Η διαφορά των φίλων από τους κόλακες
Μη ζητάς από τους φίλους να ακούς ότι σε ευχαριστεί, αλλά την αλήθεια, διότι, αν πρέπει να δεχτούμε ότι οι εχθροί, από τη μια μεριά, δεν λένε την αλήθεια, και αν από τους φίλους, από την άλλη, χαθεί η αρετή της φιλαλήθειας, και επιζητούν κι αυτοί να λένε μόνο τα ευχάριστα, τότε από πού αλλού θα μάθουμε την αλήθεια και θα μετανιώσουμε για όσα απρεπώς μερικές φορές είπαμε και κάναμε;
Για το λόγο αυτό θεώρησε ότι διαφέρουν πάρα πολύ οι φίλοι από τους κόλακες.
Διότι οι κόλακες, επαινώντας σε κατά πρόσωπο, δε σε αφήνουν, όπως είναι φυσικό, να συνειδητοποιήσεις τα λάθη σου και τα μεγαλοποιούν στα μάτια των άλλων με τις συκοφαντίες τους, ενώ οι άλλοι ελέγχοντάς σε, με το δικαίωμα που τους παρέχει η φιλία, κι εσένα σε κάνουν πιο ικανό να συνειδητοποιήσεις την παρανομία και σε περίπτωση που χρειαστεί να πουν κάτι προς τους έξω, αντί να σε κατηγορήσουν ψάχνουν να βρουν δικαιολογία για την πράξη σου.
Όσο λοιπόν διαφέρει το να ασκείς την αρετή από το να προοδεύεις στην κακία και το να διαλύεις τις συκοφαντίες στους υπηκόους από το να τις δέχεσαι, τόσο πολύ πρέπει να διαφέρει η εκτίμηση σου στους πραγματικούς φίλους σε σχέση με τους κόλακες.
Μ. Φωτίου, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως,
