«Ζηλωτής των πατερικών παραδόσεων»
Ὁ Πατὴρ Παΐσιος δὲν συμφωνοῦσε νὰ σπουδάζουν οἱ Ὀρθόδοξοι θεολόγοι στὴν Δύση, διότι ἔβλεπε τὸν κίνδυνο νὰ μεταφέρουν ἀπὸ ἐκεῖ «πνευματικὰ μικρόβια» καὶ νὰ μολύνουν τὴν ἀμώμητη Ὀρθόδοξη πίστη μας. «Τί θὰ πάτε νὰ πάρετε ἀπὸ ἐκεῖ; ἔλεγε. Αὐτοὶ δὲν ἔχουν τίποτε, τὰ ἔχουν γκρεμίσει ὄλα».
Καὶ σὲ ἕναν Ὀρθόδοξο Γάλλο ἱερομόναχο ποὺ τὸν ρώτησε σὲ τί διαφέρουν οἱ Καθολικοὶ καὶ οἱ Προτεστάντες ἀπὸ τοὺς Ὀρθοδόξους, εἶπε χαρακτηριστικά: «Ἂς ὑποθέσουμε ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι σὰν αὐτὸ τὸ Καλύβι ποὺ βλέπεις, φτιαγμένο ἀπὸ πέτρες, λάσπη καὶ ζωνάρια. Οἱ Καθολικοὶ ἀφαίρεσαν τὴν λάσπη, οἱ Προτεστάντες ἀφαίρεσαν τὰ ζωνάρια. Μποροῦν τώρα νὰ σταθοῦν οἱ πέτρες μόνες τους;».
Στενοχωριόταν καὶ ὅταν μάθαινε ὅτι κάποιοι Ὀρθόδοξοι θεολόγοι, ἀντὶ νὰ τρέφωνται ἀπὸ τὴν «δυνατὴ πνευματικὴ τροφὴ» τῶν Ὀρθοδόξων Πατερικῶν κειμένων καὶ νὰ πίνουν ἀπὸ τὰ κρυστάλλινα ὕδατα τῆς Πατερικῆς Θεολογίας, μελετοῦσαν τοὺς αἱρετικοὺς θεολόγους τῆς Δύσεως καὶ ἔπιναν ἀπὸ τὶς θολερὲς πηγές τους, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ φθάνουν ἀκόμη καὶ σὲ λανθασμένα συμπεράσματα γιὰ τοὺς Ἁγίους Πατέρες.
Οὔτε καὶ μὲ τοὺς «διαλόγους ποὺ γίνονταν μὲ ἑτεροδόξους συμφωνοῦσε ὁ Ὅσιος. Διότι ἔβλεπε ὅτι οἱ μὲν Ὀρθόδοξοι ποὺ ἀσχολοῦντο μὲ «διαλόγους» καὶ «συνέδρια» καὶ «προσπάθειες γιὰ ἕνωση» δὲν εἶχαν προηγουμένως ἑνωθῆ οἱ ἴδιοι μὲ τὸν Θεό, καὶ ἑπομένως δὲν μποροῦσαν νὰ πληροφορήσουν τοὺς ἄλλους μὲ ὀρθόδοξα πατερικὰ βιώματα, οἱ δὲ ἑτερόδοξοι ποὺ συμμετεῖχαν σ΄ αὐτὰ δὲν εἶχαν εἰλικρινῆ διάθεση.
Σὲ ἐπιστολὴ του τὸ 1978 ἔγραψε: «Τὸ Εὐρωπαϊκὸ πνεῦμα νομίζει ὅτι καὶ τὰ θέματα τὰ πνευματικὰ μποροῦν καὶ αὐτὰ νὰ μποῦν στὴν Κοινὴ Ἀγορά. Ὅλα νὰ ἰσοπεδωθοῦν. Οἱ μὲν Ὀρθόδοξοι ποὺ ἔχουν ἐλαφρότητα καὶ θέλουν νὰ κάνουν προβολή, «Ἱεραποστολή», συγκαλοῦν δῆθεν Συνέδρια, γιὰ νὰ γίνεται ντόρος, νὰ γράφουν οἱ ἐφημερίδες, καὶ νομίζουν ὅτι ἔτσι προβάλλουν τὴν Ὀρθοδοξία, μὲ τὸ νὰ γίνουν ταραμοσαλάτα μὲ τοὺς κακοδόξους.
Ἀρχίζουν μετὰ οἱ ὑπὲρ ζηλωτὲς καὶ πιάνουν τὸ ἄλλο ἄκρο, νὰ λένε καὶ βλασφημίες γιὰ τὰ Μυστήρια τῶν Νεοημερολογιτῶν κ.λ.π. καὶ κατασκανδαλίζουν ψυχὲς ποὺ ἔχουν εὐλάβεια καὶ ὀρθόδοξη εὐαισθησία. Οἱ δὲ ἑτερόδοξοι, ἔρχονται στὰ συνέδρια, κάνουν τὸν δάσκαλο, παίρνουν ὅ,τι καλὸ ὑλικὸ πνευματικὸ βρίσκουν στοὺς Ὀρθοδόξους, τὸ περνᾶνε ἀπὸ τὸ δικό τους ἐργαστήρι, βάζουν δικό τους χρῶμα καὶ φίρμα, καὶ τὸ παρουσιάζουν σὰν πρωτότυπο, καὶ ὁ παράξενος σημερινὸς κόσμος ἀπὸ κάτι τέτοια παράξενα συγκινεῖται καὶ καταστρέφεται πνευματικά».
Ὁ Πατὴρ Παΐσιος εἶχε ἕναν δικό του τρόπο νὰ λέη καὶ στοὺς ἴδιους τοὺς ἑτεροδόξους τὴν ἀλήθεια, χωρὶς νὰ προκαλῆ. Ὅταν τὸ 1978 θὰ γινόταν ἡ ἐκλογὴ νέου Πάπα, ἕνα ρωμαιοκαθολικὸς μοναχός τοῦ ζήτησε νὰ προσευχηθῆ, ὥστε ὁ Πάπας ποὺ θὰ ἐκλέξουν νὰ εἶναι καλός. Ὁ Ὅσιος τὸν χτύπησε μὲ συμπάθεια στὴν πλάτη καὶ τοῦ εἶπε χαμογελώντας: «Μὴ στενοχωριέσαι, παιδί μου, ὅποιος κι ἂν εἶναι, ἀλάθητος θὰ εἶναι».
Τὴν δεκαετία τοῦ ΄70 πολλοὶ ζητοῦσαν τὴν γνώμη τοῦ Πατρὸς Παϊσίου καὶ γιὰ μία πρόταση ποὺ εἶχε γίνει, νὰ μὴ φοροῦν οἱ ἱερεῖς ράσα. Ἐκεῖνος τοὺς ἔδειχνε μία ἐλιά, τῆς ὁποίας εἶχε ξεφλουδίσει τὸν κορμὸ καὶ τὰ χονδρὰ κλαδιά, ἀφήνοντας φύλλα μόνο στὶς ἄκρες τῶν μικρῶν κλαδιῶν της. Στὸν ξεφλουδισμένο κορμὸ της εἶχε χαράξει: «Τὰ δένδρα πέταξαν τὴν στολή τους, θὰ δοῦμε τὴν προκοπή τους» καὶ «Παπὰς ἀράσωτος, ἄρα ἄσωτος». Ἡ ἐλιὰ αὐτή, ὅπως ἦταν ἑπόμενο, ξεράθηκε.
Την ίδια εποχή έγιναν προσυνοδικές διασκέψεις με σκοπό την προετοιμασία μιάς νέας Πανορθοδόξου Συνόδου, και ανάμεσα στα θέματα υπήρχαν πολλές προτάσεις αντίθετες με την Ορθόδοξη παράδοση. Όταν ο Γέροντας τα πληροφορήθηκε αυτά, ανησύχησε πολύ και μιλούσε με πόνο ψυχής.
«Καταλαβαίνετε τι πάει να γίνη; έλεγε. Θα φύγη η παράδοση και θα μείνει η παράβαση! Καταλαβαίνετε πόσο σοβαρό είναι αυτό; Είναι σαν να βγάζουμε από το σπίτι ένα τούβλο. Εκείνη την στιγμή φαίνεται ότι δεν παθαίνει τίποτε το σπίτι, αλλά σιγά-σιγά μπαίνουν νερά, βγαίνει και άλλο τούβλο, και άλλο, και στο τέλος το σπίτι γίνεται ερείπιο».
Καί, όταν κάποιος του ανέφερε ότι μία από τις προτάσεις ήταν να ελαττωθούν οι καθιερωμένες από την Εκκλησία νηστείες, επειδή ο κόσμος δεν τις κρατάει, ο Όσιος είπε:...
«Αν κάποιος είναι άρρωστος και δεν μπορή να κρατήση την νηστεία, αυτός είναι δικαιολογημένος αν φάη. Αν δεν είναι άρρωστος, αλλά από αδυναμία έφαγε, να μετανοήση, να πη: "Ήμαρτον".
Δεν θα τον κρεμάση ο Χριστός. Αν μπορή να κρατήση την νηστεία, να την κρατήση. Αν όμως οι περισσότεροι δεν κρατάνε τις νηστείες, κι εμείς πάμε να τις καταργήσουμε, για να αναπαύσουμε τους περισσότερους, είναι σαν να ευλογούμε τις αδυναμίες τους, τις πτώσεις τους. Με ποιό δικαίωμα να τα καταργήσουμε όλα αυτά; Καί που ξέρουμε; Μπορεί η επόμενη γενεά να είναι πιο καλή και να κρατήση την ακρίβεια».
Ο Πατήρ Παΐσιος ήταν με την ορθή έννοια ζηλωτής των πατερικών παραδόσεων. Σε θέματα πίστεως δεν έκανε συμβιβασμούς και υποχωρήσεις. Στην ζωή του εφάρμοζε την ακρίβεια όχι μόνον εξωτερικά, αλλά περισσότερο εσωτερικά, από θείο ζήλο. Όταν έλεγε την γνώμη του για ένα θέμα, και μάλιστα εκκλησιαστικό, μιλούσε με διάκριση ζυγίζοντας τα λόγια του με ζυγαριά ακριβείας.
Καί, όταν είχε μπροστά του έναν αδύναμο άνθρωπο, έδινε πάλι με ακρίβεια, σαν καλός ιατρός, το κατάλληλο φάρμακο. Είχε ποτισθή από τον φόβο του Θεού, και γι΄ αυτό έμπαινε στο βάθος του νόμου του Θεού. Ήταν όλος αγάπη και «σπλάχνα οικτιρμών», και γι΄ αυτό δεν γνώριζε απλώς τους Κανόνες της Εκκλησίας, αλλά γνώριζε εκ πείρας ότι η Εκκλησία είναι μάνα, και οι Κανόνες της έχουν σπλάχνα μητρικά.
Απόσπασμα από το βιβλίο: «Ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης»,
έκδοση Ιερόν Ησυχαστήριον «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος» Σουρωτή Θεσσαλονίκης 2015
