Η μελέτη του Ευαγγελίου
Όταν μελετάς το Ευαγγέλιο, μη ζητάς απόλαυση, μη ζητάς έξαρση, μη ζητάς περίλαμπρες σκέψεις. Ζήτα να δεις την αλάθητη αγία Αλήθεια. Μην αρκείσαι στην άκαρπη μελέτη του Ευαγγελίου. Μελέτα το έμπρακτα. Αγωνίσου να εκπληρώνεις τιςεντολές του. Σαν βιβλίο ζωής, μελέτα το με τη ζωή σου.
Μη νομίζεις ότι χωρίς λόγο το πιο ιερό βιβλίο, το Τετραευάγγελο, αρχίζει με το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο και τελειώνει με το κατά Ιωάννην. Ο Ματθαίος μας διδάσκει περισσότερο το πως να εκπληρώνουμε το θείο θέλημα, και οι διδαχές του ταιριάζουν σ’ εκείνους που αρχίζουν να βαδίζουν στον δρόμο του Θεού.
Ο Ιωάννης αναφέρεται περισσότερο στον τρόπο της ενώσεως του Θεού με τον ανακαινισμένο από τις εντολές άνθρωπο. Αυτή την ένωση την κατορθώνουν όσοι έχουν προχωρήσει στον δρόμο του Θεού.
Ανοίγοντας το άγιο Ευαγγέλιο, να θυμάσαι ότι αυτό θα καθορίσει την αιώνια κατάστασή σου. Όλοι θα κριθούμε σύμφωνα μ’ Αυτό και είτε θα σωθούμε, είτε θα κολαστούμε αιώνια. «Αυτός που με απορρίπτει», λέει ο Κύριος, «και δεν δέχεται τα λόγια μου, σ’ αυτά θα βρει Εκείνον που θα τον δικάσει• ο λόγος που κήρυξα, αυτός θα τον κρίνει την έσχατη ημέρα» [1].
Ο Θεός αποκάλυψε το θέλημά Του σ’ ετούτον τον τιποτένιο κόκκο σκόνης που λέγεται άνθρωπος! Το βιβλίο όπου είναι καταγραμμένο το πανάγιο και σωτήριο θέλημά Του, βρίσκεται στα χέρια σου. Μπορείς είτε να δεχθείς, είτε να απορρίψεις το θέλημα του Πλάστη και Σωτήρα σου.
Από σένα τον ίδιο εξαρτάται είτε η αιώνια ζωή σου είτε ο αιώνιος θάνατός σου. Αναλογίσου, λοιπόν, πόση προσοχή και πόση σύνεση πρέπει να δείξεις. Μην παίζεις με την αιωνιότητα!
Με συντριμμένο πνεύμα να προσεύχεσαι στον Κύριο, για να σου ανοίξει τα μάτια, να δεις τα θαύματα που κρύβονται στον νόμο Του [2], στο Ευαγγέλιο. Ο Λόγος του Θεού ανοίγει τα μάτια της ψυχής και επιτελεί θαυμαστά τη θεραπεία της από την αμαρτία. Οι θεραπείες των σωμάτων, που επιτελούσε ο Κύριος, ήταν απλώς εικονισμοί και αποδείξεις των θεραπειών των ψυχών, αποδείξεις αναγκαίες για τους σαρκικούς ανθρώπους με τον τυφλωμένο από τη φιληδονία νου [3].
Διάβαζε το Ευαγγέλιο με μεγάλη ευλάβεια και προσοχή. Κανένα χωρίο του μη θεωρήσεις ασήμαντο, κανένα χωρίο του μην παρατρέξεις ανεξέταστα. Κάθε γιώτα του Ευαγγελίου ακτινοβολεί ζωή. Η αδιαφορία για τη ζωή είναι θάνατος. Διαβάζοντας για τους λεπρούς, τους παράλυτους, τους τυφλούς, τους χωλούς και τους δαιμονισμένους, που θεράπευε ο Κύριος, να συλλογίζεσαι πως η ψυχή σου, καταπληγωμένη από την αμαρτία και αιχμαλωτισμένη από τους δαίμονες, μοιάζει σ’ αυτούς τους αρρώστους. Να διδαχθείς από το Ευαγγέλιο την πίστη τους. Ο Κύριος θα κάνει καλά κι εσένα, αν με πίστη, όπως εκείνοι, Τον ικετεύεις ακατάπαυστα για την θεραπεία σου.
Για ν’ αξιωθείς να λάβεις την ίαση, πρέπει να αποκτήσεις κατάλληλη ψυχική διάθεση. Την ίαση λαβαίνουν όσοι έχουν επίγνωση της αμαρτωλότητάς τους και παίρνουν απόφαση να την εγκαταλείψουν [4]. Ο Σωτήρας είναι άχρηστος στους υπερήφανους δικαίους, στην πραγματικότητα αμαρτωλούς, που δεν βλέπουν την αμαρτωλότητά τους [5]. Το να δει κανείς την αμαρτωλότητα, την πτώση όλου του ανθρώπινου γένους, είναι ιδιαίτερο χάρισμα του Θεού. Ζήτησέ Του αυτό το χάρισμα, και όταν το λάβεις, θα σου γίνει πολύ περισσότερο κατανοητό το βιβλίο του ουράνιου Γιατρού, το Ευαγγέλιο.
Προσπάθησε να κάνεις οικείο στον νου και την καρδιά σου το Ευαγγέλιο. Ας πλέει ο νους σου μέσα του, ας ζει μέσα του. Έτσι πιο εύκολα όλη σου η δραστηριότητα θα γίνει ευαγγελική. Αυτό μπορεί ο καθένας να το πετύχει με την ακατάπαυστη εντρύφηση στο Ευαγγέλιο και την ευλαβική μελέτη του.
Ο όσιος Παχώμιος ο Μέγας (15 Μαΐου), ένας από τους πιο ονομαστούς αρχαίους πατέρες, γνώριζε απ’ έξω το Ευαγγέλιο. Έπειτα από θεία αποκάλυψη, μάλιστα, παρακινούσε και τους μαθητές του να το μαθαίνουν. Έτσι το Ευαγγέλιο τους συντρόφευε και τους χειραγωγούσε παντού και πάντα. Γιατί, άραγε, οι σύγχρονοι χριστιανοί παιδαγωγοί δεν στολίζουν τον νου των αθώων μικρών παιδιών με το Ευαγγέλιο, αντί να το γεμίζουν με τους μύθους του Αισώπου και άλλες μάταιες γνώσεις;
Τι ευτυχία, τι πλούτος η απομνημόνευση του Ευαγγελίου! Δεν έχουμε, βλέπετε, τη δυνατότητα να προβλέπουμε τις μεταλλαγές των βιοτικών μας συνθηκών και τις συμφορές που θα μας βρουν στη διάρκεια της επίγειας ζωής μας. Έτσι, το Ευαγγέλιο που έχει αποθηκευθεί στη μνήμη, μελετάται από τον τυφλό, ακολουθεί τον κατάδικο στη φυλακή, συνομιλεί με τον αγρότη στο χωράφι, νουθετεί τον δικαστή στο δικαστήριο, χειραγωγεί τον έμπορο στην αγορά, παρηγορεί τον άρρωστο στον καιρό της κουραστικής αϋπνίας και της βαριάς μοναξιάς του.
Μην αποτολμήσεις, πάντως, να εξηγήσεις μόνος σου το Ευαγγέλιο και τα άλλα βιβλία της αγίας Γραφής, που γράφηκαν από τους προφήτες και τους αποστόλους: όχι αυθαίρετα αλλά με τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος [6].
Αν, λοιπόν, δεν γράφτηκαν αυθαίρετα, δεν είναι αλόγιστο το να ερμηνεύονται αυθαίρετα; Το Άγιο Πνεύμα έγραψε μέσω των προφητών και των αποστόλων τον λόγο του Θεού και τον ερμήνευσε μέσω των αγίων πατέρων. Τόσο η δυνατότητα καταγραφής του λόγου του Θεού, όσο και η δυνατότητα ερμηνείας του αποτελούν δώρα, χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Αυτό και μόνο δέχεται η αγία Ορθόδοξη Εκκλησία. Αυτό και μόνο δέχονται τα γνήσια παιδιά της.
Όποιος ερμηνεύει τη Γραφή αυθαίρετα, απορρίπτει την αγιοπνευματική ερμηνεία της από τους αγίους πατέρες. Και όποιος απορρίπτει την αγιοπνευματική ερμηνεία της Γραφής, αναμφίβολα απορρίπτει και την ίδια τη Γραφή. Και καταντά ο λόγος του Θεού, που είναι λόγος σωτηρίας, να γίνεται για τους αυθαίρετους ερμηνευτές του, θανάσιμο δίστομο ξίφος, με το οποίο θανατώνουν οι ίδιοι τις ψυχές τους, οδηγώντας τες στην αιώνια καταστροφή [7]. Έτσι αυτοκτόνησαν πνευματικά ο Άρειος, ο Νεστόριος, ο Ευτυχής και οι άλλοι αιρετικοί, που, με τις τολμηρές τους ερμηνείες της Γραφής, βλασφήμησαν το Άγιο Πνεύμα.
«Σε ποιόν θα ρίξω το βλέμμα μου, παρά στον άνθρωπο τον ταπεινό, τον ήσυχο, που τρέμει τα λόγια μου;» [8], λέει ο Κύριος. Τέτοιος να είσαι μπροστά στον Κύριο και στο Ευαγγέλιο, όπου Εκείνος βρίσκεται. Άφησε την αμαρτωλή ζωή σου, άφησε τη γήινη εμπάθεια και φιληδονία.
Απαρνήσου τη ζωή σου, δηλαδή τον εγωισμό σου, και τότε θα μπορέσεις να προσεγγίσεις και να κατανοήσεις το Ευαγγέλιο. «Αυτός, που αγαπά τη ζωή του, θα τη χάσει», λέει ο Κύριος. «Αυτός, όμως, που τη ζωή του δεν τη λογαριάζει όσο κρατάει αυτός ο κόσμος, θα τη φυλάξει για την αιώνια ζωή» [9].
Γι’ αυτόν που αγαπά τον εαυτό του και δεν είναι αποφασισμένος να τον απαρνηθεί, το Ευαγγέλιο είναι κλειστό. Το διαβάζει, αλλά ο λόγος της ζωής και του Αγίου Πνεύματος παραμένει για την ψυχή του ένα αδιαπέραστο παραπέτασμα.
Όταν ο Κύριος ήταν στη γη με το πανάγιο ανθρώπινο σώμα Του, πολλοί Τον έβλεπαν και συνάμα δεν Τον έβλεπαν. Τι ωφελείται ο άνθρωπος, όταν βλέπει με τα σωματικά μάτια, όπως όλα τα ζώα, δεν βλέπει όμως με τα μάτια της ψυχής, με τον νου και την καρδιά;
Υπάρχουν και σήμερα πολλοί που διαβάζουν το Ευαγγέλιο, αλλά το αγνοούν εντελώς, σαν να μην το διάβασαν ποτέ. Το Ευαγγέλιο διαβάζεται σωστά μόνο από τον καθαρό νου και, όπως είπε κάποιος όσιος, κατανοείται ανάλογα με την προθυμία και την εργασία των εντολών [10].
Ωστόσο, η ακριβής και τέλεια γνώση του Ευαγγελίου δεν μπορεί να αποκτηθεί με τη δική μας προσπάθεια• είναι χάρισμα του Χριστού. Το Άγιο Πνεύμα, αφού κατοικήσει μέσα στον αληθινό και πιστό διάκονό Του, τον κάνει τέλειο μελετητή και ακριβή τηρητή του Ευαγγελίου.
Στο Ευαγγέλιο απεικονίζονται τα χαρακτηριστικά του νέου Ανθρώπου, του Κυρίου, που προέρχεται από τον ουρανό [11] και που είναι Θεός «κατά φύσιν». Το άγιο γένος Του, τους ανθρώπους που πιστεύουν σ’ Αυτόν και ομοιώνονται μ΄ Αυτόν, τους κάνει θεούς «κατά χάριν».
Εσείς που κυλιέστε στα βρωμερά βαλτονέρια των αμαρτιών και βρίσκετε εκεί ευχαρίστηση, σηκώστε τα κεφάλια σας και κοιτάξτε τον καθαρό ουρανό• εκεί είναι η θέση σας! Ο Θεός σας δίνει τόση αξία, σας κάνει θεούς. Κι εσείς, απορρίπτοντας αυτή την αξία, κατεβάζετε τον εαυτό σας στην τάξη των ζώων, και μάλιστα των πιο ακάθαρτων ζώων.
Συνέλθετε! Βγείτε από τον βρωμερό βάλτο. Λουστείτε με τα δάκρυα της μετάνοιας. Καθαριστείτε με την εξομολόγηση. Στολιστείτε με την κατάνυξη. Σηκωθείτε από τη γη. Ανεβείτε στον ουρανό. Εκεί θα σας οδηγήσει το Ευαγγέλιο. «Όσο έχετε το φως», δηλαδή το Ευαγγέλιο, όπου είναι κρυμμένος ο Χριστός, «πιστεύετε στο φως, για να γίνετε παιδιά του φωτός» [12].
Τέλος και τω Θεώ δόξα!
___________________
[1] Ιω. 12:48.
[2] Ψαλμ. 118:18.
[3] Βλ. Λουκ. 5:24.
[4] Βλ. Ιω. 9:39, 41.
[5] Βλ. Ματθ. 9:13.
[6] Βλ. Β Πέτρ. 1:21.
[7] Βλ. Β Πέτρ. 3:16.
[8] Ησ. 66:2.
[9] Ιω. 12:25.
[10] Πρβλ. Οσίου Μακαρίου του ασκητού, Περί νόμου πνευματικού κεφάλαια Σ , ρς )
[11] Α Κορ. 15:47.
[12] Ιω. 12:36.
(Από το βιβλίο «ΑΣΚΗΤΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ», Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ,
ΤΟΜΟΣ ΠΡΩΤΟΣ, ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ, ΩΡΩΠΟΣ, ΑΤΤΙΚΗ)
