«Πεντηκοστήν ἑορτάζομεν, καί Πνεύματος ἐπιδημίαν»
Με τη χάρη του Θεού, φτάσαμε 50 μέρες μετά την Ανάσταση του Χριστού. Πριν από λίγες μέρες, εορτάσαμε το Πάθος, τη Σταύρωση, την Ανάσταση και την Ανάληψη του Χριστού, όπου ο Χριστός αναλήφθηκε στους ουρανούς, αλλά υποσχέθηκε ότι δεν θα εγκαταλείψει ποτέ τους ανθρώπους στη γη. Ο Χριστός θα φύγει αλλά θα στείλει στους ανθρώπους το Άγιο Πνεύμα, κατά τον Ευαγγελιστή Ιωάννη.
Σήμερα, λοιπόν, «Κυριακῇ ὀγδόῃ ἀπὸ τοῦ Πάσχα, τὴν ἁγίαν Πεντηκοστὴν ἑορτάζομεν», κατά το Συναξάρι της εορτής.
Ο Ευαγγελιστής Λουκάς, στις Πράξεις των Αποστόλων, αναφέρει ότι, εκείνη την ημέρα, ήταν συγκεντρωμένοι όλοι οι μαθητές στα Ιεροσόλυμα, σε ένα υπερώο. Στην πόλη των Ιεροσολύμων υπήρχαν αρκετοί άνθρωποι, όχι μόνο Εβραίοι, αλλά «ἄνδρες εὐλαβεῖς ἀπὸ παντὸς ἔθνους τῶν ὑπὸ τὸν οὐρανόν» (Πράξ. 2, 5).
«καὶ ἐγένετο ἄφνω ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἦχος ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας», και ξαφνικά, αναφέρεται στο βιβλίο των Πράξεων, ακούστηκε δυνατός άνεμος, που γέμισε όλο το σπίτι που κάθονταν. Οι δώδεκα μαθητές είδαν πύρινες γλώσσες που μοιράστηκαν, και κάθισε η κάθε μία επάνω στα κεφάλια τους. Εκείνη τη στιγμή, όλοι οι μαθητές άρχισαν να μιλάνε διαφορετικές ξένες γλώσσες, από τη δύναμη που έπαιρναν από το Άγιο Πνεύμα.
Όταν άκουσε αυτό τον άνεμο το πλήθος, συγκεντρώθηκε έξω από το σπίτι που ήταν οι μαθητές. Καθένας εξ αυτών, άκουγε τη δική του διάλεκτο να μιλάνε οι μαθητές. Οι μαθητές βγήκαν έξω από το σπίτι και μιλούσαν με όλο το πλήθος, ο καθένας στη δική του διάλεκτο, σχετικά με το Θεό. Το πλήθος, όμως, ήταν απορημένο για το πως γίνεται αυτοί οι αγράμματοι Γαλιλαίοι να γνωρίζουν τόσες πολλές γλώσσες. Μερικοί από αυτούς, έλεγαν ότι ήταν μεθυσμένοι και τους χλεύαζαν.
Κατά την παράδοση, εκείνη την ημέρα, ο Απόστολος Πέτρος μαζί με τους άλλους μαθητές συγκεντρώθηκαν σε ένα ψηλό σημείο και κήρυξαν για την Ανάσταση του Χριστού και για τη σημασία της μετάνοιας. Κάποιοι από το πλήθος, έμειναν έκπληκτοι από τη διδασκαλία του Αποστόλου Πέτρου, πίστεψαν και ζήτησαν να βαπτιστούν. Ήταν τρεις χιλιάδες άνθρωποι που βαπτίστηκαν, εκείνη την ημέρα. Αυτή την ημέρα, γεννήθηκε η Εκκλησία.
Ας δούμε, τώρα, λίγα ερωτήματα.
Γιατί το Άγιο Πνεύμα εμφανίστηκε με το σχήμα γλωσσών; Απάντηση δίνει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς: «Ἀφ᾿ ἑνὸς γιὰ νὰ ἐπιδείξει τὴ συμφυΐα του, τὴ σχέση του μὲ τὸ Λόγο τοῦ Θεοῦ, γιατὶ τίποτε δὲν εἶναι συγγενέστερο ἀπὸ τὴ γλώσσα πρὸς τὸ λόγο. Συγχρόνως δὲ καὶ γιὰ τὴ χάρη τῆς διδασκαλίας, γιατὶ ὁ κατὰ Χριστὸ διδάσκαλος χρειάζεται χαριτωμένη γλώσσα».
Επιπρόσθετα ο προαναφερόμενος Άγιος συνεχίζει λέγοντας: «γιατί φανερώθηκε τὸ ἅγιο Πνεῦμα μὲ πύρινες γλῶσσες; Ὄχι μόνο γιὰ τὸ ὁμοούσιο τοῦ Πνεύματος πρὸς τὸ Πατέρα καὶ τὸν Υἱὸ (γιατὶ πῦρ εἶναι ὁ Θεός μας), ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴ διπλὴ ἐνέργεια τοῦ κηρύγματος τῶν Ἀποστόλων. Γιατὶ μπορεῖ συγχρόνως νὰ εὐεργετεῖ καὶ νὰ τιμωρεῖ. Ὅπως τὸ πῦρ ἔχει διπλὴ ἰδιότητα καὶ νὰ φωτίζει καὶ νὰ φλογίζει, ἔτσι καὶ ὁ λόγος τῆς διδασκαλίας, αὐτοὺς ποὺ ὑπακούουν φωτίζει καὶ αὐτοὺς ποὺ ἀπειθοῦν παραδίδει τελικὰ σὲ πῦρ καὶ κόλαση [1]».
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο Δημοσθένης του Χριστιανισμού, αναφέρει σχετικά με την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος ότι: «Ἀνέβηκε ἡ ἀνθρώπινη φύση πρὶν δέκα ἡμέρες στὸν θρόνο τοῦ Θεοῦ καὶ σήμερα κατέβηκε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα σὲ αὐτήν. Γιὰ νὰ μὴ ἀμφιβάλλει κανένας καὶ νὰ μὴ ἀναρωτιέται τί ἔκαμε ἆραγε ὁ Χριστὸς, ὅταν ἀνέβηκε στὸν οὐρανό. Ἆραγε συμφιλίωσε τὸν Πατέρα; Ἆραγε τὸν ἔκαμε νὰ μᾶς συγχωρέσει; Θέλοντας νὰ μᾶς δείξει ὅτι τὸν συμφιλίωσε μὲ τὸ ἀνθρώπινο γένος, μᾶς ἔστειλε ἀμέσως τὰ δῶρα γιὰ τὴν συμφιλίωση. Στείλαμε ἐμεῖς πίστη καὶ πήραμε ἀπὸ τὸν οὐρανὸ δῶρα· στείλαμε ὑπακοὴ καὶ πήραμε δικαιοσύνη [2]».
Ας εξάγουμε κάποια συμπεράσματα από την εορτή της Πεντηκοστής και της καθόδου του Αγίου Πνεύματος. Αρχικά, το Άγιο Πνεύμα, μπορούμε να δούμε, ότι δεν κάνει διακρίσεις και εξαιρέσεις. Στις Πράξεις των Αποστόλων, διαβάζουμε «καὶ ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος ῾Αγίου». Το Άγιο Πνεύμα δεν είναι μόνο για τους επισκόπους και για τον κλήρο· αλλά κάθε βαπτισμένος χριστιανός έχει το Άγιο Πνεύμα.
Το Άγιο Πνεύμα, επίσης, δίνει την ενότητα και την ομόνοια στο λαό, «ἦσαν ἅπαντες ὁμοθυμαδὸν ἐπὶ τῷ αὐτῷ» (Πράξ. 2, 1) αλλά και στο κοντάκιο της εορτής διαβάζουμε: «Ὅτε καταβὰς τὰς γλώσσας συνέχεε, διεμέριζεν ἔθνη ὁ Ὕψιστος· ὅτε τοῦ πυρὸς τὰς γλώσσας διένειμεν, εἰς ἑνότητα πάντας ἐκάλεσε· καὶ συμφώνως δοξάζομεν τὸ πανάγιον Πνεῦμα». Με τη δύναμη του Πνεύματος, κάνει τον κάθε άνθρωπο Σώμα Χριστού, διά της μετοχής στη Θεία Ευχαριστία.
Ο Μητροπολίτης Νικοπόλεως Μελέτιος αναφέρει σχετικά: «Αὐτή ἡ Πεντηκοστή συνεχίζεται στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Κάθε φορά πού χειροτονεῖται ἕνας ἀρχιερέας , ἔστω καί ἄν δέν ἔχει τίς ἀρετές τῶν ἁγίων ἀποστόλων, λαμβάνει τήν χάρη Ἁγίου Πνεύματος, ὅπως καί ὅσο τήν εἶχε λάβει ὁ πανεύφημος ἀπόστολος Πέτρος καί ὁ ἀπόστολος Ἰωάννης.
Καί ἔχει τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, νά δέχεται καί νά χαίρει ὅταν βλέπει νά ἀφαιρεῖ ἀπό πάνω του ὁ Θεός καί νά δίνει στούς ἀδελφούς πρεσβυτέρους τούς ὁποίους χειροτονεῖ, γιά νά ποιμαίνουν τόν λαό τοῦ Θεοῦ. Τόν ὁποῖο, ὅσο καί νά εἶχε καλή διάθεση, δέν θά ἄντεχε καί δέν θά τό κατόρθωνε, ἐπειδή εἶναι ἕνας, μονάδα, ἕνα ἄτομο πού ἔχει περιορισμένες δυνατότητες, νά τόν διακονήσει σωστά, ὅσο καί ἄν ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ σκηνώνει ἐπάνω του.
Καί γι' αὐτό ἀκριβῶς, ἰδιαίτερα χαίρομε ὅταν βλέπομε ὁ Θεός νά ἀναδεικνύει ἁγίους ἱερεῖς, καλούς ποιμένας, καλούς ὁδηγούς τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Γεμάτους Πνεῦμα καί χάρη καί ἁγιότητα καί ἀγάπη καί θυσία.
Ἄς εὐχόμεθα νά ἁγιάζει ὁ Θεός καί ἐμᾶς, καί ὁλόκληρη τήν Ἐκκλησία του μέ τή χάρη τοῦ παναγίου Πνεύματος, τήν ὁποία ὅρισε καί ἔστειλε τήν ἁγία Πεντηκοστή στούς ἁγίους ἀποστόλους του. Καί ἀκριβῶς ἐπειδή οἱ ἱερεῖς ἔλαβαν τήν χάρη Ἁγίου Πνεύματος καί ἱερουργοῦν ἐξ ὀνόματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δικαίως τούς σεβόμαστε, δικαίως τούς ἀγαπᾶμε, δικαίως φιλᾶμε τό χέρι τους καί δικαίως ζητᾶμε τίς εὐχές τους.
Καί γιά ὅλες αὐτές τίς τιμές πού δείχνομε στούς ἱερεῖς, ἀλλά ἀναφέρονται στό Χριστό, θά ἔχομε τήν εὐλογία τοῦ Χριστοῦ, θά πολλαπλασιάζει τήν χάρη του ἐπάνω στίς ψυχές μας, θά φωτίζει τίς διάνοιές μας καί θά ἁγιάζει ὁλόκληρη τή ζωή μας».
Τελειώνοντας, να μην ξεχάσουμε τις υποσχέσεις που έδωσε ο Χριστός στους ανθρώπους: «Καὶ ἰδοὺ ἐγὼ μεθ᾿ ὑμῶν εἰμὶ πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματθ. 28, 20), και «οὗ γὰρ εἰσὶ δύο ἢ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα, ἐκεῖ εἰμι ἐν μέσῳ αὐτῶν» (Ματθ. 18, 20).
«Πάντα χορηγεῖ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, βρύει προφητείας, ἱερέας τελειοῖ, ἀγραμμάτους σοφίαν ἐδίδαξεν, ἁλιεῖς θεολόγους ἀνέδειξεν, ὅλον συγκροτεῖ τὸν θεσμὸν τῆς Ἐκκλησίας. Ὁμοούσιε καὶ Ὁμόθρονε, τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ, Παράκλητε, δόξα σοι».
Στιχηρό Ιδιόμελο Εσπερινού Πεντηκοστής, ήχος α’
[1] Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς Ε.Π.Ε. τόμ. 10 σελ. 107
[2] Ἱ. Χρυσοστόμου τόμ. 36 Ε.Π.Ε. σελ. 305
Σωτήριος Θεολόγου
Φοιτητής Α.Ε.Α.Θ.
