Ποιος μας βεβαιώνει ότι οι ψυχές ζουν μετά τον θάνατο;
Στήν ῾Αγία Γραφή ἔχουμε πολλά χωρία πού μᾶς βεβαιώνουν ὅτι οἱ ψυχές ζοῦν μετά θάνατο·
1) Στήν Παλαιά Διαθήκη ἀναφέρεται ὅτι «ὁ ᾿Αβραὰμ ἀπέθανε καὶ προσετέθη τῷ λαῷ αὐτοῦ» (Γεν. 25, 4), δηλαδή στούς δίκαιους προγόνους του.
῾Ο προφήτης ᾿Ηλίας ἀνέστησε τόν υἱό τῆς χήρας στά Σαρεπτά. Προσευχήθηκε στό Θεό καί εἶπε· «Κύριε, ὁ Θεός, ἐπιστραφήτω δὴ ἡ ψυχὴ τοῦ παιδαρίου τούτου εἰς αὐτόν» (Γ´ Βασ. 17, 21-23). Καί πραγματικά, μετά τήν προσευχή, ἐπέστρεψε ἡ ψυχή τοῦ παιδιοῦ στό σῶμα του καί ἔζησε πολλά χρόνια.
῾Ο τετραήμερος Λάζαρος, ἡ θυγατέρα τοῦ ᾿Ιαείρου, ὁ γιός τῆς χήρας τῆς Ναΐν, ὅλων αὐτῶν οἱ ψυχές ἐπέστρεψαν στά ἀντίστοιχα σώματά τους μέ τό λόγο τοῦ Χριστοῦ.
῾Ο ῎Ιδιος ὁ Κύριος εἶπε στό ληστή· «Σήμερον μετ’ ἐμοῦ ἔσῃ ἐν τͺῷ Παραδείσῳ» (Λουκ. 23, 43). ᾿Αλλά ὁ ληστής βρισκόταν στό τέλος τῆς ἐπίγειας ζωῆς του. ῾Επομένως ἀφοῦ τό σταυρωμένο του σῶμα σέ λίγο θά πέθαινε, ἡ ψυχή τοῦ Ληστῆ ἦταν ἐκείνη πού θά βρισκόταν μέ τόν Κύριο στόν Παράδεισο.
Καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὁ ὁποῖος ἐπιθυμοῦσε διακαῶς «ἀναλῦσαι καί σύν Χριστῷ εἶναι» (Φιλιπ. 1, 23), δηλαδή εἶχε πόθο νά ἐκδημήσει ἀπ᾿ αὐτή τή ζωή καί νά ζεῖ μέ τόν Χριστό στή Βασιλεία Του, μᾶς πιστοποεῖ ὅτι οἱ ψυχές ζοῦν μετά τό θάνατο. Γιατί ἄν οἱ ψυχές δέν συνέχιζαν νά ζοῦν, δέν θά εἶχε τόση μεγάλη ἐπιθυμία καί ὁ θεόπνευστος ᾿Απόστολος νά φύγει ἀπ᾿ αὐτή τή γήινη ζωή καί νά βρεθεῖ στήν οὐράνια.
᾿Αλλά καί ἡ ἀποκαλυπτική ὀπτασία τοῦ ἁγίου ᾿Ιωάννου τοῦ εὐαγγελιστῆ, πού ἀναφέρεται στό βιβλίο τῆς ᾿Αποκαλύψεως, δείχνει τήν ὕπαρξη καί τήν ἀναμονή τῶν ψυχῶν, τῶν σφαγμένων γιά τό λόγο τοῦ Θεοῦ καί γιά τή μαρτυρία πού ἔδωσαν γιά τό ᾿Αρνίο. «Καί κραύγασαν μέ μεγάλη φωνή καί εἶπαν· Μέχρι πότε Κύριε, ῞Αγιε καί ᾿Αληθινέ, δέν θά κάνεις κρίση καί δέν θά ζητεῖς τό δίκιο καί τήν τιμωρία, γιά τό ἀδικοχαμένο αἷμα μας ἀπό τούς κατοίκους τῆς γῆς; Δόθηκε τότε στόν καθένα λευκή στολή, σύμβολο δόξας καί μακαριότητας, καί τούς ἐλέχθη νά ἀναπαυθοῦν λίγο χρόνο ἀκόμη, μέχρι νά συμπληρωθεῖ ὁ ἀριθμός τῶν συνδούλων καί τῶν ἀδελφῶν τους πού ἔμελλαν νά θανατωθοῦν καί νά μαρτυρήσουν ὅπως καί ἐκεῖνοι» (᾿Αποκ. 6, 9-11).
2) Οἱ Πατέρες τῆς ᾿Εκκλησίας μας. ᾿Ενδεικτικά θά ἀναφέρουμε δύο Πατέρες, ἄν καί εἶναι κοινός τόπος σέ κάθε πατερικό κείμενο ἡ μετά θάνατο ζωή τῆς ψυχῆς.
῾Ο ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης στό λόγο του «Περί ψυχῆς καί ἀναστάσεως» μᾶς ἀναφέρει· «Οἱ δι᾿ ἀρετῆς τὸν παρόντα διαπλέοντες βίον, ὥσπερ ἐν ἀκατακλύστῳ λιμένι τῷ ἀγαθῷ κόλπῳ τὰς ψυχὰς ἐναρμονίζονται». Τό ἀντίθετο συμβαίνει στούς ἁμαρτωλούς· «῾Η τῶν ἀγαθῶν στέρησις γίνεται φλόξ τήν ψυχήν διασμήχουσα».
Οἱ ψυχές δηλαδή κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο Νύσσης, ὄχι μόνο ζοῦν μετά τόν θάνατο, ἀλλά, ὅσες εἶχαν ἐνδυθεῖ τήν ἀρετή, καταφεύγουν στόν ἀγαθό κόλπο τοῦ ᾿Αβραάμ, ἐνῶ τῶν ἁμαρτωλῶν οἱ ψυχές, λόγῳ τοῦ ὅτι δέν ἔχουν τό φωτεινό ἔνδυμα τῶν ἀρετῶν, ἡ ἔλλειψη αὐτή γίνεται φλόγα πού τίς κατατρώγει.
῾Ο ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἐπίσης, σέ ἐρώτηση πού τοῦ ἀπηύθυναν σχετικά μέ τό ποῦ βρίσκονται τά πνεύματα, οἱ ψυχές, τῶν ἀπ᾿ αἰῶνος ῾Αγίων, δίνει τήν ἑξῆς ἀπάντηση· «Οὐκ ἐν τῷ ὑπερουρανίῳ φωτὶ μετὰ τῶν ἀγγέλων τῆς αὐτῆς εἰσιν ἀπολαύοντα φωτοχυσίας;».
῾Οπότε καί ὁ μεγάλος θεολόγος τοῦ 14ου αἰώνα, ὁ ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς, μᾶς βεβαιώνει γιά τήν ὕπαρξη τῆς ψυχῆς τῶν ῾Αγίων μετά τό θάνατό τους καί μάλιστα μᾶς δίνει καί στοιχεῖα γιά τήν κατάστασή τους. Βρίσκονται, λέει, μέσα στό ὑπερουράνιο φῶς μαζί μέ τους ᾿Αγγέλους καί μετέχουν καί ἀπολαμβάνουν τήν ἴδια μέ αὐτούς φωτοχυσία.
῾Η ψυχή λοιπόν συνεχίζει νά ἔχει δική της ὑπόσταση καί ὕπαρξη μετά τό χωρισμό της ἀπό τό σῶμα. Διότι τίποτε δέν ἐμποδίζει τήν ψυχή νά ζεῖ καί νά ὑπάρχει καί νά προγεύεται τή μακαριότητα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. ῾Ο ἅγιος Μάρκος ὁ Εὐγενικός μᾶς λέει πώς ἡ μακαριότητα αὐτή, εἴτε τήν ὀνομάσουμε θεωρία, εἴτε μετοχή, εἴτε κοινωνία Θεοῦ, εἴτε Βασιλεία, «ἀτελής ἐστι πᾶσα καὶ ἐλλιπὴς ὡς πρὸς ἐκείνην τὴν ἐλπιζομένην κατάστασιν», διότι οἱ ψυχές προσδοκοῦν τήν ἀνάστασιν, ὥστε νά λάβουν καί τά σώματά τους, γιά νά δοξασθοῦν τελείως καί νά μετάσχουν στήν ἄκτιστη Χάρη τοῦ Θεοῦ.
Ἀπό τό βιβλίο, «Θάνατος, ἀνάσταση καί αἰώνια ζωή»
Ἐκδ. «ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ» Ἱερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Καρέα
