† Κυριακῇ 28 Δεκεμβρίου 2025 (μετά τήν Χριστοῦ Γέννησιν)

Τὸ Εὐαγγέλιον

Ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον

Κεφ. β' : 13-23

Ἀναχωρησάντων τῶν Μάγων, ἰδού, ἄγγελος Κυρίου φαίνεται κατ’ ὄναρ τῷ Ἰωσήφ, λέγων΄ Ἐγερθεὶς παράλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ, καὶ φεῦγε εἰς Αἴγυπτον, καὶ ἴσθι ἐκεῖ ἕως ἂν εἴπω σοι΄ μέλλει γὰρ Ἡρώδης ζητεῖν τὸ παιδίον, τοῦ ἀπολέσαι αὐτό. Ὁ δὲ ἐγερθεὶς παρέλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ νυκτὸς καὶ ἀνεχώρησεν εἰς Αἴγυπτον. Καὶ ἦν ἐκεῖ ἕως τῆς τελευτῆς Ἡρώδου, ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ τοῦ Κυρίου διὰ τοῦ προφήτου, λέγοντος, ἐξ Αἰγύπτου ἐκάλεσα τὸν υἱόν μου. Τότε Ἡρώδης, ἰδὼν ὅτι ἐνεπαίχθη ὑπὸ τῶν μάγων, ἐθυμώθη λίαν, καὶ ἀποστείλας ἀνεῖλε πάντας τοὺς παῖδας τοὺς ἐν Βηθλεὲμ καὶ ἐν πᾶσι τοῖς ὁρίοις αὐτῆς, ἀπὸ διετοῦς καὶ κατωτέρω, κατὰ τὸν χρόνον ὃν ἠκρίβωσε παρὰ τῶν μάγων.

Να θυμάσαι ακόμα

Όταν η σάρκα δοκιμάζεται από αρρώστιες, να θυμάσαι πως αυτό που υποφέρει και εξασθενεί είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της σωτηρίας σου. 

Γι’ αυτό πρέπει να υπομένεις τις αρρώστιες με γενναιότητα στο όνομα του Κυρίου μας Ιησού. 

Το θαύμα της Γεννήσεως του Κυρίου και οι αιώνιοι συμβολισμοί του

…Μιά μόνο φορά γεννήθηκε ὁ Χριστός καί ἦτο ἀρκετό γιά τήν σωτηρία τοῦ κόσμου. Στήν θέση τοῦ σπηλαίου ὅμως ὑψώθηκαν ἀναρίθμητες ἐκκλησίες, ὅπου ὄχι μόνο μιά φορά τόν χρόνο, ἀλλά κάθε ἡμέρα ἐπαναλαμβάνεται τό θαῦμα τῆς γεννήσεως τοῦ Κυρίου στόν καιρό τῆς τελέσεως τῆς Θείας Λειτουργίας.

Λοιπόν, ἡ Θεία Λειτουργία, κατά τούς Πατέρες, εἶναι ἡ ἐπανάληψις τοῦ θαύματος τῆς Βηθλεέμ. Μέ μία μόνο διαφορά: ὅτι τότε ὁ Χριστός φανερώθηκε στούς ἀνθρώπους πραγματικά, πρόσωπο μέ πρόσωπο, ὅταν σχεδόν κανείς δέν Τόν ἐπίστευε, ἐνῶ τώρα φανερώνεται κεκαλυμένα, ἐν μυστηρίῳ καί πλῆθος πιστῶν Τόν ἀκολουθοῦν. Συνεπῶς πιό εὔπιστα ἀποδεικνύονται τά αὐτιά τῶν ἀνθρώπων, διά μέσου τῶν χριστιανικῶν αἰώνων, παρά τά μάτια καί τά χέρια τοῦ περιουσίου λαοῦ πού ψηλαφοῦσαν τόν Χριστό.

Τότε φανερώθηκε Βρέφος σπαργανομένο στήν φάτνη, ἐνῶ τώρα ἀποκαλύπτεται μέ τήν μορφή τοῦ ῎Αρτου καί τοῦ Οἴνου στό ‘Ιερό Ποτήριο. Τότε ἡ Παρθένος Μαρία Τόν ἐγέννησε, τώρα ἡ ‘Εκκλησία Τόν κρατεῖ στήν ἀγκαλιά της. Τότε τό σπήλαιο καί ἡ φάτνη Τόν ἐστέγαζαν, ἐνῶ τώρα τό ῞Αγιο Βῆμα Τόν ἀναπαύει. Τότε οἱ Προφῆτες Τόν ἀνήγγειλλαν, τώρα οἱ ἱερεῖς Τόν κηρύττουν. Τότε τρεῖς μάγοι Τόν προσκύνησαν, ἐνῶ τώρα ὅλα τά ἔθνη ὑποκλίνονται μπροστά Του. Λοιπόν, μέ ἄλλη μορφή ὁ Χριστός <γεννᾶται> στόν νόμο τῆς Χάριτος. Πανάχραντη Παρθένος τώρα εἶναι ἡ Χριστιανική ‘Εκκλησία, ὁ γέροντας ‘Ιωσήφ συμβολίζει τόσο τήν Παλαιά Διαθήκη ὅσο καί τόν ἐκλεκτό λαό, ὁ ὁποῖος πιστεύει στόν Χριστό στά γεράματά του, δηλαδή στό τέλος τῶν αἰώνων. ‘Η Βηθλεέμ εἶναι ὁ σκληρόκαρδος κόσμος, σπήλαιο εἶναι τό Βῆμα τοῦ Χριστιανισμοῦ, ὅπου ἐπιτελοῦνται ὅλα τά μυστήρια, φάτνη εἶναι τό ῞Αγιο Ποτήριο.

Ὁ Ἅγιος Στέφανος ὁ Πρωτομάρτυρας καί Ἀρχιδιάκονος

Ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ διακεκριμένους μεταξὺ τῶν ἑπτὰ διακόνων, ποὺ ἐξέλεξαν οἱ πρῶτοι χριστιανοὶ γιὰ νὰ ἐπιστατοῦν στὶς κοινὲς τράπεζες τῶν ἀδελφῶν, ὥστε νὰ μὴ γίνονται λάθη.

Ἂν καὶ κουραστικὴ ἡ εὐθύνη τοῦ ἐπιστάτη γιὰ τόσους ἀδελφούς, παρ’ ὅλα αὐτὰ ὁ Στέφανος ἔβρισκε καιρὸ καὶ δύναμη γιὰ νὰ κηρύττει τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ. 

Καὶ ὅπως ἀναφέρει ἡ Ἁγία Γραφή, «Στέφανος πλήρης πίστεως καὶ δυνάμεως ἐποίει τέρατα καὶ σημεῖα μεγάλα ἐν τῷ λαῷ» (Πράξεις τῶν Ἀποστόλων στ’ 8 – 15, ζ’ 1 – 60). Δηλαδὴ ὁ Στέφανος, ποὺ ἦταν γεμάτος πίστη καὶ χάρισμα εὐγλωττίας, ἔκανε μεταξὺ τοῦ λαοῦ μεγάλα θαύματα, ποὺ προκαλοῦσαν κατάπληξη καὶ ἀποδείκνυαν τὴν ἀλήθεια τοῦ χριστιανικοῦ κηρύγματος. 

Οἱ Ἰουδαῖοι ὅμως, καθὼς ἦταν προκατειλημμένοι, ἐξαπέλυσαν συκοφάντες ἀνάμεσα στὸν λαό, ποὺ διέδιδαν ὅτι ἄκουσαν τὸν Στέφανο νὰ βλασφημεῖ τὸ Μωϋσῆ καὶ τὸν Θεό. 

Ἡ ἁπλότητα τοῦ Σπηλαίου

Οὐσία τῶν Χριστουγέννων εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ἡ συγκατάβασις τῆς θείας ἀγάπης, ἡ θυσία τοῦ Θεοῦ, ὁ πλοῦτος τῆς συγκαταβάσεως τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ γιά µᾶς.

Θεὸς δὲν σηµαίνει κυβερνήτης ποὺ κάθεται ψηλὰ στὰ σύννεφα ἀδιάφορος, ὅπως τὸν εἰκόνιζαν µερικοὶ ἀρχαῖοι λαοί, ἀλλὰ σηµαίνει Ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος ἔρχεται γιά µᾶς, ἔρχεται κοντὰ στὸ πλάσµα Του, γιὰ νὰ τὸ ἁρπάξει στὴν ἀγκαλιά Του, νὰ τὸ πάρει στοὺς ὤµους Του, νὰ λυτρώσει τὸ ἀπολωλός, νὰ τὸ πάρει κοντά Του, νὰ τὸ βάλει σὲ µιὰ νέα ζωή, νὰ τοῦ φτιάξει µία καινούρια κατάσταση χάριτος, ἀγάπης, ἑνότητος µὲ τὸν Θεό.

Αὐτὸ εἶναι τὸ µεγάλο θέµα καὶ δὲν εἶναι τὰ τόσα ἄλλα µὲ τὰ ὁποῖα ἀσχολούµεθα. Ἐδῶ εἶναι ἡ οὐσία, ἐδῶ εἶναι τὸ πᾶν. Θεὸς συγκαταβαίνων, ταπεινούµενος, παροικῶν ἐν τῷ Σπηλαίῳ καὶ ἐν τῇ Φάτνῃ, γιὰ νὰ ἑνωθεῖ µαζί µας, γιὰ νὰ µᾶς ἀνεβάσει σὲ κάτι καλύτερο. Τὸ τονίζουµε αὐτὸ καὶ σήµερα, ἐπειδὴ µᾶς τὸ τόνισαν τὸ Εὐαγγέλιό µας καὶ ἡ Ὑµνολογία µας, ὅτι αὐτὸ εἶναι τὸ Εὐγγέλιο, δηλαδὴ τὸ ἄγγελµα τὸ µοναδικὸ γιὰ τὸν ἄνθρωπο, νὰ νοιώσουµε τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.

Εἴµαστε προσκολληµένοι, ἐµεῖς οἱ ἄνθρωποι, καὶ δεµένοι µὲ πολλὰ πράγµατα, µὲ πολλὰ εἴδωλα. Ἔστω κι ἂν λέµε ὅτι δὲν προσκυνοῦµε τὰ εἴδωλα, στὴν πραγµατικότητα πολλοὶ ἀπὸ µᾶς λατρεύουµε µὲ ἀπέραντη ἀφοσοίωση ποικίλα εἴδωλα, τὴν σάρκα µας, τὸ ἐγώ µας, τὸ χρῆµα µας. 

Το εξόριστο βρέφος

Στις 26 Δεκεμβρίου εορτάζεται η Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου (τιμούμε δηλ. το πρόσωπό της καθώς συνέβαλε στο Μυστήριο της Θείας Οικονομίας) και η Φυγή στην Αίγυπτο.

“Αναχωρησάντων δε αυτών ιδού άγγελος Κυρίου φαίνεται κατ’ όναρ τω Ιωσήφ λέγων: εγερθείς παρέλαβε το παιδίον και την μητέρα αυτού και φέυγε εις Αίγυπτον και ίσθι εκεί έως αν είπω σοι. Μέλλει γαρ Ηρώδης ζητείν το παιδίον του απολέσαι αυτό. 14 Ο δε εγερθείς παρέλαβε το παιδίον και την μητέρα αυτού νυκτός και ανεχώρησεν εις Αίγυπτον, 15 και ην εκεί έως της τελευτής Ηρώδου, ίνα πληρωθή το ρηθέν υπό του Κυρίου διά του προφήτου λέγοντος. Εξ Αιγύπτου εκάλεσα τον υιόν μου“. (Ματθαίον Β’ 13-18)

Ερμηνεία: Όταν λοιπόν αυτοί αναχώρησαν, ιδού, άγγελος ΚΥΡΙΟΥ φάνηκε κατά το όνειρο στον Ιωσήφ, λέγοντας: 

«Σήκω, παράλαβε το παιδί και τη μητέρα του και φεύγε για την Αίγυπτο· και να είσαι εκεί ωσότου σου πω. Γιατί μέλλει ο Ηρώδης να ζητά το παιδί, για να το σκοτώσει». 

Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου

Στις 26 Δεκεμβρίου εορτάζεται η Σύναξη της Θεοτόκου, δηλαδή η συγκέντρωση των πιστών για την απόδοση τιμής στη Μητέρα του Σωτήρος, καθώς και η Φυγὴ Στὴν Αἴγυπτο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.

Ὅταν οἱ μάγοι προσκύνησαν τὸν Χριστό, ἀναχώρησαν γιὰ τὴν πατρίδα τους, χωρὶς νὰ περάσουν ἀπὸ τὸν βασιλιὰ Ἡρώδη. Τότε ἄγγελος Κυρίου φάνηκε σὲ ὄνειρο στὸν Ἰωσὴφ καὶ τοῦ εἶπε νὰ πάρει τὸ παιδὶ μὲ τὴν μητέρα του καὶ νὰ φύγει στὴν Αἴγυπτο (Εὐαγγέλιο Ματθαίου, Β’ 13 – 18).

Καὶ ἔμειναν ἐκεῖ, μέχρι ποὺ πέθανε ὁ Ἡρώδης, γιὰ νὰ ἐπαληθευθεῖ ἔτσι ἐκεῖνο ποὺ ἐλέχθη διὰ τοῦ προφήτου Ὠσηέ: «Ἐξ Αἰγύπτου ἐκάλεσα τὸν υἱόν μου» (Ὠσ. ια’ 1). 

Μετὰ τὴν φυγὴ τοῦ Κυρίου στὴν Αἴγυπτο, ὁ Ἡρώδης ἔστειλε στρατιῶτες καὶ θανάτωσαν ὅλα τὰ παιδιὰ ποὺ ἦταν στὴν Βηθλεὲμ καὶ τὰ περίχωρά της, ἀπὸ ἡλικίας δύο ἐτῶν καὶ κάτω. Διότι τόσο εἶχε ὑπολογίσει τὴν ἡλικία τοῦ Χριστοῦ, Τὸν ὁποῖο φοβόταν ὅτι θὰ τοῦ ἔπαιρνε τὴν βασιλεία.

Η ανάλυση της εικόνας των Χριστουγέννων

Μέσα στο εορτολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ξεχωρίζει η εορτή της του Χριστού Γεννήσεως. Κατά τον Αγ. Ιωάννη τον Χρυσόστομο, η εορτή των Χριστουγέννων είναι «η Μητρόπολη πασών των εορτών». Εορτάζουμε τη γέννηση Εκείνου που έδωσε τη ζωή Του για την άφεση των αμαρτιών μας.

Από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας της πρώτης Εκκλησίας, ανάγκη του ανθρώπου ήταν η ζωγραφική στους τοίχους των κατακομβών και, αργότερα, των Εκκλησιών. Στους επόμενους αιώνες, φιλοτεχνούνται και οι πρώτες φορητές εικόνες. Λέγεται ότι οι εικόνες είναι τα βιβλία των αγράμματων ανθρώπων. 

Έχουμε τη δυνατότητα, κοιτάζοντας την εικόνα των Χριστουγέννων να γνωρίζουμε τα βασικά σημεία της εορτής. Δεν ενδιαφέρει τον αγιογράφο να αναπαραστήσει ένα γεγονός που γίνεται σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, αλλά να αποδώσει τη σημασία για το ανθρώπινο γένος.

Ἐπεσκέψατο ἡμᾶς ἐξ ὕψους ὁ Σωτήρ ἡμῶν

Ἡ γέννηση τοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ τὸ σπουδαιότερο καὶ τὸ συγκλονιστικότερο γεγονὸς τῆς παγκόσμιας ἱστορίας, ὅπως ἀναφέρουν οἱ στίχοι τοῦ συναξαρίου τοῦ Ὄρθρου τῶν Χριστουγέννων: «Θεὸς τὸ τεχθέν, ἡ δὲ Μήτηρ Παρθένος. Τί μεῖζον ἄλλο καινὸν εἶδεν ἡ κτίσις;». Εἶναι τὸ γεγονὸς ἐκεῖνο, ποὺ χώρισε τὴν ἱστορία στὰ δύο (πρὸ Χριστοῦ καὶ μετὰ Χριστόν).

Τὸ γεγονὸς αὐτό, τῆς σάρκωσης δηλαδὴ τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ, πυροδότησε τὶς ἐντονότερες καὶ πιὸ μακροχρόνιες θεολογικὲς διαμάχες. Ἔτσι οἱ κατὰ καιροὺς διάφοροι αἱρεσιάρχες ὑποστήριζαν ἄλλοι ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι κανονικὸς ἄνθρωπος, ἀλλὰ ὄχι Θεὸς καὶ ἄλλοι ὅτι εἶναι τέλειος Θεός, ἀλλὰ ὄχι τέλειος ἄνθρωπος. Ἀκόμη καὶ οἱ εἰκονομάχοι εἶχαν σὰν ἀφετηρία τῶν πλανεμένων ἀπόψεών τους τὴν ἀπεικόνιση τοῦ Χριστοῦ. 

Ὑποστήριζαν ὅτι ἀποτελοῦσε βλασφημία τὸ νὰ ζωγραφίζεται ὁ Θεὸς (Χριστός). Ἀρνοῦνταν κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο τὴ σάρκωση τοῦ Θεοῦ Λόγου. Καὶ ὅμως, ἐφ’ ὅσον ἔγινε τέλειος ἄνθρωπος μὲ τὰ δικά του ἀνθρώπινα χαρακτηριστικά, μποροῦσε καὶ νὰ περιγραφεῖ.

Η ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Αὐτὴ τὴν ἡμέρα ἡ ἁγία Ἐκκλησία μας γιορτάζει τὸ μεγάλο καὶ ἀνερμήνευτο γεγονὸς τῆς κατὰ σάρκα γεννήσεως τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο.

Μετὰ τὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Παρθένου Μαρίας ἀπὸ τὸν ἀρχάγγελο Γαβριὴλ καὶ ἐνῶ πλησίαζε ὁ καιρὸς νὰ τελειώσουν οἱ ἐννέα μῆνες ἀπὸ τὴν ὑπερφυσικὴ σύλληψη τοῦ Χριστοῦ στὴν παρθενική της μήτρα, ὁ Καίσαρ Αὔγουστος διέταξε ἀπογραφὴ τοῦ πληθυσμοῦ τοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους. 

Τότε ὁ Ἰωσὴφ μαζὶ μὲ τὴν Θεοτόκο, ξεκίνησαν γιὰ τὴν Βηθλεέμ, γιὰ νὰ ἀπογραφοῦν ἐκεῖ. Ἐπειδὴ ὅμως εἶχε πλησιάσει ὁ καιρὸς νὰ γεννήσει ἡ Παρθένος καὶ δὲν ἔβρισκαν κατοικία νὰ καταλύσουν, διότι εἶχε μαζευτεῖ πολὺς λαὸς στὴν Βηθλεέμ, μπῆκαν σὲ ἕνα φτωχικὸ σπήλαιο. 

Ἐκεῖ ἡ Θεοτόκος γέννησε τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ σπαργάνωσε σὰν βρέφος τὸν Κτίστη τῶν ἁπάντων. Ἔπειτα Τὸν ἔβαλε ἐπάνω στὴ φάτνη τῶν ἀλόγων ζώων, διότι «ἔμελλε νὰ ἐλευθέρωση ἡμᾶς ἀπὸ τὴν ἀλογίαν», ὅπως χαρακτηριστικὰ γράφει ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης. 

Λιβάνι, Σμύρνα και Χρυσός: Τι συμβολίζουν τα Τίμια Δώρα;

Το Λιβάνι ήταν ένα άρωμα που χρησιμοποιούσαν οι Ιουδαίοι και σαν δώρο συμβόλιζε πως ο Χριστός θα γινόταν αγαπητός.

Το χρυσάφι ήταν το αγαθό των Βασιλιάδων, πράγμα που συμβόλιζε την ιδιότητα ως Βασιλιά που έχει ο Χριστός για τους Χριστιανούς.

Η Σμύρνα ήταν άρωμα που τοποθετούσαν στους νεκρούς για να μυρίζουν ωραία, πράγμα που συμβόλιζε πως ο Χριστός θα υπέφερε και θα πέθαινε.

Λιβάνι κοινώς λιβάνι η λιβανωτός: αρωματική ελαιώδης ρητίνη του δένδρου βοσουελλίας της καρτερείου, πού φύεται στις αμμώδεις εκτάσεις της Αραβίας, της Σομαλίας, των Ινδιών και του Λιβάνου.

Χρησιμοποιήθηκε σαν θυμίαμα για κοσμική και λατρευτική χρήση από τα πανάρχαια χρόνια (Αιγύπτιοι, Βαβυλώνιοι, Εβραίοι).

Τα δώρα των Μάγων

«Και ανοίξαντες τους θησαυρούς αυτών προσήνεγκαν αυτώ δώρα, χρυσόν και λίβανον και σμύρναν» (Ματθ. β’ 11).

Τρία δώρα έφεραν στο νεογέννητο Βασιλιά. Και χωρίς να το θέλουν συμβόλισαν την αγία και ζωοποιό Τριάδα, στο όνομα της οποίας ήρθε στον κόσμο το παιδί Ιησούς, αλλά και την τριπλή διακονία του Κυρίου: 

τη βασιλική, την ιερατική και την προφητική, γιατί ο χρυσός συμβολίζει την αυτοκρατορική, το λιβάνι την ιερατική και η σμύρνα την προφητική ή τη θυσιαστική. 

Το νεογέννητο βρέφος θα γινόταν ο Βασιλιάς του αθάνατου βασιλείου, ο αναμάρτητος ιερέας και προφήτης και, όπως οι περισσότεροι προφήτες πριν απ’ Αυτόν, θα θανατωνόταν.