Ὅταν κάποιος θεωρεῖ ὅλους τούς ἀνθρώπους καλούς, αὐτός εἶναι καθαρός στήν καρδιά. Αὐτό τονίζει καί ἡ Ἁγία Γραφή, συμβουλεύοντας τούς ἀνθρώπους νά θεωροῦν τούς ἄλλους ἀνώτερους ἀπό τόν ἑαυτό τους. Καί ὁ προφήτης Ἀββακούμ λέει ὅτι «τό καλό καί ἀγαθό μάτι δέν βλέπει ποτέ πονηρά». Χρειάζεται μεγάλος ἀγώνας γιά νά φτάσει κανείς στήν πρώτη ἀθωότητα, ὅπως βγήκαμε ἀπό τά χέρια τοῦ Δημιουργοῦ. Πρέπει νά γίνει κανείς σάν τό νήπιο πού τό χαρακτηρίζει ἡ ἁπλότητα καί ἡ ἀκακία.
Μπορεῖ ὅμως ὁ ἄνθρωπος νά φτάσει σ᾿ αὐτό τό μέτρο τῆς ἀρετῆς; Ὑπῆρξαν ἄνθρωποι πού ἔφτασαν πολύ ψηλά στήν ἀρετή, ὅπως ὁ ἀββᾶς Σισώης καί τόσοι ἄλλοι πού νεκρώθηκαν γιά τόν κόσμο, σάν τά βρέφη πού τά μεταφέρεις ἀπό τόν ἕνα τόπο στόν ἄλλο, χωρίς νά καταλαβαίνουν τίποτε.
Ὅποιος θέλει νά προκόψει στήν ἀρετή, πρέπει νά κλαίει γιά τίς ἁμαρτίες του καί νά παρακαλεῖ τόν Θεό νύχτα καί μέρα νά τόν συγχωρήσει. Ἡ ἀρετή θέλει καθημερινή ἄσκηση. Ἄν δέν νεκρωθεῖ κανείς γιά τήν ἁμαρτία καί ὅλα ὅσα σχετίζονται μ᾿ αὐτήν, πάντα θά μένει πίσω πνευματικά καί δέν θά αἰσθάνεται ποτέ ἱκανοποιημένος. Πένθος, δάκρυα, προσευχές, μελέτη τῶν θείων Γραφῶν καί ἐλεημοσύνες πρέπει νά εἶναι ἡ καθημερινή τροφή τῆς ψυχῆς.
Οἱ ἅγιοι ἔφτασαν σέ ὕψη ἀρετῆς γιατί ἔκαναν καθημερινό καί ἀσταμάτητο ἀγώνα γιά τήν ἀποκτησή της. Ἄν κι ἐμεῖς δέν κλάψουμε εἰλικρινά γιά τίς ἁμαρτίες μας καί δέν ἀγωνιστοῦμε, ὁ Θεός θά μᾶς ἀποστραφεῖ καί ἡ ψυχή μας θά μείνει φτωχή σέ ἀρετές. Τά πάθη ἔχουν ρίξει βαθειές ρίζες μέσα στήν ψυχή μας καί δέν ξεριζώνονται εὔκολα. Ἄς παρακαλέσουμε τόν Κύριο νά μᾶς βοηθήσει στόν ἀγώνα μας αὐτό, γιατί μόνοι μας δέν πρόκειται νά κάνουμε τίποτε.
