Κυριακάτικο Κήρυγμα
Κυριακή μετά τήν Ὕψωσιν
(Μάρκ. η΄ 34 – θ΄ 1)
Ἡ σημερινὴ Κυριακὴ ὀνομάζεται Κυριακὴ μετὰ τὴν Ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Στὸ Εὐαγγέλιο δὲ τοῦ εὐαγγελιστοῦ Μάρκου, ποὺ διαβάστηκε, ἀκούστηκε ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ περὶ αὐταπαρνήσεως. Νὰ τί λέγει ἀκριβῶς ὁ Χριστὸς στοὺς ἀνθρώπους· «Ἐκεῖνος ποὺ θέλει νὰ γίνει ὁπαδός μου καὶ νὰ μὲ ἀκολουθήσει ὡς μαθητής μου, ἂς διακόψει κάθε σχέση μὲ τὸν κακὸ ἑαυτόν του, ἂς λάβει τὴν ἀπόφαση νὰ ὑποστεῖ δι᾿ ἐμὲ κάθε θλίψη καὶ δοκιμασία μὰ καὶ θάνατο καὶ τότε ἂς μὲ ἀκολουθήσει...».
Μὲ τὴν πρόσκληση αὐτὴ ὁ Χριστὸς δηλώνει πὼς ὁ ἄνθρωπος καλεῖται νὰ Τὸν ἀκολουθήσει μὲ ἐλεύθερη διάθεση καὶ καθαρὴ προθυμία. Μὲ ἀπόφαση σταθερή, γιατὶ μόνο μὲ τὶς προϋποθέσεις αὐτὲς μπορεῖ νὰ κάνει τὴν ἐκλογή του. Ἐπειδὴ συμβαίνει κάποτε νὰ γίνει κάποιος μαθητὴς ἄλλου κατὰ τύχη ἢ ἀπὸ θέληση ἑνὸς τρίτου. Δηλαδὴ νὰ μὴν εἶναι δική του ἐπιλογὴ παρμένει ἀπὸ ἐλεύθερη βούληση.
Στὴν κλήση τῶν Μαθητῶν Του ὁ Χριστὸς νὰ θυμηθοῦμε πὼς χρησιμοποίησε τὸ ἴδιο προκσλητήριο· «Ἀκολούθησέ με!». Ἐτοῦτο δὲ τὸ «ἀκολούθησέ με» ἐκφράζει τὴν πρόσκληση γιὰ ἀληθινὴ μαθητεία. Δηλαδὴ συνακολουθία Χριστοῦ στὸ καθῆκον, στὸν ἀγῶνα καὶ τὴ θυσία, γιὰ νὰ καταλήξει στὴ συνέχεια συνακολουθία καὶ στὴ δόξα Του.
Ἡ μαθητεία ὅμως τοῦ Χριστοῦ ξεκινάει ἀπὸ τὴν ἀπάρνηση τοῦ ἑαυτοῦ μας γιὰ τὸ θέλημά Του καὶ τὴ δόξα Του. Ὕστερα ὀφείλουμε νὰ ἀπαρνηθοῦμε τὸν ἑαυτόν μας γιὰ τοὺς ἄλλους, τοὺς ἀδελφούς μας. Καὶ τέλος ν᾿ ἀπαρνηθοῦμε ἕναν κακὸ ἑαυτό, ποὺ μᾶς ὁδηγεῖ πρὸς τὰ κάτω καὶ νὰ ἐνστερνιστοῦμε τὸν καλό, ποὺ κατευθύνει τὴν ὕπαρξη μας πρὸς τὰ ἐπάνω.
Ἡ ἀπάντηση ὅμως καὶ ἡ ἄρση τοῦ σταυροῦ εἶναι πρωτίστως συνακολουθία τοῦ Χριστοῦ μέχρι τὸ θάνατο καὶ μάλιστα ὀδυνηρό. Αὐτὸ λοιπὸν τὸ μποροῦμε; Νὰ εἴμαστε δηλαδὴ μαζί του ὄχι μόνο στὶς χαρὲς καὶ τὶς δόξες, μὰ καὶ στὶς θλίψεις καὶ στὸν πόνο; Κι ἀκόμη, ὄχι ὡς ἕνα γεγονὸς ἅπαξ γενόμενο «ἀλλὰ διὰ παντὸς τοῦ βίου τοῦτο δεῖ ποιεῖν».
Αὐτὸ ὅμως τὸ σημεῖο τῆς ἐντολῆς τοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ τὸν ὕψιστο βαθμὸ αὐταπαρνήσεως, «νὰ ἀρνηθεῖ κάποιος τὸν ἑαυτόν του μέχρι τὸν θάνατο». Μὲ ἄλλα λόγια ὁ πιστὸς ἄνθρωπος ὀφείλει νὰ διακόψει ὁριστικὰ κάθε σχέση μὲ τὸν κακὸ ἑαυτόν του καὶ νὰ θάψει κάθε ἁμαρτωλὴ σκέψη, ἀπόφαση, ἐνέργεια, πράξη. Δηλαδὴ νὰ πεθάνει μέσα μας ὁ παλαιὸς ἄνθρωπος καὶ νὰ ζήσει ὁ καινούργιος, αὐτὸς ποὺ εἶναι σύμφυτος μὲ τὸν Χριστὸ, κατὰ τὸν ἀπόστολο Παῦλο.
Μ᾿ αὐτὸ τὸν τρόπο ἐπιτυγχάνεται πλήρης συμμόρφωση πρὸς τὸ ὑπόδειγμα τοῦ ἐσταυρωμένου Χριστοῦ καὶ ἐλεύθερη ὑπόταξη στὸ θέλημά Του. Ταυτόχρονα ἀποδεχόμαστε κάθε θλίψη ποὺ ὁ κόσμος παρέχει μὲ τὶς ποικίλες ἐνέργειές του. Ἐπειδὴ ἡ ἐκτέλεση τοῦ καλοῦ καὶ ἡ ἀποφυγὴ τοῦ κακοῦ πολλὲς φορὲς κοστίζει, κάποτε καὶ ἐπώδυνα.
Ἕκαστος δὲ ἄνθρωπος ἔχει τὸ δικό του σταυρό «καὶ ἐπ᾿ αὐτοῦ πρέπει νὰ ὑπολογίζει». Αὐτὸν ποὺ ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς μᾶς ἔδωσε καὶ προσαρμόζεται στὰ μέτρα μας καὶ στὶς δυνάμεις μας. Συνεπῶς δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ δημιουργοῦμε δικούς μας σταυρούς, ὑπερεκτιμώντας ἢ ὑποτιμώντας τὶς δυνάμεις μας, γιατὶ ἔτσι ἀντιβαίνουμε στὸ θέλημα τοῦ Χριστοῦ.
Ἡ ἄρση δὲ τοῦ σταυροῦ, δὲν πρέπει νὰ γίνεται μὲ γογγυσμό, ἀντίδραση ἢ μοιρολατρία. Ὅλ᾿ αὐτὰ δὲν ἔχουν θέση στὸ χῶρο τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλὰ ἀντίθετα νὰ γίνεται μὲ διάθεση ἀγωνιστική, μὲ ἐσωτερικὴ χαρὰ καὶ γνήσια ταπείνωση, γνωρίζοντας πὼς ἐξ αὐτῆς τῆς ἐνέργειας θὰ προκύψει βέβαιη ὠφέλεια γιὰ ἐμᾶς.
Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἡ ἀκολουθία τοῦ Χριστοῦ εἶναι σπουδαῖο καὶ βασικὸ ἔργο ὅλων μας. Ἡ ἀκολουθία αὐτή, ποὺ προϋποθέτει τὴν ἀπάρνηση τοῦ κακοῦ ἑαυτοῦ μας καὶ τὴν ἄρση τοῦ σταυροῦ γιὰ ἀγῶνα τοῦ καλοῦ, ταυτίζεται μὲ τὴν ὁμολογία τοῦ ἀποστόλου Παύλου ποὺ ἀναφέρεται στὴν πρὸς Γαλάτας ἐπιστολή του: «Ἔχω σταυρωθεῖ καὶ πεθάνει μαζὶ μὲ τὸν Χριστό, ...δὲν ζῶ πλέον ἐγὼ, ὁ παλαιὸς δηλαδὴ ἄνθρωπος, ἀλλὰ ζεῖ μέσα μου ὁ Χριστός. Τὴν φυσικὴ δὲ ζωή ποὺ ζῶ μέσα στὸ σῶμα μου τώρα..., ζῶ ἐμπνεόμενος καὶ κυριαρχούμενος ἀπὸ τὴν πίστη στὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ, ποὺ μ᾿ ἀγάπησε καὶ παρέδωσε τὸν ἑαυτόν του γιὰ τὴν σωτηρία μου».
Βρισκόμενοι ἐμεῖς μπροστὰ σ᾿ αὐτὰ τὰ πνευματικὰ ἀναστήματα μ᾿ αὐτὴ τὴν αὐταπάρνηση καὶ τὴ θυσιαστικὴ προσφορά, αἰσθανόμαστε μικροὶ καὶ ἀδύναμοι. Εἴμαστε πολὺ λίγοι. Μὰ κι αὐτὸ τὸ λίγο, λυμφατικὸ καὶ ἀδύναμο, προσφερόμενο μὲ στέρεη θέληση, βαθειὰ ἀγάπη καὶ γνήσια ταπείνωση, στὰ μάτια τοῦ Θεοῦ γίνεται μεγάλο καὶ σπουδαῖο καὶ πλούσιο. Γιατί ἐμεῖς οἱ μικροὶ αὐτὸ ἔχουμε νὰ δώσουμε, τὸ λίγο, ποὺ μὲ τὴ δική Του χάρη πολλαπλασιάζεται καὶ πλουτίζεται.
Γι᾿ αὐτό, ἀκολουθώντας τὸ παράδειγμα τοῦ Χριστοῦ, τῶν Μαθητῶν, τῶν Ἁγίων, τῶν ἀνθρώπων μὲ πνευματικὴ ἀκτινοβολία καὶ θυσιαστικὴ προσφορά, ἀκουμπᾶμε στὰ πόδια Του τὸ δικό μας λίγο καὶ εἴμαστε σίγουροι πὼς θὰ τὸ κάνει πολύ, εὐλογώντας το.
Τότε, πόσο ὄμορφα καὶ ἐλπιδοφόρα ἀκούγονται τὰ λόγια τοῦ ἀποστόλου Παύλου, γράφοντας πρὸς τοὺς Ρωμαίους: «Πόσο ὡραῖα εἶναι τὰ πόδια ἐκείνων ποὺ ἀναγγέλλουν τὸ χαρμόσυνο ἄγγελμα τῆς εἰρήνης... τὰ πόδια ἐκείνων ποὺ εὐαγγελίζονται τὰ ἀγαθὰ καὶ τὶς εὐλογίες ποὺ μᾶς ἐξασφάλισε ὁ Λυτρωτής»!
Μὲ τὴν πρόσκληση αὐτὴ ὁ Χριστὸς δηλώνει πὼς ὁ ἄνθρωπος καλεῖται νὰ Τὸν ἀκολουθήσει μὲ ἐλεύθερη διάθεση καὶ καθαρὴ προθυμία. Μὲ ἀπόφαση σταθερή, γιατὶ μόνο μὲ τὶς προϋποθέσεις αὐτὲς μπορεῖ νὰ κάνει τὴν ἐκλογή του. Ἐπειδὴ συμβαίνει κάποτε νὰ γίνει κάποιος μαθητὴς ἄλλου κατὰ τύχη ἢ ἀπὸ θέληση ἑνὸς τρίτου. Δηλαδὴ νὰ μὴν εἶναι δική του ἐπιλογὴ παρμένει ἀπὸ ἐλεύθερη βούληση.
Στὴν κλήση τῶν Μαθητῶν Του ὁ Χριστὸς νὰ θυμηθοῦμε πὼς χρησιμοποίησε τὸ ἴδιο προκσλητήριο· «Ἀκολούθησέ με!». Ἐτοῦτο δὲ τὸ «ἀκολούθησέ με» ἐκφράζει τὴν πρόσκληση γιὰ ἀληθινὴ μαθητεία. Δηλαδὴ συνακολουθία Χριστοῦ στὸ καθῆκον, στὸν ἀγῶνα καὶ τὴ θυσία, γιὰ νὰ καταλήξει στὴ συνέχεια συνακολουθία καὶ στὴ δόξα Του.
Ἡ μαθητεία ὅμως τοῦ Χριστοῦ ξεκινάει ἀπὸ τὴν ἀπάρνηση τοῦ ἑαυτοῦ μας γιὰ τὸ θέλημά Του καὶ τὴ δόξα Του. Ὕστερα ὀφείλουμε νὰ ἀπαρνηθοῦμε τὸν ἑαυτόν μας γιὰ τοὺς ἄλλους, τοὺς ἀδελφούς μας. Καὶ τέλος ν᾿ ἀπαρνηθοῦμε ἕναν κακὸ ἑαυτό, ποὺ μᾶς ὁδηγεῖ πρὸς τὰ κάτω καὶ νὰ ἐνστερνιστοῦμε τὸν καλό, ποὺ κατευθύνει τὴν ὕπαρξη μας πρὸς τὰ ἐπάνω.
Ἡ ἀπάντηση ὅμως καὶ ἡ ἄρση τοῦ σταυροῦ εἶναι πρωτίστως συνακολουθία τοῦ Χριστοῦ μέχρι τὸ θάνατο καὶ μάλιστα ὀδυνηρό. Αὐτὸ λοιπὸν τὸ μποροῦμε; Νὰ εἴμαστε δηλαδὴ μαζί του ὄχι μόνο στὶς χαρὲς καὶ τὶς δόξες, μὰ καὶ στὶς θλίψεις καὶ στὸν πόνο; Κι ἀκόμη, ὄχι ὡς ἕνα γεγονὸς ἅπαξ γενόμενο «ἀλλὰ διὰ παντὸς τοῦ βίου τοῦτο δεῖ ποιεῖν».
Αὐτὸ ὅμως τὸ σημεῖο τῆς ἐντολῆς τοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ τὸν ὕψιστο βαθμὸ αὐταπαρνήσεως, «νὰ ἀρνηθεῖ κάποιος τὸν ἑαυτόν του μέχρι τὸν θάνατο». Μὲ ἄλλα λόγια ὁ πιστὸς ἄνθρωπος ὀφείλει νὰ διακόψει ὁριστικὰ κάθε σχέση μὲ τὸν κακὸ ἑαυτόν του καὶ νὰ θάψει κάθε ἁμαρτωλὴ σκέψη, ἀπόφαση, ἐνέργεια, πράξη. Δηλαδὴ νὰ πεθάνει μέσα μας ὁ παλαιὸς ἄνθρωπος καὶ νὰ ζήσει ὁ καινούργιος, αὐτὸς ποὺ εἶναι σύμφυτος μὲ τὸν Χριστὸ, κατὰ τὸν ἀπόστολο Παῦλο.
Μ᾿ αὐτὸ τὸν τρόπο ἐπιτυγχάνεται πλήρης συμμόρφωση πρὸς τὸ ὑπόδειγμα τοῦ ἐσταυρωμένου Χριστοῦ καὶ ἐλεύθερη ὑπόταξη στὸ θέλημά Του. Ταυτόχρονα ἀποδεχόμαστε κάθε θλίψη ποὺ ὁ κόσμος παρέχει μὲ τὶς ποικίλες ἐνέργειές του. Ἐπειδὴ ἡ ἐκτέλεση τοῦ καλοῦ καὶ ἡ ἀποφυγὴ τοῦ κακοῦ πολλὲς φορὲς κοστίζει, κάποτε καὶ ἐπώδυνα.
Ἕκαστος δὲ ἄνθρωπος ἔχει τὸ δικό του σταυρό «καὶ ἐπ᾿ αὐτοῦ πρέπει νὰ ὑπολογίζει». Αὐτὸν ποὺ ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς μᾶς ἔδωσε καὶ προσαρμόζεται στὰ μέτρα μας καὶ στὶς δυνάμεις μας. Συνεπῶς δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ δημιουργοῦμε δικούς μας σταυρούς, ὑπερεκτιμώντας ἢ ὑποτιμώντας τὶς δυνάμεις μας, γιατὶ ἔτσι ἀντιβαίνουμε στὸ θέλημα τοῦ Χριστοῦ.
Ἡ ἄρση δὲ τοῦ σταυροῦ, δὲν πρέπει νὰ γίνεται μὲ γογγυσμό, ἀντίδραση ἢ μοιρολατρία. Ὅλ᾿ αὐτὰ δὲν ἔχουν θέση στὸ χῶρο τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλὰ ἀντίθετα νὰ γίνεται μὲ διάθεση ἀγωνιστική, μὲ ἐσωτερικὴ χαρὰ καὶ γνήσια ταπείνωση, γνωρίζοντας πὼς ἐξ αὐτῆς τῆς ἐνέργειας θὰ προκύψει βέβαιη ὠφέλεια γιὰ ἐμᾶς.
Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἡ ἀκολουθία τοῦ Χριστοῦ εἶναι σπουδαῖο καὶ βασικὸ ἔργο ὅλων μας. Ἡ ἀκολουθία αὐτή, ποὺ προϋποθέτει τὴν ἀπάρνηση τοῦ κακοῦ ἑαυτοῦ μας καὶ τὴν ἄρση τοῦ σταυροῦ γιὰ ἀγῶνα τοῦ καλοῦ, ταυτίζεται μὲ τὴν ὁμολογία τοῦ ἀποστόλου Παύλου ποὺ ἀναφέρεται στὴν πρὸς Γαλάτας ἐπιστολή του: «Ἔχω σταυρωθεῖ καὶ πεθάνει μαζὶ μὲ τὸν Χριστό, ...δὲν ζῶ πλέον ἐγὼ, ὁ παλαιὸς δηλαδὴ ἄνθρωπος, ἀλλὰ ζεῖ μέσα μου ὁ Χριστός. Τὴν φυσικὴ δὲ ζωή ποὺ ζῶ μέσα στὸ σῶμα μου τώρα..., ζῶ ἐμπνεόμενος καὶ κυριαρχούμενος ἀπὸ τὴν πίστη στὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ, ποὺ μ᾿ ἀγάπησε καὶ παρέδωσε τὸν ἑαυτόν του γιὰ τὴν σωτηρία μου».
Βρισκόμενοι ἐμεῖς μπροστὰ σ᾿ αὐτὰ τὰ πνευματικὰ ἀναστήματα μ᾿ αὐτὴ τὴν αὐταπάρνηση καὶ τὴ θυσιαστικὴ προσφορά, αἰσθανόμαστε μικροὶ καὶ ἀδύναμοι. Εἴμαστε πολὺ λίγοι. Μὰ κι αὐτὸ τὸ λίγο, λυμφατικὸ καὶ ἀδύναμο, προσφερόμενο μὲ στέρεη θέληση, βαθειὰ ἀγάπη καὶ γνήσια ταπείνωση, στὰ μάτια τοῦ Θεοῦ γίνεται μεγάλο καὶ σπουδαῖο καὶ πλούσιο. Γιατί ἐμεῖς οἱ μικροὶ αὐτὸ ἔχουμε νὰ δώσουμε, τὸ λίγο, ποὺ μὲ τὴ δική Του χάρη πολλαπλασιάζεται καὶ πλουτίζεται.
Γι᾿ αὐτό, ἀκολουθώντας τὸ παράδειγμα τοῦ Χριστοῦ, τῶν Μαθητῶν, τῶν Ἁγίων, τῶν ἀνθρώπων μὲ πνευματικὴ ἀκτινοβολία καὶ θυσιαστικὴ προσφορά, ἀκουμπᾶμε στὰ πόδια Του τὸ δικό μας λίγο καὶ εἴμαστε σίγουροι πὼς θὰ τὸ κάνει πολύ, εὐλογώντας το.
Τότε, πόσο ὄμορφα καὶ ἐλπιδοφόρα ἀκούγονται τὰ λόγια τοῦ ἀποστόλου Παύλου, γράφοντας πρὸς τοὺς Ρωμαίους: «Πόσο ὡραῖα εἶναι τὰ πόδια ἐκείνων ποὺ ἀναγγέλλουν τὸ χαρμόσυνο ἄγγελμα τῆς εἰρήνης... τὰ πόδια ἐκείνων ποὺ εὐαγγελίζονται τὰ ἀγαθὰ καὶ τὶς εὐλογίες ποὺ μᾶς ἐξασφάλισε ὁ Λυτρωτής»!
Ἀρχιμ. Ν.Π.
imml.gr
