Ἡ Ἄκτιστη Ἐκκλησία

Ὁ πατὴρ Πορφύριος, ὅταν μᾶς μιλοῦσε γιὰ τὸν ἄνθρωπο, γιὰ τὸ Θεό, γιὰ τὸν κόσμο, γιὰ τὴν ἀγάπη, γιὰ τὴν προσευχή, γιὰ τὴ δημιουργία ὁλόκληρη, μιλοῦσε μὲ θεολογικὰ κριτήρια (πτυχιοῦχος τῆς Β´τοῦ Δημοτικοῦ Σχολείου). 

Εἶχε ὄντως τὸ χάρισμα τῆς Θεολογίας, ποὺ πηγάζει ἀπὸ τὴ ζῶσα πηγή, τὴ νοερά, τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καὶ μάλιστα τῆς Μυστικῆς Θεολογίας, ὅπου βλαστάνει ἡ κατὰ Χριστὸν φιλοσοφία. Ἦταν ἕνας Μυστικὸς Θεολόγος χωρὶς κοσμικὲς σπουδές, παρὰ μόνο μὲ τὶς σπουδὲς τῆς ἀσκήσεως, τῆς ἡσυχίας, τῆς νοερᾶς ἐργασίας. 

Ἔλεγε: «Εἴθε νὰ μποῦμε ὅλοι στὴν ἐπίγεια Ἄκτιστη Ἐκκλησία, γιατί, ἂν δὲν μποῦμε σ᾿ αὐτήν, δὲν θὰ μποῦμε καὶ στὴν οὐράνια». «Μποροῦμε νὰ ἑνωθοῦμε, ἂν κάνουμε μυστικὴ ζωή…». «Ἡ καλὴ δύναμη πάει πλούσια, ἀλλὰ ἁπαλὰ ὡς “θρούς”, ὅπως λέει ἡ Παλαιὰ Διαθήκη·». «Νὰ γίνεσθε ἅγιοι…». [Ἰ 101] 

Ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Πέρσης

Ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος, ἔζησε τὸν 4ο μ.Χ. αἰ. ἐπὶ βασιλέως Ἀρκαδίου. Ζοῦσε στὴν Βηθλαδὰ τῆς Περσίας καὶ καταγόταν ἀπὸ ἐπίσημο γένος. Ἦταν φίλος μὲ τὸν βασιλιὰ τῶν Περσῶν, Ἰσδιγέρδη.

Παρασυρμένος ἀπὸ αὐτὴ τὴ φιλία του, ὁ Ἰάκωβος ἀπαρνήθηκε τὴν πίστη του στὸν Χριστό. Γιὰ νὰ εὐχαριστήσει τὸν Ἰσδιγέρδη, ἄφησε τὸν ἑαυτό του νὰ χαθεῖ μέσα στὴν ψευδαίσθηση τοῦ πλούτου τῶν ἀνακτόρων. 

Ὅταν τὸ ἔμαθαν αὐτὸ ἡ μητέρα καὶ ἡ γυναίκα του, οἱ ὁποῖες ἦταν εὐσεβεῖς καὶ πιστὲς χριστιανὲς λυπήθηκαν καὶ ἐξοργίστηκαν. Καὶ οἱ δυὸ λοιπὸν τὸν ἐπιπλήξανε γιὰ τὴ στάση του καὶ τοῦ δήλωσαν ὅτι δὲν ἤθελαν καμία σχέση, μαζί του. Αὐτὸ τὸ μικρὸ πλῆγμα, ἐπανέφερε τὸν Ἰάκωβο στὸν ἴσιο δρόμο. Τὸν ἔκανε νὰ διαπιστώσει τὸ χάσμα τὸ ὁποῖο δημιούργησε.

Ανεβαίνει στα ύψη

Όποιος αμαρτάνει δεν αμαρτάνει επειδή αμαρτάνει, αλλά επειδή δεν μετανοεί. Καρπός της πίστης είναι το άγιο και ανέσπερο φως και το άγιο φως είναι προσθήκη και αύξηση της πίστης.

Διατήρηση της ειρήνης της ψυχής

Θά πρέπει ν’ αγωνίζεσαι μέ κάθε τρόπο νά διατηρείς τήν ειρήνη της ψυχής καί νά μήν ενοχλείσαι άπό τίς προ­σβολές των άλλων. Γιά νά τό πετύχεις αυτό, θά πρέπει ν’ αγωνίζεσαι μέ όλες τίς δυνάμεις νά συγκρατήσεις τό θυμό καί νά φυλάξεις μέ προσοχή τό νου καί τήν καρδιά σου άπό απρεπείς σκέψεις καί αισθήματα.

Ό Θεός έχει βάλει μέσα μας μόνο ένα θυμό καί ένα φθόνο: εναντίον του πονηρού, εναντίον εκείνου πού στην αρχή εξα­πάτησε τόν άνθρωπο καί τόν έβγαλε άπό τόν Παράδεισο, εναντίον του φθοροποιού διαβόλου. Μάς δόθηκε ή εντολή νά πολεμήσουμε εναντίον των πονηρών πνευμάτων της ακαθαρ­σίας καί της επιθυμίας, πού σπείρουν στην καρδιά ακάθαρτες καί πονηρές σκέψεις.

Επομένως, θά πρέπει νά ανεχόμαστε μέ αταραξία τίς προσβολές πού μάς κάνουν οι άλλοι καί νά συνηθίσουμε τόν εαυτό μας νά έχει τέτοια πνευματική διάθεση, ώστε οι προσβολές αυτές νά φαίνονται ότι δέν απευθύνονται σέ μάς αλλά σέ άλλους.

Ὁ Ὅσιος Στυλιανός ὁ Παφλαγόνας

[ Προστάτης τῶν παιδιῶν καὶ τῶν ἄτεκνων γυναικῶν ]

Γιὸς πλουσίων γονέων (ποὺ γεννήθηκε στὴν Ἀδριανούπολη τὸν 7ο αἰῶνα, καὶ ὀνομάστηκε Παφλαγόνας γιατὶ εκεῖ φυλασσόταν τὸ τίμιο λείψανό του), διδάχτηκε νωρὶς ἀπ’ αὐτοὺς νὰ εἶναι ἐγκρατὴς καὶ νὰ θεωρεῖ τὸ χρῆμα μέσο γιὰ τὴν ἀνακούφιση καὶ περίθαλψη τῶν φτωχῶν καὶ τῶν ἀρρώστων.

Ἀφοῦ ἔτσι ἀνατράφηκε, καὶ οἱ γονεῖς του πέθαναν, διαμοίρασε ὅλη τὴν κληρονομιά του καὶ πῆγε σὰν ἀσκητὴς στὴν ἔρημο, χωρὶς νὰ ἀποκόψει τὸν ἑαυτό του ἀπὸ τὸν κόσμο. 

Εἰσερχόταν στὴν κοινωνία γιὰ νὰ βοηθήσει ὄποτε καὶ ὅπως μποροῦσε καὶ κατέφευγε στὴν σπηλιά του γιὰ νὰ ἀνανεωθεῖ Πνευματικά. Ἐκεῖ γνωρίστηκε μὲ ἄλλους ἀσκητές, ποὺ ζοῦσε μαζί τους μὲ ἀδελφικὴ ἀγάπη, χριστιανικὴ συγκατάβαση καὶ ἐπιείκεια. 

Δὲν λύπησε ποτὲ κανένα, μεγάλη του χαρὰ μάλιστα, ἦταν νὰ ἐπαναφέρει τὴν γαλήνη στὶς ταραγμένες ψυχές. Σύνθημά του τὰ ὄμορφα λόγια τοῦ Ἰησοῦ «ἄφετε τὰ παιδία καὶ μὴ κωλύετε αὐτὰ ἐλθεῖν πρός με· τῶν γὰρ τοιούτων ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. ιθ’ 14). 

Τοῦ ἐμπιστεύτηκαν τόσες οἰκογένειες τὴν καθοδήγηση τῶν παιδιῶν τους, ποὺ πραγματοποιοῦσε μαζὶ μὲ τοὺς συνασκητές του, δημιουργῶντας αὐτὸ ποὺ ὀνομάσθηκε «ὁ πρῶτος παιδικὸς σταθμὸς στὸν κόσμο» (Ὀρθόδοξοι Ἅγιοι, Γ. Πούλου). Κάθε φορὰ ποὺ οἱ γονεῖς ἔφεραν πρὸς αὐτὸν τὰ παιδιά τους, ἡ ἀγαλλίαση τοῦ Ὁσίου ἦταν πολὺ μεγάλη. 

Οφείλω μια συγνώμη στο Θεό...

Οφείλω μια συγνώμη στο Θεό για όσα μου χάρισε και δεν τα χάρηκα. Για εκείνα που μου έδωσε και δεν τα πήρα. Μα και γι αυτά που μου ζήτησε και δεν του έδωσα. 

Πάνω από όλα θέλω να κλάψω στην αγκαλιά Του, για όλες εκείνες τις μέρες που δεν έζησα και απλά επιβίωσα.

Να πω συγνώμη για όσα σε αγαπώ δεν είπα, σε αγκαλιές που δεν έδωσα, σε πόρτες που έκλεισα, σε τηλέφωνα που δεν σήκωσα, σε μάτια που δεν αντίκρισα και σε προσευχές που δεν ειπώθηκαν…

Ο δρόμος των Χριστιανών είναι η κατάβαση και η ανάβαση

Ο λειτουργικός τρόπος των ευχών

Στην ευχή της Αναφοράς του Μ. Βασιλείου[8] συμπυκνώνεται η δογματική και ηθική διδασκαλία της Εκκλησίας. Η λογική λατρεία προσφέρεται «εν καρδία συντετριμμένη και πνεύματι ταπεινώσεως»[9]. 

Ο χριστιανός γνωρίζει τον Θεό κατά το μέτρο της αποκάλυψής Του, που γίνεται σταδιακά και διαδοχικά. Ο Θεός Πατήρ υπάρχει καθεαυτόν και αποκαλείται άναρχος, αόρατος, ακατάληπτος, απερίγραπτος και αναλλοίωτος. 

Η αποκάλυψη του Τριαδικού Θεού φανερώνεται στο πρόσωπο του Χριστού, ο οποίος ονομάζεται από το Μ. Βασίλειο καταρχήν «Σωτήρας». Η «οικονομική» αυτή ιδιότητα και προσωνυμία του Υιού συμπληρώνεται από την αναφορά στον τρόπο της αΐδιας ύπαρξής Του και της σχέσης του με τον Πατέρα. Ο Υιός ως «εικών του Θεού του αοράτου»[10], και «Λόγος ζων, Θεός αληθινός, η προ αιώνων σοφία» αποκαλύπτει στους ανθρώπους το αρχέτυπο που εικονίζει[11]. 

Με την υπενθύμιση του σωτηριώδους έργου του Χριστού, ο Μ. Βασίλειος εισάγει αριστοτεχνικά στην ευχή και το πρόσωπο του Αγίου Πνεύματος. Ο Υιός είναι «ζωή, αγιασμός, δύναμις, το φως το αληθινόν, παρ οὗ το Πνεύμα το Άγιον εξεφάνη, το της αληθείας Πνεύμα, το της υιοθεσίας χάρισμα, ο αρραβών της μελλούσης κληρονομίας, η απαρχή των αιωνίων αγαθών»[12].

Ἡ Ἁγία Αἰκατερίνη ἡ Μεγαλομάρτυς

Ἡ Ἁγία Αἰκατερίνη καταγόταν ἀπὸ οἰκογένεια εὐγενῶν τῆς Ἀλεξάνδρειας καὶ μαρτύρησε στὶς ἀρχὲς τοῦ 4ου αἰώνα μ.Χ. Ἦταν εὐφυέστατη καὶ φιλομαθής. 

Ἤδη σὲ ἡλικία δέκα ὀκτὼ χρονῶν κατεῖχε τὶς γνώσεις τῆς ἑλληνικῆς φιλολογίας καὶ φιλοσοφίας, ἀλλὰ καὶ ἦταν ἄρτια καταρτισμένη καὶ στὰ δόγματα τῆς χριστιανικῆς πίστης. 

Ὅταν ἐπὶ Μαξεντίου διεξαγόταν διωγμὸς ἐναντίον τῶν χριστιανῶν, ἡ Αἰκατερίνη δὲ φοβήθηκε, ἀλλὰ μὲ παρρησία διέδιδε πὼς ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ὁ μόνος ἀληθινὸς Θεός. 

Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ συνελήφθη ἀπὸ τὸν ἔπαρχο τῆς περιοχῆς, ὁ ὁποῖος προσπάθησε μὲ συζητήσεις νὰ τὴν πείσει νὰ ἀρνηθεῖ τὴν πίστη της. Ὅταν ὁ ἔπαρχος διαπίστωσε τὴν ἀνωτερότητα τῶν λόγων τῆς Αἰκατερίνης, συγκάλεσε δημόσια συζήτηση μὲ τοὺς πιὸ ἄξιους ρήτορες τῆς Ἀλεξάνδρειας, τοὺς ὁποίους ὅμως ἡ Αἰκατερίνη ἀποστόμωσε. Καὶ ὄχι μόνον αὐτό, ἀλλὰ κάποιοι ἀπὸ τοὺς συνομιλητές της πείσθηκαν γιὰ τοὺς λόγους της καὶ ἀσπάστηκαν τὴν Χριστιανικὴ Πίστη. 

Βλέπει με θαυμασμό

Ακόμη και εκείνος που παρατηρεί τα μεγαλεία της κτίσεως με ανώτερες σκέψεις και βαθύτατους στοχασμούς, ώστε από το μεγαλείο και την ωραιότητα των κτισμάτων να ατενίσει και να γνωρίσει Εκείνον που τα δημιούργησε. 

Φωτογραφίες από το απογευματινό προσκύνημα του Κατηχητικού της Ενορίας μας, στην Ιερά Μονή Αγίας Κυριακής, στο Λουτρό Ημαθίας, το Σάββατο 22.11.2025

Η Ακολουθία της Τριθέκτης των Χριστουγέννων στον Ι.Ν. Παντανάσσης

Ἑβδομαδιαῖον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν