μας εἶναι νὰ ἀνταποκριθοῦμε στὴν κλῆσι τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ γίνωμε φῶς. Μὲ τὴν τήρησι τοῦ Εὐαγγελίου νὰ γίνωμε λόγος τοῦ Θεοῦ.

Μέσα στὴν Ἐκκλησία, λοιπόν, ἁρπάζει ὁ ἕνας τὸν θεῖο λόγο καὶ πηγαίνει εἰς τὰς ἐρήμους, γιὰ νὰ πραγματώση τὸ Εὐαγγέλιον. Ὁ ἄλλος τὸ ἁρπάζει καὶ πηγαίνει στὴν Ἀφρική, στὴν Ἀσία κ.λπ. νὰ φωτίση τοὺς ἀνθρώπους ὡς ἱεραπόστολος. Ὁ ἄλλος παίρνει τὸν θεῖο σπόρο καὶ τὸν καλλιεργεῖ μέσα στὴν κοινωνία ὡς ἐπίσκοπος, ὡς ἱερεύς, ὡς οἰκογενειάρχης καὶ κάνει ἔργο του τὴν σπορὰ τοῦ θείου λόγου. Ἐμεῖς πήραμε τὸ Εὐαγγέλιον ἀπὸ τὴν Ἁγία Τράπεζα ὁ καθένας καὶ ἤλθαμε στὸ μοναστήρι, γιὰ νὰ δοξάσωμε τὸν Θεὸ μὲ τὴν τήρησι τῶν ἐντολῶν Του.

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Κυριακάτικο Κήρυγμα

Η πρόταση του Φωτός και η επιλογή του σκότους

Βρισκόμαστε, αγαπητοί μου, μέσα στο κλίμα των Θεοφανίων. Τα πάντα στην Εκκλησία πλημμυρίζουν από φως. Γιατί, όπως η υμνολογία της εορτής υπογραμμίζει, φως εκ φωτός έλαμψε το κόσμω, Χριστός ο Θεός ημών, ο επιφανείς Θεός…1. 

Για το ίδιο φως ομιλεί και το σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα. Ο Χριστός περνά στην παραλίμνια πόλη Καπερναούμ, στην περιοχή ανάμεσα στην Ζαβουλών και στην Νεφθαλείμ, όπου κυριαρχεί το ειδωλολατρικό στοιχείο.

Κι έτσι εκπληρώνεται η προφητεία του Ησαϊου, σύμφωνα με την οποία, ο λαός της περιοχής, που μέχρι τότε βίωνε το σκοτάδι της ειδωλολατρίας, είδε το φως της αλήθειας στο πρόσωπο του Χριστού. Ο λαός, που ζούσε σε καθεστώς πνευματικού μαρασμού και θανάτου, είδε ν’ ανατέλλει εμπρός του το φως της όντως ζωής.

Το φως είναι η ταυτότητα του Χριστού. Εκείνος είναι ο ήλιος της δικαιοσύνης, που ήλθε στον κόσμο για να διαλύσει τα σκοτάδια της αγνωσίας, να εξαφανίσει τον ζόφο του μίσους, να εξολοθρεύσει την καταχνιά της κακίας. Ήλθε για να φέρει στον κόσμο και στις ανθρώπινες καρδιές την αγάπη και την ειρήνη. Γι΄ αυτό και δικαίως διεκήρυξε για τον Εαυτό Του: «Εγώ είμαι το φως. Όποιος με ακολουθήσει δε θα περπατήσει ποτέ ξανά στο σκοτάδι, αλλά θα αποκτήσει το φως της ζωής»2.

† Κυριακῇ 14 Ἰανουαρίου 2024 (μετά τά Φῶτα)

Τὸ Εὐαγγέλιον

Ἐκ τοῦ κατά Ματθαῖον 

Κεφ. δ' : 12-17

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἀκούσας ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι ᾿Ιωάννης παρεδόθη, ἀνεχώρησεν εἰς τὴν Γαλιλαίαν· καὶ καταλιπὼν τὴν Ναζαρὲτ, ἐλθὼν κατῴκησεν εἰς Καπερναοὺμ τὴν παραθαλασσίαν, ἐν ὁρίοις Ζαβουλὼν καὶ Νεφθαλείμ, ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ ῾Ησαΐου τοῦ προφήτου, λέγοντος· Γῆ Ζαβουλὼν καὶ γῆ Νεφθαλείμ, ὁδὸν θαλάσσης, πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου, Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν, ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει εἶδε φῶς μέγα, καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου, φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς. Ἀπὸ τότε ἤρξατο ὁ ᾿Ιησοῦς κηρύσσειν καὶ λέγειν·

Η Συγχώρεση (μια αληθινή ιστορία)

Πριν πολλά χρόνια και μετά τη λήξη του εμφυλίου σπαραγμού, σε κάποιο χωριό έγινε ένας φόνος για πολιτικούς λόγους.

Κατηγορήθηκε, λοιπόν, κάποιος χωριανός, ονόματι Πέτρος Γ. και με τις μαρτυρίες 5 συγχωριανών του καταδικάστηκε σε 30 χρόνια φυλάκιση στις αγροτικές φυλακές.

Μέρα-νύχτα όμως διαλαλούσε ότι ήταν αθώος. Στις φυλακές αυτές πήγαινε 1 φορά το μήνα ένας ευλαβέστατος ιερέας. Λειτουργούσε στο εκκλησάκι των φυλακών και μετά δεχόταν για εξομολόγηση όσους εκ των φυλακισμένων το επιθυμούσαν.

Πήγε και ο Πέτρος και εξομολογήθηκε στον ευλαβή εκείνο ιερέα και βεβαίωνε με όρκους ότι ήταν αθώος.

Τέχνη ἀχειροποίητη, λόγος ἀμετάφραστος

Σέ κείμενό του γιά τήν ἐθνική μας μουσική, ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης γράφει: «Διὰ τῆς πατροπαραδότου ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς, ὄχι μόνον τά ἱερά ἄσματα ἔγιναν προσφιλῆ καί οἰκεῖα εἰς τήν ἀκοήν, καί ἡ γλῶσσα, εἰς ἥν ταῦτα εἶναι γεγραμμένα καταληπτή, ὡς ἔγγιστα, καί εἰς τούς ἀγραμμάτους, ἄλλα καί αὐτά τῶν θείων Εὐαγγελίων τά ρήματα διά τῆς αὐτῆς μουσικῆς καί τοῦ λογαοιδικοῦ αὐτῆς τρόπου κατέστησαν οἰκειότερα εἰς τήν ἀκοήν καί βαθύτερον πάντοτε εἰσδύουσιν εἰς τῶν ἀκροατῶν τάς καρδίας. 

(...) Ἄς δοκιμάση τίς νά μεταφράση ἕν τροπάριον εἰς τήν δημώδη, καί τότε θά ἴδη, ὅτι ἡ γλῶσσα, ἥτις εἶναι ζωντανή εἰς τά ἡρωικά καί ἐρωτικά ἄσματα τοῦ λαοῦ, εἶναι ψυχρά μέχρι νεκροφανείας διά τά τροπάρια. Π.χ. "Ἀνοίξω τό στόμα μου καί πληρωθήσεται πνεύματος..." Θ' ἀνοίξω τό στόμα μου καί θά γεμίση πνέμμα (ἤ πλέμμα ἤ πλέγμα) καί λόγο θά βγάλω (διότι πῶς ἄλλως θ' ἀποδοθῆ ἡ μεταφορά ἤ μετωνυμία τοῦ ἐρεύξομαι;). "Ἄξιον ἐστιν ὡς ἀληθῶς μακαρίζειν σε τήν Θεοτόκον...' Ἀξίζει ἀλήθεια νά σέ καλοτυχίζουμε σένα τή Θεοτόκο, ποὺ εἶσαι πάντα καλότυχη, καί καθαρώτατη καί μάνα τοῦ Θεοῦ μας... Πλήν, θά εἴπη τις, ἀντί νά μεταφρασθῶσι τά ὑπάρχοντα, ἄς ποιηθῶσι νέα ἐκκλησιαστικά ἄσματα ὑπό τῶν δοκίμων ποιητῶν μας. 

Ναί, βέβαια, λέγομεν ἡμεῖς, καί εἶναι τόσον εὔκολον τό πρᾶγμα!... νά ἐμφυσηθῆ ζωή χωρίς νά ὑπάρχη, νά δοθῆ ἔμπνευσις ἐκεῖ ὅπου λείπει ἡ ψυχή! (...) Ἄλλως, διά νά γίνουν νέα θρησκευτικά ἄσματα, πρέπει νά γίνη πρῶτα καί νέα θρησκεία... Ἄς δοκιμάσουν λοιπόν ἐκεῖνοι πού τά ὀνειροπολοῦν αὐτά νά κάμουν θρησκείαν χειροποίητον, θρησκείαν γιά τά κέφια τους, καί τότε θά καταλάβουν καί οἱ ἴδιοι πόσον εἶναι μωροί καί τυφλοί».

Τότε ποιός τρελός;

Στην εκκλησία έχουμε έρευνα. Οι μεγαλύτεροι ερευνητές ήταν οι άγιοι. Οι άγιοι έφτασαν, δοκίμασαν όλα τα σημεία, ξεκίνησαν ακριβώς από αυτήν την έννοια. Άραγε υπάρχει Θεός; 

Εάν υπάρχει Θεός, τότε να τον δοκιμάσουμε, να τον ερευνήσουμε, εάν δεν υπάρχει τότε να τον απορρίψουμε. Θα είμαστε πολύ ανόητοι άνθρωποι και πολύ κακόμοιροι, εάν κάνουμε όλον αυτόν τον αγώνα βασιζόμενοι σε μια πιθανότητα, ότι πιθανόν να υπάρχει Θεός. 

Λόγος και νους - Η πατερική διάκριση τών δύο αυτών συνωνύμων

Οι Πατέρες της Εκκλησίας στα συγγράμματά τους αποκάλεσαν την λογική ενέργεια «λόγο» και την νοερά ενέργεια «νου». Έτσι, σε πολλά πατερικά έργα συναντούμε τους όρους «λόγο» και «νου». 

«Όταν διαβάσει κανείς τους Πατέρες, κυρίως τους Αλεξανδρινούς, από την εποχή του Μακαρίου Αιγυπτίου, όπως και τον Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη, γίνεται συνέχεια λόγος περί λόγου και νου». 

Βέβαια, η λέξη «νους» συγγενεύει ετυμολογικά με την λέξη «διάνοια» και ενώ οι δύο αυτές λέξεις ταυτίζονται σχεδόν σημασιολογικά, εν τούτοις οι Άγιοι Πατέρες έκαναν την διάκριση μεταξύ νου και διάνοιας-λόγου, για να εκφράσουν την εμπειρία που είχαν αποκτήσει με την Χάρη του Θεού. 

«Στην νεοελληνική φιλοσοφία λόγος και νους είναι το ίδιο πράγμα. Οπότε, άμα λέμε λογική ενέργεια ή νοερά ενέργεια, οι περισσότεροι που διαβάζουν τους Πατέρες λένε το ίδιο πράγμα είναι». 

Πῶς μπορῶ νά δῶ ἄν ἔχω ταπείνωση;

Ὅποιος ἔχει τήν ταπείνωση μιμεῖται τόν ἴδιο τόν Χριστό. Οὐδέποτε παρεκτρέπεται, οὔτε κατακρίνει, οὔτε ὑπερηφανεύεται. Τίς ἐξουσίες ποτέ δέν τίς ἐπιθυμεῖ. Ἀποφεύγει τίς τιμές τῶν ἀνθρώπων. Δέν φιλονικεῖ γιά κανένα πράγμα τοῦ κόσμου τούτου!

Δέν ἔχει παρρησία, ὅταν ὁμιλῆ, καί δέχεται πάντοτε τίς συμβουλές τῶν ἄλλων. Ἀποφεύγει τά ὡραῖα ἐνδύματα, καί ἡ ἐξωτερική του ἐμφάνιση εἶναι ἁπλή καί ταπεινή.

Ὁ ἄνθρωπος, πού ὑπομένει ἀγόγγυστα ταπεινώσεις καί ἐξουδενώσεις, πάρα πολύ ὠφελεῖται. Γιά τοῦτο, ὄχι νά λυπῆσαι, ἀλλά ἀπεναντίας νά χαίρεσαι γι’ αὐτά, πού ὑποφέρεις. Κερδίζεις ἔτσι τήν πολύτιμη ταπείνωση, μέ τήν ὁποία σώζεσαι.

«Ἐταπεινώθην καί ἔσωσέ με (ὁ Κύριος)» (Ψαλμ. Ριδ΄ 6). Αὐτή τή ρήση πρέπει νά τήν ἔχωμεν πάντοτε κατά νοῦν.

Οἱ βιοτικές ἀσχολίες καί ἡ πνευματική ζωή. Τό ἄγχος.

Θα αναφερθώ και πάλι στο παράπονό σου για την ταραχή και τη σύγχυση, την αταξία και την ακαταστασία του λογισμού, κατάσταση που προκαλείται από τις καθημερινές βιοτικές μέριμνες και ασχολίες.

Τι θα ένιωθες, αν δεν είχες τίποτα να κάνεις; Ανία. Και σε τι θα καταντούσες; Σε εφάμαρτη ραθυμία. 

Χρειάζεσαι, λοιπόν, την εργασία. Χρειάζεσαι την ενασχόληση με το νοικοκυριό. Είναι, άλλωστε, καθήκον σου, καθήκον που πρέπει να εκπληρώνεις, με ευσυνειδησία. Όλοι οι άνθρωποι, ως μέλη του κοινωνικού συνόλου, οφείλουμε να εργαζόμαστε με τέτοιο τρόπο, πάντως, που να μην χάνουμε τη μνήμη του Θεού. Μα πώς θα το κατορθώσουμε;

Υπάρχει μια λαϊκή αντίληψη αρκετά διαδεδομένη, σύμφωνα με την οποία τα επαγγελματικά και τα οικιακά έργα, καθώς και όλες γενικά οι επίγειες ασχολίες, βρίσκονται έξω από το πεδίο των θείων πραγμάτων και των θεάρεστων δραστηριοτήτων. Έτσι, όταν σ’ έναν άνθρωπο γεννιέται η επιθυμία της θεάρεστης ζωής, συχνά ακολουθείται από τη σκέψη της αποταγής του κόσμου και της καταφυγής στην έρημο. Αυτό, όμως, δεν είναι σωστό.

Φωτογραφίες από τον Μέγα Αγιασμό των Θεοφανίων και από το έθιμο των Προδρομιτών

 

Στέρηση

Όταν χάσουμε τα υλικά αγαθά και πέσουμε σε φτώχεια και πείνα, τότε καταλαβαίνουμε τι αξίζει το κομμάτι του ψωμιού που μας περισσεύει και το πετούμε στα σκουπίδια.

Όταν έχουμε όλα τα αγαθά, μεθυσμένοι από την ευμάρεια, νομίζουμε ότι είμαστε αυτάρκεις και δεν έχουμε ανάγκη της προνοίας και της βοηθείας του Θεού.

Φτάνουμε ακόμη και στην άρνηση της υπάρξεως του Θεού, γιατί έτσι μας συμφέρει.

Ο Θεός θα μας ζητήσει λόγο για την αποστασία μας και τις παρανομίες μας, για την παρασπονδία από τη διαθήκη, από τη συμφωνία που έχουμε κάνει μαζί του.

Πρόγραμμα Ακολουθιών, μηνών, Ιανουαρίου, Φεβρουαρίου & Μαρτίου 2024

 

Ο Τίμιος Πρόδρομος, ο πρώτος μοναχός

Η Εκκλησία μας τιμά τη σύναξη του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου. Ο Τίμιος Πρόδρομος είναι το πρόσωπο εκείνο, το οποίο εγκωμίασε ο Χριστός περισσότερο από κάθε άλλο άνθρωπο. “Μείζων εν γεννητοίς γυναικών προφήτης Ιωάννου του Βαπτιστού ουδείς εστί” (Λουκ. ζ’ 28). Είναι ο μεγαλύτερος των Προφητών, όχι ως προς την ηλικία, αφού έζησε μόνο τριάντα χρόνια, αλλά ως προς τη χάρη και τη δόξα, γιατί αξιώθηκε όχι μόνο να δει, αλλά και να βαπτίσει “τον κηρυττόμενον” Μεσσία. 

Στη συνέχεια όμως ο Χριστός τόνισε ότι ο μικρότερος στη Βασιλεία των Ουρανών είναι μεγαλύτερος από τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Και το είπε αυτό, σύμφωνα με την ερμηνεία του ιερού Χρυσοστόμου, για να μη παρασυρθούν οι όχλοι από την υπερβολή των επαίνων και θεωρήσουν τον Ιωάννη ανώτερο από τον Θεάνθρωπο Χριστό. 

Αλλά και σύμφωνα με μια άλλη ερμηνεία, του εκκλησιαστικού Συγγραφέα του 4ου μ.Χ. αιώνα, Διδύμου του Τυφλού, ο μικρότερος από τους Αγίους Αποστόλους, ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, είναι μεγαλύτερος του Προδρόμου, αφού οι Απόστολοι είναι ανώτεροι από τους Προφήτες. 

Είναι γέννημα στείρας γυναίκας και καρπός προσευχής. Από έμβρυο έξι μηνών στην μήτρα της Ελισάβετ έλαβε τη χάρη του Αγίου Πνεύματος και σκίρτησε όταν η Παναγία συνάντησε τη μητέρα του και με το στόμα της προφήτευσε και ονόμασε τη Μαρία Μητέρα του Θεού. 

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Κυριακάτικο Κήρυγμα

Εἰς τόν Ἅγιον Ἰωάννην τόν Πρόδρομον.

Μεγάλη καί ἐπίσημη ἡμέρα εἶναι σήμερα γιά τήν Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία ἀμέσως μετά ἀπό τήν ἑορτή τῶν Θεοφανείων. Μπροστά στά πλήθη τοῦ ὀρθοδόξου πληρώματος προβάλλεται ἡ ἐπιβλητική καί συνάμα ἀσκητική μορφή τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, τοῦ Βαπτιστοῦ τοῦ Κυρίου. 

Ἡ συνείδηση τῶν πιστῶν τόν θεωρεῖ ἐπίγειο ἄγγελο καί οὐράνιο ἄνθρωπο καί γι’ αὐτό τόν ζωγραφίζει ὡς ἀγγελόμορφο ἀσκητή. Εἶναι ὁ μοναδικός ἅγιος τῆς πίστεώς μας πού ζωγραφίζεται μέ ὁλόχρυσα ἀρχαγγελικά φτερά, ἄν καί εἶναι κατά πάντα ἄνθρωπος.

Ἡ προσωπικότητα τοῦ Τιμίου Προδρόμου δέν προσεγγίζεται εὔκολα μέ τόν ἀνθρώπινο λόγο. Τό ἐγκώμιό του τό ἔπλεξε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ὅταν εἶπε πώς ὁ Ἰωάννης εἶναι ὁ σημαντικώτερος ἄνθρωπος πού βγῆκε στή γῆ ἀπό γυναικεία μήτρα. Τά στοιχεῖα πού προσδιορίζουν τό μεγαλεῖο τοῦ Τιμίου Προδρόμου εἶναι ἡ ἀσκητικότητα, ἡ διδακτικότητα καί ἡ ἀνυποχωρητικότητά του.

Ἡ ἀσκητικότητα τοῦ Ἰωάννου ξεκινάει ἀπό τήν ἄνευ μέτρου ἀγάπη του γιά τό Θεό. Ἡ καρδιά του φλέγεται τόσο πολύ ἀπό τή θεϊκή ἕλξη πού δέν ἐπιθυμεῖ νά ὑπάρχει κάποιο ἐμπόδιο ἀνάμεσα σ’ ἐκεῖνον καί στό Θεό. Τό μεγαλύτερο ἐμπόδιο γιά τήν ἐποικοδόμηση μιᾶς ζωντανῆς σχέσεως ἀνάμεσα στό Θεό καί στόν ἄνθρωπο εἶναι τό ὑλιστικό φρόνημα. Ἡ διάθεση τοῦ ἀνθρώπου νά ἱκανοποιήσει ὅλες τίς ἀνάγκες τῆς σαρκός κλέβει ὅλη τήν προσοχή καί τήν ἰκμάδα τοῦ ἀνθρώπου. 

† Κυριακῇ 7 Ἰανουαρίου 2024

† Ἡ Σύναξις τοῦ τιμίου ἐνδόξου Προφήτου, 

Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ Ἰωάννου

Τὸ Εὐαγγέλιον

Ἐκ τοῦ κατὰ Ἰωάννην 

Κεφ. α' : 29-34

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, βλέπει ὁ ᾿Ιωάννης τὸν ᾿Ιησοῦν ἐρχόμενον πρὸς αὐτὸν, καὶ λέγει· Ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου. Οὗτός ἐστι περὶ οὗ ἐγὼ εἶπον· ὀπίσω μου ἔρχεται ἀνὴρ, ὃς ἔμπροσθέν μου γέγονεν, ὅτι πρῶτός μου ἦν· κἀγὼ οὐκ ᾔδειν αὐτόν, ἀλλ᾿ ἵνα φανερωθῇ τῷ ᾿Ισραήλ· διὰ τοῦτο ἦλθον ἐγὼ ἐν τῷ ὕδατι βαπτίζων. Καὶ ἐμαρτύρησεν ᾿Ιωάννης, λέγων· ὅτι τεθέαμαι τὸ Πνεῦμα καταβαῖνον ὡς περιστερὰν ἐξ οὐρανοῦ, καὶ ἔμεινεν ἐπ᾿ αὐτόν. Κἀγὼ οὐκ ᾔδειν αὐτόν, ἀλλ᾿ ὁ πέμψας με βαπτίζειν ἐν ὕδατι, ἐκεῖνός μοι εἶπεν·

Σύναξις Ἁγίου Ἰωάννου Προδρόμου καί ἡ μετένεξις τῆς Ἁγίας αὐτοῦ Χειρός εἰς Κωνσταντινούπολη

Ἀπὸ πολὺ παλιὰ ἔχει καθοριστεῖ νὰ ἑορτάζουμε κατὰ τὴν ἑπομένη ἡμέρα τῶν Ἁγίων Θεοφανείων, τὴ Σύναξη τοῦ Προφήτου, Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ Ἰωάννου, γιὰ τὸν λόγο ὅτι ἀξιώθηκε νὰ βαπτίσει τὸν Ἰησοῦ Χριστό. Ὁ Τίμιος Πρόδρομος ὑπῆρξε ὁ Ὄρθρος ποὺ ἀνήγγειλε τὸν ἐρχομὸ τῆς ἡμέρας τοῦ Κυρίου. Ὁ Ὄρθρος ποὺ προηγήθηκε τῆς ἀνατολῆς τοῦ Ἡλίου τῆς δικαιοσύνης. 

Ἔτσι τὸν ὀνομάζει ἕνας ὕμνος τῶν Θεοφανείων. «Φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου». Ὁμιλεῖ τὸ στόμα τοῦ Ἀσκητοῦ. Ὁ χαρισματικὸς ἄνθρωπος ποὺ ἀναδείχθηκε «μείζων ἐν γεννητοὶς γυναικών». Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος κηρύσσει προδρομικὰ μέσα στὴν ἔρημο τὸ μήνυμα τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ. 

Ξαναθυμίζει τὰ προφητικὰ λόγια τοῦ Ἠσαΐου, ὁ Εὐαγγελιστὴς Μάρκος, ποὺ βεβαίως ἀναφέρονται στὸ μεγάλο ἐρημίτη τοῦ Ἰορδάνη. Ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος κηρύσσει, μὲ πέντε βαρυσήμαντες λέξεις, ὅτι θὰ διδάξει ἀργότερα ὁ Ἰησοῦς: «Μετανοεῖτε, ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». Λίγες σὲ ἀριθμὸ οἱ λέξεις του, ἀλλὰ βαριὲς σὲ δύναμη μαρτυρίας.

Θεοφάνεια είναι...

Θεοφάνεια είναι ...

Ποταμός Αγάπης να ξεπλένει την ψυχή σου.

Να ευφραίνεσαι μυστικά την προσκύνηση της Αγίας Τριάδος.

Να αγιάζεις τα μάτια της καρδιάς σου με δάκρυα συντριβής.

Να βαφτίζεις τα πάθη σου στον Ιορδάνη της μετάνοιας.

Να λιώνεις τις αμαρτίες σου στη φλόγα της Αγάπης Του.

Να φωτίζεις τις αρετές σου στον λύχνο του Πνεύματος.

Κήρυγμα επί τη εορτή των Θεοφανείων

Εορτάζει σήμερα η αγία μας Εκκλησία την μεγάλη εορτή των Θεοφανίων, δηλαδή της Βαπτίσεως του Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Πρόδρομο και Βαπτιστή Ιωάννη. 

Και ονομάζεται Θεοφάνεια τούτο το γεγονός, διότι φανερώνεται στον κόσμο ο Τριαδικός Θεός και η παρουσία του Χριστού επί της γης, με σκοπό την σωτηρία των ανθρώπων. 

Με τη Γέννηση του Χριστού έχουμε την απαρχή της παρουσίας του Θεού επί της γης, με τα Θεοφάνια όμως γίνεται η φανέρωση της παρουσίας Του και μετά τη Βάπτιση αρχίζει ουσιαστικά το σωτήριο έργο και η διδασκαλία του Χριστού.

Τά Ἅγια Θεοφάνεια τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ

Ἀφοῦ ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ ἐνδύθηκε τὸν παλαιὸ Ἀδάμ, δηλαδὴ ἔγινε ἄνθρωπος καὶ ἀφοῦ ἐκτέλεσε ὅλα τὰ ἐπιβαλλόμενα ἀπὸ τὸν ἰουδαϊκὸ Νόμο, πῆγε στον Ἰωάννη, για να βαπτισθεί. Ὄχι γιατὶ ὁ Ἴδιος τὸ εἶχε ἀνάγκη, ἀλλὰ για να ξεπλύνει τὴν ἀνθρωπίνη φύσῃ ἀπὸ τὴν ντροπὴ τῆς ἁμαρτίας τοῦ Ἀδὰμ καὶ να ἐνδύσει τὴν γυμνότητά της μὲ τὴν πρώτη στολή που ἀστραποβολᾶ τὴν Θεϊκὴ λάμψη.

Ὁ Ἰωάννης ἐκήρυττε τὸ βάπτισμα τῆς μετανοίας καὶ ἔτρεχε πρὸς αὐτὸν ὁλόκληρη ἡ Ἰουδαία. Ὁ Κύριος κηρύττει τὸ βάπτισμα τῆς υἱοθεσίας καὶ ποιὸς ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν ἐλπίσει σὲ Αὐτὸν δεν θὰ ὑπακούσει; Τὸ βάπτισμα ἐκεῖνο (τοῦ Ἰωάννου) ἦταν ἡ εἰσαγωγή, τὸ βάπτισμα αὐτὸ (τοῦ Κυρίου) εἶναι τὸ τελειωτικό. 

Ἐκεῖνο ἦταν ἡ ἀποχωρήση ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, αὐτὸ εἶναι ἡ οἰκειώσῃ μὲ τὸν Θεό. Μὲ τὴν βάπτισή Του ἀπὸ τὸν Ἰωάννη, ὁ Χριστὸς ἔδωσε ἕνα τέλος καὶ στὸ τυπικὸ αὐτὸ βάπτισμα, ὅπως τρώγοντας για τελευταία φορὰ τὸ Ἰουδαϊκὸ Πάσχα τὸ κατάργησε καὶ ἐγκαινίασε τὸ Πάσχα τῆς Καινῆς Διαθήκης.

Αντί να σκαλίζεις το σκοτάδι φέρε το Φως...

Το να διαμαρτύρεσαι για το σκοτάδι που συναντάς γύρω σου, δεν αλλάζει τίποτε απολύτως. Αντιθέτως αυτή η συνεχής γκρίνια το βαθαίνει και το αυξάνει. Το ζητούμενο δεν είναι να κλαις για το σκοτάδι αλλά να εργάζεσαι για το φως. 

Να είσαι έτοιμος να ανοίξεις την πόρτα της ψυχής σου και να επιτρέψεις στο φως να κατακλύσει τους ψυχικούς σου χώρους, να τους φωτίσει, να τους τακτοποιήσει. Μην ξεχνάς ότι δεν είναι πάντα εύκολο, γιατί όταν για χρόνια ζει κάποιος στο σκοτάδι έπειτα δεν αντέχει το φως. Τον καίει, υποφέρει, ενοχλείται. 

Τώρα θα μου πεις και πως θα φύγει το σκοτάδι. Κατά αρχάς το σκοτάδι δεν φεύγει, γιατί ποτέ δεν υπήρχε. Το σκοτάδι είναι απουσία φωτός. Μόνο το φως υπάρχει. Άρα για να μπει το φως σε ένα σκοτεινό δωμάτιο τι πρέπει να κάνουμε; Απλά να ανοίξουμε τα παράθυρα. Δεν διώχνουμε κάτι. Απλά επιτρέπουμε να μπει το φως στο χώρο.

Σχέση Μικρού και Μεγάλου Αγιασμού κατά τους Κολλυβάδες και δη κατά τον Άγιο Αθανάσιο τον Πάριο

Με τη ευκαιρία της μεγάλης δεσποτικής εορτής των Θεοφανείων και της κατ’ αυτήν τελέσεως του Μεγάλου Αγιασμού, επιθυμούμε ν’ αναφερθούμε στη σχέση αυτή του Μεγάλου, ως λέγεται, Αγιασμού, προς τον αποκαλούμενο Μικρό Αγιασμό, ο οποίος τελείται σε κάθε άλλη περίπτωση π.χ. Πρωτομηνιά, εγκαινισμούς οίκων, καταστημάτων κ. ά., με σκοπό να συμβάλλουμε στη αποφυγή των πολλών παρανοήσεων, αλλά και στην εξάλειψη των λανθασμένων απόψεων και εθιμικών διατάξεων σχετικά με τη σύγκριση των δύο Αγιασμών και την χρήση τους. 

Οδηγό σ’ αυτήν την προσπάθεια θα έχομε έναν από τους κυριώτερους εκπροσώπους της Φιλοκαλικής αναγέννησης του 18ου αιώνος, του κινήματος δηλ. των Κολλυβάδων, των Άγιο Αθανάσιο τον Πάριο, ο οποίος είχε ασχοληθεί με το θέμα εκτενώς.

Στην «Έκθεσή» του ο Άγιος Αθανάσιος, τονίζει ότι ο Μεγάλος Αγιασμός έχει:

α) Δύναμη λουτρού παλιγγενεσίας και 

Ὁ Μεγάλος Ἁγιασμός τῶν Θεοφανείων

1. Ὑπάρχει διαφορά ἀνάμεσα στό Μεγάλο Ἁγιασμό πού τελεῖται τήν παραμονή τῶν Θεοφανείων καί ἐκεῖνον τῆς κύριας ἡμέρας τῆς ἑορτῆς;

Ὁ Μεγάλος Ἁγιασμός πού τελεῖται τήν παραμονή τῶν Θεοφανείων καί ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς εἶναι ἀκριβῶς ὁ ἴδιος. Ἐσφαλμένα κάποιοι θεωροῦν ὅτι δῆθεν τελεῖται τήν παραμονή ὁ «μικρός Ἁγιασμός» καί τήν ἑπόμενη ὁ «Μέγας». Καί στίς δύο περιπτώσεις τελεῖται ὁ Μεγάλος Ἁγιασμός. Μικρός Ἁγιασμός τελεῖται τήν πρώτη μέρα κάθε μήνα, καθώς καί ἐκτάκτως ὅταν τό ζητοῦν οἱ χριστιανοί σέ διάφορες περιστάσεις (ἐγκαίνια οἰκιῶν, καταστημάτων καί ἱδρυμάτων, σέ θεμελίωση κτισμάτων κ.λπ.). Ὁ Μεγάλος Ἁγιασμός τελεῖται μόνο δύο φορές τό χρόνο (τήν 5η καί 6η Ἰανουαρίου) στό Ναό.

2. Ποῦ φυλάσσεται ὁ Μέγας Ἁγιασμός καί γιά ποιό λόγο;

Ὁ Μεγάλος Ἁγιασμός φυλάσσεται ὅλο τό χρόνο στό Ναό. Φυλάσσεται ὄχι ἄνευ λόγου. Καί ὁ λόγος δέν εἶναι ἄλλος, παρά γιά νά «μεταλαμβάνεται» ἀπό τούς πιστούς ὑπό ὁρισμένες συνθῆκες καί προϋποθέσεις. Συνηθισμένη εἶναι η περίπτωση πού ἀφορᾶ στούς διατελοῦντες ὑπό ἐπιτίμιο τοῦ Πνευματικοῦ, πού ἐμποδίζει τή συμμετοχή τους στη Θεία Κοινωνία, γιά ὁρισμένο καιρό, καί εἴθισται νά δίδεται σέ αὐτούς, γιά εὐλογία καί παρηγοριά τους, Μέγας Ἁγιασμός. Κανένα κώλυμα δέν ὑφίσταται πρός τοῦτο, ἐφ' ὅσον μάλιστα βρίσκονται «ἐν μετανοίᾳ καί ἐξομολογήσει». 

Τα δύο πτερά

Δύο είναι τα φτερά που μπορούν να υψώσουν τον άνθρωπον πάνω από την γη, η καθαρότης και η απλότης της καρδιάς. 

Πρέπει να είσαι απλός στις πράξεις σου και καθαρός στη σκέψι και τα αισθήματά σου. 

Η νηστεία της παραμονής των Φώτων (και τα "φωτοκόλυβα")

"Σήμερα τα Φώτα κι ο φωτισμός..."

Η γιορτή των Θεοφανείων (τα Φώτα), με την οποία ουσιαστικά κλείνει το άγιο Δωδεκαήμερο (ακολουθεί η τιμητική γιορτή της "Σύναξης του Προδρόμου", επειδή ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος πρωταγωνιστεί στη βάφτιση του Χριστού) είναι μια από τις μεγαλύτερες γιορτές του ορθόδοξου λαού μας, με πλούσια λαογραφία, στην οποία βέβαια κυριαρχεί ο αγιασμός των υδάτων, οι βουτηχτάδες που βγάζουν το Σταυρό από τη θάλασσα ή τις λίμνες κ.τ.λ., το "φώτισμα" με αγιασμό από τον παπά στα σπίτια μας, στα μαγαζιά, τα χωράφια, ακόμα και τα αυτοκίνητα, τα γεωργικά μηχανήματα κ.τ.λ.

Κατά τις παλιές παραδόσεις του λαού μας, αυτή τη μέρα φεύγουν και οι καλικάντζαροι. Η ιδέα ότι υπάρχουν καλικάντζαροι ανήκει στη λαϊκή θρησκευτικότητα του λαού μας, έχει αρχαιοελληνική προέλευση και δεν είναι αποδεκτή από τους αγίους διδασκάλους της Ορθοδοξίας. Είναι ένας λαϊκός μύθος.

«Τά σημάδια τῆς ἀγάπης πρός τόν Θεό»

Ἀλλά ἄς δοῦμε ποιά εἶναι τά σημάδια τῆς ἀγάπης μας πρός τόν Θεό, γιά νά μήν ἔχουμε ψεύτικη ἰδέα γιά τήν ἀγάπη αὐτή. Γιατί σέ τίποτε ἄλλο δέν ἀπατᾶται ὁ ἄνθρωπος, ὅσο στό θέμα τῆς ἀγάπης. Τά σημάδια τῆς ἀληθινῆς ἀγάπης εἶναι τά ἑξῆς:

Α΄

Ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν Του

Ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος καθορίζει καί λέει: «Ὁ ἔχων τάς ἐντολάς Μου καί τηρῶν αὐτάς, ἐκεῖνος ἐστιν ὁ ἀγαπῶν Με» (Ἰω. 14 : 21). Ὅποιος ἀγαπάει εἰλικρινά τόν Θεό, προσπαθεῖ νά φυλάγεται ἀπ᾿ ὅσα δέν ἀρέσουν σ᾿ Ἐκεῖνον καί ἀγωνίζεται νά ἐφαρμόζει ὅσα Ἐκεῖνος ἀγαπάει. Γι᾿ αὐτό ἐκτελεῖ τίς ἅγιες ἐντολές τοῦ Κυρίου. Ἑπόμενο εἶναι λοιπόν νά μήν ἔχουν ἀγάπη πρός τόν Θεό ὅσοι χριστιανοί δέν δείχνουν ἐνδιαφέρον γιά τίς ἐντολές Του. Σ᾿ αὐτούς συγκαταλέγονται καί οἱ κακοποιοί, ὅσοι βλάπτουν τούς ἄλλους μέ ποικίλους τρόπους, οἱ ἄσωτοι, οἱ μοιχοί, οἱ αἰσχροί, οἱ κλέφτες, οἱ ἅρπαγες, οἱ ληστές, οἱ ἄδικοι…

Σ᾿ αὐτούς συγκαταλέγονται οἱ πονηροί, οἱ δόλιοι, οἱ γόητες, οἱ ἀπατεῶνες καί οἱ ὑποκριτές. Σ᾿ αὐτούς συγκαταλέγονται ἀκόμα οἱ μάγοι κι᾿ ἐκεῖνοι πού τούς φωνάζουν στά σπίτια τους καί γενικά ὅλοι οἱ παράνομοι. Αὐτοί, ὅπως δέν ἀγαποῦν τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, ἔτσι δέν ἀγαποῦν κι᾿ Αὐτόν τόν Ἴδιο. Αὐτοί ἀγαποῦν τόν ἑαυτό τους καί τά πάθη τους, καί ὄχι τόν Θεό καί τόν ἅγιο νόμο Του.

Η νυχτερινή λειτουργία των Αγγέλων

Ένα από τα θαυμαστά γεγονότα που έχουν συμβεί στην Εκκλησία της Παναγίας της Ακαδημιώτισσας στη Νάξο. 

-Νύχτα λέει, βγήκε η γερόντισσα πολλή νύχτα, έξω στην αυλή της που είχε δουλειά. 

Και κοίταζε στην εκκλησιά -την Ακαδημιώτισσα- και είδε μέσα μεγάλη φωτοχυσία, λάμψη πολλή. Και άκουσε και ψαλμωδίες αγγελικές και ψάλλανε. Λειτουργούσανε οι Άγγελοι… 

Και αυτό συνέβη, γιατί δεν είχε, τότες η εκκλησία εφημέριο παπά και δε λειτουργούσανε – εκείνο το διάστημα, την είχανε κλειστή. Κι είπανε δα πως τόδανε ολοφάνερο το θαύμα, επειδή την είχανε κλειστή και δεν λειτουργούσανε. Γι’ αυτό η θεία Χάρη έκανε το θαύμα και είδανε τη φωτοχυσία και λειτουργήσανε οι Άγγελοι. 

3 Γενάρη: μνήμη Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη († 1911)

Το έργο και το παράδειγμά του επίκαιρο. Ένας "άγιος της διπλανής πόρτας", αφιλοχρήματος, σαλός, ελεήμων, ευλαβής, περιθωριακός για την "καθώς πρέπει" κοινωνία, και συγχρόνως ένας από τους σημαντικότερους (αν όχι ο σημαντικότερος, τουλάχιστον ως προς το διήγημα) Νεοέλληνες λογοτέχνες.

Σήμερα η λογοτεχνία κατά κανόνα δεν βλέπουμε να εκφράζει τη σιγουριά του πολιτισμού μας, αλλά και την ανθρωπιά που εκφράζει ο Παπαδιαμάντης (και την εξέφρασαν κι άλλοι Νεοέλληνες κλασικοί φυσικά). Ας μην πω για το αν εκφράζει την αγάπη στο Χριστό και την Εκκλησία... Γνωστά αυτά.

Σήμερα, επίσης, η σαλότητα (τρέλα - κυρίως προσποιητή) είναι της μόδας και έχει γίνει επάγγελμα, στις εν πολλοίς αλλοπρόσαλλες σατιρικές εκπομπές της τηλεόρασης, του στυλ "Ράδιο Αρβύλα", "Ελληνοφρένια" και "Ό,τι να 'ναι", όπου ο καθένας πουλάει τρέλα, αλλά λείπει από εκεί η αγάπη και ο Χριστός - αντίθετα, λοιδορείται η Εκκλησία ευκαίρως ακαίρως. Η τάση προς τη σαλότητα (με την έντονη αντισυμβατικότητά της) χαρακτηρίζει και τους εφήβους, αλλά και πάλι με μια τραγικότητα. Αυτός ο συρμός (ή, ενίοτε, και διασυρμός, για να επιχειρήσω ένα λογοπαίγνιο) κάνει ακόμη πιο επιτακτική τη μελέτη της ζωής και του έργου του Παπαδιαμάντη.

Σύντομες διδασκαλίες τοῦ ἁγίου Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ

Α. Περὶ Θεοῦ 

Ὁ Θεὸς εἶναι φωτιὰ ποὺ θερμαίνει καὶ φλογίζει τὴν καρδιά. Ἂν νοιώσουμε λοιπὸν στὴν καρδιὰ μας ψυχρότητα, ἂς ἐπικαλεσθοῦμε τὸν Κύριο γιὰ νὰ ἔρθει νὰ μᾶς θερμάνει ἐμπνέοντάς μας ἀγάπη πρὸς Αὐτὸν καὶ πρὸς τὸν πλησίον. 

Οἱ πατέρες ἔλεγαν: Ἀναζήτησε τὸν Κύριο, ἀλλὰ μὴν ἐρευνᾶς περίεργα ποῦ βρίσκεται. Ὅπου βρίσκεται ὁ Θεός, ἐκεῖ δὲν ὑπάρχει κακό. Ὅσα προέρχονται ἀπὸ τὸν Θεὸ εἶναι εἰρηνικὰ καὶ ὠφέλιμα καὶ ὁδηγοῦν τὸν ἄνθρωπο στὴν αὐτομεμψία καὶ τὴν ταπείνωση. 

Ὁ Θεὸς φανερώνει τὴν φιλανθρωπία Του ὄχι μόνο ὅταν κάνουμε τὸ καλό, ἀλλὰ καὶ ὅταν Τὸν προσβάλλουμε καὶ Τὸν παροργίζουμε μὲ τὶς ἁμαρτίες μας. Πόσο μακρόθυμα ὑπομένει τὰ παραπτώματά μας! Ἀλλὰ καὶ ὅταν τιμωρεῖ, μὲ πόση συμπάθεια τιμωρεῖ! 

Πάρε θάρρος και βάλε αρχή

Μη λυπάσαι να υποτάσσεις τη σάρκα σου για χάρη του Χριστού, γιατί Εκείνος την έπλασε. Μην τρομάζεις μπροστά στους πόνους, γιατί Εκείνος έχει τη δύναμη κάθε πληγή να θεραπεύσει. 

Μη λυπάσαι να Του προσφέρεις ολόκληρη την ύπαρξή σου, γιατί Εκείνος θα την ανακαινίσει, θα τη δοξάσει στη βασιλεία των ουρανών. Όπως ο Χριστός υπέφερε για χάρη σου, υπόφερε κι εσύ για χάρη του Χριστού. 

Ρίξε ένα βλέμμα γύρω σου και δες πόσος πόνος, πόση δυστυχία, πόσες θλίψεις υπάρχουν στους ανθρώπους. Όσο κι αν πονάς, υπάρχουν άλλοι που πονούν περισσότερο. Όσο κι αν δυστυχείς, υπάρχουν άλλοι που δυστυχούν περισσότερο.