† Κυριακῇ 7 Μαΐου 2017 (τοῦ Παραλύτου)

Τὸ Εὐαγγέλιον

Ἐκ τοῦ κατά Ἰωάννην

Κεφ. ε' : 1-15

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἀνέβη ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς ῾Ιεροσόλυμα. Ἔστι δὲ ἐν τοῖς ῾Ιεροσολύμοις ἐπὶ τῇ προβατικῇ κολυμβήθρα, ἡ ἐπιλεγομένη ῾Εβραῑστὶ Βηθεσδά, πέντε στοὰς ἔχουσα. Ἐν ταύταις κατέκειτο πλῆθος πολὺ τῶν ἀσθενούντων, τυφλῶν, χωλῶν, ξηρῶν, ἐκδεχομένων τὴν τοῦ ὕδατος κίνησιν. Ἄγγελος γὰρ κατὰ καιρὸν κατέβαινεν ἐν τῇ κολυμβήθρᾳ, καὶ ἐταράσσετο τὸ ὕδωρ· ὁ οὖν πρῶτος ἐμβὰς μετὰ τὴν ταραχὴν τοῦ ὕδατος ὑγιὴς ἐγίνετο ᾧ δήποτε κατείχετο νοσήματι. Ἦν δέ τις ἄνθρωπος ἐκεῖ τριάκοντα καὶ ὀκτὼ ἔτη ἔχων ἐν τῇ ἀσθενείᾳ. Τοῦτον ἰδὼν ὁ ᾿Ιησοῦς κατακείμενον, καὶ γνοὺς ὅτι πολὺν ἤδη χρόνον ἔχει, λέγει αὐτῷ· θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι; Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ ἀσθενῶν· Κύριε, ἄνθρωπον οὐκ ἔχω, ἵνα ὅταν ταραχθῇ τὸ ὕδωρ, βάλῃ με εἰς τὴν κολυμβήθραν· ἐν ᾧ δὲ ἔρχομαι ἐγώ, ἄλλος πρὸ ἐμοῦ καταβαίνει. Λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· Ἔγειρε, ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ περιπάτει. Καὶ εὐθέως ἐγένετο ὑγιὴς ὁ ἄνθρωπος καὶ ἦρε τὸν κράβαττον αὐτοῦ καὶ περιεπάτει. ἦν δὲ Σάββατον ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ. Ἔλεγον οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι τῷ τεθεραπευμένῳ· Σάββατόν ἐστιν· οὐκ ἔξεστί σοι ἄραι τὸν κράββατον. Ἀπεκρίθη αὐτοῖς·

Οι τολμηροί δεν φοβούνται...

Οι τολμηροί άνθρωποι ποτέ δεν φοβούνται τον θάνατο, γι’ αυτό και αγωνίζονται με φιλότιμο και αυταπάρνηση και, επειδή βάζουν μπροστά τους τον θάνατο και τον σκέφτονται καθημερινά, ετοιμάζονται πιο πνευματικά και αγωνίζονται τολμηρότερα. 

«Μάτιασμα» και «ξεμάτιασμα». Παρερμη-νείες και μέσα προστασίας για τη βασκανία

Παρερμηνείες της βασκανίας

Από τους χρόνους της αρχαιότητας η βασκανία συνδέθηκε και μ’ αυτό που σήμερα αποκαλούμε «μάτιασμα». Σήμερα μάλιστα όταν ακούμε τη λέξη βασκανία αμέσως εννοούμε μόνον το μάτιασμα και τίποτε άλλο.

Πρόκειται για μια παλιά πρόληψη και δεισιδαιμονία ότι ο κακός με το βλέμμα του και μόνο μπορεί να βλάψει τον φθονούμενο. Αυτό φυσικά δεν είναι σωστό, και η Εκκλησία μας δεν το παραδέχεται. Βεβαίως η Εκκλησία έχει ευχές που κάνουν λόγο για «βάσκανον οφθαλμόν». Οι αναφορές αυτές εξηγούνται εύκολα, χρειάζεται όμως μια προσοχή, για να μην υπάρξουν παρανοήσεις. 

Η φράση «βάσκανος οφθαλμός» προέρχεται από την Αγία Γραφή και σημαίνει το φθονερό άνθρωπο, τον κακό, τον ανελεήμονα, τον άσπλαχνο, ενώ το αντίθετο, «καλό μάτι», σημαίνει τον καλόν άνθρωπο, τον εύσπλαχνο, τον ψυχόπονο. Ας μη ξεχνάμε ότι στα αρχαία ελληνικά το μάτι λέγεται και όψις, και ότι στην Αγία Γραφή «μάτι» και «όψις» και «οφθαλμός» και «είδος» λέγεται και η εμφάνιση του ανθρώπου, το παρουσιαστικό του, και ο όλος άνθρωπος. 

Κατ’ αρχάς εννοείται ότι, ο φθονερός άνθρωπος όταν δει το θύμα του και το φθονήσει, αυτό είναι η ρίζα του κακού που μπορεί να ακολουθήσει. Επομένως αυτή η φθονερή ματιά, είναι από όλους ανεπιθύμητη. Στην συνέχεια η φράση «βάσκανος οφθαλμός» επεκτάθηκε στους ανθρώπους που σαν υποχείρια του σατανά ασχολούνται με μαγείες, μαντείες, ξόρκια και όλα τα σχετικά. 

“Η θυσία της μάνας φέρνει χαρά!”

– «Ζαλούρα είναι τα παιδιά», μου είπε μια γυναίκα τα πού τα είχε όλα. Βαριέται να έχη παιδιά! Όταν μια μάνα σκέφτεται έτσι, είναι ένα άχρηστο πράγμα, γιατί οι μανάδες κανονικά έχουν αγάπη. 

Μπορεί μιά κοπέλα, πρίν κάνη οικογένεια, νά την ξυπνά ή μάνα της στις δέκα ή ώρα το πρωί. Από την στιγμή όμως που θα γίνη μάνα καί θά εχη νά ταΐζη το παιδί της, νά το πλένη, νά το καθαρίζη, δεν κοιμάται ούτε την νύχτα, γιατί παίρνει μπρος ή μηχανή.

Όταν ο άνθρωπος έχη θυσία, δεν γκρινιάζει, δεν βαριέται· χαίρεται. Όλη ή βάση εκεί είναι, να ύπάρχη πνεύμα θυσίας.

Οι κατά φαντασίαν ασθενείς

Μεγαλύτερη αρρώστια είναι το να πιστέψει ο άνθρωπος στον λογισμό του ότι έχει κάποια αρρώστια.

Ο λογισμός αυτός του δημιουργεί άγχος, τον κάνει να στεναχωριέται , να μην έχη όρεξη για φαγητό, να μην μπορή να κοιμηθή, να παίρνη φάρμακα, και τελικά αρρωσταίνει , ενώ ήταν καλά. 

Να είναι άρρωστος κανείς και να κάνη θεραπεία, αυτό το καταλαβαίνω. Αλλά να είναι υγιής και να νομίζη ότι είναι άρρωστος και να αρρωσταίνη στα καλά καθούμενα, αυτό είναι… Ένας λ.χ., ενώ έχει και σωματική και πνευματική δύναμη , δεν μπορεί να κάνη τίποτε , γιατί έχει πιστέψει στον λογισμό του που του λέει ότι δεν είναι καλά, με αποτέλεσμα να σβήνη σωματικά και πνευματικά. Δεν είναι ότι λέει ψέματα. Αν ο άνθρωπος πιστέψη ότι κάτι έχει , πανικοβάλλεται, τσακίζεται, και δεν έχει μετά κουράγιο να κάνη τίποτε. Έτσι αχρηστεύεται χωρίς λόγο.

Θεωρητικόν

Πόσο μεγάλος είναι ο αγώνας να σπάσει ο άνθρωπος τον γερό αυτό δεσμό και να ελευθερωθεί από τη λατρεία της ύλης και να αποκτήσει την έξη των καλών! Χρειάζεται πράγματι γενναία και ανδρεία ψυχή για να ξεμακρύνει από την ύλη. 

Εκείνο που φροντίζουμε δεν είναι μόνο η κάθαρση από τα πάθη, γιατί αυτό δεν είναι κυρίως αρετή, αλλά προπαρασκευή αρετής. Χρειάζεται εκτός από την κάθαρση των κακών συνηθειών και η απόκτηση των αρετών. 

Κάθαρση της ψυχής είναι, για μεν το λογιστικό μέρος της, η απαλλαγή και τέλεια εξάλειψη των γήινων και ασταθών στοιχείων, εννοώ των βιοτικών φροντίδων και θορύβων και κακών κλίσεων, δηλαδή των αμαρτωλών συνηθειών, για δε το επιθυμητικό, το να μην κινείται καθόλου προς την ύλη, μήτε να αποβλέπει στην αίσθηση, αλλά να είναι πειθήνιο στο λογικό. 

Οἱ θλίψεις καί στενοχώριες θανατώνουν τά πάθη. Ἡ ἀνάπαυση τά τρέφει!

141. Ὁ διάβολος ἀφοῦ μᾶς πείσει νά καταργήσουμε,

α) τήν ἀδιάλειπτη καρδιακή προσευχή, καί 

β) τόν κανόνα, πού μᾶς ἔχει βάλει ὁ πνευματικός μας, μᾶς ρίχνει ἀπό τό κακό στό χειρότερο!...

142. Ἡ γενναιότητα τῆς καρδιᾶς ἀποκτᾶται ἀπό τήν πολλή πίστη στό Θεό καί ἡ πίστη ἀπό τήν ταπεινή καρδιά!...

143. Ὁ δειλός ἄνθρωπος νοσεῖ:

α) ἀπό τή φιλοσωματία, καί

β) ἀπό τήν ὀλιγοπιστία. Ὅποιος νικάει αὐτά τά δύο, ἀληθινά πιστεύει στό Θεό!...

144. Ἡ παρρησία πρός τό Θεό ἀποκτᾶται ἀπό τήν καλή συνείδηση καί τά ἔργα τῆς ἀρετῆς!...

145. Τό νά σιωπᾶς πάντοτε γίνεται ἤ γιά τή δόξα τῶν ἀνθρώπων ἤ ἀπό τό ζῆλο τῆς ἀρετῆς ἤ ἀπό τό ὅτι ἔχεις κάποια Θεία ἐργασία στήν καρδά σου!...

Τα βουνά και μοναστήρια της Συρίας και Μεσοποταμίας

Το μέγα βουνό ο Αμανός στέκεται σαν κάστρο ανάμεσα στη Συρία κ’ στην Κιλικία, κι’ είνε παρακλάδι του Ταύρου, άγριο και μεγαλοπρεπέστατο, πυκνοφυτεμένο με λογής λογής δέντρα και με κέδρα. Έχει κλεισούρες φοβερές κι’ απέραστες, και θρέφει πολλά αγρίμια και θερία. Σε μια κορυφή του ήτανε κτησμένος ναός για τούτο τα συναξάρια λένε για δαύτο «πολλής πάλαι γέμον πολυθέου μανίας». Τούρκικα το λένε Αλμά Νταγ. Μέσα στις σπηλιές του άγιασανε πολλοί αναχωριτές, Συμεωνής ο Παλαιός, Θεοδόσιος ο εν τω Σκοπέλω, απάνου στο ακρωτήρι που βγαίνει στη θάλασσα, κι’ άλλοι πολλοί.

Άλλο μεγάλο βουνό της Συρίας είναι ο Λίβανος, στ’ αραβικά λεγόμενο Τζέμπελ ελ Λιμπνάν, δασωμένο από βαλανιδιές, οξυές κι’ από τα περιβόητα τα κέδρα. Βουνό θεοαγάπητο και υμνολογημένο. Ο Σολομώντας έκανε από τα κέδρα του τη σκέπη του ναού του, από κει κόβανε ξύλα κ’ οι Φοίνικες και σκαρώνανε τα καράβια τους. Πολλοί πατέρες αγιάσανε απάνω του, κι’ ανάμεσά τους ξεχωρίζει ο Αβραάμης. Στον Αντιλίβανο, πούνε αντίκρυ στο Λίβανο και βγαίνει στη θάλασσα, μόνασε ο άγιος Μάρωνας.

Ο μπαρμπα-Θεόδωρος ο ανεξομολόγητος

Ο μπαρμπα-Θεόδωρος ζούσε σ’ ένα χωριό του Ξηρομέρου της Αιτωλοακαρνανίας. Ήταν περίπου 52 ετών και δεν είχε ποτέ εξομολογηθεί. Πήγαινε όμως στην Εκκλησία και είχε καλή προαίρεση.

Κάποτε, όταν βρέθηκε στον Αστακό, (κωμόπολη) για μία υπόθεση του, πήγε στον Ι. Ναό του αγίου Νικολάου, βρήκε τον εφημέριο π. Ιερόθεο, που ήταν και Πνευματικός, και εξωμολογήθηκε. Έκανε μια τυπική εξομολόγηση και τις βαρειές αμαρτίες δεν τις είπε. 

Εκείνος για να…τον στηρίξει στην μετάνοια, του συνέστησε να επισκεφθεί την ιερά Μονή του αγίου Γερασίμου στην Κεφαλληνία που πανηγυρίζει το καλοκαίρι στις 16 Αυγούστου.

Το ιδεολόγημα του καλού πνευματικού

Τις τελευταίες δεκαετίες πολλοί ορθόδοξοι σκοντάφτουν στο ιδεολόγημα του καλού πνευματικού ή χαρισματικού γέροντα. Τον αναζητούν θα έλεγε κανείς με τον ίδιο τρόπο που θα έψαχναν έναν καλό γιατρό, δικηγόρο, μηχανικό- για να προσπορίσουν κάποια κτιστή δύναμη ή παρηγοριά. 

Απαιτούν να είναι μεγάλος της ψυχής ανατόμος, διορατικός, προφητικός, να δίνει γρήγορες και έξυπνες λύσεις σε προβλήματα, να θεραπεύει ει δυνατόν, ασθένειες, να διαιωνίζει κοντολογίς το "εγώ" του, διατηρώντας πάση θυσία ή πολλαπλασιάζοντας τα κοσμικά του προνόμια.

Τα αποτελέσματα βέβαια είναι θλιβερά για όσους τηρούν την ψευδώνυμα πνευματική αυτή στάση, καθώς οι άνθρωποι που παρουσιάζουν εαυτούς ως μετανοούντες (και θα έπρεπε ως εκ τούτου να είναι ξύπνιοι, θαρραλέοι και υπεύθυνοι), μετατρέπονται σε δουλικά εξαρτήματα ενός πνευματικού ειδώλου και φαίνονται ολοένα περισσότερο να ανοηταίνουν. 

Η εσωτερική αποστολή της Εκκλησίας

Η ορθοδοξία είναι άσκηση και ζωή γι’ αυτό και μονάχα διά της ασκήσεως και της ζωής επιτελείται το κήρυγμα και η ιεραποστολή. 

Η ανάπτυξη της ασκητικότητας -προσωπικά και καθολικά- αυτή πρέπει να γίνει η εσωτερική αποστολή της Εκκλησίας μας μέσα στον λαό. Οι ενορίες πρέπει να μεταβληθούν σε ασκητικά κέντρα, αλλά αυτό μπορεί να το επιτύχει μονάχα ένας εφημέριος – ασκητής. 

Νύχτα και ημέρα

Για τον Θεό τα πάντα είναι δυνατά. Μπορεί να αποκαλύψει στον άνθρωπο τα κτιστά Του μεγαλεία και να δημιουργήσει τα αδημιούργητα.