Κυριακάτικο Κήρυγμα (Των Βαΐων)
Κυριακή των Βαΐων (Ίωάν. 12,1-18)
Η προϋπάντησις του Χριστού.
Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, βασιλεύς του Ισραήλ
(Ίωάν. 12,13).
Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, αγαπητοί μου, υπήρξε πτωχός και άσημος όσο κανείς άλλος. Γεννήθηκε από πτωχή μητέρα στις πτωχικές συνθήκες της φάτνης. Νήπιο ακόμη, αναγκάστηκε να γίνη πρόσφυγας στην Αίγυπτο λόγω της απειλής του Ηρώδου. Κι όταν επέστρεψε στην Παλαιστίνη, τον περισσότερο χρόνο της ζωής του έμεινε σε ένα άσημο χωριό, τη Ναζαρέτ, εξ' ου και «Ναζωραίος» εκλήθη (Ματθ. 2,23).
Για να ζήση εργαζόταν στο εργαστήρι του νομιζόμενου πατέρα του, του Ιωσήφ, για αυτό και ωνομάζετο «τέκτονος υιός» (έ.ά. 13,55), υιός του μαραγκού. Κανείς δεν του έδινε σημασία. Τον περιφρονούσαν όπως περιφρονούνται οι πτωχοί. Κι αυτό ακόμα το γαϊδουράκι, πού βλέπουμε σήμερα στην εορτή των Βαΐων, δεν είναι δικό του• ξένο είναι. Και ο τάφος, όπου θα ταφή, κι αυτός ξένος είναι. Και όταν κάποτε τον ρώτησαν, πού μένεις; είπε, ότι οι αλεπούδες και τα κοράκια έχουν τις φωλιές τους, «ο δε υιός του ανθρώπου ουκ έχει που την κεφαλήν κλίνη» (Ματθ. 8,20• Λουκ. 9,58).
Δεν είχε ούτε ένα φλιτζάνι χώμα. Αλλα σήμερα τι ακούω; Σεις δεν ακούτε; Βουίζει ο κόσμος. Εκατομμύρια άνθρωποι φωνάζουν «Ζήτω ο Βασιλεύς». Αυτή την έννοια έχει το «ωσαννά» (Ίωάν. 12,13). Ότι είναι για μας το «ζήτω», για τους Εβραίους είναι το «ωσαννά». Ζητωκραυγάζουν. Για ποιόν; Βασιλεύς πού επευφημούν είναι ο υιός του μαραγκού, ο Ιησούς ο Ναζωραίος. Αυτός λοιπόν βασιλεύς; Πώς εξηγείται αυτή η μεταβολή;
Υπάρχει εξήγησης. Ό Χριστός, άφ' ότου βγήκε στο δημόσιο βίο, έκανε τόσο πολλά και τόσο μεγάλα θαύματα, πού δεν έκανε κανείς άλλος. Ευλόγησε το νερό και το έκανε κρασί. Με πέντε ψωμιά χόρτασε πέντε χιλιάδες ανθρώπους εκτός «γυναικών και παιδιών» (Ματθ. 14,21). Ένα νεύμα του έφθασε να κάνη μια αγέλη χοίρων να πέση στη θάλασσα. Ένας λόγος του έκανε τους ανέμους να σιωπήσουν. Θεράπευσε λεπρούς άπ' την ανίατη ασθένεια τους, έδωσε το φως σε τυφλούς, έκανε παραλύτους να σηκωθούν όρθιοι, θεράπευσε κάθε ασθένεια, έβγαλε δαιμόνια. Αλλά μικρά είναι αυτά• σήμερα εορτάζουμε το πιο μεγάλο θαύμα. Ποιο είναι αυτό;
Ας μην πιστεύουν οι άπιστοι, δικαίωμα τους• εμείς πιστεύουμε, και γι' αυτό έκκλησιαζόμεθα. Το λέει καθαρά η Εκκλησία• «Υπέρ του άγιου οίκου τούτου και των μετά πίστεως, ευλάβειας και φόβου Θεού εισιόντων εν αυτω (των εισερχομένων δηλαδή στο ναό)» (θ. Λειτ.). Πιστεύεις; έλα στην εκκλησία• δεν πιστεύεις; μην έρχεσαι, κάθισε στο καφενείο, κάνε ό,τι θέλεις, δεν έχει ανάγκη από μας τα σκουλήκια ο θεός. Κι αν εμείς δεν έρθουμε, η εκκλησία είναι πάλι γεμάτη. Πώς; είναι παρόντες άγγελοι και αρχάγγελοι.
Το πιο μεγάλο θαύμα λοιπόν, πού το εορτάζουμε σήμερα, ποιο είναι; Ότι ο Χριστός πήγε στα μνήματα. Κ' εμείς, θα πείτε, πάμε στα μνήματα. Ναι αλλά εμείς, και να φωνάξουμε και να κλάψουμε και ένα ποτάμι δάκρυα να χύσουμε πάνω στα μνήματα, νεκρός δεν σηκώνεται. Ο Χριστός όμως πήγε στα μνήματα, εκεί πού ήταν θαμμένος ο Λάζαρος, είπε ένα λόγο, και ο λόγος του αμέσως εκτελέσθηκε. «Λάζαρε, δεύρο έξω» (Ίωάν. 11,43) είπε, και ο Λάζαρος αναστήθηκε εκ νεκρών.
Αυτό το θαύμα διαδόθηκε αστραπιαίος σε όλη τη χώρα. Όλοι μιλούσαν πλέον για το Χριστό και έλεγαν Αυτός αξίζει να γίνη βασιλιάς μας• θα μας δίνη ψωμί, θα μας θεραπεύει από ασθένειες, θα μας σώζει από ορατούς και αόρατους εχθρούς, αυτός κάνει για βασιλιάς. Γι' αυτό σαν σήμερα, όταν άκουσαν ότι ο Χριστός έρχεται στα Ιεροσόλυμα, έγινε μια διαδήλωση πού όμοια της δεν έγινε ποτέ στον κόσμο. Έκλεισαν σπίτια και μαγαζιά, και χιλιάδες κόσμος, όλα τα Ιεροσόλυμα και οι ξένοι, βγήκαν χιλιόμετρα έξω να τον προϋπαντήσουν. Όταν είδαν το Χριστό να κάθεται πάνω σ' ένα γαϊδουράκι, έβγαλαν τα ρούχα τους, τα 'στρωσαν στο δρόμο να πατήσει, ανέβηκαν στα δένδρα κ' έκοψαν κλαδιά, κρατούσαν βάγια, και όλοι μαζί και τα παιδιά φώναζαν «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου... »(Ίωάν. 12,13).
Και ο Χριστός; Αν ήταν δημαγωγός άπ' αυτούς πού εκμεταλλεύονται τον ενθουσιασμό του λαού, θα άρπαζε την ευκαιρία να γίνη επίγειος Βασιλιάς. Δεν ήταν τέτοιος. Δεν ήρθε για να ίδρυση βασιλεία σαν τις βασιλείες του κόσμου τούτου πού έρχονται και παρέρχονται. Ό Χριστός ήρθε να ιδρύσει μια άλλη βασιλεία, πνευματική βασιλεία, πού έχει το θρόνο της μέσ' στις καρδιές των ανθρώπων. Έπειτα ο Χριστός έβλεπε. τι έβλεπε; Ότι αυτοί, πού τώρα φωνάζουν «ωσαννά», δε θα περάσουν πολλές μέρες καί το πρωί τής Μεγάλης Παρασκευής κάτω άπ' το πραιτόριο του Πιλάτου θα φωνάζουν «Άρον, Άρον, σταύρωσαν αυτόν» (Ίωάν. 19,15). Τι είν' αυτός ο κόσμος! Εκεί πού σε ανεβάζει μέχρι τα άστρα, εκεί σε ρίχνει στο χάος. Τέτοιοι ήταν καί οι Ιουδαίοι. Γι' αυτό ο Χριστός δεν εντυπωσιάζεται από την υποδοχή, αλλά «ίδών την πάλιν έκλαυσεν έπ' αυτή» (Λουκ. 19,41)• όταν είδε την πόλη των Ιεροσολύμων, έκλαψε. Εκεί πού άλλος θα αισθανόταν την πιο μεγάλη χαρά, εκείνος έκλαψε.
Απόψε το βράδυ, όταν θα χτυπήσει η καμπάνα, θ' ακούσουμε•«Ιδού ό Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός...». Ό Χριστός, αγαπητοί μου, έρχεται καί για μας. Πόσοι θα αισθανθούν το Ιερό ρίγος; Θεέ μου, πώς πάγωσαν οι καρδιές μπροστά στα μεγαλεία σου!
Έρχεται ό Βασιλεύς. Πρέπει να βγούμε να τον υποδεχθούμε. Όταν έρχεται κάποιος ξένος σε μια πόλη, του ετοιμάζουν μεγάλη υποδοχή. Πολύ καλά. Άλλα εδώ δεν έρχεται απλώς ο άλφα ή ο βήτα πρόεδρος της δημοκρατίας ή πρωθυπουργός• έρχεται ο βασιλεύς των όλων. Το πιστεύεις;
«Ιδού ό Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός...». Πώς να τον προϋπαντήσουμε; Να πλέξουμε στεφάνια, να κόψουμε κλαδιά, να στρώσουμε τα ρούχα μας στους δρόμους, να στήσουμε αψίδες;... Κάτι ανώτερο μας ζητάει. Θα το κάνουμε άραγε; Θα το πω κατά καθήκον, και θα μιλήσω απλά να με καταλάβετε.
• Οι Ιουδαίοι έβγαλαν τα ρούχα τους• κ' εμείς ας βγάλουμε το ρούχο της ψυχής μας το βρωμερό και ακάθαρτο. Φοράς ένα πουκάμισο• πόσο το κρατάς πάνω σου; Σχεδόν κάθε μέρα δεν αλλάζεις; Το βγάζεις καί το πάς στο πλυντήριο, για να είσαι καθαρός, καί μάλιστα τώρα τις γιορτές. Ω υποκρισία! Το ρούχο του σώματος το καθαρίζουμε, το ρούχο της ψυχής το έχουμε χρόνια άπλυτο, βρωμοκοπάει και οι άγγελοι δεν υποφέρουν τη βρώμα. τι πρέπει να γίνη; Στο πλυντήριο!.
Υπάρχει εξήγησης. Ό Χριστός, άφ' ότου βγήκε στο δημόσιο βίο, έκανε τόσο πολλά και τόσο μεγάλα θαύματα, πού δεν έκανε κανείς άλλος. Ευλόγησε το νερό και το έκανε κρασί. Με πέντε ψωμιά χόρτασε πέντε χιλιάδες ανθρώπους εκτός «γυναικών και παιδιών» (Ματθ. 14,21). Ένα νεύμα του έφθασε να κάνη μια αγέλη χοίρων να πέση στη θάλασσα. Ένας λόγος του έκανε τους ανέμους να σιωπήσουν. Θεράπευσε λεπρούς άπ' την ανίατη ασθένεια τους, έδωσε το φως σε τυφλούς, έκανε παραλύτους να σηκωθούν όρθιοι, θεράπευσε κάθε ασθένεια, έβγαλε δαιμόνια. Αλλά μικρά είναι αυτά• σήμερα εορτάζουμε το πιο μεγάλο θαύμα. Ποιο είναι αυτό;
Ας μην πιστεύουν οι άπιστοι, δικαίωμα τους• εμείς πιστεύουμε, και γι' αυτό έκκλησιαζόμεθα. Το λέει καθαρά η Εκκλησία• «Υπέρ του άγιου οίκου τούτου και των μετά πίστεως, ευλάβειας και φόβου Θεού εισιόντων εν αυτω (των εισερχομένων δηλαδή στο ναό)» (θ. Λειτ.). Πιστεύεις; έλα στην εκκλησία• δεν πιστεύεις; μην έρχεσαι, κάθισε στο καφενείο, κάνε ό,τι θέλεις, δεν έχει ανάγκη από μας τα σκουλήκια ο θεός. Κι αν εμείς δεν έρθουμε, η εκκλησία είναι πάλι γεμάτη. Πώς; είναι παρόντες άγγελοι και αρχάγγελοι.
Το πιο μεγάλο θαύμα λοιπόν, πού το εορτάζουμε σήμερα, ποιο είναι; Ότι ο Χριστός πήγε στα μνήματα. Κ' εμείς, θα πείτε, πάμε στα μνήματα. Ναι αλλά εμείς, και να φωνάξουμε και να κλάψουμε και ένα ποτάμι δάκρυα να χύσουμε πάνω στα μνήματα, νεκρός δεν σηκώνεται. Ο Χριστός όμως πήγε στα μνήματα, εκεί πού ήταν θαμμένος ο Λάζαρος, είπε ένα λόγο, και ο λόγος του αμέσως εκτελέσθηκε. «Λάζαρε, δεύρο έξω» (Ίωάν. 11,43) είπε, και ο Λάζαρος αναστήθηκε εκ νεκρών.
Αυτό το θαύμα διαδόθηκε αστραπιαίος σε όλη τη χώρα. Όλοι μιλούσαν πλέον για το Χριστό και έλεγαν Αυτός αξίζει να γίνη βασιλιάς μας• θα μας δίνη ψωμί, θα μας θεραπεύει από ασθένειες, θα μας σώζει από ορατούς και αόρατους εχθρούς, αυτός κάνει για βασιλιάς. Γι' αυτό σαν σήμερα, όταν άκουσαν ότι ο Χριστός έρχεται στα Ιεροσόλυμα, έγινε μια διαδήλωση πού όμοια της δεν έγινε ποτέ στον κόσμο. Έκλεισαν σπίτια και μαγαζιά, και χιλιάδες κόσμος, όλα τα Ιεροσόλυμα και οι ξένοι, βγήκαν χιλιόμετρα έξω να τον προϋπαντήσουν. Όταν είδαν το Χριστό να κάθεται πάνω σ' ένα γαϊδουράκι, έβγαλαν τα ρούχα τους, τα 'στρωσαν στο δρόμο να πατήσει, ανέβηκαν στα δένδρα κ' έκοψαν κλαδιά, κρατούσαν βάγια, και όλοι μαζί και τα παιδιά φώναζαν «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου... »(Ίωάν. 12,13).
Και ο Χριστός; Αν ήταν δημαγωγός άπ' αυτούς πού εκμεταλλεύονται τον ενθουσιασμό του λαού, θα άρπαζε την ευκαιρία να γίνη επίγειος Βασιλιάς. Δεν ήταν τέτοιος. Δεν ήρθε για να ίδρυση βασιλεία σαν τις βασιλείες του κόσμου τούτου πού έρχονται και παρέρχονται. Ό Χριστός ήρθε να ιδρύσει μια άλλη βασιλεία, πνευματική βασιλεία, πού έχει το θρόνο της μέσ' στις καρδιές των ανθρώπων. Έπειτα ο Χριστός έβλεπε. τι έβλεπε; Ότι αυτοί, πού τώρα φωνάζουν «ωσαννά», δε θα περάσουν πολλές μέρες καί το πρωί τής Μεγάλης Παρασκευής κάτω άπ' το πραιτόριο του Πιλάτου θα φωνάζουν «Άρον, Άρον, σταύρωσαν αυτόν» (Ίωάν. 19,15). Τι είν' αυτός ο κόσμος! Εκεί πού σε ανεβάζει μέχρι τα άστρα, εκεί σε ρίχνει στο χάος. Τέτοιοι ήταν καί οι Ιουδαίοι. Γι' αυτό ο Χριστός δεν εντυπωσιάζεται από την υποδοχή, αλλά «ίδών την πάλιν έκλαυσεν έπ' αυτή» (Λουκ. 19,41)• όταν είδε την πόλη των Ιεροσολύμων, έκλαψε. Εκεί πού άλλος θα αισθανόταν την πιο μεγάλη χαρά, εκείνος έκλαψε.
Απόψε το βράδυ, όταν θα χτυπήσει η καμπάνα, θ' ακούσουμε•«Ιδού ό Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός...». Ό Χριστός, αγαπητοί μου, έρχεται καί για μας. Πόσοι θα αισθανθούν το Ιερό ρίγος; Θεέ μου, πώς πάγωσαν οι καρδιές μπροστά στα μεγαλεία σου!
Έρχεται ό Βασιλεύς. Πρέπει να βγούμε να τον υποδεχθούμε. Όταν έρχεται κάποιος ξένος σε μια πόλη, του ετοιμάζουν μεγάλη υποδοχή. Πολύ καλά. Άλλα εδώ δεν έρχεται απλώς ο άλφα ή ο βήτα πρόεδρος της δημοκρατίας ή πρωθυπουργός• έρχεται ο βασιλεύς των όλων. Το πιστεύεις;
«Ιδού ό Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός...». Πώς να τον προϋπαντήσουμε; Να πλέξουμε στεφάνια, να κόψουμε κλαδιά, να στρώσουμε τα ρούχα μας στους δρόμους, να στήσουμε αψίδες;... Κάτι ανώτερο μας ζητάει. Θα το κάνουμε άραγε; Θα το πω κατά καθήκον, και θα μιλήσω απλά να με καταλάβετε.
• Οι Ιουδαίοι έβγαλαν τα ρούχα τους• κ' εμείς ας βγάλουμε το ρούχο της ψυχής μας το βρωμερό και ακάθαρτο. Φοράς ένα πουκάμισο• πόσο το κρατάς πάνω σου; Σχεδόν κάθε μέρα δεν αλλάζεις; Το βγάζεις καί το πάς στο πλυντήριο, για να είσαι καθαρός, καί μάλιστα τώρα τις γιορτές. Ω υποκρισία! Το ρούχο του σώματος το καθαρίζουμε, το ρούχο της ψυχής το έχουμε χρόνια άπλυτο, βρωμοκοπάει και οι άγγελοι δεν υποφέρουν τη βρώμα. τι πρέπει να γίνη; Στο πλυντήριο!.
Πλυντήριο ποιο είναι; Η μετάνοια και εξομολόγησης. Φωνάζει η Εκκλησία μας• «Πλύνε με Κύριε, «καί υπέρ χιόνα λευκανθήσομαι» (Ψαλμ. 50,9). Χωρίς εξομολόγηση Πάσχα δεν νοείται.
• Οι Ιουδαίοι κρατούσαν βάγια, σύμβολο νίκης• κ' εμείς ας υψώσουμε βάγια. Ποια είναι τα βάγια; Όπως ο Χριστός νίκησε την αμαρτία και το θάνατο, κ' εμείς να πολεμήσουμε καί να νικήσουμε τους τρεις εχθρούς• τον διάβολο, τον κόσμο, καί προ παντός τον εαυτό μας. Οι αρχαίοι προγονοί μας έλεγαν, ότι η πιο μεγάλη νίκη είναι να νικήσεις τον εαυτό σου. Ο Μέγας Αλέξανδρος κατέκτησε τον κόσμο, αλλά νικήθηκε από ένα πάθος, τη μέθη. Αν νικήσεις τα πάθη σου, όλα τα πάθη, τότε ταιριάζει να πάρεις στα χέρια σου τα βάγια.
• Οι Ιουδαίοι τέλος φώναζαν «ωσαννά», ζητωκραύγαζαν. Τίθεται το ερώτημα• Από το στόμα μας βγαίνει «ωσαννά»; Αντί δοξολογία, πολλές φορές ακούγεται βλαστήμια. Εγώ την αμαρτία αυτή τη θεωρώ ως τη μεγαλύτερη• και αν μας καταστρέψει ο Θεός, θα μας καταστρέψει εξ αιτίας της. Ούτε Τούρκοι δέ βλαστημάνε το Θεό, όπως εμείς. Θα τιμωρηθούμε, διότι είμεθα αμετανόητοι. Νομίζουμε ότι δεν υπάρχει αφέντης πού κυβερνάει τον κόσμο. Υπάρχει «ό επιβλέπων επί την γήν και ποιών αυτήν τρέμειν...» (Ψαλμ. 103,32).
• Οι Ιουδαίοι κρατούσαν βάγια, σύμβολο νίκης• κ' εμείς ας υψώσουμε βάγια. Ποια είναι τα βάγια; Όπως ο Χριστός νίκησε την αμαρτία και το θάνατο, κ' εμείς να πολεμήσουμε καί να νικήσουμε τους τρεις εχθρούς• τον διάβολο, τον κόσμο, καί προ παντός τον εαυτό μας. Οι αρχαίοι προγονοί μας έλεγαν, ότι η πιο μεγάλη νίκη είναι να νικήσεις τον εαυτό σου. Ο Μέγας Αλέξανδρος κατέκτησε τον κόσμο, αλλά νικήθηκε από ένα πάθος, τη μέθη. Αν νικήσεις τα πάθη σου, όλα τα πάθη, τότε ταιριάζει να πάρεις στα χέρια σου τα βάγια.
• Οι Ιουδαίοι τέλος φώναζαν «ωσαννά», ζητωκραύγαζαν. Τίθεται το ερώτημα• Από το στόμα μας βγαίνει «ωσαννά»; Αντί δοξολογία, πολλές φορές ακούγεται βλαστήμια. Εγώ την αμαρτία αυτή τη θεωρώ ως τη μεγαλύτερη• και αν μας καταστρέψει ο Θεός, θα μας καταστρέψει εξ αιτίας της. Ούτε Τούρκοι δέ βλαστημάνε το Θεό, όπως εμείς. Θα τιμωρηθούμε, διότι είμεθα αμετανόητοι. Νομίζουμε ότι δεν υπάρχει αφέντης πού κυβερνάει τον κόσμο. Υπάρχει «ό επιβλέπων επί την γήν και ποιών αυτήν τρέμειν...» (Ψαλμ. 103,32).
Λοιπόν, αδελφοί μου, τις άγιες αυτές ήμερες σας ομιλώ με γλώσσα σκληρά, διότι είναι σκληρά η καρδιά μας και πρέπει να το νιώσουμε• και σας παρακαλώ να σπεύσετε να εξομολογηθείτε. Τότε θα δείτε τι παράδεισος θα φυτρώσει μέσ' στην καρδιά σας. Έτσι μόνο αξίζει να εορτάζουμε.
Τις άγιες αυτές ήμερες ο Κύριος μας καλεί να τον υποδεχθούμε. Είθε από τα στόματα όλων μας ν' ακουστή το «ωσαννά», για να έχουμε την ευλογία του Χριστού.
Αμήν.
Επίσκοπος Αυγουστίνος Ν. Καντιώτης
ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΜΕΝΗ ΟΜΙΛΙΑ Η ΟΠΟΙΑ ΕΓΙΝΕ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΤΟΥ ΆΓΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ ΤΗΝ 15-04-1979.
