Γιά νά δῇς τά ὑλικά πράγματα, πρέπει νά εἶναι ὑγιεῖς οἱ σωματικοί ὀφθαλμοί σου. Γιά νά γνωρίσῃς τά νοερά πράγματα, πρέπει νά εἶναι ὑγιεῖς οἱ ὀφθαλμοί τῆς ψυχῆς σου, νά ἔχῃς δηλαδή φωτισμένη συνείδησι καί διάκρισι.
Μόνο μ΄ αὐτή τήν προϋπόθεσι θά ἐφαρμόζεις σωστά τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ «καί οὐκ ἐκκλινεῖς ἀπ΄ αὐτῶν εἰς δεξιά οὐδέ εἰς ἀριστερά, ἵνα συνῇς ἐν πᾶσιν οἷς ἐάν πράσσῃς» (Ἰησ. Ναυῆ 1, 7).
Διάκρισις εἶναι ἡ ἱκανότητα τῆς ψυχῆς νά διακρίνῃ ἀλάθητα σέ κάθε περίπτωσι τό καλό ἀπό τό κακό, τό θεῖο θέλημα ἀπό τή δαιμονική ἀπάτη.
Μέ τή διάκρισι θά γνωρίσεις πότε καί πῶς πρέπει νά πολεμᾶς τά πάθη, πότε νά ὑποχωρῆς, πῶς νά ἀντιμετωπίζῃς νικηφόρα τίς πανουργίες τῶν δαιμόνων, πότε οἱ λογισμοί σου προέρχονται ἀπό τό Θεό καί πότε ἀπό τούς δαίμονες.
Αὐτή τή νοερή αἴσθησι τήν ἀποκτοῦν μόνο ὅσοι ἔχουν καθαρή καρδιά καί καθαρό σῶμα, ἀμόλυντη συνείδησι καί ἀμόλυντες αἰσθήσεις.
Ἡ συνείδησίς σου εἶναι ἡ φωνή καί ὁ ἔλεγχος τοῦ φύλακος ἀγγέλου, πού σοῦ ἔστειλε ὁ Θεός στό ἅγιο βάπτισμα. Καί λέω ἡ φωνή τοῦ φύλακος ἀγγέλου, γιατί δέν τολμῶ νά πῶ ὅτι συνείδησις εἶναι ἡ ἴδια ἡ φωνή τοῦ Ἅγίου Πνεύματος μέσα σου.
Ἡ συνείδησίς σου θά φωτισθεῖ καί ἡ διάκρισίς σου θά καλλιεργηθεῖ καί θ’ ἀναπτυχθεῖ μόνο μέ τόν ἀγώνα γιά τήν ἀπαλλαγή ἀπό τά πάθη. Ὅσο καθαρίζεσαι ἀπό τόν ρύπο τῶν παθῶν, τόσο ἡ συνείδησίς σου θά φωτίζεται· καί ὅσο φωτίζεται ἡ συνείδησις, τόσο θά τελειοποιεῖται ἡ διάκρισις· καί ὅσο τελειοποιεῖται ἡ διάκρισις, τόσο πιό ἀποτελεσματικός καί καρποφόρος θά γίνεται ὁ ἀγώνας σου κατά τῶν παθῶν.
Γιά νά τά κατορθώσῃς ὅμως αὐτά, γύμνωσε τόν νοῦ σου ἀπό τό δικό σου θέλημα καί τή δική σου γνώμη καί κατάφευγε στόν Κύριο γιά νά σοῦ δίνῃ τίς λύσεις σέ κάθε περίστασι, ὅπως κατέφευγε ὁ προφήτης ἱκετεύοντας: «Γνώρισόν μοι, Κύριε, ὁδόν ἐν ᾗ πορεύσομαι... Δίδαξόν με τοῦ ποιεῖν τό θέλημά σου, ὅτι σύ εἶ ὁ Θεός μου» (Ψαλμ. 142, 8, 10). Ἡ φωνή τῆς συνειδήσεως εἶναι ἡ φωνή τοῦ Θεοῦ. Καί φωνή τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι ἄλλη ἀπό τῶν θείων Γραφῶν, τή φωνή τῶν ἁγίων, τή φωνή τῆς Ἐκκλησίας καί τή φωνή τοῦ πνευματικοῦ σου.
Ὁ Θεός ἔδωσε στόν ἄνθρωπο τόν νοῦ καί τόν ὥρισε βασιλιά καί ἐπίσκοπο τῶν παθῶν καί τῶν ἐπιθυμιῶν, γιά νά ἐπιβάλλεται σ΄αὐτά μέ σύνεσι καί διάκρισι. Γι αὐτό ὑπάκουε πάντα στόν ἔλλογο νοῦ καί ὄχι στά ἄλλογα σαρκικά πάθη. Ἄν δέν ὑπακοῦς στόν νοῦ εἶσαι τυφλός. Τυφλή εἶναι καί ἡ σάρκα. «Τυφλός δέ τυφλόν ἐάν ὁδηγῆ, ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται» (Ματθ. 15, 14).
Ἄν θέλῃς ἐσωτερική γαλήνη καί ψυχική ὑγεία στή γῆ, ἄν θέλῃς καί τήν αἰώνια μακαριότητα στόν οὐρανό, τότε κυβέρνησε τά πάθη σου, κάνοντας ὑπακοή στή φωνή τῆς συνειδήσεώς σου. Ἄν σέ κυβερνοῦν τά πάθη, δέν θ΄ ἀπολαύσεις παρά βάρος, πίκρα, ἔλεγχο τῆς συνειδήσεως στή ζωή αὐτή, καί αἰώνια κόλασι στήν ἄλλη.
Ἀσχολήσου μέ τά ἔργα τοῦ Θεοῦ, μέ τήν καλλιέργεια τῆς ψυχῆς σου, μέ τήν ἀπόκτησι τῶν ἀρετῶν, πού θά σοῦ χαρίσουν τά ἄφθαρτα ἀγαθά. Ἡ σάρκα γρήγορα θά φθαρεῖ, ἡ ἐπιθυμία θά μαραθεῖ, μόνο ἡ ψυχή θά ζήσει αἰώνια. «Ὅ γάρ ἐάν σπείρῃ ἄνθρωπος, τοῦτο καί θερίσει· ὅτι ὁ σπείρων εἰς τήν σάρκα ἑαυτοῦ ἐκ τῆς σαρκός θερίσει φθοράν, ὁ δέ σπείρων εἰς τό πνεῦμα ἐκ τοῦ πνεύματος θερίσει ζωήν αἰώνιον». (Γαλ. 6, 7-8).
Ἁγίου Δημητρίου τοῦ Ροστώφ
Ἀπό τό βιβλίο: “Πνευματικό Ἀλφάβιτο
Ἱερά Μονή Παρακλήτου Ὠρωπός Ἀττική