Ὁ Ἅγιος Λουκᾶς ὁ Εὐαγγελιστής

Καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια τῆς Συρίας. Ἦταν γιατρὸς στὸ ἐπάγγελμα, ὅμως γνώριζε πολὺ καλὰ τὴ ζωγραφικὴ τέχνη. Μάλιστα σὲ αὐτὸν ἀποδίδονται οἱ πρῶτες εἰκόνες τῆς Θεοτόκου μὲ τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ βρέφος στὴν ἀγκαλιά της, καθὼς καὶ αὐτὲς τῶν Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου.

Στὴν χριστιανικὴ πίστη κατηχήθηκε ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο καὶ ἔκτοτε ἀφοσιώθηκε στὸ κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου. Περιόδευσε στὴ Δαλματία, Ἰταλία, Βοιωτία κ.ἄ.

Συνέγραψε τὸ τρίτο κατὰ σειρὰ Εὐαγγέλιο τῆς Καινῆς Διαθήκης, καθὼς καὶ τὶς πράξεις τῶν Ἀποστόλων. Ἀναπαύθηκε εἰρηνικὰ σὲ ἡλικία 80 ἐτῶν.

Πως η προσευχή χωρίζει το νου από τους λογισμούς

Και ο Αδελφός είπε· Στα αλήθεια, Πάτερ, έτσι είναι. Αλλά σε παρακαλώ, να με μάθεις και για την προσευχή, πως χωρίζει τον νου από όλους τους λογισμούς.

Και αποκρίθηκε ο Γέροντας· Οι λογισμοί, είναι σκέψεις για τα πράγματα· από τα πράγματα, άλλα είναι αισθητά και άλλα νοητά. Σε αυτά ο νους διατρίβει, περιφέροντας τα νοήματα τους· η χάρη της προσευχής φέρνει τον νου κοντά στον Θεό· και αυτό χωρίζει από όλους τους λογισμούς. 

Τότε, λοιπόν, ο νους όντας γυμνός (από ξένους λογισμούς) γίνεται θεοειδής. Αφού γίνει τέτοιος, αιτεί τα πρέποντα και η δέησή του δεν αποτυγχάνει ποτέ. Για αυτό λοιπόν και ο Απόστολος παραγγέλλει να προσευχόμαστε αδιάλειπτα, για να φέρουμε τον νου συνεχώς κοντά στον Θεό.

Ἁγίου Ἰσαάκ τοῦ Σύρου...

Α. Τί σημαίνει τό «γρηγορεῖτε καί προσεύχεσθε ἵνα μή εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν;»

«Νά προσεύχεσαι, λέγει, νά μήν εἰσέλθεις σέ πειρασμούς τῆς πίστης σου. Νά προσεύχεσαι νά μήν εἰσέλθεις στόν πειρασμό τοῦ δαίμονα τῆς βλασφημίας καί τῆς ὑπερηφάνειας μέ τήν οἴηση τοῦ νοῦ σου. Νά προσεύχεσαι νά μήν εἰσέλθεις, κατά παραχώρηση τοῦ Θεοῦ, στούς φανερούς πειρασμούς τῶν αἰσθήσεων, πού ὁ διάβολος ξέρει πῶς νά σοῦ δημιουργεῖ ὅταν τό ἐπιτρέπει ὁ Θεός λόγω τῶν ἀνόητων λογισμῶν πού καλλιεργεῖς. Νά προσεύχεσαι νά μήν εἰσέλθεις στούς πειρασμούς τῆς ψυχῆς μέσα ἀπό ἀμφιβολίες καί προκλήσεις, μέ τίς ὁποῖες ἡ ψυχή σύρεται βίαια σέ μεγάλη σύγκρουση.

Ἀκόμα καί ἔτσι, ἑτοιμάσου νά δεχτεῖς ὁλόψυχα σωματικούς πειρασμούς. Νά τούς διαπλεύσεις μέ ὅλα σου τά μέλη καί νά γεμίσεις τά μάτια σου μέ δάκρυα, ἔτσι ὥστε ὁ ἄγγελος πού σέ φυλάει νά μή σέ ἐγκαταλείψει. Ἐπειδή χωρίς δοκιμασίες δέν φαίνεται ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ καί δέν μπορεῖς νά ἀποκτήσεις παρρησία μπροστά στόν Θεό, οὔτε νά μάθεις τή σοφία τοῦ Πνεύματος, οὔτε μπορεῖ νά ἑδραιωθεῖ μέσα σου ὁ θεῖος πόθος.

Πρίν ἀπό τούς πειρασμούς ὁ ἄνθρωπος προσεύχεται στόν Θεό σάν νά εἶναι ξένος, ἀλλά ὅταν εἰσέρχεται στούς πειρασμούς γιά χάρη τῆς ἀγάπης του καί δέν ἀφήνεται νά ἐκτραπεῖ, τότε ἄμεσα ἔχει, οὕτως εἰπεῖν, τόν Θεό ὡς χρεώστη του καί ὁ Θεός τόν ὑπολογίζει ὡς ἀληθινό φίλο, διότι γιά χάρη τοῦ θελήματός Του πολέμησε ἐναντίον τοῦ ἐχθροῦ του καί τόν νίκησε. 

Να μη βλασφημείς αλλά να προσεύχεσαι όταν εργάζεσαι

Ένας τεχνίτης επισκέφθηκε κάποτε τον γέροντα και του είπε:

- Πάτερ, βλασφημώ. Αλλά συμβαίνει κάτι παράξενο. Όταν προσπαθώ να βιδώσω μια βίδα κι αυτή δεν βιδώνει, με εξοργίζει. Μόλις όμως βλασφημήσω, αμέσως βιδώνει.

Ατάραχος ο Γέροντας του απαντά:

- Έτσι ήταν επόμενο να γίνει!

Και μπροστά στην έκπληξη του τεχνίτη συνεχίζει:

Εὐχή Μυστική

Δι’ ἧς ἐπικαλεῖται τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ὁ αὐτὸ προορῶν

Πρόσκληση

Ἔλα, τὸ φῶς τὸ ἀληθινό, 

ἔλα, ἡ αἰώνια ζωή,

ἔλα, τὸ ἀπόκρυφο μυστήριο, 

ὁ ἀνώνυμος θησαυρός,

τὸ ἀνεκφώνητο πράγμα, τὸ ἀκατανόητο πρόσωπο,

ἡ παντοτινὴ ἀγαλλίαση, τὸ ἀνέσπερο φῶς, ἔλα, ἡ ἀληθινὴ προσδοκία

αὐτῶν ποὺ μέλλουν νὰ σωθοῦν.

Ἔλα, τῶν πεσμένων ἡ ἔγερση, ἔλα, τῶν νεκρῶν ἡ ἀνάσταση.

Ἔλα, Δυνατέ, ποὺ δημιουργεῖς, μεταπλάθεις κι ἀλλοιώνεις τὰ πάντα μὲ μόνη τὴ θέλησή σου!

Ἔλα, ἀόρατε, ἀνέγγιχτε κι ἀψηλάφητε. Ἔλα, σὺ ποὺ μένεις πάντα ἀμετακίνητος,

μὰ κάθε στιγμὴ μετακινεῖσαι ὁλόκληρος, γιὰ νὰ 'ρθεις σέ μᾶς, ποὺ κειτόμαστε στὸν ἅδη, ὁ ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν.

Αργά βαδίζει ο Χριστός…

Ο Χριστός βαδίζει αργά μέσα στην ιστορία. Αργά σαν το βαθύ ποτάμι που κάποιο παιδί θα το νόμιζε ακίνητο, αλλά που ο άνθρωπος δεν θα μπορούσε να του φτιάξει φράγμα. Αργά σαν το σιτάρι που το σπέρνεις το φθινόπωρο και το χειμώνα νομίζεις ότι είναι νεκρό. Ακόμα δεν ήρθε η άνοιξη για τον σπόρο του Χριστού.

Ο δρόμος Του είναι δύσκολος, γι΄αυτό βαδίζει αργά. Πορεύεται μέσα από λακκούβες αίματος μέσα από το σκοτάδι των αμαρτιών, και μέσα από τα αγκάθια των ληστών. Είναι στενός ο δρόμος Του και πολλοί οι πεσμένοι αμαρτωλοί βρίσκονται στον γκρεμό και στις δυο πλευρές του δρόμου Του. Εκείνος πρέπει να σκύβει στις δυο πλευρές, να τους σηκώνει και να τους τραβά πίσω Του και να περπατά προς τα εμπρός. Γι΄αυτό βαδίζει αργά.

Βαδίζει αργά γιατί το πλήρωμά Του είναι μακριά. Το πλήρωμά Του επεκτείνεται στα πέρατα της ιστορίας και η θέση Του είναι στα έσχατα…

(από την εισαγωγή του π. Αλεξάνδρου Σμέμαν)

Σε λίγα μόνο λεπτά

Έχετε ποτέ παρατηρήσει την ζωή της καρδιάς; Δοκιμάστε να το κάνετε, έστω για ένα μικρό διάστημα, και παρατηρήστε τι θα ανακαλύψετε: 

Προκύπτει κάτι δυσάρεστο, και ταράζεστε. Σας βρίσκει κάποια δυστυχία, και νοιώθετε λύπηση για τον εαυτό σας.

Βλέπετε κάποιον που δεν συμπαθείτε, και αμέσως αναβλύζει μέσα σας η εχθρότητα. Συναντιέστε με κάποιον ισότιμό σας, ο οποίος εν τω μεταξύ σας έχει προσπεράσει κοινωνικά, και αρχίζετε να τον φθονείτε. Αναπολείτε τα ταλέντα σας και τις ικανότητές σας, και αρχίζετε να νοιώθετε υπερηφάνεια…. 

Μέχρι να μάθει η ψυχή να διατηρεί τη Xάρη…

Τόσο αγαπά ο Θεός τον άνθρωπο, που του δίνει πλούσια τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος. Μέχρις ότου, όμως, μάθει η ψυχή να διατηρεί τη χάρη, θα βασανίζεται για πολύ.

Όποιος έχασε τη χάρη, όπως εγώ, αυτός ας πολεμά με γενναιότητα τους δαίμονες. Γνώριζε πως εσύ ο ίδιος είσαι ο ένοχος: έπεσες στην υπερηφάνεια και τη ματαιοδοξία. Όμως, ο πολυέλεος Κύριος σε αφήνει να μάθεις τι σημαίνει να ζεις με το Άγιο Πνεύμα και τι σημαίνει να βρίσκεσαι σε πόλεμο με τους δαίμονες. 

Έτσι, η ψυχή βλέπει εκ πείρας πόσο ολέθρια είναι η υπερηφάνεια και αποφεύγει τη ματαιοδοξία και τους ανθρώπινους επαίνους και διώχνει τους υπερήφανους λογισμούς. Τότε η ψυχή αρχίζει να γίνεται καλά και μαθαίνει να διατηρεί τη χάρη.

Το απλό είναι και το πιο πολύτιμο

Τέλεια βαθειά φιλοσοφημένη είναι η θρησκεία μας. Το απλό είναι και το πιο πολύτιμο. Έτσι να αγωνίζεσθε στην πνευματική ζωή, απλά, απαλά, χωρίς βία.

Η ψυχή αγιάζεται και καθαίρεται με τη μελέτη των λόγων των Πατέρων, με την αποστήθιση ψαλμών, αγιογραφικών χωρίων, με την ψαλτική, με την ευχή. Δοθείτε λοιπόν σε αυτά τα πνευματικά και αφήστε όλα τα άλλα.

Στη λατρεία του Θεού μπορούμε να φθάσουμε εύκολα αναίμακτα. Είναι δύο δρόμοι που μας οδηγούν στο Θεό, ο σκληρός και ο κουραστικός με τις άγριες επιθέσεις κατά του κακού και ο εύκολος με την αγάπη. Υπάρχουν πολλοί που διάλεξαν το σκληρό δρόμο και έχυσαν αίμα για να λάβουν Πνεύμα, ώσπου έφθασαν σε μεγάλη αρετή. Εγώ βρίσκω ότι ο πιο σύντομος δρόμος είναι αυτός με την αγάπη. Αυτόν να ακολουθείτε και εσείς.

...ο Θεός έδινε λόγο, για να ωφεληθούν εκείνοι που ρωτούσαν...

Πήγε κάποτε στον αββά Φήλικα ένας αδελφός, έχοντας μαζί του και μερικούς κοσμικούς. Παρακάλεσε λοιπόν τον αββά να τους πει ωφέλιμο λόγο. 

Ο γέροντας όμως σώπαινε. Ο αδελφός συνέχισε να τον παρακαλεί ώρα πολλή, οπότε εκείνος τους είπε: 

- Θέλετε ν΄ ακούσετε ψυχωφελή λόγο; 

- Ναι, αββά, αποκρίθηκαν. 

- Δεν υπάρχει πιά λόγος, είπε ο γέροντας. Γιατί όταν οι αδελφοί ρωτούσαν τους γέροντες και έκαναν όσα εκείνοι τους συμβούλευαν, ο Θεός έδινε λόγο, για να ωφεληθούν εκείνοι που ρωτούσαν. 

Τι είναι τα δάκρυα;

-Τι είναι τα δάκρυα; ρώτησαν ένα γιατρό

-Πόνοι της καρδιάς που υγροποιούνται, είπε.

-Τι είναι τα δάκρυα; ρώτησαν και ένα μοναχό.

Φρόντισε να γίνεις γνήσιο τέκνο του Θεού

Φρόντισε να γίνεις γνήσιο τέκνο του Θεού και «να μπεις μέσα σε εκείνη τη μακαρία ανάπαυση», «όπου πρώτος για τη δική μας χάρη μπήκε ο Χριστός». 

Φρόντισε να απογραφείς στην επουράνια εκκλησία μαζί με όλους τους αγίους, για να βρεθείς στα δεξιά της μεγαλοσύνης του Υψίστου.