Η ελεημοσύνη ως περικεφαλαία και η νηστεία ως μάχαιρα παθών

Ένα πνευματικό κεφάλαιο Ορθοδόξου αυτοσυνειδησίας που προβάλλει η Εκκλησία μας την Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι η ελεημοσύνη.

Πρόκειται για υψίστη κίνηση αγάπης του ανθρώπου προς τον συνάνθρωπο, κίνηση μίμησης της Θεϊκής προς τον άνθρωπο αγάπης που έφθασε μέχρι και αυτής της σταυρικής θυσίας του Θεανθρώπου.

Η με ποικίλους τρόπους αγαπητική κίνηση του ανθρώπου προς τον πάσχοντα συνάνθρωπό του συνιστά απόδειξη πίστεως, βεβαίωση γνήσιας και υγιούς προσευχής. Εγγύηση αυθεντικής Χριστιανικής αγάπης.

Η σπουδαιότητα της ελεημοσύνης και της φιλανθρωπίας αποκαλύφθηκε από τον ίδιο τον Κύριό μας στην περίφημη επί του όρους ομιλία Του, όταν εξηγούσε, με απλά λόγια, στη σκηνή της μελλούσης και τελικής κρίσεως, ότι η ελεημοσύνη μπορεί να λειτουργήσει, ως το κλειδί που θα ανοίξει τις πύλες του παραδείσου: 

Το μεγάλο εμπόδιο

Σήμερα ο υπ’ αριθμόν «ένα» πόλεμος -ας τον πούμε έτσι, πόλεμο, κι ας μην τον ονομάσουμε ήττα- είναι το σαρκικό φρόνημα. 

Προσπαθεί να μας λερώσει την σκέψη και τις πέντε αισθήσεις, τόσο τις σωματικές, όσο και τις ψυχικές και έτσι να μας καταστήσει βρώμικους, ώστε να μη βρει θέση το Άγιον Πνεύμα να κατοίκηση μέσα μας,

Όταν σου έλθει θυμός, κλείσε το στόμα σου!

«Ο θυμός καθ’ εαυτόν είναι φυσικός. Όπως τα νεύρα στο σώμα. Είναι και αυτός νεύρον ψυχής και οφείλει να τον μεταχειρίζεται ο καθείς εναντίον των δαιμόνων, ανθρώπων αιρετικών, και παντός κωλύοντος από την οδόν του Θεού. 

Εάν δε θυμώνεις κατά των ομοψύχων αδελφών ή, εκτός εαυτού γενόμενος, χαλάς τα έργα των χειρών σου, γίνωσκε ότι κενοδοξίαν νοσείς και κάμνεις παράχρησιν του νεύρου της ψυχής. Απαλλάττεσαι δε διά της αγάπης προς πάντας και αληθούς ταπεινώσεως.

Διά τούτο όταν σοι έλθει θυμός κλείσε το στόμα σου δυνατά και μη ομιλήσεις εις τον υβρίζοντα ή ατιμάζοντα ή ελέγχοντα ή πολυειδώς σε πειράζοντα άνευ λόγου.

«Κατευθυνθήτω η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιόν σου»

Αυτή η ωραία φράση, που είναι γνωστή σε πάρα πολύ κόσμο, είναι και μια προσευχή του Χριστιανού προς τον Θεό. Αναφέρεται όμως και στο θυμίαμα. Αλλά τί είναι το θυμίαμα και γιατί αναφέρεται σε αυτήν την φράση ιδιαιτέρως;

Έχει καμμιά σημασία; Και βεβαίως έχει, αγαπητέ μου αδελφέ.

Θυμίαμα εν πρώτοις λέγομε κάθε ευωδιαστή ύλη που όταν καίγεται βγάζει ωραία μυρωδιά.

Το θυμίαμα στην αρχαία και μεταγενέστερη εποχή ήταν άλλοτε λίπος μοσχαριού από ένα ιδιαίτερο μέρος του σώματος, άλλοτε ξύλο από διάφορα δένδρα, άλλοτε πέτρα μαλακιά από διάφορα πετρώματα, άλλοτε πυκνό υγρό (ρετσίνι) που έβγαζαν από δένδρα και είχε ιδιαίτερη μυρωδιά, όπως το πεύκο, το κυπαρίσσι και άλλα ρητινώδη.

Εδώ και δύο χιλιετίες με την επικράτηση του Χριστιανισμού, ως θυμίαμα για την προσευχή στην Εκκλησία και στα σπίτια καθιερώθηκε να καίμε το λιβάνι.

Πρόγραμμα Ακολουθιών, Μεγάλης και Διακαινησίμου Εβδομάδων

 

Πέρι Νοεράς Προσευχής

Όταν καλλιεργήσετε την ευχή, δεν σας πειράζουν οι άνεμοι του πειρασμού. Εξασθενεί η δύναμή του, δε μπορεί να σας κάνει τίποτε.

Η προσευχή, ας σου είναι τείχος, ασπίδα και θώρακας.

Εμείς πρέπει να έχουμε υπομονή και προσευχή.

Το τέλος της ζωής μου εγγίζει. Σας παρακαλώ όλοι να ζήσετε βίον άγιον, να βαδίσετε σε γραμμές άγιες για να βοηθήσετε την Εκκλησία και την Ελλάδα μας. Οι καρδιές σας να γίνουν θυμιατήρια, που θα ανεβαίνει η προσευχή σας στο θρόνο του Θεού.

Ερώτησις: Όταν, Γέροντα σας πλησιάση πρόσωπο ταραγμένο και σας εκτοξεύσει υβριστικούς λόγους τί κάνετε εκείνη τη στιγμή;

Εκδήλωση Συλλόγου Ιεροψαλτών Ν. Πιερίας

Ένα μόνο τσαμπί..!

Μια φτωχή γυναίκα περνούσε κάποτε δίπλα από ένα αμπέλι γεμάτο σταφύλια.

-Πως θα ‘θελα να είχα ένα τσαμπί απ’ αυτά!

Εκείνη τη στιγμή, περνά ο νοικοκύρης του αμπελιού. Τη χαιρετά και της λέει:

-Κυρούλα, θα ‘θελες κανένα σταφύλι;

Και στην καταφατική απάντηση της, χώθηκε μέσα στ’ αμπέλι για να κόψει. 

Η γυναίκα περίμενε. Πέντε, δέκα λεπτά, ένα τέταρτο πέρασαν, χωρίς ο αμπελουργός να φανεί. Βαρέθηκε λοιπόν να τον περιμένει και με την ιδέα πως ο άνθρωπος την είχε ξεχάσει, ξεκίνησε να φύγει. 

Η μνημόνευση

Ο Ιερέας (έχοντας ενδυθεί άπασαν την ιερατική στολή και το φαιλόνιο!) προσκυνεί και ασπάζεται την Αγία Τράπεζα και αρχίζει την ακολουθία της Προσκομιδής.

Αν γίνεται ιερατικό συλλείτουργο, την αρχίζει ο νεώτερος τη τάξει Ιερέας, στην συνέχεια μνημονεύει ο επόμενος Ιερέας κ.ο.κ. και ο αρχαιότερος («προεστώς») μνημονεύει τελευταίος, ο οποίος και «καλύπτει».

Ενώ όταν λειτουργεί ο Αρχιερέας αρχίζει την Προσκομιδή ο έχων τα «δευτερεία», δηλαδή ο πρώτος τη τάξει Ιερέας. (Άπαντα Συμεών Θεσ/νίκης, σελ. 109).

Από τα πρόσφορα που έχει μπροστά του, διαλέγει τα καλύτερα. Το ίδιο ισχύει και για το «άναμα». (Σκεφθείτε το άναμα που θα γίνει σε λίγο Αίμα του Χριστού να έχει απαίσια γεύση! Κολάσιμη αμαρτία για τον Ιερέα!). 

«Χαῖρε, ἡ πόλις τοῦ Παμβασιλέως»

Ανάμεσα στους πολλούς και θαυμαστούς χαιρετισμούς που απευθύνει ο υμνογράφος στην Παναγία μας ένας ξεχωρίζει ιδιαιτέρως για τον συμβολισμό και την σημασία του: «Χαίρε, πόλις του Παμβασιλέως».

Ο χαρακτηρισμός της Παναγίας ως «πόλεως του (βασιλέως) Θεού» προέρχεται από τον προφήτη Δαυίδ: «Του ποταμού τα ορμήματα ευφραίνουσιν την πόλιν του Θεού. ηγίασε το σκήνωμα αυτού ο Ύψιστος» (45ος ψαλμός, στ. 5). Οι θεόπνευστοι Πατέρες βλέπουν σ’ αυτήν την «πόλιν» την προτύπωση της Παναγίας, ο δε Ιωάννης Δαμασκηνός ερμηνεύει ότι τα ορμήματα του ποταμού είναι οι ποταμοί των δωρεών του αγίου Πνεύματος, που κατέκλυσαν όλη της την ύπαρξη και την χαρίτωσαν, ώστε να αγιαστή, πριν ακόμη κατέλθη ο Ύψιστος και την επισκιάση με την πρόσθετη χάρη Του.

Να γιατί ο Δαυίδ, αιώνες πριν συμβούν τα γεγονότα αυτά, υμνεί την Παναγία ως «πόλι του Θεού», για την οποία «δεδοξασμένα ελαλήθη» (86ος ψαλμός), όπως και ο υμνογράφος του Κανόνος του Ακαθίστου Ύμνου, στην συνέχεια του ιδίου τροπαρίου της ε’ ωδής, χαιρετίζει την Παναγία, «περί ης δεδοξασμένα και αξιάκουστα λελάληνται σαφώς».

Έχε τον φόβον του Θεού…

Μη φοβού τίποτε, ει μη τον Θεόν. Έχε τον φόβον του Θεού ωσάν λυχνάρι και αυτός θα σου φωτίζη τον δρόμον, πως ακριβώς να περιπατής, διότι χωρίς φόβον Θεού, συνείδησιν καθαράν δεν δυνάμεθα να δημιουργήσωμεν, ούτε εξαγόρευσιν ειλικρινή δυνάμεθα να κάνωμεν,

Παναγία, η αληθινή μας Μητέρα

Μέσα στις ευλογημένες και άγιες παραδόσεις της Εκκλησίας μας είναι και αυτό το ωραίο τυπικό που έχουμε:

Να διαβάζουμε τους Χαιρετισμούς της Παναγίας κάθε Παρασκευή βράδυ την περίοδο της Μεγάλης και αγίας Τεσσαρακοστής και να μαζευόμαστε όλοι οι Ορθόδοξοι στις εκκλησίες και να λέμε τα «Χαίρε» στην Παναγία μας, τα οποία «Χαίρε» δεν είναι μόνον «ποιητική αδεία», αλλά εκφράζουν κυρίως τη βαθύτερη ευγνωμοσύνη της ψυχής μας προς τη Μητέρα του Θεού και Μητέρα όλων μας, προς την Οποία οφείλουμε τόσα πολλά.

Και αν δεν είχαμε την αγία και ευλογημένη Θεοτόκο, δεν θα είχαμε τον Κύριο και Θεό και Σωτήρα μας. Γι’ αυτό η Εκκλησία μας, όπως ξέρετε, αποδίδει πολλή μεγάλη τιμή στην Παναγία μας, και όπου συγκεντρώνονται οι Χριστιανοί να υμνήσουν τον Σωτήρα Χριστό, υμνούν μαζί με τον Χριστό και την Παναγία μας.

Σ’ όλες τις Ακολουθίες, σ’ όλα τα Μυστήρια η Παναγία είναι πάντοτε στα δεξιά του Χριστού και υμνείται και εγκωμιάζεται από την αποστολική ακόμη εποχή μέχρι σήμερα. Δεν είναι κάτι καινούργιο αυτό. Είναι παράδοση των αγίων Αποστόλων, οι οποίοι είχαν την Παναγία εν τω μέσω αυτών.

Έχει ο Θεός

Όλο αυτό τον καιρό ακούμε διαρκώς για αλλαγές προς το χειρότερο σε όλους τους τομείς. Τα ήθη ολοένα και εκφυλίζονται, η κοινωνία μας αποσταθεροποιείται, τα οικονομικά τόσο του κράτους όσο και τα οικογενειακά μας μαραζώνουν, οι ηγέτες παντού σχεδόν ανύπαρκτοι, τα πρότυπα μένουν πλέον στα συναξάρια, τα ψυχολογικά μας, ολόιδια με τα οικονομικά (γιατί άλλωστε εξαρτήσαμε τα πάντα από το πόσα έχουμε). Έτσι λοιπόν η κατάσταση γύρω μας και μέσα μας διαγράφεται ολοένα και ζοφερότερη.

Από την άλλη μεριά η δική μας στάση ή αντίσταση απέναντι σε όλα αυτά παντελώς ανορθόδοξη. Εμείς οι Χριστιανοί Ορθόδοξοι Έλληνες στην πλειοψηφία μας χάνουμε το χαμόγελό μας, ξεχνάμε το «έχει ο Θεός» και αντί να πεισμώσουμε και να εργαστούμε συντόνως για να διαλύσουμε τα σκοτάδια που απλώνονται παντού, καθόμαστε μοιραίοι και άβουλοι συνάμα και γίναμε θεατές της ζωής μας, λες και ξαφνικά γίναμε όλοι κομμάτια ενός πεπρωμένου που δεν μπορούμε να αποφύγουμε.

Μα θα έλεγε κανείς «τι μπορούμε να κάνουμε».

Μπορούμε πρώτα να ζητήσουμε συγγνώμη από το Θεό για τα λάθη μας τα προσωπικά και συλλογικά που μας έφτασαν ως εδώ.

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Κυριακάτικο Κήρυγμα

Ε' Κυριακή των Νηστειών-Μαρίας Αιγύπτιας
Αμαρτωλοί, λάβετε θάρρος!

Η αγία και μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι περίοδος στην οποία η Εκκλησία μας καλεί τα παιδιά της σε πνευματικές ασκήσεις και περισυλλογή. Είναι περίοδος μετανοίας. Την περασμένη Τετάρτη εψάλη ο Μέγας Κανών, πού είναι ένας θρήνος για την αμαρτωλότητά μας. Και σήμερα, πέμπτη Κυριακή των Νηστειών, προβάλλει ως υπόδειγμα μια γυναίκα πού μετανόησε και επέστρεψε στο Θεό. Είναι η Οσία Μαρία η Αιγύπτια• εορτάζει δυο φορές το χρόνο, την 1η Απριλίου και σήμερα.

Γύρω από τον βίο της θα στραφεί ο λόγος.

Τα παλιά τα χρόνια ζούσε στην έρημο ένας ασκητής, ο Ζωσιμάς. Η φήμη του προσείλκυε πολλές ψυχές. Ήταν όντως άγιος. Άλλα μια μέρα του πέρασε ένας λογισμός - αρκεί και ένας λογισμός για να κάνη τον άνθρωπο ν' αμαρτήσει. Ό σατανάς του έλεγε• «Ζωσιμά, είσαι ο αγιότερος άνθρωπος!».

Ό Θεός όμως, πού αγαπούσε το Ζωσιμά, δια οράματος του είπε «Δεν είσαι συ ο αγιότερος• κοντά στον Ιορδάνη ποταμό υπάρχει κάποιος ανώτερος από σένα». Ύπήκουσε και πήγε στον Ιορδάνη, σ' ένα ξακουσμένο μοναστήρι. Εκεί είχαν συνήθεια, την πρώτη μέρα της μεγάλης Τεσσαρακοστής όλοι οι καλόγηροι να φεύγουν άδειαζαν το μοναστήρι, έβγαιναν στην έρημο, κ' εκεί έμεναν 40 μέρες. Επέστρεφαν την Κυριακή των Βαΐων, για να εορτάσουν όλοι μαζί τα πάθη και την ανάστασι του Κυρίου. Έτσι έκανε κι ο άγιος Ζωσιμάς.

† Κυριακῇ 6 Ἀπριλίου 2025 (Ε' Νηστειῶν) (Ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας)

Τὸ Εὐαγγέλιον

Ἐκ τοῦ κατά Μάρκον

Κεφ. ι' : 32-45

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, παραλαμβάνει ὁ ᾿Ιησοῦς τοὺς δώδεκα Μαθητὰς αὐτοῦ, καὶ ἤρξατο αὐτοῖς λέγειν τὰ μέλλοντα αὐτῷ συμβαίνειν· Ὅτι ἰδοὺ, ἀναβαίνομεν εἰς ῾Ιεροσόλυμα, καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδοθήσεται τοῖς Ἀρχιερεῦσι καὶ τοῖς Γραμματεῦσι, καὶ κατακρινοῦσιν αὐτὸν θανάτῳ, καὶ παραδώσουσιν αὐτὸν τοῖς ἔθνεσι, καὶ ἐμπαίξουσιν αὐτῷ, καὶ μαστιγώσουσιν αὐτὸν, καὶ ἐμπτύσουσιν αὐτῷ, καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν, καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀναστήσεται. Καὶ προσπορεύονται αὐτῷ ᾿Ιάκωβος καὶ ᾿Ιωάννης, οἱ υἱοὶ Ζεβεδαίου, λέγοντες· Διδάσκαλε, θέλομεν ἵνα ὃ ἐὰν αἰτήσωμεν, ποιήσῃς ἡμῖν. Ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· Τί θέλετε ποιῆσαί με ὑμῖν; Οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· Δὸς ἡμῖν, ἵνα εἷς ἐκ δεξιῶν σου, καὶ εἷς ἐξ εὐωνύμων σου, καθίσωμεν ἐν τῇ δόξῃ σου. Ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· Οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε. Δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω, καὶ τὸ βάπτισμα, ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι, βαπτισθῆναι; Οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· Δυνάμεθα. Ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· Τὸ μὲν ποτήριον, ὃ ἐγὼ πίνω, πίεσθε· καὶ τὸ βάπτισμα, ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι, βαπτισθήσεσθε· τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν μου καὶ ἐξ εὐωνύμων μου, οὐκ ἔστιν ἐμὸν δοῦναι, ἀλλ᾿ οἷς ἡτοίμασται. Καὶ ἀκούσαντες οἱ Δέκα, ἤρξαντο ἀγανακτεῖν περὶ ᾿Ιακώβου καὶ ᾿Ιωάννου.

Εκδήλωση Συλλόγου Ιεροψαλτών Ν. Πιερίας

«Το κομποσχοίνι στα χέρια και μην φοβάστε, αδελφοί»

Περί το 1326, ήρθε από την Θεσσαλονίκη εδώ στις παρακοίτιες περιοχές των Πιερίων, στον Αλιάκμονα, ο ιερομόναχος Γρηγόριος, με τους δύο αδερφούς του, τον Θεοδόσιο και τον Μακάριο.

Σκορπίστηκαν στα γύρω σπήλαια και ζούσαν ησυχαστικά. Εδώ ζούσαν μοναχοί, ησυχαστές και νηστευτές, σε ξεχωριστές χορτοκαλύβες ο καθένας. Ανάμεσά τους ένας ενάρετος γέροντας μοναχός ο Ιώβ.

Ο Γρηγόριος λοιπόν ζούσε τις πέντε ημέρες της εβδομάδας τελείως αποκλεισμένος, μόνος, στο σπήλαιο του. Το Σάββατο και την Κυριακή έβγαινε, συγκέντρωνε τους μοναχούς – μαθητές του κ τους δίδασκε. Η κύρια διδασκαλία του ήταν η καλλιέργεια της νοεράς προσευχής. Δηλαδή η συνεχής και αδιάλειπτη επανάληψη των λέξεων: Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ Θεού, ελέησόν με, τον αμαρτωλό. 

Ή ολόκληρες ή σε συνεπτυγμένη μορφή: Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ Θεού, ελέησόν με, τον αμαρτωλό, ή Κύριε, Ιησού Χριστέ, ελέησόν με, τον αμαρτωλό, ή ακόμα Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ Θεού, ελέησόν με, και Κύριε, ελέησόν με.

Προσευχήσου με το "Θεοτόκε, Παρθένε..." και η Μητέρα του Κυρίου μας δεν θα σε εγκαταλείψει ποτέ

Ποτέ δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι έχουμε δίπλα μας, εκτός από ανθρώπους που μπορούν να μας βοηθήσουν πνευματικά, και τον ίδιο τον Χριστό που μας βοηθάει, την Παναγία, τα Χερουβείμ, τα Σεραφείμ και τους Αγίους Πάντες. Θάρρος λοιπόν!

Ο Χριστός είναι πολύ δυνατός, είναι παντοδύναμος, και θα δώση την θεϊκή Του δύναμη, να συντρίψουμε τα κέρατα του πονηρού. Μας παρακολουθεί συνέχεια αοράτως και θα μας ενισχύη, όταν εμείς έχουμε την αγαθή προαίρεση και κάνουμε τον μικρό κατά δύναμιν αγώνα μας.

Να ζητάς πίστη από τον Χριστό- «πρόσθες ημίν πίστιν»- και να καλλιεργής την ταπείνωση. Γιατί, ακόμα και όταν πιστεύη κανείς, αν έχω υπερηφάνεια, πάλι δεν ενεργεί η πίστη.

Με την προσευχή δυναμώνει η πίστη. Ένας άνθρωπος που δεν καλλιέργησε την πίστη του από μικρός, αλλά έχει διάθεση, μπορεί να την καλλιεργήση με την προσευχή, ζητώντας από τον Χριστό να του προσθέση πίστη. Να παρακαλούμε τον Χριστό να μας προσθέση πίστη και να μας την αυξήση. Στον Χριστό τί είπαν οι Απόστολοι; «Πρόσθες ημίν πίστιν» δεν είπαν; 

Ακάθιστος Ύμνος

Ιδιαίτερη είναι η αγάπη και ξεχωριστός ο σεβασμός, με τον οποίο το σύνολο των πιστών περιβάλλει την Ακολουθία του Ακάθιστου Ύμνου. Αγάπη και σεβασμός που πηγάζουν και εμπνέονται από το πρόσωπο προς το οποίο απευθύνεται η Ακολουθία, από την εκφραστικότητα και τον πλούτο των κειμένων, από το μελωδικό ένδυμα των λόγων. 

Αγάπη και σεβασμός που εκδηλώνονται με την ευλαβή παρουσία και ενεργό συμμετοχή στην Ακολουθία των «πιστώς προσκυνούντων και δοξαζόντων» Χριστιανών, τα απογεύματα της Παρασκευής καθ’ όλη τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Ο Ακάθιστος ύμνος χαρακτηρίζεται ως ένα αριστούργημα της βυζαντινής υμνογραφίας, γραμμένο πάνω στους κανόνες της ομοτονίας, ισοσυλλαβίας και μερικώς της ομοιοκαταληξίας. Η γλώσσα του ύμνου είναι σοβαρή και ρέουσα, γεμάτη από κοσμητικά επίθετα και πολλά σχήματα. Έτσι η εξωτερική του μορφή παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία και ωραιότητα, που συναγωνίζεται το βαθύ του περιεχόμενο.

Κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει τον πλούτο του λόγου, την ύπαρξη σχημάτων, την ποιητικότητα ορισμένων στίχων και προπαντός το υψηλό περιεχόμενο του ύμνου, που εξυμνεί την ενανθρώπιση του Θεού δια της Παναγίας Θεοτόκου. Είναι αλλεπάλληλες οι εκφράσεις χαράς, αγαλλιάσεως και λυτρώσεως που δίνουν ενθουσιαστικό τόνο στον ύμνο.

Ετήσιο Μνημόσυνο Ι.Ν. Παντανάσσης

 Την Κυριακή 6 Απριλίου 2025

στον Ιερό Ναό Παντανάσσης

θα τελεστεί

ΙΕΡΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ

Ἀγάπη Χριστιανική

Ὅπως ἡ μνήμη τῆς φωτιᾶς δὲν ζεσταίνει τὸ σῶμα, ἔτσι καὶ ἡ πίστη χωρὶς ἀγάπη δὲν φωτίζει τὴν ψυχὴ μὲ τὴ γνώση τοῦ Θεοῦ.

Ἀγάπη εἶναι μιὰ ἀγαθὴ διάθεση τῆς ψυχῆς, ποὺ κάνει τὸν ἄνθρωπο νὰ μὴν προτιμᾶ τίποτε ἄλλο περισσότερο ἀπὸ τὸ νὰ γνωρίσει τὸν Θεό. Εἶναι ἀδύνατον ὅμως ν’ ἀποκτήσει σταθερὰ μέσα του αὐτὴ τὴν ἀγάπη, ὅποιος ἔχει ἐμπαθῆ προσκόλληση σὲ κάτι ἀπὸ τὰ γήινα.

Ἐκεῖνος ποὺ φοβᾶται τὸν Θεό, ἔχει πάντοτε σύντροφό του τὴν ταπεινοφροσύνη. Καὶ ἡ ταπεινοφροσύνη τὸν ὁδηγεῖ στὴν ἀγάπη καὶ τὴν εὐχαριστία τοῦ Θεοῦ. Σκέφτεται δηλαδὴ τὴν προηγούμενη ζωή του, τὰ διάφορα ἁμαρτήματα καὶ τοὺς πειρασμούς τους, καὶ πὼς ἀπ’ ὅλα αὐτὰ τὸν γλύτωσε ὁ Κύριος καὶ τὸν μετέφερε ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν παθῶν στὸν κατὰ Θεὸν βίο. 

Μὲ τέτοιες σκέψεις λοιπὸν ἀποκτᾶ καὶ τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό, τὸν εὐεργέτη καὶ κυβερνήτη τῆς ζωῆς του, τὸν ὁποῖο ἀδιάλειπτα εὐχαριστεῖ μὲ πολλὴ ταπεινοφροσύνη. Ἐκεῖνος ποὺ ἀγαπάει τὸν Θεό, ζεῖ ἀγγελικὸ βίο πάνω στὴ γῆ. Νηστεύει καὶ ἀγρυπνεῖ, ψάλλει καὶ προσεύχεται, καὶ γιὰ κάθε ἄνθρωπο σκέφτεται πάντοτε τὸ καλό.

Τα πάθη μας

Για τα πάθη μας ευθύνεται άλλος, η βούλησή μας. Ο Θεός δεν θέλει να περιορίσει τη βούλησή μας, δεν θέλει να μας πιέσει, δεν θέλει να επιβάλει τη βία. 

Από μας εξαρτάται τι θα κάνουμε και πως θα ζήσουμε. 

Είπε Πνευματικός για το κομποσχοίνι…

– Πάτερ, η προσευχή με κομποσχοίνι είναι πολύ βαρετή ... Επαναλαμβάνεις συνεχώς τα ίδια και τα ίδια λόγια. Όποιος επαναλαμβάνει τα ίδια λόγια είναι βαρετός και ίσως δεν είναι και ειλικρινής.

Ποτέ δεν θα πίστευα έναν τέτοιο άνθρωπο.

Ο παππούλης την κοίταξε με πολλή καλοσύνη και τη ρώτησε ποιος είναι ο νέος που τη συνόδευε.

Η κοπέλα απάντησε ότι είναι ο αρραβωνιαστικός της.

– Σε αγαπάει; Ρώτησε ο παππούλης ….

– Ασφαλώς! απάντησε εκείνη.

«Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού, ελέησον ημάς»… Μείνετε στην προσευχή, μείνετε στον αγώνα…

Δεν υπάρχει άλλη οδός εκτός από την αδιάλειπτη προσευχή κατά την εργασία. Μεταβάλλετε ό,τι οφείλετε να κάνετε σε προσευχή.

Ανοίγετε μια πόρτα, ζητείστε από τον Κύριο ν’ ανοίξει για σας την πόρτα της μετανοίας. Κτίζετε, αναλογισθείτε ότι κοπιάζετε ματαίως και ότι τίποτε δεν μπορεί να σταθεί όρθιο, αν ο Ίδιος ο Θεός δεν συμμετέχει στην οικοδομή.

Η αληθινή προσευχή έρχεται αποκλειστικά με την πίστη και την μετάνοια…. Η προσευχή της μετανοίας ενώπιον του Υψίστου συνιστά τον πλέον ενδόμυχο χώρο του πνεύματος μας. Από αυτό γεννάται η επιθυμία να παραμείνουμε κρυμμένοι σε κάποιο μέρος, κάτω από την γη, ούτως ώστε κανείς να μη μας βλέπη ή να μας ακούη, αλλά το παν να διαμείβηται μόνον μεταξύ του Θεού και της ψυχής. 

Κατ’ αυτόν τον τρόπον ζούσα τις πρώτες δεκαετίας της μετανοίας μου ενώπιον του Κυρίου. Θα ήταν καλό ο χριστιανός να πέθαινε σε κατάσταση προσευχής.

Προσήλωσε τον νού σου στο Θεό και θα’ ρθη η στιγμή κατά την οποία θα αισθανθής το άγγιγμα του Αγίου Πνεύματος στην καρδιά σου.

Σοφή και έμπειρη

Όπως οι καιροί της φύσεως, δηλαδή ο Χειμώνας, η Άνοιξη, το Καλοκαίρι, το Φθινόπωρο, ο ένας διαδέχεται τον άλλον, κατά τον ίδιο τρόπο και οι καιροί οι πνευματικοί, φεύγει ο ένας, έρχεται ο άλλος και έτσι συνηθίζει η ψυχή σε όλες τις πνευματικές αλλοιώσεις και γίνεται σοφή και έμπειρη. 

Ο Μέγας Κανών

Βρισκόμαστε στην Ε' εβδομάδα των νηστειών. Η εβδομάδα αυτή είναι το λειτουργικό αποκορύφωμα της Σαρακοστής. 

Οι ακολουθίες είναι μακρότερες και εκτενέστερες. Στη συνήθη ακολουθία των προηγουμένων εβδομάδων προστίθενται δυό νέες ακολουθίες. 

Ο Μέγας Κανών, που τον ψάλλαμε τμηματικά την Α' εβδομάδα των νηστειών, και ο Ακάθιστος Ύμνος, που τον ψάλλαμε κατά στάσεις τις προηγούμενες Παρασκευές, τώρα ψάλλονται ολόκληροι. 

Στα μοναστήρια ψάλλεται στον όρθρο της Πέμπτης ο Μέγας Κανών και στον όρθρο του Σαββάτου ο Ακάθιστος Ύμνος. Στις πόλεις όμως, επειδή οι συνθήκες της ζωής είναι διαφορετικές και οι πιστοί δεν είναι ελεύθεροι τα πρωινά, ψάλλεται το βράδυ της Τετάρτης ο Μέγας Κανών και το βράδυ της Παρασκευής ο Ακάθιστος Ύμνος, μαζί με την ακολουθία του αποδείπνου.

Να λες “ευχαριστώ” για όλα όσα έχεις. Η ζωή, δεν έχει δεδομένα

Να μετράς τις ευλογίες σου. Καθημερινά. Να είσαι ευγνώμων για τα μικρά γιατί, δια μέσω τους, φτάνεις στα μεγάλα.

‘Μεγάλα’ δεν σημαίνει απαραίτητα και ακριβά. Μπορεί να ακούγεται κλισέ αλλά, ναι, τα καλύτερα πράγματα στη ζωή είναι δωρεάν. Η ευτυχία βιώνεται, δεν αγοράζεται, έτσι φρόντισε να ζεις στη στιγμή, να εισπνέεις κάθε μόριο από τον αιθέρα της, είτε κάθεσαι, είτε στέκεσαι, είτε περπατάς, είτε τρέχεις. Η ζωή σου δίνεται μόνο όταν της δοθείς εσύ πρώτος, απόλυτα και ολοκληρωτικά.

Οι περιορισμοί στη ζωή, ανεξαρτήτως αν είναι ενδογενείς ή εξωγενείς, βλάπτουν την όλη εμπειρία του να ζεις. Γιατί το να ζεις είναι εμπειρία, μοναδική μάλιστα, και όχι διαδικασία ρομποτική, όπως οι πλείστοι το βιώνουν. Μην αφήσεις κανέναν να σου πει το αντίθετο. Από την ώρα που ξυπνάμε μέχρι την ώρα που πάμε να κοιμηθούμε, έχουμε στη διάθεση μας μια χούφτα ώρες, οι οποίες κρύβουν μέσα τους άπειρους εμπειρικούς συνδυασμούς.

Όταν κάποιος πλανηθεί...

« Όταν κάποιος πλανεθεί, επειδή έχει πιστέψει απόλυτα στο λογισμό του, για να συνέλθει, δεν υπάρχει καμιά αυτόματη και θαυματουργική λύση. Για να θεραπευτεί πρέπει να κάνει τα εξής:

Πρώτο, το οποίο είναι η βάση και το κυριότερο, να συναισθανθεί πραγματικά την ελεεινή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει.

Αφού πρώτα συναισθανθεί, το δεύτερο είναι να μετανοήσει, να εξομολογηθεί και να μην ακούει ποτέ πια το δικό του λογισμό, αλλά τις υποδείξεις του πνευματικού του πατέρα.

Όταν λείπει ο Χριστός…

Όταν λείπει ο Χριστός από την ψυχή μας, αντί Αγάπης, Χαράς Ειρήνης, Πίστεως, Πραότητος, Εγκράτειας, Αγαθοσύνης, είμαστε γεμάτοι με Συναίσθημα, Θλίψη, Ταραχή, Απιστία, Ακράτεια στις επιθυμίες, Κακία.

Όταν λείπει ο Χριστός από το σώμα μας, αντί Θείου Έρωτος και μανίας, είμαστε γεμάτοι από ακόρεστες σαρκικές επιθυμίες.

Αντί Ναός Αγίου Πνεύματος, το σώμα μας γίνεται ναός του πειρασμού, όπου λατρεύεται η σαρκική ακολασία!

Όταν λείπει ο Χριστός από τη διάνοιά μας, αντί να αναμένουμε και να ζούμε σαν παιδιά την πληροφορία του Αγίου Πνεύματος, απομονωμένοι από τον Θεό, μαρτυρούμε και βασανιζόμαστε από σκέψεις, λογισμούς και φαντασιώσεις.

Ἡ Ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία

Τὸν Βίο τῆς Ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας συνέγραψε ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος Πατριάρχης Ἱεροσολύμων († 11 Μαρτίου), ὁ ὁποῖος συνέγραψε διάφορα ἀσκητικὰ καὶ ὑμνογραφικὰ κείμενα ποὺ διαποτίζονται ἀπὸ τὸ πνεῦμα τῆς Ὀρθοδόξου θεολογίας καὶ τῆς ἀσκητικῆς παραδόσεως.

Ἡ Ὁσία Μαρία γεννήθηκε στὴν Αἴγυπτο καὶ ἔζησε κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορος Ἰουστινιανοῦ (527 – 565 μ.Χ.). Ἀπὸ τὰ δώδεκα χρόνια της πέρασε στὴν Αἴγυπτο μία ζωὴ ἀσωτίας, ἀφοῦ ἀπὸ τὴν μικρὴ αὐτὴ ἡλικία διέφθειρε τὴν παρθενία της καὶ εἶχε ἀσυγκράτητο καὶ ἀχόρταγο τὸ πάθος τῆς σαρκικῆς μείξεως. 

Ζώντας αὐτὴν τὴν ζωὴ δὲν εἰσέπραττε χρήματα, ἀλλὰ ἁπλῶς ἱκανοποιοῦσε τὸ πάθος της. Ἡ ἴδια ἐξαγορεύθηκε στὸν Ἀββᾶ Ζωσιμᾶ ὅτι διετέλεσε: «δημόσιον προκείμενη τῆς ἀσωτίας ὑπέκκαυμα, οὐ δόσεώς τινος, μὰ τὴν ἀλήθειαν, ἕνεκεν», κάνοντας δηλαδὴ τὸ ἔργο της δωρεάν, «ἐκτελοῦσα τὸ ἐν ἐμοὶ καταθύμιον». Καὶ ὅπως τοῦ ἀπεκάλυψε, εἶχε ἀκόρεστη ἐπιθυμία καὶ ἀκατάσχετο ἔρωτα νὰ κυλιέται στὸ βόρβορο ποὺ ἦταν ἡ ζωή της καὶ σκεπτόταν ἔτσι ντροπιάζοντας τὴν ἀνθρώπινη φύση.

Λόγω τῆς ἄσωτης ζωῆς καὶ τῆς σαρκικῆς ἐπιθυμίας ποὺ εἶχε, κάποια φορὰ ἀκολούθησε τοὺς προσκυνητὲς ποὺ πήγαιναν στὰ Ἱεροσόλυμα γιὰ νὰ προσκυνήσουν τὸν Τίμιο Σταυρό. Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε, ὄχι γιὰ νὰ προσκυνήσει τὸν Τίμιο Σταυρό, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἔχει πολλοὺς ἐραστὲς ποὺ θὰ ἦταν ἕτοιμοι νὰ ἱκανοποιήσουν τὸ πάθος της. 

Μέσα σωτηρίας

Η υγεία και η αρρώστια είναι και τα δύο μέσα σωτηρίας, όταν τα εκμεταλλευόμαστε με το πνεύμα της πίστεως στον Θεό που μας αγαπά και προνοεί για εμάς. 

Τα ίδια όμως είναι και μέσα καταστροφής, όταν τα αντιμετωπίζουμε με λανθασμένη νοοτροπία. 

Τα λίγα και απλά της προσευχής

Αν η γλώσσα μας προφέρει προσευχητικά λόγια και η διάνοιά μας ονειροπολεί, τίποτα δεν έχουμε να ωφεληθούμε...

Απεναντίας, θα κατακριθούμε, επειδή ακριβώς με μεγαλύτερη υπομονή και εντατικότερη προσοχή μιλάμε σε ανθρώπους παρά στον Κύριό μας.

Στο κάτω-κάτω, κι αν ακόμα δεν πάρουμε τίποτε απ' Αυτόν, το να βρισκόμαστε σε διαρκή επικοινωνία μαζί Του μικρό καλό είναι;

Αν ωφελούμαστε πολύ, όταν συζητάμε μ' έναν ενάρετο άνθρωπο, πόσο θα ωφεληθούμε, αλήθεια, συνομιλώντας με τον Πλάστη, τον Ευεργέτη, το Σωτήρα μας, έστω κι αν δεν μας δίνει ό,τι Του ζητάμε;

Γιατί, όμως, δεν μας δίνει; Θα το τονίσω γι' άλλη μια φορά:

Γιατί συνήθως Του ζητάμε πράγματα βλαβερά, νομίζοντας πως είναι καλά και ωφέλιμα.

Δεν γνωρίζεις, άνθρωπέ μου, το συμφέρον σου...

Εκείνος, που το γνωρίζει, δεν εισακούει την παράκλησή σου, γιατί φροντίζει περισσότερο από σένα για την σωτηρία σου.

Θεία Λειτουργία, Θεία Ευχαριστία, Θεία Κοινωνία (μέρος δ')

Για μια ακόμη φορά παρακαλούμε για την «ενότητα της πίστεως και την κοινωνίαν του Αγί­ου Πνεύματος» γιατί διαφορετικά δεν μπορούμε να γίνουμε ομοτράπεζοι, συνδειπνούντες στη βασιλική τράπεζα. Ο ιερεύς εύχεται για τη προ­σέλευση όλων στα θεία μυστήρια μετά του κατά το δυνατόν «καθαρού συνειδότος», ώστε αυτά να γίνουν προς «άφεσιν αμαρτιών, συγχώρησιν πλημμελημάτων, εις Πνεύματος Αγίου κοινωνίαν, εις βασιλείαν ουρανών κληρονομίαν, εις παρρη­σίαν την προς σε, μη εις κρίμα ή εις κατάκριμα». 

Μεταλαμβάνοντας, κοινωνούμε Χριστό, κοινωνούμε, επικοινωνούμε, ενωνόμαστε με το Άγιον Πνεύμα, μπορούμε να λάβουμε το θάρρος και να λέμε τον Θεό μας «πατέρα». Ο ιερεύς ειρηνεύοντάς μας για μια ακόμη φορά είναι σαν τον Αναστηθέντα Χριστό που εμφανίζεται και ειρηνεύει και χαροποιεί τους μαθητές Του. Η ακολουθούσα κεφαλοκλισία σημαίνει ταπείνωση, υπακοή, υπομονή, ευχαριστία κι ευγνωμοσύνη στον Απα­θή που έπαθε για μας τους εμπαθείς σταυρικό θάνατο κι έχυσε το πανάχραντο αίμα Του για να πλύνει τις αμαρτίες μας.

Πριν τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων ομο­λογήσαμε την πλήρη πενία μας λέγοντας πως δεν έχουμε τίποτε να Σου προσφέρουμε δικό μας και Σου δίνουμε ότι μας έδωσες Εσύ. Ο διάκονος μάς προτρέπει να προσέξουμε καλά. Ο ιερεύς εκφωνεί πως τ’ άγια δίνονται μόνο στους αγίους. 

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Κυριακάτικο Κήρυγμα

Ὁμιλία εἰς τὴν Δ΄ Κυριακὴ τῶν νηστειῶν 

Κυριακή τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος!

Γιατί ἡ Ἐκκλησία τοποθετεῖ αὐτόν τόν Ἅγιο στό μέσον τῆς νηστείας, ὡσάν τήν πιό ἅγια εἰκόνα, ὥστε νά ἀτενίζουν ὅλοι σέ Αὐτόν;

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος. Ποιός εἶναι αὐτός; Εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού ἐβίωσε καί ἔγραψε τήν Κλίμακα τοῦ Παραδείσου, πού ἐβίωσε τήν ἀνάβασι τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν κόλασι μέχρι τόν Οὐρανό, μέχρι τόν Παράδεισο. Αὐτός ἐβίωσε τήν κλίμακα ἀπό τήν γῆ μέχρι τόν Οὐρανό, τήν κλίμακα πού ἐκτείνεται ἀπό τόν πυθμένα τῆς κολάσεως τοῦ ἀνθρώπου μέχρι τήν κορυφή τοῦ παραδείσου. Ἐβίωσε καί ἔγραψε. 

Ἄνθρωπος πολύ μορφωμένος, πολύ σπουδαγμένος. Ἄνθρωπος πού ὡδήγησε τήν ψυχή του εἰς τάς ὁδούς τοῦ Χριστοῦ, πού τήν ὡδήγησε ὁλόκληρη ἀπό τήν κόλασι στόν παράδεισο, ἀπό τόν διάβολο στόν Θεό, ἀπό τήν ἁμαρτία στήν ἀναμαρτησία, καί πού θεόσοφα μᾶς περιέγραψε ὅλη αὐτή τήν πορεία, τί δηλαδή βιώνει ὁ ἄνθρωπος πολεμώντας μέ τόν κάθε διάβολο πού βρίσκεται πίσω ἀπό τήν ἁμαρτία.

† Κυριακῇ 30 Μαρτίου 2025 (Δ' Νηστειῶν) (Ἰωάννου τῆς Κλίμακος)

Τὸ Εὐαγγέλιον

Ἐκ τοῦ κατὰ Μάρκον

Κεφ. θ' : 17-31

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἄνθρωπος τις προσῆλθε τῷ ᾿Ιησοῦ, γονυπετῶν αὐτῷ, καὶ λέγων· Διδάσκαλε, ἤνεγκα τὸν υἱόν μου πρός σε, ἔχοντα πνεῦμα ἄλαλον· καὶ ὅπου ἂν αὐτὸν καταλάβῃ ῥήσσει αὐτόν, καὶ ἀφρίζει, καὶ τρίζει τοὺς ὀδόντας αὐτοῦ, καὶ ξηραίνεται· καὶ εἶπον τοῖς Μαθηταῖς σου ἵνα αὐτὸ ἐκβάλωσι, καὶ οὐκ ἴσχυσαν. Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς αὐτῷ λέγει· Ὦ γενεὰ ἄπιστος, ἕως πότε πρὸς ὑμᾶς ἔσομαι; ἕως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν; φέρετε αὐτὸν πρός με. Καὶ ἤνεγκαν αὐτὸν πρὸς αὐτόν. Καὶ ἰδὼν αὐτὸν, εὐθέως τὸ πνεῦμα ἐσπάραξεν αὐτόν, καὶ πεσὼν ἐπὶ τῆς γῆς, ἐκυλίετο ἀφρίζων. Καὶ ἐπηρώτησε τὸν πατέρα αὐτοῦ· Πόσος χρόνος ἐστὶν ὡς τοῦτο γέγονεν αὐτῷ; Ὁ δὲ εἶπε· παιδιόθεν. Καὶ πολλάκις αὐτὸν καὶ εἰς πῦρ ἔβαλε καὶ εἰς ὕδατα, ἵνα ἀπολέσῃ αὐτόν· ἀλλ᾿ εἴ τι δύνασαι, βοήθησον ἡμῖν σπλαγχνισθεὶς ἐφ᾿ ἡμᾶς.

Η πάλη μας…

Η πάλη μας για να εισέλθουμε στην αιώνια ζωή του ίδιου του Θεού δεν είναι ούτε εύκολο, ούτε απλό πράγμα. Η στάση μας είναι «γενηθήτω το θέλημά σου». 

Θεία Λειτουργία, Θεία Ευχαριστία, Θεία Κοινωνία (μέρος γ')

Η τοποθέτηση των τιμίων δώρων στην αγία τράπεζα συμβολίζουν την ταφή του Χριστού. Το Άγιον Πνεύμα επισκιάζει τον ιερέα και τον διά­κονο για την ολοκλήρωση της Θ. Λειτουργίας. Κατά την εκτενή ο διάκονος παρακαλεί τον Θεό να μας ελευθερώσει από κάθε θλίψη, οργή, κίνδυ­νο και ανάγκη. Συνήθως θλιβόμεθα όταν μας εγκαταλείπει ο Θεός, και τούτο παραχωρείται για να συναισθανθεί ο υπερήφανος την αδυναμία του και να ταπεινωθεί. Δίχως ταπείνωση αφαιρούνται από τον άνθρωπο τα θεία χαρίσματα. 

Δυστυχώς οι ανάγκες σήμερα έχουν αυξηθεί πολύ. Δεν ζητάμε πλέον τ’ απαραίτητα αλλά τα περιττά και υποδουλωνόμαστε κι αγχωνόμαστε στα δευτερεύοντα κι ανούσια. Δεν τρέχουμε στην εκκλησία όπως οι πυρπολημένες από αγάπη στην καρδιά τους άγιες μυροφόρες στον τάφο του Χριστού, αλλά από τον πολύ φόβο των πολλών κακών, αναγκών και περιστάσεων. 

Ζητάμε να μας παράσχει ο Κύριος ημέρα τέλεια, άγια και ειρηνική. Τούτο δεν σημαίνει τίποτε άλλο παρά την πνευματική τελειότητα, που καλούμεθα ν’ αποκτήσουμε στο τέλος της Θ. Λειτουργίας, ώστε εξερχόμενοι του ναού νάμαστε μεταμορ­φωμένοι με βιώματα ισχυρά που θα διατηρήσουν ειρηνική τη ζωή μας παρά τις καθημερινές αντιξοότητες. Ζητάμε να μας συνοδεύει άγγελος Κυρίου, άγγελος ειρήνης, για να ειρηνεύει τη ζωή μας. Ζητάμε άφεση των αμαρτιών μας και κυρίως τα καλά και συμφέροντα για τις ψυχές μας, αυτά που πράγματι είναι για το σωτηριώδες συμφέρον μας. 

Θεία Λειτουργία, Θεία Ευχαριστία, Θεία Κοινωνία (μέρος β')

Το «ειρήνη πάσι» κατά τους αγίους πατέρες σημαίνει μια σημαντική προσφορά του Χριστού διά του λειτουργού στους πιστούς: την εσωτερική ενδυνάμωση, ειρήνευση και χαρίτωση προς επιμελή, επίμονο και υπομονετικό αγώνα προς παθοκτονία κι αρετοσυγκομιδή. Ο ανειρήνευτος κόσμος καταλαγιάζει μέσα στον ναό δεχόμενος τη θεϊκή ειρήνη κι ευχαριστώντας δέεται να την έχει κι ο δωρητής του, ο λειτουργός, ο ιερεύς του. 

Πριν την ανάγνωση του Ευαγγελίου, της πράγ­ματι λίαν χαρούμενης και σωτηριώδους αγγελίας, προκαταβολικά δοξολογούν οι πιστοί τον Κύριο, που συγκαταβαίνει και τους επισκέπτεται. Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής την ανάγνωση του ευαγγελίου ερμηνεύει και συσχετίζει με τη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. Η ανάγνωση του Αποστόλου και του Ευαγγελίου γίνεται εμμελώς, καθαρά και προσεκτικά κι όχι χύμα και βεβια­σμένα. Είναι ένας λόγος για τον κόσμο αλλά όχι εκ του κόσμου τούτου.

Η «Εκτενής», η μεγάλη δηλαδή δέηση για έκχυση του θείου ελέους, και τα «Κατηχούμενα» πρέπει να λέγονται σύντομα και στη θέση τους κι όχι πριν ή μετά· όπως εξάλλου κι όλες οι ευχές, οι οποίες καλό είναι να λέγονται χαμηλόφωνα κι όχι δυνατώτερα των εκφωνήσεων ή να διακόπτεται τελείως το ψάλσιμο. 

Δ' Χαιρετισμοί

Ἀκάθιστος Ὕμνος – Δ' Στάσις

Τεῖχος εἶ τῶν παρθένων,
Θεοτόκε Παρθένε,
καὶ πάντων τῶν εἰς σὲ προστρεχόντων. 
Ὁ γὰρ τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, 

κατεσκεύασέ σε ποιητής, Ἄχραντε, 

οἰκήσας ἐν τῇ μήτρα σου, 

καὶ πάντας σοι προσφωνεῖν διδάξας· 

Χαῖρε, ἡ στήλη τῆς παρθενίας, 

χαῖρε, ἡ πύλη τῆς σωτήριας. 

Χαῖρε, ἀρχηγὲ νοητῆς ἀναπλάσεως, 

χαῖρε, χορηγὲ θεϊκῆς ἀγαθότητος. 

Χαῖρε, σὺ γὰρ ἀνεγέννησας τοὺς συλληφθέντας αἰσχρῶς, 

χαῖρε, σὺ γὰρ ἐνουθέτησας τοὺς συληθέντας τὸν νοῦν. 

Χαῖρε, ἡ τὸν φθορέα τῶν φρενῶν καταργοῦσα, 

χαῖρε, ἡ τὸν σπορέα τῆς ἁγνείας τεκοῦσα. 

Χαῖρε, παστάς ἀσπόρου νυμφεύσεως, 

χαῖρε, πιστοὺς Κυρίῳ ἁρμόζουσα. 

Χαῖρε, καλὴ κουροτρόφε παρθένων, 

χαῖρε, ψυχῶν νυμφοστόλε ἁγίων. 

Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε. 

Θεία Λειτουργία, Θεία Ευχαριστία, Θεία Κοινωνία

Με την έναρξη της Θείας Λειτουργίας μπαί­νουμε στη βασιλεία του Τριαδικού Θεού. Η παρουσία του Χριστού στη Θεία Λειτουργία μεταμορφώνει τη γη σε ουρανό. Ο πρώτος λόγος της Θείας Λειτουργίας είναι η ευλογία και η πρώ­τη πράξη της ο σταυρός. Ο ιερεύς σταυρώνει το ευαγγέλιο πάνω στην αγία τράπεζα. Ο τίμιος σταυρός είναι σύμβολο οδύνης και δόξας, ταπεινώσεως οδός και προάγγελος της αναστάσιμης βασιλείας. 

Λέγοντας οι ψάλτες εκ μέρους του λαού «αμήν» διαβεβαιώνουν την αλήθεια, συμ­μετέχουν ενεργά στο μυστήριο. Ο ιερεύς ποτέ δεν μπορεί να τελέσει τη Θεία Λειτουργία μόνος του, δίχως την παρουσία του λαού, έστω κι ενός πιστού.

Η προσευχή αρχίζει πάντοτε με ειρήνη. Ο διάκονος λέγει τις αιτήσεις, τα ειρηνικά. Ο Ειρηνοδότης Χριστός μεταδίδει την όντως και υπέρ πάντα νουν ειρήνη στους ανειρήνευτους ανθρώπους. Το κυρίως ζητούμενο είναι η ειρήνη και η σωτηρία της αθάνατης ψυχής μας. Με αγά­πη και ειρήνη παρακαλούμε όχι μόνο για μας, αλλά για όλους τους αδελφούς μας, όπου κι αν βρίσκονται. 

Λόγοι Αγίου Γέροντος Εφραίμ Κατουνακιώτη

Δικαιούσαι τόση χάρι, όσο μέγεθος πειρασμού μπορείς να βαστάσης με ευχαριστία.

Έλεγε συχνά: «Χριστέ μου, τα κουλούρια σου είναι πολύ νόστιμα, αλλά τα πουλάς πολύ ακριβά», εννοώντας την απόκτηση της χάριτος.

Η Χάρι δεν στηρίζεται στα γέλια και στις χαρές. Στις θλίψεις και στις δοκιμασίες στηρίζεται η Χάρις.

Όλος ο κόπος είναι να μη λυπήσουμε την Χάρι που πήραμε στο Βάπτισμα είτε με το κρυφό είτε με την αμέλεια, όταν δεν κάνουμε τα καθήκοντά μας. Τότε ελαττώνεται η θερμότης, ο ζήλος στα πνευματικά, οπότε κατόπιν αφοπλιζόμαστε.

Ο λόγος που βγαίνει από την Χάρι και την πείρα, έχει δύναμη.

Όταν ήμουν υποτακτικός ήμουν αετός, τώρα (που έγινα Γέροντας με συνοδεία) έγινα χελώνα.

Δεν πρέπει ο υποτακτικός να εξαναγκάζη τον Γέροντα να του δώση ευλογία να κάνη το θέλημά του.

Ρώτησε Κοινοβιάτη που τον επισκέφθηκε:

Ας μένουν μακριά

Οι αμετανόητοι αμαρτωλοί, ας μένουν μακριά από τα άχραντα Μυστήρια, γιατί αλλιώς κρίμα και καταδίκη, ετοιμάζουν για τον εαυτό τους. 

Ο άγιος απόστολος λέει: «Όποιος τρώει τον άρτο και πίνει το ποτήριο του Κυρίου με τρόπο ανάξιο, γίνεται ένοχος αμαρτήματος απέναντι στο σώμα και στο αίμα του Κυρίου, προκαλώντας την καταδίκη του» (Α’ Κορ. 11:27, 29). 

Νηστεία, αγρυπνία, προσευχή

Λέει το ρητό: «νηστεία, αγρυπνία, προσευχή ουράνια χαρίσματα λαβών». Τι ωραία, τι παρηγορητικά λόγια που είπαν οι άγιοι Πατέρες, για να μας ικανοποιήσουν! Έφεραν πρώτα πρώτα τη νηστεία, τη μητέρα των αρετών, για να μας προθυμοποιήσουν· κατόπιν την αγρυπνία και έπειτα την προσευχή.

Νηστεία θα πιάσουμε και εμείς, αδελφές· να παύσουν πια οι θόρυβοι· να παύσουν οι φασαρίες και οι ταραχές αυτής της ανόητης της κοιλιάς. Έφθασαν οι ημέρες της νηστείας· της καλής νηστείας. Όταν ο άνθρωπος θέλει να ζητήσει οτιδήποτε από τον Θεό, πρέπει να νηστέψει, για να του το δώσει. 

Είναι τόσο ικανοποιητική, τόσο αποτελεσματική η νηστεία. Καταπραΰνει τα νεύρα, καταπαύει τα πάθη, αποθηκεύει την υπομονή μέσα στην καρδιά, καθαρίζει τον νου, αδυνατίζει τις συγχύσεις και τα σκάνδαλα· διότι κάθε σύγχυση και ταραχή παύει, όπου γίνεται η νηστεία. Διώκεται η λογομαχία, φεύγει η πολυλογία, και ο άνθρωπος γίνεται κατανυκτικός, γίνεται πράος, σιωπηλός και δυσκολοκίνητος στο να λέει.

Διότι η εγκοπή του φαγητού δεν δίνει διάθεση στη γλώσσα να ομιλεί· έστω και καλά λόγια· και αυτά ακόμα βαρύνεται να τα πει. Μόνο καταγίνεται ημέρα και νύκτα να ικετεύει τον Θεό· διότι κατόπιν από τη νηστεία θα έλθει η αγρυπνία και κατόπιν η προσευχή.

Η σημασία της Προσευχής στον αγώνα εναντίον των εμπαθών λογισμών

Την περασμένη φορά σου περιέγραψα την όλη διαδικασία της μεταβάσεως από τον απλό λογισμό στην εμπαθή επιθυμία κι από εκεί στην εφάμαρτη πράξη. Όμως τα πράγματα δεν εξελίσσονται πάντα τόσο αργά όσο φάνηκε από την περιγραφή μου. 

Συχνά, αν όχι τις περισσότερες φορές, όλες οι φάσεις διαδέχονται η μία την άλλη αστραπιαία. Έτσι, πριν καλά-καλά προλάβει να εμφανιστεί ο λογισμός, τελείται η πράξη. Αυτό συμβαίνει κατεξοχήν στην περίπτωση του προφορικού λόγου. Δεν μπορείς, αλλά και δεν χρειάζεται ν’ αναλύεις όλα αυτά τα απρόβλεπτα και αλλεπάλληλα περιστατικά. Κάνε μόνο τούτο:

Όταν αντιλαμβάνεσαι μιαν εμπαθή κίνηση, να στρέφεσαι αμέσως εναντίον της με όπλο το θυμό. Πώς θ’ αντιδράσεις, αν ένας κακοποιός σου επιτεθεί και σε χτυπήσει; Θα του ανταποδώσεις το χτύπημα μ’ όλη σου τη δύναμη. Με τον ίδιο τρόπο ν’ αντιδράς, όταν σου επιτίθεται ένας κακός λογισμός:

Το κατάλληλο φάρμακο

Η Εκκλησία έχει το κατάλληλο φάρμακο, για να πέσει ο τοίχος της αμαρτίας. Αυτό είναι η μετάνοια και εξομολόγηση. Έρχονται πολλοί και ενδιαφέρονται για νοερά προσευχή. 

Εμείς πρώτα λέμε: «Εξομολογήθηκες καμία φορά; κοινωνάς; ζεις χριστιανικά;» κλπ. Αν πει ναι, τότε προχωρούμε. Αν όχι, μη χάνουμε λόγια άδικα.